Transcript Slayt 1

ÇOCUKLUK DÖNEMİ KASITSIZ YARALANMALARININ TANIMLANMASI
(BİR EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ ACİL SERVİS BAŞVURULARI ÜZERİNDEN)
MUSTAFA SONER YILMAZ*, SEVİL İKİNCİ*, BİRGÜL PİYAL*, MİNE ESİN OCAKTAN*, RECEP AKDUR*, SAFA ÇELİK**
*ANKARA ÜNİVERSİTESİ TIP FAKÜLTESİ, HALK SAĞLIĞI ANABİLİM DALI
** DIŞKAPI YILDIRIM BEYAZIT EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ, ACİL SERVİSİ
Gereç- Yöntem: Tanımlayıcı tipteki bu çalışmaya, Ankara’daki bir Eğitim ve
Araştırma Hastanesi’nin, acil servis travma bölümüne, Ekim-Kasım 2010
tarihlerinde yaralanma nedeniyle başvuran, 18 yaş altı 275 çocuk dahil
edilmiştir. Başkaları tarafından kasıtlı olarak yaralanan çocuklar (örneğin;
bıçaklanma, ateşli silahla yaralanması, fiziksel şiddet ve cinsel istismar), ya da
madde, alkol kullanımı ile bağlantılı yaralanmalar, çalışma kapsamı dışında
bırakılmıştır.
Giriş ve Amaç:Çocukluk dönemi kasıtsız yaralanmaları dokuz yaşından dokuz
yaşından sonraki çocuklarda başlıca ölüm nedeni, gelir düzeyi yüksek ülkelerde
son yıllarda %50’lere varan azalma sergilerken, düşük gelir düzeyli ülkelerde
aksine artış gözlenmektedir. Bu çalışma, çocukluk dönemi kasıtsız
yaralanmalarının oluşturduğu ulusal yüke ilişkin öngörü sağlayabilmek ve risk
etmenleri ile epidemiyolojik özelliklerinin belirlenmesi amacıyla yapılmıştır.
Bulgular: Çalışma grubunu oluşturan 275 çocuğun 207’si erkek (% 75,3), erkeklerin % 39,1’u 11-15, kızların % 35,3‘ü 6-10 yaş grubundadır. Yaralanma tipi
olarak düşme hem erkek (% 48,3) hem de kız (% 50,0) çocuklarda ilk sırayı almakta ve en sık 11-15 yaş grubunda (%32,8) görülmektedir. Yaralı çocuklar acil servise
en çok (% 42,9) özel otomobil ile ve anneleri tarafından (% 35,6) ulaştırılmışlardır. Çalışma grubunun yaralanmalarının yarıya yakını (% 44,0) okulda gerçekleşmiştir.
Çalışma grubunu oluşturanların %69,4’ünün hastanede tedavisine devam edildiği, üçünün acil ameliyata alınması (araç dışı trafik kazası) gerektiği belirtilmiştir.
Yüksekten düşen bir çocuk acil serviste ölmüştür. En çok öngörülen yaralanma sonuç etkisi (%44,7), kısa süreli engelliliktir (6 hafta ve daha kısa ).
%
Tablo.1 Araştırma Grubundaki Çocukların Yaralanması Esnasındaki Koşullar İle İlgili Özellikleri
Çarpma, sıkışma,
burkulma
Düşme
Yabancı cisim, kesici- Üzerine yabancı cisim
delici alet ile yaralanma
düşmesi
Araç dışı trafik
kazası
Araç içi trafik
kazası
Diğer
Toplam
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
n
%
55
31
23
16
9
41,0
23,1
17,2
12,0
6,7
46
36
4
3
9
46,9
36,7
4,1
3,1
9,2
10
4
1
1
62,6
25,0
5,7
5,7
1
3
1
-
20,0
60,0
20,0
-
2
9
2
-
15,4
69,2
15,4
-
3
2
1
-
50,0
33,3
16,7
-
1
1
1
33,3
33,3
33,3
118
72
42
24
19
42,9
26,1
15,3
8,8
6,9
48
20
52
35,8
14,9
38,8
37
17
31
37,8
17,3
31,6
6
2
5
37,5
12,5
31,3
3
1
1
60,0
20,0
20,0
2
1
3
15,4
7,7
23,0
1
4
16,7
66,6
1
2
33,3
66,7
98
41
98
35,6
14,9
35,6
8
6
6,0
4,5
9
4
9,2
4,1
2
1
12,5
6,2
7
53,9
1
-
16,7
-
-
-
20
18
7,4
6,5
55
40
21
12
6
41,0
29,9
15,7
8,9
4,5
59
22
6
10
1
60,2
22,5
6,1
10,2
1,0
6
4
6
-
37,5
25,0
37,5
-
13
-
100
-
6
-
100
-
3
-
100
-
120
73
53
22
7
43,6
26,5
19,3
8,0
2,6
Çocuğun hastaneye ulaştırılma şekli
Özel araç
Toplu taşıma
Ambulans
Taksi
Yaya
Çocuğu hastaneye getiren kişi
Anne
Baba
Diğer aile bireyleri/ebeveyn birlikte
Arkadaş/Öğretmen
Diğer
Yaralanmanın olduğu yer
Okul
Ev
Açık alan
Spor/Oyun alanı
Kamu ve Sanayi Binaları
4
1
-
80,0
20,0
-
Sonuç: Düşme, burkulma, çarpma sonucunda ekstremitelerde kırık ve yumuşak doku yaralanmaları ile daha sık karşılaşılmış olması, grubun çoğunluğunun erkek ve adolesan dönemde olmaları ile
(hareketli ve risk alıcı davranışlara girme eğiliminde olmaları nedeniyle) ilişkili olabilir. Yaralanan çocukların %5,1’i engelli, % 15,3’ü de son 1 yılda, bir ya da daha fazla kaza geçirmiş olması, bu gibi
yaralanma riski yüksek çocuklar için ailelerin ve öğretmenlerin; kazaları önlemeye yönelik koruyucu önlemler almaları, çocukların kazalara yol açacak riskli davranışlar konusunda eğitilmesi ve
güvenli yaşam alanları sağlanması (kaygan zeminler ile engelli ve riskli davranış gösterebilecek çocuklar için okul ve ev eşyaları ile ilgili düzenlemeler) önerilebilir Çocukluk dönemi kasıtsız
yaralanmaları, risk etmenleri doğru irdelendiğinde, standart bir sürveyans sistemi oluşturulduğunda, temel ve birincil koruma önlemleri alındığında büyük ölçüde önlenebilir ve kontrol edilebilir.
Böylece ciddi ama ilgi çekmeyen bir halk sağlığı sorunu olan kasıtsız çocukluk dönemi yaralanmalarının önlenmesi, prevalanslarının azaltılması yolunda ilerleme sağlanabilecektir.