Transcript Badanie rodzin pszczelich - Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie

BADANIE RODZIN
PSZCZELICH
Dr Marek
Chmielewski
Pracownia Chorób
Owadów Użytkowych
Wydział Medycyny
Weterynaryjnej
Uniwersytet
Przyrodniczy
W Lublinie
• Zabezpieczyć się przed
pożądleniami
•
•
•
•
Przygotować:
narzędzia
środki odkażające
opakowania na pobrane próby
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Objawy
Czas wystąpienia i ewentualna
przyczyna
Słabe, leniwe loty pszczół,
Wczesna Wiosna po oblotach:
mała liczba pszczół na wylotku •Nosemoza
•Nieprawidłowy skład rodziny
zimującej
•Zbyt długi okres zimowli
Wiosna w pełni:
•Niedobory pokarmu
białkowego(ubogie pożytki
pyłkowe lub złą pogoda)
•Niepełnoiwartościowa matka
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Objawy
Czas wystąpienia i przyczyna
Zbieraczki nie przynoszą pyłku
Brak matki
Duża ilość pszczół leżących przed Wczesna wiosna po pierwszym
wylotkiem
oblocie:
•Wyrzucanie z ula osypu
zimowego
Wiosna w pełni
Choroba roztoczowa –
akarapidoza
Choroba sporowcowa –
nosemoza
Choroba majowa (tylko przy
długich okresach niepogody i
tylko młode pszczoły)
Zatrucia (najczęściej chemiczne)
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Duża ilość pszczół leżących przed Lato:
wylotkiem
•Czerniawka spadziowa
(poż.spadziowe)
•Ścinanie się pszczół przy
rabunkach
•Zaawansowana waroza
•Zatrucia (najczęściej
pestycydami)
Ściekające lub wężykowate plamy
kału na przedniej ścianie ula i na
wylotku
Wczesna wiosna, po oblotach:
• choroba sporowcowa
(nosemoza)
•Biegunka na tler niewełaściwych
zapasów zimowych
•Niepokojenie pszczół w czasie
zimowli
•Utrata matki w czasie zimowli
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Wyrzucony przez pszczoły czerw 1)
•
2)
•
•
•
3)
•
•
O barwie zmienionej (z reguły
larwy starsze lub poczwarki)
Długotrwała przerwa w
dopływie pokarmu do rodziny
O barwie zmienionej
Choroba woreczkowa
Kiślica
Biały, z prześwitującym
przewodem pokarmowym np..
na czerwono, zatrucie pyłkiem
kasztanowca
O zmienionej strukturze,
wyschnięte, pokryte nalotem,
zmumifikowane
Białe, szare, czarne – grzybica
otorbielakowa
Zielonożółte, brązowoszare –
grzybica kropidlakowa
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Zmieniony zapach z ula,
zwłaszcza tuż po jego
otwarciu
1.
•
2.
•
3.
•
4.
•
Gnilny (padliny)
Postać złośliwa, gnilna
kiślicy (czerw
zasklepiony)
Octu
Postać kwaśna kiślicy
Kleju stolarskiego lub
pumpernikla
Zgnilec amerykański
(złośliwy
Fermentacyjny:
Nieprawidłowy pokarm
cukrowy (zbyt rzadki)
Wygląd ula i jego najbliższego
otoczenia
Plamy kału wewnątrz ula, Po zimowli, wraz z dużym
osypem zimowym:
na ścianach, na
1. Etiologia niezakaźna
plastrach, zatworach •
Nieodpowiedni pokarm na
biegunka
•
2.
•
•
zimę (z dodatkiem spadzi
lub wrzosu)
Niepokojenie rodziny
podczas zimowli
Etiologia zakaźna lub
pasożytnicza:
Jawna postać nosemozy
(koniecznie próby)
Hafnioza – biegunka
zakaźna (konieczne
próby)
Pszczoły dorosłe
Utrata zdolności do
lotu
Pszczoły skupiają się na
źdźbłach trawy przed ulem
•Akarapidoza (choroba
roztoczowa)
•Zatrucie pestycydami
Z rozdętym odwłokiem;
•Nosemoza
•Choroba majowa (młode)
Bez rozdętego odwłoka:
•Ostry paraliż pszczół
(dodatkowo porażenie
odnóży)
Pszczoły dorosłe
Deformacja ciała
Mniejsze wymiary:
•Zbyt
długie
użytkowanie
plastrów (ciemne z małymi
komorkami)
Skrócenie odwłoka:
•Masywna inwazja Achroia
grisella
(uszkadzanie
poczwarek)
Brak skrzydeł lub skrzydła
szczątkowe
•Wirus
zderfomowanych
skrzydeł
•Masywna inwazja V.destructor
Zdeformowanie całego ciasła:
•Działanie
pestycydów
systemowych
Pszczoły dorosłe
Utrata owłosienia, czarny •Zatrucie spadzią
połyskliwy wygląd ciała
(czerniawka w okresie
spadziowania)
• Chroniczny paraliż
(całkowite „wyłysienie”
pszczoły, wyglądają na
mniejsze i posmarowane
tłuszczem, bardzo
„nerwowe”
Pszczoły dorosłe
Zwiększona
śmiertelność w czasie
zimowli, obfity osyp
Nieodpowiednia struktura
wiekowa rodziny (zimowało
zbyt dużo starych,
spracowanych robotnic)
•Niedostateczne czerwienie
matki w sierpniu
•Niepokojenie pszczół w
czasie zimowli
•Nieodpowiedni pokarm
(spadź, fermentacja)
•Nosemoza w postaci utajonej
(niezbyt intensywna biegunka)
Czerw niezasklepiony
Larwy leżą
wyprostowane w
otwartej komórce
Wiosna:
1.
Larwy mają zadarty „nosek”
niczym pantofelek, białe 
czarnego
•
Choroba woreczkowa
2.
Larwy o podobnym zabarwienie ale
z zapachrem octu
•
Zgnilec europejski (kiślica, postać
łagodna-kwaśna)
3. Larwy pokryte nalotem pleśni
•
Białe, szare, czarne – grzybica
otorbielakowa
•
Zielonożółte, brązowoczarne –
grzybica kropidlakowa
4. Komorki (larwy) mają dobudowane
kolnierzyki z wosku
•
Trutowiejąca matka lub trutówka
(pełny zasklep)
•
Żerowanie Achroia grisella
(niepełne zasklepy)
Czerw niezasklepiony
Zmiana zabarwienia
oskórka
Wczesna wiosna:
Larwy zwinięte i
wyprostowane przybierają
szarografitowe (czasem
zielonkawe) zabarwienie
•Zaziębienie czerwiu
Wiosna i lato:
Larwy po zamarciu zmieniają
zabarwienie na żółtawe;
•Kiślica
•Choroba woreczkowa
Czerw niezasklepiony
Niepełne zasklepy W ciągu całego
sezonu:
Larwy w komórkach z
dobudowanymi”kołnierzykami”,
często już poczwarki(ciemne
oczy), ułożone w plastrze
grupami lub mają przebieg
liniowy, im słabsza rodzina tym
liczniejsze
Inwazja gąsienic barciaka
mniejszego (Achroia grisella)
Czerw zasklepiony
Pociemnienie,
zapadnięcie,
podziurkowanie
zasklepu
Wiosna i lato:
•Zmienione zasklepy
•Larwa o zmienionym
zabarwieniu żółta do
brązowego
•Zapach kleju
stolarskiego
(pumpernikla) – zgnilec
złośliwy
•Zapach gnilny (padliny)
– kiślica (postać gnilna)
Czerw zasklepiony
Wygląd larwy pod
zasklepem
Larwa w stadium martwicy
rozpływnej:
•Wyciągana w długie nitki –
zgnilec złośliwy
•Nie wyciąga się lub krótkie,
grube nitki – kiślica
Wyschnięta larwa w komórce:
•Silnie przyklejona, języczek –
zgnilec
•Luźno związana ze ścianą –
kiślica
Sucha, przypomina pantofelekchoroba woreczkowa
Porośnięta grzybnią – grzybice,
nie mylić z porośniętą B.alvei
pierzgą