Transcript Slide 1

Univerzitet u Sarajevu
Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije
Doc.dr. sc. Haris Halilović
Univerzitet u Sarajevu
Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije
Doc. dr. sc. Haris Halilović
Tel. +387 33 561 275
E – mail: [email protected]
I Prava i dužnosti tužioca u krivičnom
postupku
 Specifična pravna priroda tužilaštva i specifičan pravni
položaj tužioca posljedica su okolnosti da je tužilac u
krivičnom postupku s jedne strane stranka i s druge
strane državni organ.
U ostvarivanju funkcije krivičnog gonjenja
tužilac ima pravo i dužan je da:
 odmah po saznanju da postoje osnovi sumnje da je
počinjeno krivično djelo preduzme potrebne mjere
u cilju njegovog otkrivanja i sprovođenja istrage,
pronalaženja osumnjičenog, rukovođenja i
nadzora nad istragom, kao i radi upravljanja
aktivnostima ovlaštenih službenih osoba vezanim
za pronalaženje osumnjičenog i prikupljanje izjava
i dokaza,
 sprovede istragu u skladu sa zakonom,
 daje imunitet u skladu s članom 84. ZKP BiH
 zahtijeva dostavljanje informacija od strane
državnih organa, preduzeća, pravnih i fizičkih
osoba u Bosni i Hercegovini,
 izdaje pozive i naredbe i predlaže izdavanje poziva
i naredbi u skladu s ovim zakonom,
 naredi ovlaštenoj službenoj osobi da izvrši naredbu
izdatu od strane Suda u skladu s zakonom,
 utvrđuje činjenice potrebne za odlučivanje o
imovinskopravnom zahtjevu u skladu s članom 197.
ZKP BiH i o oduzimanju imovinske koristi pribavljene
krivičnim djelom u skladu s članom 392. ZKP BiH,
 predlaže izdavanje kaznenog naloga u skladu s članom
334. ZKP-a BiH,
 podiže i zastupa optužnicu pred Sudom,
 podnosi pravne lijekove,
 obavlja i druge poslove određene zakonom.
II Osumnjičeni odnosno optuženi i pravo na
odbranu
1. Pojam osumnjičenog
 Osumnjičeni je osoba koja se na osnovu određenih
dokaza povezuje s izvršenim krivičnim djelom,
odnosno osumnjičeni je osoba za koju postoje osnovi
sumnje da je počinila krivično djelo.
2. Pojam optuženog
 Optuženi je osoba protiv koje je jedna ili više tačaka u
optužnici potvrđena.
 Kao osumnjičeni, odnosno optuženi u krivičnom
postupku, može se pojaviti: fizička ili pravna osoba,
koja ima stranačku sposobnost i protiv koje postoji
određena vrsta sumnje (osnovi sumnje, osnovana
sumnja) o izvršenju krivičnog djela.
3. Prava osumnjičenog, odnosno optuženog
u krivičnom postupku
Neka od prava osumnjičenog, odnosno optuženog
u krivičnom postupku su:
 Pravo da bude obaviješten, čim prije je to moguće,
o razlozima zbog kojih je osoba dobila svojstvo
osumnjičenog, odnosno optuženog,
 Pravo da bude ispitan, kako u prethodnom
postupku, tako i na glavnom pretresu, kako bi
predstavio ili naveo dokaze koji mu idu u korist, te
da se osvrne na dokaze koji su na njegovu štetu,
 Pravo na šutnju u smislu da nije dužan iznijeti svoju
odbranu niti odgovarati na postavljena pitanja,
 Pravo na branioca prema vlastitom izboru,
 Pravo da bude prisutan suđenju.
4. Dužnosti osumnjičenog, odnosno
optuženog
 Dužan je da dopusti da bude predmet dokazivanja ili
pasivno dokazno sredstvo (npr. tjelesni pregled),
 Dužnost odazivanja na poziv organa krivičnog
gonjenja.
5. Pravo na odbranu i vrste odbrane
 Odbrana predstavlja procesnu aktivnost koja je
usmjerena na pobijanje optužbe u cjelini ili
djelomično, utvrđivanje činjenica in favorem
osumnjičenog, odnosno optuženog, kao i na primjenu
onih pravnih propisa koji su za njih najpovoljniji.
Vrste odbrane
 Materijalna odbrana – odbrana koju osumnjičeni
odnosno, optuženi poduzima sam tako da daje
iskaz (ako želi) ispituje svjedoke, predlaže dokaze
itd.
 Formalna odbrana – odbrana koju osumnjičenom
odnosno optuženom pruža branilac i koja može
biti: fakultativna formalna odbrana i obligatorna
formalna odbrana.
 Specifičan vid odbrane jeste odbrana osoba slabog
imovnog stanja , odnosno postavljanje branioca od
strane suda, a na zahtjev osumnjičenog, odnosno
optuženog uz ispunjenje određenih uvjeta.
Osnovna literatura:
 SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga I
Krivičnoprocesni subjekti i krivičnoprocesne radnje, Pravni
Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008.
 SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga II
Tok redovnog krivičnog postupka i posebni postupci, Pravni
Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008.
 Zakon o krivičnom postupku BiH (Službeni glasnik
Bosne i Hercegovine, br. 3/03, 32/03, 36/03, 26/04,
63/04, 13/05, 48/05, 46/06, 76/06, 29/07, 32/07, 53/07,
76/07, 15/08, 58/08, 12/09, 16/09, 93/09).