Transcript Acil Servis Sorunları Sunumu için tıklayınız

Tülay AGİT AKDOĞAN
Acil Servis Sorumlu
Başhemşire Yardımcısı
Hemşire E., Damar yolu açtıktan hemen sonra
hasta yakını tarafından darp edildi.
Hemşire G., Triyaj sırasında kendisinin ilk önce
acil poliklinikte muayene olması için
yönlendirmesi üzerine sözlü saldırıya uğradı.
Hemşire N., Alkollü bir hasta yakını tarafından
sözlü saldırıya uğradı.
Hemşire A., ve Dr. B. Hasta yakınları tarafından
fiziksel saldırıya uğradı.

Şiddet, “kendine, bir başkasına, grup
ya da topluluğa yönelik olarak ölüm,
yaralama, ruhsal zedelenme,gelişimsel
bozukluğa yol açabilecek ya da neden
olacak şekilde fiziksel zorlama, güç
kullanımı ya da tehdidinin amaçlı olarak
uygulanması”dır.

İş yerinde şiddet ise, “çalışanın işiyle
ilgili durumlar sırasında bir kişi veya
kişiler tarafından istismar edildiği veya
saldırıya uğradığı olaylar” olarak
tanımlanmıştır.

Sağlık kurumlarındaki şiddet; “hasta,
hasta yakınları ya da diğer herhangi bir
bireyden gelen, sağlık çalışanı için risk
oluşturan; tehdit davranışı, sözel
tehdit,fiziksel saldırı ve cinsel saldırıdan
oluşan durum”olarak tanımlanmıştır.

Yapılan araştırmalara göre şiddet ; diğer
iş yerlerine göre en çok sağlık alanında
görüldüğü ortaya çıkmıştır.

Sağlık kurumlarında çalışmanın,diğer iş
yerlerine göre şiddete uğrama
yönünden 16 kat daha riskli olduğu
belirtilmiştir.

En yüksek şiddete maruz kalınan yerler
en yüksek oranla acil servisler olarak
bulunmuştur.Bu oranı yataklı servisler
izlemektedir.
Hekim ve Hemşire Şiddet Oranları

Yapılan bir araştırmada hemşirelerde
sözel şiddete maruz kalma oranı%86,
fiziksel şiddete maruz kalma oranı
%50.4 olduğu.

Hekimlerin %60’a yakın bir bölümü hem
fiziksel hem de sözel/psikolojik şiddete
maruz kaldıkları belirlenmiştir.


Şiddet olaylarının %21 oranında rapor
edildiği belirlenmiştir.
Sağlık kurumlarındaki şiddetin az oranda
belirlenmesinin nedeni olarak da,
sadece yaralanma gibi ciddi olayların
şiddet olarak algılandığı, diğerlerinin
önemsenmediği görülmektedir.


Warshaw (1996) da, birinci basamak
sağlık çalışanlarında ve hemşirelerde
şiddete maruz kalmanın sık olduğunu
belirtmiştir.
Hemşirelerin herhangi bir şiddete
uğrama oranını %88 olarak bulmuş ve
en yüksek risk grubu olarak
değerlendirmiştir.
Bunun Nedeni;

Hastalarla ilk karşılaşan ve sürekli bire
bir ilişki içinde olan sağlık personelinden
önemli bir kesiminin hemşire grubu
olması şeklinde açıklamaktadır.

Hekimlerin büyük bir bölümü tedavinin
yapıldığı mekanlarda, hastayla temasın
yoğun olduğu alanlarda şiddete maruz
kalmaktadır.
KÜRESEL OLGU

Her yıl 25 milyon kişi iş ortamında
şiddete uğramaktadır.

(Sağlık personelinin ve hemşirenin)Avrupa’da
565 sağlık merkezinde yapılan çok merkezli
bir çalışmada fiziksel şiddete maruz kalma
oranı %55 olarak saptanmış, şiddete maruz
kalanların %89’unun kadın olduğu belirlenmiş
ve şiddeti etkileyen faktörlerin çok çeşitli
olabildiği vurgulanmıştır (Camerino, EstrynBehar, Conway, Vander Heijdenand Hassehorn
2008).
Ülkemizde Yapılan Araştırmalar







Ölmezoğlu ZB, ve ark. 1999 / İzmir 112 Çalışanları Şiddet endişesi
yaşayanların oranı %81,0. Çalışanların %67,6’sı sözlü tacize;
%48,6’sı sözlü tehdide ve %16,8’i fiziki saldırıya maruz kalmış.
Öztunç G. 1999 / Adana Hemşire Sözel taciz %68,5; sözel
korkutma %47,9; fiziksel saldırı %16,0; sözel cinsel taciz %10,5
Ergör A, ve ark. 2001 / İzmir Sağlık Çalışanları Sözlü veya fiziksel
şiddete maruz kalma %58,7. 10
Piyal B, et al. 2002 / Ankara 112 Çalışanları Şiddet korkusu
%73,0; taciz %55,8; sözel baskı %36,4; fiziksel saldırı %4. 11
Ayranci U. 2002 / Ankara,
Eskişehir, Kütahya Acil Servis Şiddete maruz kalma %72,3 (sözel
şiddet %69,5; tehdit %53,2; fiziksel şiddet %8,5 Ayrancı Ü, ve
ark. 2002 / Ankara,
Eskişehir, Kütahya Sağlık Çalışanları Şiddete maruz kalma
Kütahya’da %74,5, Ankara’da %58,0, Eskişehir’de %46,6
Alçelik A, ve ark. 2003 / Düzce Hemşire Şiddete maruz kalma
%60,3 (sözel şiddet %92,2







Şiddete maruz kalma %80 (sözel şiddet %89; tehdit %43; fiziksel
saldırıya
kalkışma %21; fiziksel saldırının gerçekleşmesi %7,8; aletle yaralanma
%1,1
Boz B, et al. 2003 / Denizli Acil Servis Sözel ve fiziksel şiddete tanık
olma oranları sırasıyla %88,6 ve %49,4 Çalışkan M, ve ark. 2004 /
Düzce Araştırma Görevlileri
Şiddete maruz kalma oranı %58,3 (bunların %65,7’si sözel). Şiddetin
en sık uygulandığı mekan acil (%53,1); en sık şiddet uygulayan hasta
yakınları (%53,3).
Ağkoç S. 2005 / İstanbul Araştırma Görevlileri Son bir yılda şiddete
maruz kalma oranı %50,7 (dahili bilimler %55,3; cerrahi bilimler
%52,8; temel bilimler %16,7
Yildirim A, et al. 2005 / İstanbul Hemşire Mobbing oranı %86,5
Aydın N, ve ark. 2006 / Gaziantep Araştırma Görevlileri Grubun %53,5’i
sözel şiddet; %5,3’ü sözel ve fiziksel şiddet; %1,8’i fiziksel şiddete
uğradıkları tanımlanmaktadır.
Kişilerin şiddete başvurma
nedenleri sorulduğunda





Tedaviden memnuniyetsizlik
İhmal edilme düşüncesi
Kurum yetersizlikleri (ilaç,yatak,cihaz vb.)
Ülkede uygulanan sağlık politikaları ve
prosedürlerden kaynaklanan sorunlar
Bencillik, kişiler arası ilişkilerde saygı
yitimi, ailenin toplumsal etkisinin
azalması
SAĞLIK ÇALIŞANLARINA GÖRE



Hasta yoğunluğu
Sağlık çalışanı sayısının yetersizliği
Ortam güvenliğini sağlamadaki zorluklar
ÖNERİLER




Çalışma ortamında şiddetle ilgili risklerin
belirlenip, güvenlik sisteminin etkin ve sistemli
çalışması sağlanabilir.
Personelin şiddet konusunda eğitimi
gerçekleştirilebilinir.
İş yerinde suçu önlemeye yönelik değişiklikler
yapılabilir.
Çalışanların katılımıyla hazırlanmış bir yazılı
politikanın geliştirilebilir.



Hasta ve hekime ferah muayene ve
bekleme salonu sunulabilir.
Hastanelerin otelcilik hizmetinin artması
sağlanabilir.
Kişi başına düşen doktor sayısı ve sağlık
personeli sayısı arttırılabilir.



Günlük bakılan hasta sayılarının
sınırlandırılabilir.
Sistemin olumlu olumsuz her türlü çıktısı
sağlık çalışanına fatura edilmemelidir.
Hastaneler daha düzenli hale
getirilebilir.
(Aşırı yük altında kalan hekimler hasta
ve hasta yakınlarına yeterince bilgi
verememektedir)



Hastanede ve acilde özel eğitimli
güvenlik elemanlarının bulunması
sağlanmalıdır.
Şiddet uygulayana adli cezalar verildiği
duyurulmalıdır.
Şiddetin önlenmesinde önce sağlık
personelinin güvenliğinin sağlanması
zorunlu hale getirilmelidir.
Hem çalışanların hem de hastaların
güvenliğini sağlamak amacıyla







Kilitli kapılar,
Alarm sistemi,
Kapalı devre kamera,
Elektronik kapılar,
Özel gözlem/izolasyon odaları,
Güvenlik personeli bulundurmak,
Kör alanlara ayna koymak vb gibi yöntemler
kullanılmalıdır.

İş ortamındaki şiddet olaylarının
önlenmesine yönelik pilot çalışmalar
yapılabilir.

Medya; sağlık sistemi ve sağlık
çalışanları ile ilgili doğru bilgi aktarıp ve
sorunun sağlık sisteminden
kaynaklandığını ifade ederek toplu
bilinçlendirme yapmalıdır.

TEŞEKKÜRLER…..
KAYNAKLAR
1.
2.
3.
4.
Yalçınkaya M., Özer F., Karamanoğlu A.,Sağlık Çalışanlarında Sağlıklı Yaşam Biçimi
Davranışlarının Değerlendirilmesi, TSK Koruyucu Hekimlik Bülteni, 2007: 6(6)
Coşkun S., Öztürk A., Bakırköy Ruh Sağlığı ve Sinir Hastalıkları Eğitim ve Araştırma
Hastanesi Hemşirelerinde Şiddete Maruz Kalma Durumlarının İncelenmesi, Maltepe
Üniversitesi Hemşirelik Bilim ve Sanatı Dergisi, Cilt:3,Sayı:3. 2010
Ayrancı Ü., Yenilmez Ç., Günay Y., Kaptanoğlu C., Çeşitli sağlık kurumlarında ve sağlık
meslek gruplarında şiddete uğrama sıklığı, Anadolu Psikiyatri Dergisi 2002; 3:147-154
Adaş E., Elbek O., Bakır K.,Sağlık Sektöründe Şiddet Raporu, 2008