Transcript zapasy
Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 1 Zapas – dobro materialne znajdujące się w ściśle określonej lokalizacji, którego ilość przekracza bieżące zapotrzebowanie. Zapas tworzony jest zawsze dla określonego celu. słownik APICS Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 2 Zarządzanie zapasami – część czynności realizowanych w przedsiębiorstwie związana z planowaniem zapasów oraz kontrolą i regulacją ich stanu. słownik APICS Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 3 Cel zarządzania zapasami - minimalizacja kosztów zapasu przy zachowaniu pożądanego poziomu obsługi w procesie przepływu dóbr. Marek Fertsch Zarządzanie zapasami Cel zapasu – utrzymanie ciągłości dostaw przy założonym poziomie obsługi 4 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 5 Zarządzanie zapasami obejmuje: podejmowanie decyzji o asortymencie, wielkości i terminie składania zamówień na odtworzenie zapasu śledzenie, pomiar i korygowanie poziomu zapasów w zależności od zmieniającego się zapotrzebowania. Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 6 Zakres stosowania rozwiązań proponowanych przez zarządzanie zapasami: Rozwiązania, jakie proponuje zarządzanie zapasami stosuje się zwykle w warunkach ciągłości zapotrzebowania i jego stabilności w czasie, gdy nie stosuje się zintegrowanego wspomagania informatycznego dla zarządzania przepływem dóbr. Od tej generalnej zasady mają miejsce liczne odstępstwa. Zarządzanie zapasami Marek Fertsch Klasyfikacja zapasów: • • • wg formy zapasy surowców Zapasy półfabrykatów (robót w toku) Zapasy wyrobów finalnych 7 Zarządzanie zapasami Marek Fertsch 8 Klasyfikacja zapasów: wg funkcji • zapas antycypowany • • • • • - sezonowy - promocyjny - spekulacyjny zapas zabezpieczający (bezpieczeństwa) zapas dysponowany zapas w tranzycie zapas robót w toku – przedmiot zainteresowania sterowania produkcją zapas części zamiennych Zarządzanie zapasami Marek Fertsch 9 Podstawowy model zapasu ilość Z max Informacja o konieczności Złożenia kolejnego zamówienia n ND p Z inf Zz Z min to t1 t2 czas Zarządzanie zapasami Marek Fertsch Ważne parametry związane z podstawowym modelem zapasu: Cykl dostawy = t2 - t1 Cykl zużycia zapasu = t2 - t0 Zapotrzebowanie w cyklu dostawy ZD = Zt1 - Zt2 Zapas średni Zśr = Zz + NDśr / 2 Wskaźnik rotacji – częstotliwość obrotu zapasem Rz = 10 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 11 Wielkość dostawy Koszty związane z wielkością dostawy Koszty zapasy K3 K1+K2 K3 K2 koszty utrzymania zapasu K1 koszty zamawiania nopt Wielkość dostawy Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 12 Wielkość dostawy Składowe kosztów zamawiania Koszty płac personelu zajmującego się składaniem zamówień Koszty jednostek organizacyjnych zajmujących się składaniem zamówień Koszty systemów informatycznych obsługujących składanie zamówień Marek Fertsch Zarządzanie zapasami Wielkość dostawy Składowe kosztów utrzymania zapasu Koszty personelu odpowiedzialnego za utrzymanie zapasu Koszty jednostek organizacyjnych odpowiedzialnych za utrzymanie zapasu (pomieszczenia, budynki i budowle) Koszty „zamrożenia” kapitału 13 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 14 Wielkość dostawy Wzór Wilsona 2RxS Nopt = CxI R - zapotrzebowanie danego okresu (najczęściej roczne) S - przeciętny koszt zamówienia C - cena jednostkowa danej pozycji materiałowej I - koszt utrzymania zapasu jako ułamek dziesiętny ceny jednostkowej Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 15 Wielkość dostawy Wzór Wilsona - warunki stosowania. Zapotrzebowanie danego okresu jest znane i nie ulega zmianie w trakcie jego trwania Zapotrzebowanie jest równomiernie rozłożone w czasie Cena jednostkowa danej pozycji materiałowej nie ulega w danym okresie zmianie Cena jednostkowa danej pozycji materiałowej nie zależy od wielkości zamówienia Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 16 Wielkość dostawy Inne sposoby określania wielkości dostawy stała wielkość partii dostawa pokrywająca zapotrzebowanie stałego okresu partia na partię partia o minimalnym koszcie całkowitym (LTC) stały rytm dostaw równoważenie zapotrzebowania pomiędzy okresami (part – period – balancing) algorytm Wagnera – Whitina Literatura podstawowa: J. Orlicky „Planowanie potrzeb materiałowych” PWE Warszawa 1981 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami Zapas zabezpieczający Poziom obsługi – pożądana wielkość (najczęściej wyrażana w procentach) pokrycia zapotrzebowania przez zapas w czasie i ilości zadowalającej odbiorcę. słownik APICS W logistyce większość zjawisk podlega rozkładowi normalnemu 17 Zarządzanie zapasami Marek Fertsch 18 Zapas zabezpieczający Czynniki, które mają wpływ na przedwczesne wyczerpanie zapasu Wyjście Wejście Z -opóźnione dostawy - niepełne dostawy (Z2) Przechowywanie -ubytki naturalne -zagubienia -uszkodzenia -błędne wydania (Z3) - losowe zmiany zapotrzebowania (Z1) Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 19 Zapas zabezpieczający Z1 – odchylenie standardowe zmienności zapotrzebowania jednostkowego x pierwiastek kwadratowy z cyklu dostawy x współczynnik poziomu obsługi. Uwaga: Wzór poprawny tylko wtedy, gdy zmienność zapotrzebowania odpowiada rozkładowi normalnemu. Marek Fertsch Zarządzanie zapasami Zapas zabezpieczający Z2 – odchylenie standardowe cyklu dostawy x zapotrzebowanie jednostkowe cyklu dostawy x współczynnik poziomu obsługi Uwaga: Wzór poprawny tylko wtedy, gdy zmienność cyklu dostawy odpowiada rozkładowi normalnemu. 20 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami 21 Zapas zabezpieczający Z3 – średnia wielkość partii dostawy x współczynnik ubytków w trakcie przechowywania Marek Fertsch Zarządzanie zapasami System przeglądu ciągłego 1. Po każdej transakcji obliczany jest ZD 2. ZD porównywany jest z Zinf 3. Jeżeli ZD jest mniejszy niż Zinf , to wysyłana jest informacja o konieczności złożenia kolejnego zamówienia. 22 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami System przeglądu okresowego 1. Co pewien okres dokonywane jest sprawdzenie ZD 2. ZD porównywany jest z Zinf 3. Jeżeli ZD jest mniejszy niż Zinf , to wysyłana jest informacja o konieczności złożenia kolejnego zamówienia. 23 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami System min – max 1. 2. 3. Opiera się na systemie przeglądu ciągłego lub okresowego ZD porównywany jest z Zinf Jeżeli ZD jest mniejszy niż Zinf to wysyłana jest informacja o konieczności złożenia kolejnego zamówienia. Informacja zawiera: termin dostawy określony tak, by do momentu dostawy ZD nie spadł poniżej Zmin wielkość dostawy określoną tak, by w momencie dostawy ZD większy od Zmin 24 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami System dwóch lokalizacji (skrzynek , worków) 1. 2. 3. 4. ND dzielona jest na dwie części Każdą część umieszcza się w innej lokalizacji Pobrań dokonuje się tylko z jednej części ND (zwykle większej) Po wyczerpaniu się części ND z której dokonywano pobrań wysyłana jest informacja o konieczności złożenia kolejnego zamówienia. 25 Marek Fertsch Zarządzanie zapasami System „sztuka za sztukę” 1. Po każdym pobraniu wysyłana jest informacja o konieczności złożenia kolejnego zamówienia 2. W informacji podana jest wielkość ZD 26 Zarządzanie zapasami Marek Fertsch 27 Cechy użytkowe i warunki stosowania Cechy użytkowe Warunki stosowani a System przeglądu ciągłego System przeglądu okresowego System min - max System dwóch lokalizacji Zmienna pracochłonność Stała pracochłonnoś ć Takie system wyjściowy Niska Ryzyko pracochłonno wyczerpania ść zapasu Precyzyjna ciągła ewidencja Ewidencja uproszczona -”- Ewidencja uproszczona Precyzyjna ciągła ewidencja Ciągłe, zmienne zapotrzebow. Ciągłe stałe zapotrzebowan ie -”- Dopuszcza nieciągłość zapotrzebow. Dopuszcza nieciągłość zapotrzebow. Elementy tanie i łatwe w przechowywan iu Elementy drogie 10 < Nd / np,< 20 Elementy średnie System „sztuka za sztukę” -”Elementy drobne -”-