Transcript Marek Fertsch Podstawy planowania

Marek Fertsch Podstawy planowania
Planowanie to rozumowa część działania. Jest to abstrakcyjny
proces, w którym rozpatruje się i organizuje działania ze względu
na kryterium ich przyszłych wyników. Zadaniem tego procesu jest
znalezienie najlepszej drogi do osiągnięcia wcześniej
postawionych celów
Marek Fertsch Podstawy planowania
ZNACZENIE PLANOWANIA
( z punktu widzenia przedsiębiorstwa)
- teoretyczne
planowanie jest funkcją zarządzania - bez planowania nie ma
zarządzania
- praktyczne
istnieje statystyczny związek pomiędzy planowaniem a
odnoszeniem sukcesu przez przedsiębiorstwo
-z punktu widzenia logistyki
plan przedsiębiorstwa (plan produkcji, plan sprzedaży) jest
podstawą działań podejmowanych w sferze logistyki
Marek Fertsch Podstawy planowania
Specyficznym rodzajem planowania łączącym w sobie sfery:
ekonomiczną, techniczną oraz społeczną jest w przedsiębiorstwie
planowanie produkcji. Definiowane jest ono jako: „określenie
wielkości produkcji najlepiej odpowiadającej zaplanowanej
wielkości sprzedaży przy osiągnięciu założonego poziomu zysku,
produktywności i konkurencyjności cykli dostawy. W zależności od
warunków konkretnego przedsiębiorstwa planowanie produkcji
obejmować może również budżetowanie produkcji, planowanie
zaopatrzenia i dostępności siły roboczej. Głównym celem
planowania produkcji jest osiągnięcie takiego rozłożenia produkcji
w czasie, które zaspokajać będzie zapotrzebowanie klientów przy
relatywnie stałym poziomie zatrudnienia. Planowanie produkcji
wykorzystuje informacje pochodzące ze sfery marketingu,
finansów, technicznego przygotowania produkcji, produkcji,
zaopatrzenia”
Marek Fertsch Podstawy planowania
Wszystkie modele planowania produkcji opierają się na wspólnych
założeniach:
a) elementy systemu produkcyjnego podzielone są na dwie klasy:
- zadania produkcyjne, charakteryzowane przez asortyment,
programy produkcji, terminy wykonania,
- zasoby charakteryzowane przez strukturę rodzajową oraz
zapotrzebowanie i graniczne obciążenie (dostępność) danego
elementu zasobów,
b) pomiędzy elementami systemu produkcyjnego wyróżnia się
dwie grupy zależności:
- ilościowe, polegające na związkach pomiędzy programami
produkcji wyrobów różnych stopniach złożoności, sumaryczną
wielkością wynikającego z planów produkcji obciążenia a
zapotrzebowaniem na zasoby, wielkością produkcji a jej kosztami,
- czasowe, związane głównie z zależnościami występującymi
pomiędzy terminami wykonania poszczególnych wyrobów.
Marek Fertsch Podstawy planowania
MODELE PLANOWANIA
Planowanie globalne, w których wszystkie zależności pomiędzy
elementami systemu produkcyjnego uwzględniane są
równocześnie. Plan produkcji ma formę zadania matematycznego.
Rozwiązanie takiego zadania jest optymalne w sensie
matematycznym (daje ekstremalną wartość funkcji celu) i w pełni
odpowiada warunkom rzeczywistym.
Prezentowane w literaturze zadania planowania globalnego
nie nadają się do praktycznego wykorzystania w warunkach
funkcjonujących w rzeczywistości systemów produkcyjnych.
Marek Fertsch Podstawy planowania
MODELE PLANOWANIA
Planowanie hierarchiczne, w którym zależności pomiędzy
elementami systemu produkcyjnego rozpatrywane są w obrębie
arbitralnie wyróżnionych poziomów struktury systemu.
Wyróżnienie tych poziomów pozwala na realistyczne
odwzorowanie struktury istniejących w rzeczywistości systemów
produkcyjnych i specyfiki poszczególnych branż. Zapewniona jest
wewnętrzna spójność pomiędzy poszczególnymi poziomami.
Arbitralność wyodrębnienia poszczególnych poziomów systemu
przesądza jednak, że otrzymywane drogą planowania
hierarchicznego rozwiązania nie mogą być uznane za optymalne
Marek Fertsch Podstawy planowania
MODELE PLANOWANIA
Planowanie sukcesywne oparte na powtarzalnej, niezależnej
od warunków strukturze procesu planowania. Podział procesu
planowania i sekwencja realizowanych czynności ma charakter
intuicyjny. Sekwencja ta determinuje kolejność procedur
planistycznych, określa wykorzystywane w procesie planowania
informacje i ich obieg pomiędzy poszczególnymi szczeblami
planowania. Procedury planistyczne opierają się na prostych,
deterministycznych zależnościach z zakresu pracochłonności i
bilansowania obciążeń z dostępnym potencjałem.
Planowanie sukcesywne powstała jako wynik wieloletnich
doświadczeń zebranych w praktyce działania przedsiębiorstw
Marek Fertsch Podstawy planowania
MODELE PLANOWANIA
Wśród modeli planowania sukcesywnego wyróżnia się dwie
podstawowe grupy rozwiązań:
a) modele planowania oparte na następującej sekwencji czynności
"ustalenie programu produkcji (ilości wyrobów i ich elementów
składowych, jaka wynika z zamówień) - obliczenie
zapotrzebowania materiałowego - sprawdzenie wykonalności
planu ze względu na dostępny potencjał"
(material dominated planning)
b) modele planowania oparte na następującej sekwencji czynności
"ustalenie dysponowanego potencjału - ustalenie asortymentu i
programu produkcji - obliczenie zapotrzebowania materiałowego
(capacity dominated planning)
Marek Fertsch Podstawy planowania
Potencjał produkcyjny
Wielkość produkcji, jaka jest możliwa do wykonania w określonym
czasie przez określony system produkcyjny
Potencjał produkcyjny = rozmiar zasobów x sposób ich
wykorzystania
Zadanie:
Mamy jedną obrabiarkę, która pracuje 7.5 godziny w ciągu zmiany.
Wykonanie na tej obrabiarce przedmiotu A trwa 0.5. godziny. Ile
przedmiotów A możemy wykonać w tygodniu?
(Jakim potencjałem dysponujemy w zakresie produkcji wyrobu A ?)
a)75 b) 150 c) 225 d) 315
sztuk
(I kiedy poniesiemy wyższe koszty?)
Marek Fertsch Podstawy planowania
szczegółowość
planu
horyzont planowania
Marek Fertsch Podstawy planowania
Model planowania MRPII
(model planowania sukcesywnego, oparty na sekwencji a)
Planowanie sprzedaży i produkcji
Planowanie zapotrzebowania zasobów
Planowanie główne
Wstępne planowanie zapotrzebowania potencjału
Harmonogram główny
(Wstępne planowanie zapotrzebowania potencjału)
Planowanie zapotrzebowania materiałowego
Planowanie zapotrzebowania potencjału
zamknięta pętla MRP - closed - loop MRP
Marek Fertsch Podstawy planowania
Planowanie sprzedaży i produkcji - zakres
(sales and operations planning, company game planning)
- określenie celów przedsiębiorstwa do osiągnięcia w dłuższym
okresie czasu
- formułowanie zasad, jakie będą przestrzegane w działaniu
przedsiębiorstwa
- podejmowanie decyzji długookresowych, dotyczących:
rozwoju przedsiębiorstwa
wielkości i kierunków sprzedaży
badań i rozwoju
inwestycji
produkcji
finansów
Marek Fertsch Podstawy planowania
Zasady obowiązujące w planowaniu sprzedaży i produkcji
Planowanie powinno rozpoczynać się od realistycznej oceny
czynników otoczenia przedsiębiorstwa:
otoczenia politycznego
otoczenia społecznego
otoczenia ekonomicznego
otoczenia prawnego
Horyzont planowania powinien sięgać do granicy wytyczonej
dynamiką zmian otoczenia przedsiębiorstwa
Marek Fertsch Podstawy planowania
Zasady obowiązujące w planowaniu sprzedaży i produkcji
Zwracać należy uwagę na problem optymalnego doboru i
wykorzystania zasobów
Podejmowane działania wyprzedać powinny zmiany zachodzące
w otoczeniu, a nie podążać za nimi.
Marek Fertsch Podstawy planowania
opracowanie planu sprzedaży i produkcji odnosi się głównie do
zaplanowania tych dwóch wielkości
opracowanie planu sprzedaży i produkcji oparte być powinno
na długookresowej prognozie sprzedaży sporządzonej w układzie
grup (rodzin) produktów i rynków zbytu
Marek Fertsch Podstawy planowania
Planowanie zapotrzebowania zasobów
(resource requirement planning)
Służy do wstępnego określenia wielkości i struktury zasobów
przedsiębiorstwa w przyszłości
Prowadzi się je najczęściej w bardzo ogólny sposób (w mierniku
uogólnionym) i tylko w odniesieniu do tzw. „zasobów krytycznych”
Marek Fertsch Podstawy planowania
Planowanie główne
(master planning)
Planowanie na wysokim poziomie ogólności realizowane krocząco
z rocznym horyzontem
Wyznacza cele w odniesieniu do asortymentu, ilości i terminów
sprzedaży i produkcji poszczególnych grup (rodzin) wyrobów
Obejmuje w miarę potrzeb inne kluczowe sfery działania
przedsiębiorstwa
Marek Fertsch Podstawy planowania
Struktura planu głównego
główny plan finansowy
główny plan sprzedaży
główny plan produkcji
główny plan techniczny
główny plan zaopatrzenia
Sposób planowania
Marek Fertsch Podstawy planowania
Wstępne planowanie zapotrzebowania potencjału
(rough-cut capacity planning)
Realizowane w odniesieniu do horyzontu objętego planem
głównym
Dwa modele
- model przybliżony
- model szczegółowy
Oba opierają się na planowaniu zapotrzebowania potencjałem
ale różna jest szczegółowość danych wejściowych.
Marek Fertsch Podstawy planowania
Główny harmonogram produkcji
(master production schedule, master schedule)
Opracowany na podstawie planu głównego i zamówień klientów
szczegółowy plan produkcji
Tworzy się go osobno dla każdego z wyrobów,
Czasem w planowaniu uwzględnienia się wielkość
potencjału w okresie objętym planem