Transcript Agroturystyka jako forma przedsiębiorczości i jeden z elementów

Agroturystyka
jako forma przedsiębiorczości i jeden z elementów
wielofunkcyjnego rozwoju obszarów wiejskich.
Dobre praktyki w agroturystyce
Istotny spadek znaczenia rolnictwa,
zwłaszcza jako dziedziny zapewniającej
miejsca pracy dla mieszkańców wsi oraz
źródło ich dochodów spowodował, że
rozwój ekonomiczny wsi nie może być
dłużej utożsamiany z rozwojem rolnictwa,
a produkcja rolnicza nie może być
podstawową strategią działania w kierunku
poprawy warunków życia na wsi.
Konieczność zróżnicowania gospodarki wsi
Wielofunkcyjny rozwój obszarów
wiejskich
• Restrukturyzacja i modernizacja rolnictwa
• Racjonalne wykorzystanie zasobów pracy
i kreowanie dochodów
• Ochrona zasobów i środowiska
naturalnego
• Rozwijanie bliższego i dalszego otoczenia
rolnictwa
Rozwój
wielofunkcyjny
polega
na
wkomponowaniu w przestrzeń wiejską
większej funkcji nierolniczej
Stwarzanie szans zatrudnienia dla osób
które odchodzą z rolnictwa.
Wielofunkcyjny rozwój wymaga
zespolenia wysiłków:
• Osób najbardziej zainteresowanych
dodatkowym zatrudnieniem
• Społeczności i władz lokalnych
• Wyspecjalizowanych agend realizujących
politykę państwa na tym odcinku
Rola państwa
• Tworzenie ustawodawstwa regulującego procedury
tworzenia nowych miejsc pracy.
• Stymulowanie banków w kierunku preferencyjnego
finansowania
inwestycji
restrukturyzacyjnych
na
terenach wiejskich.
• Tworzenie
niezbędnej
infrastruktury
technicznej,
zwłaszcza
tej,
która
przekracza
możliwości
poszczególnych wsi, gmin.
• Organizowanie oraz kształcenie osób zmieniających
swój zawód.
• Promowanie działań zmierzających do ochrony zasobów
środowiska z zachowaniem odrębności ekologicznej
i kulturowej poszczególnych wsi i regionów.
Bariery wielofunkcyjnego rozwoju
obszarów wiejskich
• Bariera popytu na dobra i usługi
oferowane przez nowe firmy
• Bariera kapitałowa
• Bariera infrastruktury
• Bariera małej aktywności ludności
wiejskiej
W danym miejscu i czasie spotkać musi się:
• aktywność i przedsiębiorczość jednostek,
• zgodne działanie władz państwowych i
samorządowych,
• kapitał,
• chłonny rynek,
• i wiele innych czynników kreujących
rozwój lokalny.
Rozwoju wielofunkcyjnego nie można
traktować jako cudownego lekarstwa na
wszystkie problemy wsi i rolnictwa tym nie
mniej powinien się stać priorytetowym
kierunkiem rozwoju wspomaganym przez
państwo.
Polityka wiejska, obok celu jakim jest
rolnictwo powinna zawierać takie cele jak:
- Postęp cywilizacyjny
- Rozwój gospodarczy
Czynniki warunkujące realizację
wymienionych celów
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Rozwój szeroko rozumianej przedsiębiorczości
Reforma i rozwój szkolnictwa wiejskiego
Wzrost zaangażowania społeczeństwa wiejskiego w rozwój lokalny
Rozwój infrastruktury technicznej, społecznej, instytucjonalnej
Umiejętność wykorzystania potencjału terenów wiejskich
Rozwój małych i średnich przedsiębiorstw
Zasoby kapitałowe
Proces dywersyfikacji gospodarstw rolnych
Aktywność samorządu w rozwoju lokalnym
Umiejętność strategicznego planowania rozwoju
Zachowanie krajobrazu i walorów środowiska naturalnego
Istotną rolę w rozwoju wsi mogą odegrać
małe przedsiębiorstwa
Znaczenie drobnej przedsiębiorczości jest
dwojakie:
• po pierwsze podnosi poziom dochodów i
standardu życia mieszkańców wsi,
• po drugie wzbogaca lokalną ofertę usług
zmniejszając bezrobocie.
Agroturystyka a wielofunkcyjny
rozwój wsi
Formą przedsiębiorczości podejmowaną coraz
częściej przez rolników jest agroturystyka.
Celem jej jest aktywizacja
obszarów wiejskich.
gospodarcza
Choć ta forma przedsiębiorczości nie rozwiąże
zasadniczych problemów wsi, to stanowi jednak
szansę pozyskiwania dodatkowych dochodów
dla grupy gospodarstw, zdolnych spełniać
określone potrzeby turystów.
W tym kontekście agroturystyka zaczyna
nabierać znaczenia jako potencjalne
źródło dochodu i miejsc pracy.
Sprzyja
temu
wzrost
odpoczynek na wsi.
popytu
na
Trendy w sposobie spędzania
urlopu:
•
•
•
•
Trend do „swobody i kontaktu z naturą”
Trend do turystyki dla hobbystów
Trend do jakości
Trend do krótkich urlopów
Istota agroturystyki
•  agroturystyki nie należy utożsamiać z turystyką
wiejską; stanowi ona jedynie jej odrębną część,
• 
istnieje
bezpośredni
związek
agroturystyki
z funkcjonującym gospodarstwem rolnym, polegający na
wykorzystaniu różnych jego zasobów w procesach
zaspokajania potrzeb turystów,
•  agroturystyka nie ogranicza się do zakwaterowania
turystów, lecz oferuje im cały pakiet usług, w tym
różnorodne formy aktywności rekreacyjnej i spędzania
czasu wolnego.
Co czyni agroturystykę unikalnym
• specyfika
pobytu
w
rodzinnym
gospodarstwie
rolnym,
umożliwiającego
bezpośrednie
kontakty
z
gospodarzami,
zwierzętami domowymi, poznanie działalności produkcyjnej
rolników, ich stylu życia i pracy, korzystanie ze świeżej, zdrowej
żywności;
• charakter życia wiejskiego – różnorodne i równocześnie
niepowtarzalne rodzaje wiejskich zajęć i infrastruktury;
• bliska natury przestrzeń, umożliwiająca bezpośredni kontakt
z naturalnym środowiskiem przyrodniczym, poznanie dziedzictwa
kultury materialnej i duchowej, uprawianie różnorodnych form
rekreacji z dala od tłumów, w ciszy i spokoju;
• gościnni mieszkańcy sprawiający, że turyści traktowani są nie jako
anonimowi osobnicy, lecz jako ich goście, którzy jednocześnie,
poprzez osobiste kontakty, odnoszą się z szacunkiem do systemu
wartości gospodarzy.
Kreowanie dochodów z agroturystyki we
współczesnych, konkurencyjnych
warunkach rynkowych, przy dużym
zróżnicowaniu potrzeb potencjalnych
klientów wymaga profesjonalnego
podejścia do tej działalności
Uczynienie z agroturystyki działalności wymaga
stopniowego
usuwania
różnych
barier,
a szczególnie nie stwarzania nowych:
• większe zaangażowanie w rozwój agroturystyki władz
centralnych i samorządowych poprzez stwarzanie
odpowiednich warunków;
• sponsorowanie przez lokalne organizacje bądź podmioty
gospodarcze wydawnictw reklamujących wypoczynek na
wsi;
• dążenie rolników do samodoskonalenia (nauka języków
obcych, wykazywanie większego zainteresowania
problemami z zakresu marketingu usług turystycznych);
• organizowanie wizyt we wzorcowych gospodarstwach
agroturystycznych w kraju i za granicą, dla rolników
przymierzających się do świadczenia lub świadczących
usługi ;
• wspólne działania.
Aby możliwy był turystyczny rozwój regionu
musza być spełnione takie warunki jak:
• typ zakwaterowania- niezależnie od tego czy zakwaterowanie
dotyczy pokoi gościnnych czy mieszkań na wakacje, pól
namiotowych lub campingowych, urządzenia sanitarne muszą
wychodzić naprzeciw wymaganiom współczesnej cywilizacji;
• zajęcia rekreacyjne-dziedzina ta zapewnia ogromne i rozmaite
możliwości działania, rekreacja bowiem to różnorodne formy
aktywności;
• bezpośrednia sprzedaż produktów rolnych, wyrobów ludowych i
rzemiosła- główne znaczenie ma zaopatrywanie placówek
gastronomicznych w świeże produkty żywnościowe z regionu;
• ochrona przyrody i krajobrazu;
• podejmowanie pracy i zatrudnianie innych;
• infrastruktura- należy rozwijać te cechy, dzięki którym turystyka
wiejska może konkurować z innymi typami turystyki;
• promocja turystyki wiejskiej.
Tworzenie produktu turystyki wiejskiej
o wysokiej jakości
Pamiętać przy tym należy, że punktem wyjścia przy projektowaniu produktów
turystyki wiejskiej jej wcześniejsze poznanie motywów wyjazdów w celach
wypoczynkowych potencjalnych klientów.
Turyści wybierając wieś jako miejsce swego wypoczynku wymieniają
zazwyczaj następujące powody:
- możliwość spokojnego odpoczynku w naturalnym, wiejskim
środowisku (czynnik dominujący);
- chęć spędzenia urlopu w ulubionym krajobrazie;
- walory zdrowotne terenów wiejskich;
- koszty pobytu;
- możliwość bezpośredniego kontaktu z rodziną wiejską;
- możliwość poznania obyczajów, tradycji ludowej;
- chęć zmiany dotychczasowego sposobu wypoczynku.
Ogólne
zasady
tworzenia
ofert
wypoczynku w gospodarstwach są
niezależne od granic państwowych,
jednak szczegółowe warunki określane
są w ramach polityki poszczególnych
krajów.
Dobre praktyki
Duże znaczenie w procesie tworzenia
atrakcyjnej
oferty
agroturystycznej
i poprawy jakości życia mieszkańców wsi
mają „dobre praktyki”.
Dobre praktyki, stymulując lokalną produkcję zatrzymują
przychody z turystyki w regionie i poszerzają dystrybucję
powstających korzyści do mieszkańców wsi.
Stosowanie powyższych praktyk ma pozytywny wpływ
także na bliższe otoczenie gospodarstwa, które oferując
usługę agroturystyczną wygląda czysto i sprawia
wrażenie odnowionego.
Powoduje to, że również sąsiedzi zaczynają malować
i odnawiać swoje domy.
Wraz z innymi zabiegami dobra praktyka ma na celu
zachęcić turystów do pozostania u rolnika jak najdłużej.
Konkurs
„Promocja Dobrych Praktyk”
ogłoszony przez Ministerstwo Rozwoju
Regionalnego
pt. „Dobre inwestycje turystyczne na wsi”
Idea konkursu:
- promocja zrealizowanych w Polsce inwestycji
wspartych środkami Unii Europejskiej, które
przez swoją jakość oraz innowacyjność
w znaczący sposób podniosą zakres i jakość
oferowanych usług turystycznych na wsi;
- rozpowszechnione najlepsze przykłady staną się
dla wielu mieszkańców wsi inspiracją do
podejmowania podobnych działań.
Konkurs przeprowadzono w dwóch
kategoriach:
• Inwestycje w zakresie agroturystyki lub usług
związanych z turystyką i wypoczynkiem na obszarach
wiejskich, obejmujących tworzenie i doskonalenie bazy
noclegowej dla turystyki wiejskiej - ocenie podlegały
inwestycje polegające na tworzeniu lub podniesieniu
jakości bazy noclegowej lub wzbogaceniu oferty
turystycznej.
• Inwestycje wzbogacające produkt turystyczny na wsi –
ocenie podlegały inwestycje, efektem których było
podjęcie przez rolników usług wzbogacających produkt
turystyczny na wsi (rękodzieło, pamiątkarstwo, itp.).
I przykład
Gospodarstwo ekoagroturystyczne
Ekoagroturystyka efektywne połączenie turystyki na
obszarach wiejskich oraz rolnictwa ekologicznego
(oferującego nieskażoną żywość).
Koncepcja ta zapewnia uzyskanie efektu generowanego
przez ekoturystykę i agroturystykę, wzbogaconego
dodatkowo o zaspokojenie popytu na żywność
wyprodukowaną w gospodarstwach ekologicznych.
Koncepcja trójkąta ekoagroturystycznego
Rolnictwo ekologiczne
Ekoagroturystyka
Ekoturystyka
Agroturystyka
Turystyka wiejska
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Gospodarstwo położone jest w otulinie Pienińskiego Parku
Narodowego.
Gospodarz jest flisakiem.
Wiejska dobra kuchnia z potrawami regionalnymi i chlebem własnego
wypieku (produkty z gospodarstwa rolnego ekologicznego).
Zimą kuligi umilają pobyt w gospodarstwie.
Wygodnie urządzony dom, cisza, spokój, czyste powietrze oraz
niezapomniane widoki czekają na turystów przez cały rok.
Do dyspozycji gości (15 osób) 5 pokoi gościnnych 2,3,4-osobowe
każdy z własną łazienką, dostępem do internetu, TVP, kuchniaświetlica z aneksem kuchennym, punkt informacji turystycznej, w
ogrodzie zamykanym przed domem miejsce na samochody, altanka,
huśtawka i piaskownica.
Dodatkowo usługi związane z poprawą kondycji fizycznej: "Studio
Rekreacji i Odnowy Biologicznej" sauna solarium, siłownia, rowery
górskie i przetwarzania danych: jedno stanowisko komputerowe z
internetem.
Kolektor słoneczny.
Pompa ciepła wykorzystywana do ogrzewania domu i ciepłej wody
użytkowej. Istota działania pompy ciepła polega na zmianie
rozproszonej energii cieplnej pobieranej ze środowiska naturalnego
(dolne źródło- rzeka) w energię użyteczną służącą do ogrzewania
domu i wody użytkowej (górne źródło).
W
sytuacji
pozytywnych
efektów
połączenia
agroturystyki, ekoturystyki i rolnictwa ekologicznego
rodzi się pytanie o możliwe sposoby wzmacniania
powiązań takiego systemu. Wynika to stąd, że
większość nowych inicjatyw, aby uzyskać optymalną
wydajność, potrzebuje w początkowym okresie
funkcjonowania rzeczywistego wsparcia.
Częstą
metodą
zwiększania
efektywności
jest
maksymalizowanie skali działania, co zwykle sprowadza
się do integracji podmiotów. W związku z tak
zarysowaną potrzebą, warto rozważyć możliwość
uformowania
współpracującej
wspólnoty
ekoagroturystycznej.
II przykład
Gospodarstwo agroturystyczne
Oferta obiektu:
-
-
-
-
-
Gospodarstwo usytuowane na obszarze o wysokich walorach
turystycznych, na terenie „Jaśliskiego Parku Krajobrazowego”.
Działalność agroturystyczna prowadzona w czynnym gospodarstwie
rolnym.
Do wyłącznej dyspozycji gości: trzy pokoje (10 miejsc noclegowych). Jeden
pokój czteroosobowy z łazienką i dwa pokoje trzyosobowe ze wspólną
łazienką, w pełni wyposażona kuchnia z częścią jadalną i wypoczynkową.
Gospodarze oferują całodzienne wyżywienie na bazie produktów
pochodzących z gospodarstwa oraz możliwość samodzielnego
przygotowania posiłków korzystając z produktów wytworzonych w
gospodarstwie.
Dla gości duża działka rekreacyjna gdzie znajdują się: altanka,
piaskownica, huśtawki, miejsce na ognisko, staw rybny, domek
wypoczynkowy. Stąd wiedzie ścieżka na łąki, stanowiące „żywą” lekcję
przyrody.
Gospodarze organizują oprowadzanie po okolicy, zwiedzanie zabytków,
grzybobranie, wieczory przy ognisku, grillu.
Gospodyni, z wykształcenia pedagog, prowadzi warsztaty rękodzielnicze –
mające na celu wzbogacenie oferty i zachowanie dziedzictwa kulturowego.
Dobre praktyki
• Realizowane w projekcie działania służą zarówno popularyzowaniu
ciekawych i innowacyjnych pomysłów w zakresie agroturystyki, jak
również promocji wzorcowych rozwiązań.
• Projekty opisane jako „dobre praktyki” powinny stanowić wskazówki
– jak można realizować podobne przedsięwzięcia w przyszłości.
• Założeniem leżącym u podstaw planowanych działań jest
edukowanie i inspirowanie do poszukiwania pomysłów i partnerów.
• W ramach transferu informacji odbywa się wymiana dobrych praktyk
działalności turystycznej, warunkowana wymaganiami gości.
Projekt „Agroturystyka szansą rozwoju usług
turystycznych na terenach wiejskich gmin położonych
przy Szlaku Piastowskim”
Projekt realizowany przy współpracy 6 gmin
Szkolenia
Wyjazdy studyjne
Idea:
•
•
•
•
Konieczność j dostosowania całego produktu agroturystycznego do standardów
zachodnioeuropejskich, ze szczególnym naciskiem na jakość bazy noclegowej.
Warunkiem rozwoju turystyki wiejskiej - jako dodatkowej gałęzi zatrudnienia i
źródła dodatkowych dochodów, jest zainteresowanie władz powiatu a także
poszczególnych gmin oraz ich gotowość do współpracy i pomocy.
Tworzenie silnego wizerunku wsi zachowując rodzinne tradycyjne elementy i
kulturę charakterystyczną dla różnych regionów, tam gdzie tylko jest to możliwe.
Oferta agroturystyczna jest jeszcze mało dostępna. Należy stworzyć spójny
system informacyjny, który będzie dostępny dla każdego potencjalnego turysty, a
kwaterodawcom zapewni sprzedaż produktu.
DOBRE PRAKTYKI stanowią również
potwierdzenie, że warto i należy
inwestować w obszary wiejskie
Podsumowanie:
•
•
•
•
•
•
•
•
Agroturystyka stanowi potencjalną szansę łagodzenia trudnych warunków
materialnych , jednak jej rozwój w dużej mierze zależy od wykorzystania atutów
i szans wypływających z otoczenia oraz ograniczenia wpływu czynników
niesprzyjających i zagrożeń występujących w otoczeniu.
Potrzeba wkomponowania działań na rzecz rozwoju agroturystyki w wieloletnią
strategię zrównoważonego rozwoju regionu.
Otwarcie się społeczności wiejskiej i przekonanie że własne działania i działania
zespołowe mogą poprawić standard życia.
Kreowanie dochodów z agroturystyki we współczesnych konkurencyjnych warunkach
wymaga profesjonalnego podejścia do działalności.
Realizacja przedsięwzięć służących rozwojowi zasobów ludzkich, przygotowujących
rolników i ich rodziny do podejmowania działań w zakresie agroturystyki.
Przygotować atrakcyjną i szeroko promowaną ofertę zapewniającą wypoczynek
i rekreację w warunkach o wysokim standardzie.
Agroturystyka jako element aktywizacji środowiska lokalnego nie może być inicjatywą
samych rolników bez odpowiedniego wsparcia i zainteresowania się tą dziedziną
władz lokalnych, administracji rządowej i samorządowej.
Dla rozwoju agroturystyki konieczne jest wyposażenie obszarów wiejskich
w infrastrukturę warunkującą ich dostępność.