درس پنجم

Download Report

Transcript درس پنجم

‫موضوع ‪ :‬جامد و مشتق‬
‫جامد ‪:‬‬
‫ازفعل گرفته نشده است ‪.‬‬
‫مانند ‪ :‬الجدار ‪ ،‬القمر ‪ ،‬البحر‬
‫مشتق ‪:‬‬
‫ازفعل گرفته شده است ‪.‬‬
‫مانند ‪ :‬العا ِلم ‪ ،‬معلوم ‪ُ ،‬م ِعلم ‪ُ ،‬م َت َع ِلم‬
‫الف ) از روی تعریف‬
‫ب ) اسم های مشتق را یاد می گیریم هر اسمی که جزء مشتق ها نباشد جامد خواهد بود ‪.‬‬
‫اسم های مشتق عبارت اند از ‪:‬‬
‫اسم فاعل‬
‫اسم مفعول‬
‫اسم مکان‬
‫اسم زمان‬
‫اسم تفضیل‬
‫صیغه ی مبالغه‬
‫صفت ُم َشبهه‬
‫اسم فاعل‬
‫تعریف‬
‫بر کسی یا چیزی داللت می کند که زمانی کاری از ان سر‬
‫زده باشد ‪.‬‬
‫الف ) از ثالثی مجرد بر وزن فاعل ساخته می شود ‪.‬‬
‫ب ) در غیر ثالثی مجرد از مضارع ساخته می شود ‪ ،‬به این ترتیب که‬
‫‪:‬‬
‫‪ )1‬حرف مضارعه را به « مُـ » تبدیل می کنیم ‪.‬‬
‫‪ )2‬عین الفعل را مکسور می کنیم ‪.‬‬
‫مانند ‪:‬‬
‫َکـ َت َب‬
‫َ‬
‫کات َب‬
‫کاتب‬
‫ُمکات ُب‬
‫َی ُ‬
‫نص ُر‬
‫ناصر‬
‫َت َعلمَ‬
‫ُم َت َعلم‬
‫اسم مفعول‬
‫تعریف‬
‫بر کسی یا چیزی داللت می کند که زمانی کاری بر ان‬
‫انجام شده باشد ‪.‬‬
‫الف) از ثالثی مجرد بر وزن مفعول ساخته می شود ‪.‬‬
‫ب) در غیر ثالثی مجرد از مضارع ساخته می شود ‪ ،‬به این ترتیب که ‪:‬‬
‫‪ )1‬حرف مضارعه را به « مُـ » تبدیل می کنیم ‪.‬‬
‫‪ )2‬عین الفعل را مفتوح می کنیم ‪.‬‬
‫مانند ‪:‬‬
‫َن َص َر‬
‫َم ُ‬
‫نصور‬
‫َیک ُـتبُ‬
‫َمکـتوب‬
‫َعل َم‬
‫ُم َعل ُم‬
‫اسم مکان و اسم‬
‫زمان‬
‫تعریف‬
‫اسمی است که بر مکان یا بر زمان وقوع فعل داللت می‬
‫کند ‪.‬‬
‫بر وزن َم َفعل – َمفعل – َمفعَلةَ‬
‫مانند ‪:‬‬
‫َ‬
‫َم َفعل ‪َ :‬مبداء‬
‫َمفعل ‪َ :‬منزل‬
‫سة‬
‫در َ‬
‫َمفعَلَة ‪َ :‬م َ‬
‫چگونه تشخیص دهیم که اسم ‪ ،‬اسم مکان است یا زمان ؟‬
‫با توجه به جمله ‪.‬‬
‫مانند ‪:‬‬
‫اسم زمان‬
‫اسم مکان‬
‫َ‬
‫َ‬
‫َ‬
‫ُ‬
‫َ‬
‫ر‬
‫مبداء حرکـتی شا ع شهاب ‪ .‬مبداء حرکـتی الساعة السابعة‪.‬‬