Transcript Slide 1
Univerzitet u Sarajevu
Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije
Doc.dr. sc. Haris Halilović
Univerzitet u Sarajevu
Fakultet za kriminalistiku, kriminologiju i sigurnosne studije
Doc. dr. sc. Haris Halilović
Tel. +387 33 561 275
E – mail: [email protected]
I Prava i dužnosti tužioca u krivičnom
postupku
Specifična pravna priroda tužilaštva i specifičan pravni
položaj tužioca posljedica su okolnosti da je tužilac u
krivičnom postupku s jedne strane stranka i s druge
strane državni organ.
U ostvarivanju funkcije krivičnog gonjenja
tužilac ima pravo i dužan je da:
odmah po saznanju da postoje osnovi sumnje da je
počinjeno krivično djelo preduzme potrebne mjere
u cilju njegovog otkrivanja i sprovođenja istrage,
pronalaženja osumnjičenog, rukovođenja i
nadzora nad istragom, kao i radi upravljanja
aktivnostima ovlaštenih službenih osoba vezanim
za pronalaženje osumnjičenog i prikupljanje izjava
i dokaza,
sprovede istragu u skladu sa zakonom,
daje imunitet u skladu s članom 84. ZKP BiH
zahtijeva dostavljanje informacija od strane
državnih organa, preduzeća, pravnih i fizičkih
osoba u Bosni i Hercegovini,
izdaje pozive i naredbe i predlaže izdavanje poziva
i naredbi u skladu s ovim zakonom,
naredi ovlaštenoj službenoj osobi da izvrši naredbu
izdatu od strane Suda u skladu s zakonom,
utvrđuje činjenice potrebne za odlučivanje o
imovinskopravnom zahtjevu u skladu s članom 197.
ZKP BiH i o oduzimanju imovinske koristi pribavljene
krivičnim djelom u skladu s članom 392. ZKP BiH,
predlaže izdavanje kaznenog naloga u skladu s članom
334. ZKP-a BiH,
podiže i zastupa optužnicu pred Sudom,
podnosi pravne lijekove,
obavlja i druge poslove određene zakonom.
II Osumnjičeni odnosno optuženi i pravo na
odbranu
1. Pojam osumnjičenog
Osumnjičeni je osoba koja se na osnovu određenih
dokaza povezuje s izvršenim krivičnim djelom,
odnosno osumnjičeni je osoba za koju postoje osnovi
sumnje da je počinila krivično djelo.
2. Pojam optuženog
Optuženi je osoba protiv koje je jedna ili više tačaka u
optužnici potvrđena.
Kao osumnjičeni, odnosno optuženi u krivičnom
postupku, može se pojaviti: fizička ili pravna osoba,
koja ima stranačku sposobnost i protiv koje postoji
određena vrsta sumnje (osnovi sumnje, osnovana
sumnja) o izvršenju krivičnog djela.
3. Prava osumnjičenog, odnosno optuženog
u krivičnom postupku
Neka od prava osumnjičenog, odnosno optuženog
u krivičnom postupku su:
Pravo da bude obaviješten, čim prije je to moguće,
o razlozima zbog kojih je osoba dobila svojstvo
osumnjičenog, odnosno optuženog,
Pravo da bude ispitan, kako u prethodnom
postupku, tako i na glavnom pretresu, kako bi
predstavio ili naveo dokaze koji mu idu u korist, te
da se osvrne na dokaze koji su na njegovu štetu,
Pravo na šutnju u smislu da nije dužan iznijeti svoju
odbranu niti odgovarati na postavljena pitanja,
Pravo na branioca prema vlastitom izboru,
Pravo da bude prisutan suđenju.
4. Dužnosti osumnjičenog, odnosno
optuženog
Dužan je da dopusti da bude predmet dokazivanja ili
pasivno dokazno sredstvo (npr. tjelesni pregled),
Dužnost odazivanja na poziv organa krivičnog
gonjenja.
5. Pravo na odbranu i vrste odbrane
Odbrana predstavlja procesnu aktivnost koja je
usmjerena na pobijanje optužbe u cjelini ili
djelomično, utvrđivanje činjenica in favorem
osumnjičenog, odnosno optuženog, kao i na primjenu
onih pravnih propisa koji su za njih najpovoljniji.
Vrste odbrane
Materijalna odbrana – odbrana koju osumnjičeni
odnosno, optuženi poduzima sam tako da daje
iskaz (ako želi) ispituje svjedoke, predlaže dokaze
itd.
Formalna odbrana – odbrana koju osumnjičenom
odnosno optuženom pruža branilac i koja može
biti: fakultativna formalna odbrana i obligatorna
formalna odbrana.
Specifičan vid odbrane jeste odbrana osoba slabog
imovnog stanja , odnosno postavljanje branioca od
strane suda, a na zahtjev osumnjičenog, odnosno
optuženog uz ispunjenje određenih uvjeta.
Osnovna literatura:
SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga I
Krivičnoprocesni subjekti i krivičnoprocesne radnje, Pravni
Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008.
SIJERČIĆ-ČOLIĆ, H.: Krivično procesno pravo, Knjiga II
Tok redovnog krivičnog postupka i posebni postupci, Pravni
Fakultet Univerziteta u Sarajevu, Sarajevo, 2008.
Zakon o krivičnom postupku BiH (Službeni glasnik
Bosne i Hercegovine, br. 3/03, 32/03, 36/03, 26/04,
63/04, 13/05, 48/05, 46/06, 76/06, 29/07, 32/07, 53/07,
76/07, 15/08, 58/08, 12/09, 16/09, 93/09).