Transcript Beşeri ve Ekonomik Coğrafya

EKONOMİK COĞRAFYANIN
COĞRAFYA İÇERİSİNDEKİ YERİ
Coğrafyanın iki esas öğesi vardır.
 Bunlar doğal çevre ve insandır.
 İşte bunlar coğrafyanın bölümlerini de belirlerler.
 Bunlardan birincisi coğrafi çalışmaların temelini oluşturan ve
doğal olayları ve oluşumları inceleyen “Fiziki Coğrafya”
 Diğeri ise, bu doğal olguları temel alarak üzerine insan
faktörünü ve insanın oluşturduğu her türlü sosyal ve
ekonomik olguları yerleştiren ve yerkabuğu üzerinde coğrafi
bir bütünlük sağlayan “Beşeri ve Ekonomik Coğrafya”dır.

Aslında ekonomik coğrafyanın konusunu
meydana getiren olay ile olguların
insanlar tarafından meydana getirildiği
dikkate alındığında, coğrafyanın bu
bölümüne "Beşeri Coğrafya" denilmesi
de doğru olur.
 Ancak konuların daha net anlaşılması
için beşeri ve ekonomik coğrafya ayrı
ayrı ele alınır.

Kısaca Ekonomik coğrafya
 Beşeri ve ekonomik coğrafya ve Fiziki
Coğrafya olarak ikiye ayrılan sistematik
coğrafya içinde Beşeri ve ekonomik
coğrafyanın bir alt dalıdır.

Dünya
üzerindeki çok çeşitli doğal kaynakların dağılışını ve bu
kaynakların insan tarafından kullanılışını konu alan Ekonomik
coğrafya, insanın hayatını kazanmak ve sürdürmek için
uğraştığı üretim, tüketim, değiştirme ve hizmet etkinliklerinin
yeryüzündeki mekansal farklılıklarını inceler.
Çeşitli iklim olaylarının ve jeolojik yapının insanın ekonomik
faaliyetlerine yararlı bir biçimde değerlendirilmesi, gıda
maddesi ve endüstriyel hammadde olarak bitkilerin ve
hayvanların en verimli biçimde değerlendirilmesi, denizlerin,
ormanların ve mineral kaynaklarının kullanımı, Ekonomik
Coğrafyanın konuları içerisinde yer alır.
Bunların
dışında doğal kaynakların işlenmesi ve kullanılır hale
dönüştürülmesinin sonucu olarak ortaya çıkan endüstri ve
ulaşım gibi konuları da kapsamına alır.
Ekonomik coğrafya konularını incelerken, ekonomik faaliyeti
yaratan başlıca özelliğin ne olduğu, faaliyetin bulunduğu yerin
faaliyet üzerindeki etkisinin ne olduğu, faaliyetin gerek yerel
gerekse bölgesel ya da küresel ilişkilerinin neler olduğu
üzerinde durur.
Bugün, tarım, endüstri ve ticaret gibi temel unsurlar artık
sadece insan ve onun doğa ile olan ilişkilerinden kaynaklanan
basit bir bileşke olarak ele alınmamakta, bu ilişkiler bölgeler
arasındaki politik ve ekonomik etkileşimleri de hesaba katılarak
incelenmek zorundadır.



Tarım faaliyetlerinin şekillendirdiği yeryüzünü inceleyen
Tarım coğrafyası, tarım faaliyetlerinin dağılış düzeni ve bunu
hazırlamış olan şartların çözümlenmesiyle uğraşan bir bilim
dalıdır.
Coğrafyacı tarımsal faaliyetlere daha çok arazi kullanılışı
yönünden bakar.
Tarım faaliyetlerinin topografya, iklim, ulaşım, sanayi, nüfus
gibi coğrafi olaylarla etkileşimlerini inceler.


Hammadde ve enerji kaynaklarının mekana bağlı düzenleri ve
ilişkileri üzerinde duran coğrafyada, madenlerin üretimi,
jeolojik yapıdan başlayarak üretimin tüketiciye erişinceye
kadar süregelen çeşitli fiziki, beşeri ve ekonomik ilişkileri bir
bütün olarak incelenir.
Coğrafya bir doğal kaynak olan madenlerle arazi kullanış
biçimi olduğu ve sanayinin kuruluş yeri ile ilgili olduğu için
ilgilenir.


Ekonomik coğrafyanın temel konularından birisi olan
Endüstri Coğrafyası; nüfus, tarım, ulaşım, yerleşme sosyopolitik gibi konularla karşılıklı etkileşim içerisinde olan bir
bilim dalıdır.
Böylece hem insanlar tarafında oluşturulan (pazar, işgücü,
ulaşım, sermaye, yasalar, vb) hem de doğa tarafından
oluşturulan (hammadde, enerji kaynakları, yüzey şekilleri,
iklim vb) elemanların ve etkenlerin dağılışı ve etkileşimi
coğrafyanın endüstri ile olan ilişkisini belirler.
Yani, en basit anlamıyla endüstri,
hammaddelerin mamul ürün haline
dönüştürülerek çeşitli yollarla tüketiciye
ulaştırılması aşamasıdır.
 Fakat geniş anlamda düşünüldüğünde
“Endüstri” kelimesinin üretimin her
aşamasını ve her türlü ekonomik faaliyeti
kapsadığı görülür ki buna hammaddenin
elde edilmesi, gerekli olan altyapının
inşası ve servis hizmetleri gibi kavramlar
da dahildir.

Turizmin
mekansal açıklamasıyla ilgilenen Turizm
Coğrafyası, Turizm etkinliklerinin türünü, bu etkinliklere
katılan insan sayılarını, bu etkinliklerin ekonomiye
katkılarını konu alarak inceleyen bilim dalıdır.
- Turizm mekansal farklılıktan doğmuştur,
- Turizmin coğrafi görünüm üzerinde büyük etkisi
vardır. Arazi kullanımını değiştirir.
- Turizmin demografik yapı üzerinde etkisi vardır.
- Turizm bir ticaret faaliyetidir. Bu nedenle bir
ekonomik coğrafya konusudur.
 Yer
yüzünde çeşitli yerler "bölgeler" arasındaki ilişkilerin oluşmasında
ve coğrafi görünümün şekillenmesinde önemli rol oynayan ulaşım
faaliyetlerinin mekan organizasyonundaki rolünün belirlenmesi,
tanımlanması, hacminin ölçülmesi, haritalanması ve ulaşım
olaylarının biçimlenmesini etkileyen doğal ve kültürel konuların
değerlendirilmesini konu alan bir bilim dalıdır.
 Coğrafya ulaşımla şu bakımlardan ilgilenir;
› Yer yüzünde coğrafi görünümlerin farklı ya da benzer oluşunda
rol oynayan etkenler arasında ulaşımın önemli bir yeri olduğu
için,
› Ulaşım faaliyetleri maddenin, insanların ve haberlerin yer
değiştirmesini sağlayarak değer artışına neden olur ve böylece
bir üretim biçimini oluşturduğu için,
› Olayları incelerken dağılışa özel bir önem veren coğrafya,
dağılışı çok defa ulaşım sistemleri ile ilişkili olduğu için ulaşımı
daima göz önünde bulundurmak zorunda olduğu için ilgilenir.
Her
türü ile ticaret etkinliklerinin alansal dağılışı ve
gelişmesi ile yerleşmeler arasındaki büyüme ve
araziden yararlanma yönünden değişime uğramaları
arasındaki ilişkileri coğrafi yöntemlerle inceleyen
ticaret ya da pazarlama coğrafyası,
 pazar alanlarının sınırlandırılması,
ölçülmesi ve malların üreticiden tüketiciye ulaşmasını
sağlayan pazarlama kanallarının incelenmesi,
ticari yapıların özelliklerinin belirlenmesi ve ticari
işlevler ile yer seçimi konularıyla uğraşan bilim dalıdır.