Transcript درس پنجم
موضوع :جامد و مشتق
جامد :
ازفعل گرفته نشده است .
مانند :الجدار ،القمر ،البحر
مشتق :
ازفعل گرفته شده است .
مانند :العا ِلم ،معلوم ُ ،م ِعلم ُ ،م َت َع ِلم
الف ) از روی تعریف
ب ) اسم های مشتق را یاد می گیریم هر اسمی که جزء مشتق ها نباشد جامد خواهد بود .
اسم های مشتق عبارت اند از :
اسم فاعل
اسم مفعول
اسم مکان
اسم زمان
اسم تفضیل
صیغه ی مبالغه
صفت ُم َشبهه
اسم فاعل
تعریف
بر کسی یا چیزی داللت می کند که زمانی کاری از ان سر
زده باشد .
الف ) از ثالثی مجرد بر وزن فاعل ساخته می شود .
ب ) در غیر ثالثی مجرد از مضارع ساخته می شود ،به این ترتیب که
:
)1حرف مضارعه را به « مُـ » تبدیل می کنیم .
)2عین الفعل را مکسور می کنیم .
مانند :
َکـ َت َب
َ
کات َب
کاتب
ُمکات ُب
َی ُ
نص ُر
ناصر
َت َعلمَ
ُم َت َعلم
اسم مفعول
تعریف
بر کسی یا چیزی داللت می کند که زمانی کاری بر ان
انجام شده باشد .
الف) از ثالثی مجرد بر وزن مفعول ساخته می شود .
ب) در غیر ثالثی مجرد از مضارع ساخته می شود ،به این ترتیب که :
)1حرف مضارعه را به « مُـ » تبدیل می کنیم .
)2عین الفعل را مفتوح می کنیم .
مانند :
َن َص َر
َم ُ
نصور
َیک ُـتبُ
َمکـتوب
َعل َم
ُم َعل ُم
اسم مکان و اسم
زمان
تعریف
اسمی است که بر مکان یا بر زمان وقوع فعل داللت می
کند .
بر وزن َم َفعل – َمفعل – َمفعَلةَ
مانند :
َ
َم َفعل َ :مبداء
َمفعل َ :منزل
سة
در َ
َمفعَلَة َ :م َ
چگونه تشخیص دهیم که اسم ،اسم مکان است یا زمان ؟
با توجه به جمله .
مانند :
اسم زمان
اسم مکان
َ
َ
َ
ُ
َ
ر
مبداء حرکـتی شا ع شهاب .مبداء حرکـتی الساعة السابعة.