Transcript 7-Female - WordPress.com

Organa Genitalia Feminina
Kadın Genital Organları
Bunlar ovarium, tuba
uterina, uterus, vagina ve
vulva'dar ibarettir.
Ayrıca mammae ilave edilir
Dr. Erdoğan Şendemir
2003
Organa Genitalia Feminina Internum
• Ovarium
• Tubae
uterinae
• Uterus
• Vagina
Ovarium (Yumurtalık)
• 3 x 1.5 x 1 cm,
~4 gr.
• Testis’in
özdeşidir.
• Küçük pelvis dış
duvarında, fossa
ovarica’dadır.
Yumurtalık (ovarium)-Badem biçiminde çift organlar olup
pelvis boşluğu yan duvarlarına asılıdırlar. Yumurtayı (ovum)
yaptıkları gibi kadın genital hormonlarınıda yaparlar.
Ovarium'ların bir içyan yüzü birde dışyan yüzü vardır.
OVARIUM
Hem intra-abdominal hem de intrapelvik
yerleşimlidir.
Descensus ovarii, embriyonal hayatın ikinci
ayında ovarium’lar abdomen’den pelvis
boşluğuna inmeye başlarlar. Testis’lerin
inişinden farklı olarak canalis inguinalis’e
girmezler.
Fossa ovarica (Krause
çukuru):
Pelvis minor’un dış
duvarında yer alır.
Önden: Lig. latum uteri
Yukarıda önden: A. v. iliaca
externa
Arkadan: Ureter ve a. v. iliaca
interna ile sınırlanır.
Döşemesini peritoneum
yapar.
N. obturatorius ve
a. obturatoria çukurun
döşemesini çaprazlar.
Ovum;
Oestrogen ve progesteron üretir.
 Ovarium, testisten farklı olarak ayda sadece
bir adet ovum yapar. Sağlıklı bir kadın yaklaşık
kırk yıl ovulasyon yapar ve fertil kalır. Sonuç
olarak bir kadının ovarium’u tüm üreme
çağında toplam 450-500 adet ovum’u
olgunlaştırır.
Ovarium’un
bağları:
Mesovarium
Lig.ovarii
proprium
Fimbria
ovarica
Lig. suspensorium
ovarii
Ovarium’un bağları;
1- Mesovarium;
Ovarium’un ön kenarını,
lig. latum uteri’nin arka
yaprağına bağlayan
periton katlantısıdır.
Bu tutunma bölgesine
Farre-Waldeyer çizgisi
denir (sadece
menteşe hareketi).
2- Ligamentum ovarii
proprium;
lig.latum uteri’nin iki
yaprağı arasındadır.
Ovarium’un alt ucunu,
fundus uteri’nin yan
köşesine bağlar.
Elastik ve düz kas
lifleri içerir, bu
sayede uzunluğu
değişebilir.
3- Fimbria ovarica;
En uzun saçaktır.
Ovarium’u üst
ucundan tuba
uterina’ya
bağlar.
Karın boşluğuna
atılan ovum’u
yakalayıp tuba
uterina’ya
transferinden
sorumludur.
4- Lig. suspensorium ovarii;
Ovarium’u pelvis yan
duvarına sabitler.
M. psoas major, a.v. iliaca
externa ve
ureter’i
önden çaprazlar.
İçinde a.v. ovarica, ve
ovarium’un sinirleri bulunur.
Uzun olursa over torsiyonu...
Ovarium’un arteriyel
dolaşımı;
A. ovarica: L1, aorta
abdominalis
Lig. suspensorium ovarii
içinde mesovarium’a gelir.
Hilum ovarii’den organa
girer.
Mesovarium’da a.
uterina’nın dalı olan r.
ovaricus ile anastomoz
yapar. Medulla-korteks
sınırında dallara ayrılıp
follikülleri besler.
Tubae uterinae (salpinx)
Yumurtalıkların üst
uçları ile uterus
arasında uzanan bu çift
boru pelvis'in yan
duvarlarına dayalıdır.
12 cm uzunluğunda
olan bu borunun 5
parçası ayırt edilir.
1)Pars uterina
tubae,(intramural)
2)İsthmus tubae,
3)Ampulla tubae,
4)İnfundibulum,
5)Fimbria tuba
Tuba uterina
döllenmenin
(fekondasyon) olduğu
yerdir. Yumurtalık
tarafındaki deliğin
çevresinde sacaksı
(fimbria) denen
uzantılar vardır.
..
Anatomik bölümleri;
1- Infundibulum tubae uterinae; huni
şeklinde, en geniş parça. Tabanında 1215 adet fimbriae tubae uterinae.
Fimbriae ovarica, en uzun, ovarium’la
temasta olan, düz kas lifleri içeren
saçaktır. Ostium abdominale tuba
uterinae burada bulunur.
2- Ampulla tubae uterinae;
‘S’ şeklinde kıvrımlı, tüm
organın 2/3’ünü oluşturur.
Duvarı ince, iç boşluğu
geniştir.
3- Isthmus tubae uterinae;
tubae uterinae’nin
uterus’la birleştiği
kısmıdır. Dış yana
horizontal uzanır.
En dar parçadır.
4- Pars uterina (intramural
parça);
Tubae uterinae’nin uterus
içinde seyreden
duvarıdır. Ostium
uterinum tubae uterinae
burada bulunur.
Arteriyel ve venöz dolaşım
Ramus tubarius;
(Sampson arteri)
A. ovarica ve a.
uterina’dan gelen
dallardır.
A. uterina ile a.
ovarica’nın
anastamoz
yerinde a.
uterina’dan
ayrılır.
Mesosalpinx’in iki
yaprağı arasında
tubae uterinae’ya
dallar verir.
Uterus (Rahim)
• 7.5 x 5 x 2.5 cm,
40 g
• Corpus
30-
– Fundus
• Isthmus
– 1 cm kadardır
• Cervix uteri
– Portio supravaginalis
– Portio vaginalis
Uterus
• Cavitas
uteri- ostium
uteri’den
fundus’a
6 cm
uzunluktadır.
– Cornu uteri
• Canalis
cervicis
uteri
Şekli ve konumu;
• Uterus önden arkaya doğru hafifçe basılmış, tepesi
aşağıda tabanı yukarda bir armuda benzer.
• Organ pelvis eksenine uyum gösteren öne ve
aşağıya bakan konkaviteye sahiptir.
• Nullipar’larda boyu 2.5 - 3 cm,eni 4 cm, ağırlığı 40-45
gr’dır.
• Primipar veya multiparlarda ise boyu 8 cm, eni
5 cm, ağırlığı 55-60 g’dır.
Gebelikte artan östrojen ve
progesteron hormonlarının
etkisiyle uterus düz kas
tabakasında hipertrofi ve
hiperplazi olur. Gebelik
başında pelvis boşluğunda
olan fundus uteri, 3. ayda
pelvis’i terkeder. 6. gebelik
ayında göbek hizasına
yükselir, 9. ayda proc.
xiphoideus bölgesine ulaşır.
Fetus başının ve uterus’un
pelvis’e doğru inmesiyle
fundus uteri de aşağıya
doğru iner.
Anteflexio; normal konumdaki uterus’ta corpus
uteri ile cervix uteri arasında açıklığı aşağı ve
öne bakan 100-170°’lik bir açı vardır. Bu
eğime anteflexio denir.
Anteversio; uterus’un
uzun ekseni ile vagina’nın uzun ekseni
arasında açıklığı
öne bakan 90-110°’
lik
açı vardır. Uterus
un
vagina’ya göre
eğimine
anteversio
denir.
Retroflexio uteri;
Corpus uteri’nin
ekseninin yukarıya hatta
geriye doğru yer
değiştirmesi, cervix
uteri’ye göre arkaya
bükülü durmasıdır.
Fundus ve corpus uteri
vagina’nın arkasına
doğru eğilmiştir.
Klinik olarak;
1. Bel ağrısı
2. Ağrılı menstruasyon ve
3. Sterilite ile kendini
gösterir.
Gebeliğin gelişimini ve
normal doğumu engeller.
Uterus’un bölümleri;
1. Corpus uteri
2. Isthmus uteri
3. Cervix uteri
1- Corpus uteri;
Uterus’un 2/3 üst kısmıdır. Tubae uterinae’ların bağlandığı yerin
üzerinde kalan kısmına
‘fundus uteri’ denir.
Corpus uteri aşağıya
doğru daralarak cervix
uteri ile birleşir.
2- Isthmus uteri;
İç yüzde
canalis cervicalis ve
cavitas uteri’nin
birleşim yerine uyar.
(Gebeliğin erken
belirtilerinden olan
isthmus uteri’nin
yumuşaması (Hegar
belirtisi) - vaginal
muayene ile
anlaşılır.
3- Cervix uteri;
(collum uteri)
Isthmus uteri ile vagina
arasındaki kısımdır.
Alt kısmı vagina’nın içine
doğru uzanmıştır.
Cervix uteri’nin bölümleri;
1- Portio supravaginalis
2- Portio vaginalis
cervicis
Portio supravaginalis:
Yan kenarları ureterler ile
komşudur.
Uterus ameliyatlarında
önemlidir.
Corpus uteri’nin yüzleri;
1- Facies vesicalis
(anterior): Vesica
urinaria’nın üst yüzü ile
komşudur. Excavatio
vesicouterina ;corpus
uteri’yi örten periton,
mesanenin üzerine
atlayarak bu çıkmazı
oluşturur.
2- Facies intestinalis
(posterior);
Bu yüz rectum’a bakar,
rectum’la arasına ince
bağırsaklar ve colon
sigmoideum girer.
Excavatio rectouterina;
(Douglas çıkmazı)
Bu yüzü örten peritoneum
arkaya ve aşağıya uzanarak
vagina’nın üst kısmını
örttükten sonra rectum’a
atlar.
Bu çıkmazı oluşturan kıvrıma
plica rectouterina (Douglas
plika’sı) denir.
Corpus uteri’nin kenarları;
1- Margo uteri dexter et sinister;
Lig.latum uteri, uterus’u
sardıktan sonra bu
kenarlarda birleşip dış yana
doğru uzanır.
Cornu uteri dexter et sinister;
Bu kenarların üst kenarla
birleştiği yerdeki çıkıntılardır.
Tubae uterinae’lar buraya
tutunur.
Bu kenarlarda a.v. uterina’lar
yer alır.
2- Margo superior;
Fundus uteri
adını alan konveks kenarıdır.
Corpus uteri’nin köşeleri;
1- Angulus sinister et dexter;
Tubae uterinae’ler ile lig.teres
uteri’ler bu köşelere tutunurlar.
2- Angulus inferior; Corpus uteri
İle cervix uteri’nin birleştiği
yerdir.
Corpus / cervix oranı = 3:1’dir.
Bu oran 1:2 olduğunda uterus
hypoplasticum denir.
Uterus’un tabakaları
• Tunica serosa
(perimetrium)
• Tela subserosa
• Tunica
muscularis
(myometrium)implantasyon
• Tunica mucosa
(endometrium)menstruasyon
Uterus’un bağları
• Plica rectouterina (Douglas); içinde düz kas lifleri
bulunur.
• Lig. latum uteri
– Mesosalpinx
– Mesovarium
– Mesometrium
• Lig. teres uteri
• Lig. cervicale transversus (Macenrodt)Lig. cardinale
• Uterus’un birincil desteği diaphragma pelvis’tir.
Lig. latum uteri
(mesometrium)
içindeki yapılar:
1. Tubae uterinae
2. R.tubarius
3. Ovarium
4. Lig. ovarii
proprium
5. Lig. teres uteri
6. Epoöphoron
7. Paraoöphoron
8. Ureter
9. Uterus’un damar
ve sinirleri
10. Ovarium’un
damarları
Lig.teres uteri (lig.
rotundum)
Uterus’u normal
pozisyonunda tutar
Cornu uteri’lerin
aşağısından başlar.
Lig. latum içinde pelvis
yan duvarına ulaşır.
A. obturatoria, n.
obturatorius, a. iliaca
externa’yı çaprazlar.
A. epigastrica’nın
konkavitesinin
üzerinden canalis
inguinalis’e girer.
Mons pubis ve labium
majus’ta sonlanır.
Lig. sacrouterina (lig. uterosacralis, lig.
rectouterinum)
Cervix uteri’yi sacrum’a sabitler.
Cervix uteri’nin arka ve yan yüzlerinden başlar.
Sacrum’un ön yüzünde peritoneum parietale ile
birleşir.
*M. rectouterinus
*Plica rectouterina
*Excavatio rectouterina
Lig. ovarii proprium
Lig. latum uteri’nin arka
katlantısını yapar.
Uterus’un arteriyel dolaşımı;
A. iliaca interna
A. uterina
Ramus tubarius
Ramus vaginales
Lig. latum uteri’nin iki yaprağı arasındadır.
Cervix uteri seviyesinde ureter’i önden
çaprazlar.
Sonra cervix uteri’nin yanından yukarıya
çıkar.
Tuba uterina seviyesinde a. ovarica ile
anastomoz yapar.
Vagina
• Fibromuskuler bir organ.
Tunica muscularis, tunica
mucosa’dan yapılı.
• Labium minus’ta vestibulum
vaginae’den başlar, cervix’e
uzanır.
• Ön duvarı 7.5, arka duvarı 9
cm.
• Fornix ant., fornix post.
• Hymen ostium vagina’dadır.
Organa genitalia feminina externa
•
•
•
•
•
•
•
•
Mons pubis
Labium majus pudendi
Labium minus pudendi
Vestibulum vaginae
Clitoris
Hymen vaginae
Bulbus vestibuli
Gl. vestibularis major
(Bartholini)
Memeler-Mammae
• Göğüs duvarının önünde 3-6
kaburgalar hizasında çocuğun
beslenmesini sağlayan süt denilen
salgıyı meydana getiren ikincil
üreme organlarıdır. Büyüklük ve
şekilleri ırk , şahıs ve yaşa göre
değişiklik gösterir. Göğüs
duvarına yapışık bir tabanı ve bir
dış yüzü vardır. Dış yüzün
ortasında sivri bir meme başı
(papilla mammae) çevresinde
koyu bir halka (areola mammae)
vardır.
• Puberteden sonra
hızla gelişen
memelerin içinde
bulunan bezlere
glandulae
mammariae denir.
Meme bezleri ince
bir bağ dokusu ile
loblara ayrılmış olup
her lobun salgı
kanalı ayrı ayrı
papilla mammae'ye
açılır.