Transcript EKONOMIA

EKONOMIA
przedmiot i metody analizy
HISTORIA EKONOMII
*/ Arystoteles – „oikos”:
gospodarstwo domowe
„nomos”: prawo
*/ 1776 r. – Adam Smith:
„ O bogactwie narodów”
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
2
EKONOMIA - definicje
*/ Bada, jak ludzie radzą sobie z
ograniczonością zasobów, jak rozwiązują
problem alokacji ograniczonych zasobów
*/ Zajmuje się problemem, w jaki sposób
społeczeństwo rozdziela rzadkie zasoby,
posiadające różnorodne zastosowania, w celu
produkowania dóbr oraz w jaki sposób dzieli
wytworzone dobra między członków
społeczeństwa
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
3
ZASOBY i ich podział
• naturalne – dobra dane przez naturę
• ludzkie – ludzie wraz z ich umiejętnościami
i doświadczeniami
• kapitałowe – kapitał rzeczowy i finansowy
• technologia –wiedza, jak zasoby mogą być
łączone w sposób produkcyjny
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
4
ZASOBY i ich podział
• rzeczowe /w tym: naturalne/
• ludzkie
• finansowe
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
5
RZADKOŚĆ /ograniczoność/
• to fakt, że nie możemy mieć wszystkiego ,
co chcemy przez cały czas
• determinuje konieczność dokonywania
wyborów
• powoduje, iż pojawiają się dylematy:
- co wytwarzać i w jakich ilościach?
- jak wytwarzać?
- jak dzielić wytworzone dobra i usługi?
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
6
POTRZEBY
• są nieograniczone
• do ich zaspokojenia niezbędna jest
produkcja:
- dóbr konsumpcyjnych
- dóbr produkcyjnych /inwestycyjnych/
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
7
RACJONALNE
GOSPODAROWANIE
• Maksymalizacja
efektu
• Minimalizacja
nakładów
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
8
MODELE EKONOMICZNE
• uproszczone odwzorowanie
rzeczywistości
• zasada „ceteris paribus”
• analiza graficzna
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
9
EKONOMIA
• pozytywna –
odpowiada na pytanie:
jak jest?
opisuje świat takim,
jakim on jest;
nie zawiera sądów
wartościujących
• normatywna –
odpowiada na pytanie:
jak być powinno?
opisuje jakim być
powinien świat;
zawiera sądy
wartościujące
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
10
EKONOMIA
MAKROEKONOMIA
MIKROEKONOMIA
- bada problemy
ograniczoności
zasobów w skali całej
gospodarki
- bada problemy
ograniczoności
zasobów na poziomie
podmiotów
gospodarczych, tzn.
gospodarstw
domowych i
przedsiębiorstw
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
11
… p a tr z ę t y lk o ja k p ra c u je s z !!!!
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
12
Przykładowe modele
ekonomiczne
• Krzywa możliwości produkcyjnych
(krzywa transformacji)
• Linia ograniczeń budżetowych
konsumenta (linia budżetowa)
• Linia jednakowego kosztu
producenta (izokoszta)
Krzywa możliwości produkcyjnych
• to przykład ograniczeń i wyborów w skali
gospodarki narodowej
• jest graficznym przedstawieniem różnych
kombinacji dóbr, które mogą być wytworzone,
gdy wszystkie zasoby są efektywnie
wykorzystane
• uproszczona prezentacja gospodarki
wytwarzającej, przy pełnym wykorzystaniu
zasobów, dwa rodzaje dóbr, np. konsumpcyjne
i inwestycyjne, prywatne i publiczne
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
14
Krzywa możliwości produkcyjnych (1)
Dobro y
Zał.:
ymax
yA
yB
A
x=0
y=0
to: y = ymax
to: x = xmax
B
yC
C
0
xA
xB
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
xC xmax
Dobro x
15
Dobro y
A
Krzywa możliwości produkcyjnych (2)
ymax
B
E
D
A, B i C – kombinacje
efektywne i osiągalne
C
D – kombinacja nieefektywna
E – kombinacja nieosiągalna
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Dobro x
xmax
16
Krzywa możliwości
produkcyjnych
• Dobro x i dobro y
• Dobra konsumpcyjne i dobra
inwestycyjne
• Dobra prywatne i dobra publiczne
Dobra
nwestycyjne
IA
Krzywa możliwości produkcyjnych (3)
A
A’
B
C
0
CA
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Dobra
18
konsumpcyjne
Dobra
inwestycyjne
Krzywa możliwości produkcyjnych (4)
A
B
IC
0
C’
C
CC
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Dobra
konsumpcyjne
19
Dobra
Krzywa
inwestycyjne /I/
możliwości produkcyjnych (5)
Imax
Imax I1 = I1I2 = I2I3
I1
1
0C1 > C1C2 > C2C3
2
I2
I3
0
3
C
1
C2 C3 Cmax
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Dobra
konsumpcyjne
/C/
20
Krzywa możliwości produkcyjnych
Imax I1 = I1I2 = I2I3
0C1 >C1C2 > C2C3
max
I1
I2
I3
0
1
2
3
*/ dlaczego?
- zasoby gospodarcze nie są w
pełni przestawialne
- zasoby wycofywane z
produkcji dóbr
inwestycyjnych będą z różną
efektywnością
wykorzystywane przy
produkcji dóbr
konsumpcyjnych
C1 C2 Cdrmax
Skrzypczak
C3WydziałZofiaZarządzania
UW
21
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
22
Linia ograniczeń budżetowych
• Jest przykładem graficznej prezentacji
ograniczenia, z którym musi się liczyć
gospodarstwo domowe
• Gospodarstwo domowe, dysponując dochodem
Y, chce kupić dobro x i dobro y
• Założenia: dochód – Y,
cena dobra x – p(x)
cena dobra y – p(y)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
23
Linia ograniczeń budżetowych
• Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna
dobra x – całe dochody wyda na zakup
dóbr y i kupi ich max ilość: y max
•
ymax = Y/p(y)
• Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna
dobra y – całe dochody wyda na zakup
dóbr x i kupi ich max ilość: x max
•
xmax = Y/p(x)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
24
y
•Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna
dobra x – całe dochody wyda na zakup
dóbr y i kupi ich max ilość: y max
Y/p(y)
•Jeżeli konsument zrezygnuje z kupna
dobra y – całe dochody wyda na zakup
dóbr x i kupi ich max ilość: x max
x
0
Y/p(x)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
25
y
Linia ograniczeń budżetowych
Y/p(y)
1
y1
2
y2
3
y3
0
x
x1
x2
x3
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
Y/p(x)
26
Linia ograniczeń budżetowych
• Jest zbiorem kombinacji dóbr, które
konsument może kupić w pełni
rozdysponowując swoje dochody
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
27
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
28
Linia jednakowego kosztu - izokoszta
• Jest przykładem graficznej prezentacji
ograniczenia, z którym musi się liczyć
przedsiębiorstwo
• Przedsiębiorstwo, dysponując ograniczonym
kapitałem finansowym, nabywa elementy
kapitału rzeczowego i zatrudnia ludzi
• Założenia: kapitał finansowy – YF
cena kapitału ludzkiego – p(L)
cena kapitału rzeczowego – p(K)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
29
Linia jednakowego kosztu - izokoszta
•Jeżeli producent zrezygnuje z kupna kapitału
rzeczowego K – całe środki finansowe wyda na
zaangażowanie kapitału ludzkiego i zatrudni max liczbę
pracowników: L max
•
Lmax = YF/p(L)
•Jeżeli producent zrezygnuje z zatrudnienia
pracowników L – całe środki finansowe wyda na zakup
elementów kapitału rzeczowego K i kupi ich max ilość:
K max
•
Kmax = YF/p(K)
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
30
K
Linia jednakowego kosztu - izokoszta
YF/p(K)
L
0
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
YF/p(L)
31
K
Linia jednakowego kosztu - izokoszta
YF/p(K)
1
K1
2
K2
3
K3
0
L
L1
L2
L3
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
YF/p(L)
32
Linia jednakowego kosztu - izokoszta
• Jest zbiorem kombinacji czynników
wytwórczych, które przedsiębiorstwo
może zaangażować, wykorzystując w
pełni posiadany kapitał finansowy
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
33
dr Zofia Skrzypczak
Wydział Zarządzania UW
34