Transcript kkç-r.q. 7.bolum

KALİTE KONTROL
ÇEMBERLERİ
Raqif QASIMOV
 Bugün iş yaşamında kalitenin arttırılmasına
yönelik programlardan hiç kuşkusuz en
önemlisi kalite çemberleridir.
İş ile direkt olarak iç içe olan elemanların,
problemlerin çözümü için hangi değişikliklerin
yapılacağı ve bu değişikliklerin nasıl
yapılması gerektiği konusunda en sağlıklı
bilgileri verebilecekleri düşünülmektedir yani
bir işi kim yapıyorsa en iyi o bilir anlayışı
hakimdir.
Dolayısıyla
yenilikler
ve
iyileştirmeler
konusunda
danışılması
gerekenler de çalışanların ta kendileridir.
Kalite çemberi ; aynı işyerinde çalışan
veya benzer işleri yapan işgörenlerin,
gönüllülük esasına dayalı, kendi alanlarında
karşılaştıkları
veya
karşılaşabilecekleri
sorunları saptamak, kestirebilmek, analiz
etmek ve bu tür sorunlara çözüm
bulabilmek için oluşturdukları, düzenli
aralıklarla
toplanan
küçük
çalışma
gruplarıdır.
Esas itibariyle kalite geliştirmeye yönelik
görülen kalite çemberleri, aslında işletmelerin
bütünsel verimliliğini etkilemektedir.
 Başlangıçta kalite çemberinde kalite
sorunları ele alındığından dolayı bu
uygulamaya “ Kalite Kontrol Çemberleri ” adı
da verilmektedir. Ancak daha sonra kaliteyle
ilgili problemler %25 civarında kalmakta ve iş
ile ilgili her türlü problemin çözülmesi söz
konusu olmaktadır.
İş görene yalnız bedensel güç olarak değil,
deneyimini de katan biri olarak değer verir.
Kalite çemberi “bir işi en iyi bilenin, o işi fiilen
yapan olduğu” düşüncesini savunmaktadır.
 Çemberler faaliyete geçtikten sonra iş
görenler, birbirlerini daha iyi tanımaya
başlarlar. Bu durum, gurupta yavaş yavaş
beraberlik duygusunun (takım ruhunun)
gelişmesini
sağlar.
Çalışanlar,
birlikte
çalışmayı, ortak hedeflere doğru işbirliği
yapmayı öğrenir.
Kalite Kontrol Çemberlerinin
Amaçları
Kalite çemberlerinin ana amacı, kalitenin
geliştirilmesi, maliyetlerin düşürülmesi
ve verimin yükseltilmesidir.
1)Kaliteyi geliştirmek
Ürün kalitesi, hizmet kalitesi, iletişim
kalitesi, yöntemlerde ve süreçlerde
kalite, çalışma koşullarında kalite ve
bunların geliştirilmesi ele alınmaktadır.
2)Çalışanların
motivasyonu
katılımını geliştirmek
ve
 Kalite çemberi uygulamasında amaç,
yalnızca iş görenlere fikirlerini söyleme
olanağı verme değildir. Önemli olan, herkesin
ait olduğu grupta diğerleriyle birlikte sorunlara
çözüm getirmesini sağlamaktır.
3) Ast-üst ilişkilerini geliştirmek
 Çember uygulamalarının başka bir amacı
da, birlikte çalışmak, atölye veya büro
hedefleri üzerinde birlikte düşünmek ve
çözüm aramak, periyodik olarak toplanarak
fikir alışverişinde bulunmaktır.
4) Maliyetleri düşürmek
Yapılan araştırmalara göre, çembere geçiş
sürecinde yapılan yatırımların, elde edilen
kazanca oranı, 1/4’den 1/8’e kadar ulaşmıştır.
5)İş görenlerin kültürünü geliştirmek
 Kalite çemberlerine geçiş, çalışanların sorun
çözme teknikleri, grup çalışmaları gibi
konularda komple bir eğitim programı
izlemelerini gerektirir.
KALİTE KONTROL
ÇEMBERLERİNİN ÖZELLİKLERİ
 Gönüllülük;
 Kendini geliştirme;
 Karşılıklı gelişme;
 Bütün üyelerin katılımı;
 Sorumluluk ve süreklilik;
 Grup etkinliği;
 Ödüllendirme;
KALİTE KONTROL
ÇEMBERLERİNİN YARARLARI
Kalite çemberlerinin hem işverene, hem
çalışanlara hem de müşterilere yönelik
yararları vardır. Bir çalışmada kalite
çemberlerine katılanların diğer çalışanlara
göre işten geri kalma oranlarının %44 ve
yıpranma oranlarının da %76 azaldığı
saptanmıştır. Diğer taraftan ise kalite
çemberlerinin en yaygın olarak kullanıldığı
Japonya’da bir fabrikada yıllık 230 milyon
dolar tasarruf sağlanabilmektedir.
KALİTE ÇEMBERLERİ
ORGANİZASYONU
Kalite
çemberlerinin
oluşturulmasında, normal ve düzenli
bir emir komuta zinciri kullanılır.
Hiyerarşinin dışına çıkılmaz. Bir kalite
çemberinin organizasyon şemasında
aşağıdaki organlar vardır.
KALİTE YÜRÜTME
KURULU
REHBER
DESTEK UZMAN
ÇEMBER LİDERİ
ÜYE
ÜYE
ÜYE
ÜYE
KALİTE YÜRÜTME GRUBU;
 Üst düzey yöneticiler, bölüm sorumluları ve rehberlerden
oluşur.
 Ayda bir genel durum değerlendirmesi yapılır.
 Kalite çemberlerinin faaliyetlerini yönlendirecek politika
ve hedefleri belirler ve uygular.
 Kalite çemberleri için rehberleri atar.
 Kalite çemberlerinin ihtiyaçlarını temin eder.
 Çemberlerden gelen raporları değerlendirir.
 Çember önerilerinin uygulanmasına yönelik karar verir.
REHBER;
- Grup amaçlarına nasıl ulaşabileceklerini ve bunun için
nelerin gerekli olduğunu belirlerler.
- Lideri yetiştirirler ve rol değişimleri sırasında psikolojik
destek verir.
- Lider ve yatırımcılara geri besleme sağlar.
- Liderlere işlerini daha kolay yapmaları için yardımcı
olur.
- Çember üyesi olmayan kişiler arasında çeşitli bilgiler
vererek, bir gönüllü grup oluşturmaya çalışır.
- Örgüt içinde kurulan birden çok çemberle ilişki kurup
koordinasyon sağlar.
- Çember faaliyetlerine yönelik ilk plânlama çalışmalarını
gerçekleştir.
LİDER;
- Toplantıların tarihlerini ve gündemlerini saptamak
- Çember üyelerini eğitmek
- Grubu teşvik edici ve etkinliklere katılımı
sağlayacak ortamı yaratmak
- İlk toplantılarda üyeleri toplamak
- Öneriler toplayarak, üyelerle birlikte çemberin
üzerinde çalışacağı sorunu belirlemek
- Sorunların analizinde uygun teknikleri belirlemek
- Çemberin çalışmalarıyla ilgili olarak bağlı olduğu
üstlere bilgi vermek
ÜYELER;
- Kendi faaliyet alanlarındaki işe, iş süreçlerine
ve çalışma ortamlarına ilişkin iyileştirme alanları
tespit edilir,
- Belirlenen sorunlara çözüm getirilir,
-Çözümler
doğrultusunda
öneriler
geliştirilir.
DESTEK UZMANI;
Kalite Çemberleri, çalışmaları esnasında
gerek duyulması halinde, belirli bir konuda
ilgili uzmanlardan yardım alabilir.
İstenen yardım verildikten sonra destek
uzmanının görevi sona ermiş olur ve
çember çalışmalarından ayrılır.
KALİTE ÇEMBERLERİ
KURULUŞ AŞAMALARI
Başlangıç;
 Benzer sektörlerdeki kalite çemberi
uygulamaları incelenir.
 Bu uygulamaların sonuçları ve performansı
değerlendirilir.
 Bu aşamanın en önemli riskleri;
Katılımcıların azlığı,
Yetersiz mali destek,
Grup üyelerinin, grup işleyişini ve
problem çözme becerilerini öğrenememesi.
Pilot plan;
Belirlenmiş program küçük ölçüde
uygulamaya konur.
Bu aşamada amaç; ortaya çıkan ya da
ortaya çıkabilecek olası sorunları tespit
etmektir.
Programın uygulanabilirliği test edilir.
Genişleme;
Bu aşamada işletmede çalışan tüm
personelin kalite kontrol çemberi
programına uyumlu ve gönüllü bir şekilde
katılımın sağlanmasına çalışılır.
Büyüme;
İşletme içinde yeni çemberler
geliştirilmesine ağırlık verilir.
İş programları geliştirilerek mamul kalitesi
iyileştirmesi yapılır.
Olgunluk;
Mevcut eğitim programları iyileştirilerek
motivasyon artırıcı ödüllendirme sistemi
geliştirilir.
Çemberler :
Bir işletmede en alt kademede bulunan
örgütlenmelerdir.
Çemberlerin
başarısı
işletmeninde başarısını ortaya koyar. Başarı bir
işletmenin, kurumun ana hedefi olmalıdır.
Başarısızlık kurumları yok eder.
Başarı konusunda
“Başarı; ‘başarılı olacağım’ diye başlayanın ve
“başarılı oldum” diyebilenindir.”
M. Kemal ATATÜRK
diyerek başarılı olmak için işe başlamak
gerektiğini ve sonucunda başarılı olmayı hedef
edinmek gerektiğini belirtmektedir.
KALİTE KONTROL ÇEMBERİ ÇALIŞMA
YÖNTEMİ
 Takımlarca izlenmesi tavsiye olunan çalışma
yöntemi şöyle olabilir.
1)Çalışılacak konunun seçimi





Çember üyelerinin önerileri
Yöneticilerden gelen öneriler
Diğer çemberlerden gelen öneriler
Çalışanlardan gelen öneriler
İşin verimli yapılmasını dolaylı olarak etkileyebilecek konular (
iletişim bozukluğu, işe devamsızlık, vb. )
2)Görev dağılımı
 Üyelerin çalışacakları konu ile ilgili olarak görev, yetki ve
sorumluluklarının belirlenmesi
3)Gerek görülen eğitim ve destek ihtiyaçlarının
belirlenmesi
4)Çalışma planının hazırlanması, stratejilerin
belirlenmesi
5)Hedefin, aktivite detaylarının ve ölçüm
kriterlerinin belirlenmesi
HEDEF = SONUÇ + BAŞARI GÖSTERGELERİ
 Başarı göstergeleri 6 grupta toplanabilir
1. Miktar
: Adet % … ‘ den büyük, … ‘den küçük
2. Kalite
: daha iyi, … özellikte, güvenilir
3. Zaman : süre, aralık
4. Davranış : beğeni / ortam / algılanma
5. Maliyet : % daha ucuz
6. Kaynaklar : iş gücü azalması, verimlilik daha az
kayıp / hurda vb.
6)Planlanan şekilde çalışmaların yürütülmesi
 Dr. Deming’ in PUKÖ ( Planla – Uygula – Kontrol et –
Önlem al ) döngüsü ile çalışmaları yürütmek.
7)Değerlendirmelerle sürekliliğin sağlanması

Gelişimin (uygulamanın) izlenmesi
8)Çözülen yada çözülmeyen kalite problemleri
üzerinde bölümler arası görüşmeler yapılması,
katılımcılığın sağlanması
9)Sonuçlar üzerine rapor hazırlama
• Rapor içeriği :
 Çalışma konusu
 Çalışma planı
 Yapılan çalışmalar
- Toplanan veriler
- Analiz sonuçları
 Uygulama sonuçları
 Çözüm önerileri
KALİTE KONTROL ÇEMBERİNE AİT
ÖRNEK
2007-02-20 15:03:52
13.02.2007 TARİH Lİ KALİTE KONSEY TOPLANTISINDA ALINAN KARARLAR
TRABZON NUMUNE EĞİTİM VE ARAŞTIRMA HASTANESİ
KALİTE KONSEY TOPLANTISI
( 13.02.2007 )
Toplantı Tarihi:13.02.2007
Karar No: 23
Başkan: Doç.Dr. Ekrem ALGÜN
Üyeler: Uzm.Dr. Özcan MEMİŞ,Müdür Ali GAYRETLİ,Müdür Yardımcısı Asiye MUMCU Başhemşire
Nevin ESMER, Baş Hemşire Yardımcısı Emine ERGİN, Biyokimya Uzm. Salih KÖROĞLU,
Yük.Mühendis Ahmet SULA
GÜNDEM:
1- Dilek ve öneri kutularının değerlendirilmesi,
2- Yataklı servis ve poliklinik hizmetlerinin anketlerinin değerlendirilmesi,
3- Temenni ve iyileştirmeler
13.02.2007 tarihi saat 11.00’de Hastanemizde yapılan, Kalite Konsey Toplantısında; Konsey Başkanı
Başkanlığında, Konsey Üyeleri, Kalite Geliştirme Ekibi, Eğitici Ekip, Kalite Kontrol Çemberi,
Başhekim yardımcıları, Müdür Yardımcıları, Başhemşire Yardımcıları ve Birim sorumluları ile
yapılan toplantıda aşağıdaki kararlar alınmıştır.
1. Hasta Hakları Birimi’nin mesai saatleri içinde 08:00 ile 16:00 arasında sürekli açık bulundurulması
ve birimdeki kapı ve pencerelerinin şeffaf olarak yapılmasına;
2. Servisler için yeni tadilat planlarken; temizlik malzemelerini koymak için ayrı bir alan tahsis
edilmesine;
3. Tadilatlarda yeni alınacak muslukların fotoselli musluk olmasına;
4. Yönlendirme elemanları tarafından, tuvaletlerde sabun ve eksiklikleri direkt olarak Başhekimliğe
bildirebilme hakları olduğu, hastalara anket yapılarak bildirilmesine;
5. Güvenlik görevlilerine yönelik, hastalar ile iletişim, üslup ve davranışları konusunda eğitim toplantısı
yapılmasına;
6. Çocuk Servisinde annelere yönelik eğitimler verilmesine;
7. Polikliniklerde; mesai günlerinde saat 9.00 ‘da tüm hekimlerin; hasta muayene işlemine
başlamasına;
8.15 adet yeni tekerlekli sandalye alım işlemlerinin yapılmasına;
9. Danışmanlık ve yönlendirme hizmetleri ile ilgili yapılacak hizmet alım ihalesi sonrası,
danışmanlık hizmetlerinin aktif ve verimli hale getirilmesine;
10. Servisteki onkoloji odasının yeniden yapılandırılması;
11. 3-4 kişilik genel odalara tuvalet yapılmasına;
12. Servislerde bulunan eski komodin, yatak ve yemek masalarının %20 ‘ sinin yenilenmesi ile
ilgili satın alma işlemlerine başlanması;
13. Toplantı salonunda bulunan projeksiyon cihazının uygun mesafeye getirilmesine;
Karar verilmiştir.
Doç.Dr. Ekrem ALGÜN
Başhekim
Uzm.Dr. Özcan MEMİŞ
Başhekim Yardımcısı
Kalite Yönetim Temsilcisi
Ahmet SULA
Yük.Makina Mühendis
Ali GAYRETLİ
Müdür
Asiye MUMCU
Müdür Yardımcısı
Kalite Yönetim Sorumlusu
Nevin ESMER
Başhemşire
Emine ERGİN
Başhemşire Yardımcısı
Dr.Salih KÖROĞLU
Biyokimya Uzmanı
TÜRKİYE'DE KALİTE KONTROL
ÇEMBERLERİNİN
GELİŞMEMESİNİN NEDENLERİ
İş görenlerin yeterince eğitimli olmayışı
Koordinasyon eksikliği
Motivasyon eksikliği
Kalite çemberini yöneten kişilerin vasıfsız olması
KALİTE KONTROL ÇEMBERLERİNE
YÖNELİK TEHDİTLER
VE VERİMLİ ÇALIŞMASINI ETKİLEYEN
FAKTÖRLER
 Her kalite kontrol çemberi bulunduğu döneme ait özellikler taşır.
 Kalite çemberleri başlangıç döneminde ; katılımcı azlığı ; yetersiz
mali destek ; grup üyelerinin problem çözme becerilerini
öğrenememesi
 İlk problem çözme aşamasında ; problemlerin üzerinde
anlaşamama ; problem çözümü konusunda yeterli bilgi sahibi
olamama
 İlk ciddi tehdit; üretilen çözümlerin rapor edilmesinden sonra kabul
görüp görmemesidir
DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜR!