Transcript 3. OPOJNI PLINOVI

3. OPOJNI PLINOVI
ANESTETICI / NARKOTICI
3a. ALKOHOLI
•
•
•
•
3 mehanizma toksičnog djelovanja:
1. iritacija
2. opći narkotički učinak
3. metaboličko djelovanje
B ob and T ed couldn’t understand w h y the y’d get so sleepy a fter o nly
one beer for lunch
Abuse during pregnancy can
cause Fetal Alcohol Syndrome
Skin folds at the
corner of the eye
Low nasal bridge
Short nose
Indistinct philtrum
(groove between nose
and upper lip)
Small head circumference
Small eye opening
Small midface
Thin upper lip
Metilni alkohol
• 1. i 2. učinak slabog intenziteta i bez
posebnih karakteristika
• 3. vrsta učinka je najopasnija  oduzima
vodik enzimu alkohol-dehidrogenazi
(ADH) 
• nastanak formaldehida, a potom i
mravlje kiseline 
POSLJEDICA
• ova 2 metabolita stimuliraju u organizmu
stvaranje metaboličkih kiselina 
• METABOLIČKA ACIDOZA (alkalna
rezerva pada na oko 10-15 vol%)
Klinički tijek:
• 1. period latencije od 6 do 10 sati (dođe li u toj
fazi do konzumacije etilnog alkohola, NEĆE se
razviti slika trovanja, jer je to antidot)
• 2. abdominalne kolike kao 1. simptom, slijede
tahipnea, te izraziti očni simptomi, zbog
djelovanja mravlje kiseline na čunjiće i štapiće
u retini i na cerebralne jezgre  diplopija,
strabizam, midrijaza, sljepoća
TH:
• !!!ETILNI ALKOHOL KAO ANTIDOT (
on okupira ADH i onemogućava
metaboličko djelovanje metilnog alkohola)
• ! bikarbonati sa svrhom alkalizacije
•
Poznata trovanja metilnim alkoholom-u
vrijeme prohibicije u SAD
• 18.12.1917. USKongres izglasao
prohibiciju.
• 16. 1.1919. Odluka
ratificirana i dodana
kao 18. Amandman
američkog Ustava.
• Ukinuta 5.12.1933.
Etilen-glikol ( antifriz)
• Glikol = dvovaljani alkohol
• Kad dođe u krv  metabolizira se u
oksalnu kiselinu, koja ima jaki afinitet za
Ca  hipokalcemija, depozicija Caoksalata u mozgu  smrt kao da
otrovani boluje od ekspanzivnog procesa
• Th. etilni alkohol
• Etilen-glikol nije klasični profesionalni
otrov, ali tioglikolna kiselina jest
• (keratolitik koji se koristi za trajnu
ondulaciju)profesionalna keratoliza
kod frizerki
Glicerol
• bezopasan trovaljani alkohol, ALI
• kada gori, nastaje jaki iritans akrolein,
koji je kod dugotrajnih ekspozicija i
karcinogen (CA bronchi)
• kada se esterificira (spoji s kiselinom),
posebno s dušičnom kiselinom 
NITROGLICEROL
Djelovanje  NITRITNI
UČINAK!!!
• Komponente:
• 1. Angiotropno i bronhotropno djelovanje
(dilatacija)
• 2. Methemoglobinemija
•
Oksidacija hemamethem
•
Oksidacija globina  bazofilni
• punkati (Heinzova tjelešca)
•
Oksidacija stromatinahemoliza
3. Hipotenzija, methemoglobinemična
cijanoza (sivkasto-plava)
• “Vaftohilari” (“ljudi obojenih usana”)
populacija u Grčkoj sa kongenitalnom
methemoglobinemijom, uslijed deficita
enzima dialforaze.
• Inače organizam od methemoglobinemije
čuva glukoza-6-fosfat-dehidrogenaza.
4. Simptomi hipoksemije i hipoksije
• Th: redoks-sistemi (metilensko modrilo, ali
je dobar i C-vitamin)
3b. HALOGENIRANI
UGLJIKOVODICI ALIFATSKOG
REDA
• B1. ZASIĆENI
• metil-klorid
• =industrijski hladionički plin (NE kućni
frižideri)
• Potentan toksin
• 1.AKUTNO DJELOVANJE
• neznatni iritirajući učinak-nema znakova
upozorenja, radnik radi dalje
• osrednji narkotički učinak (kao blaže
pijanstvo),
• simptomi sa strane oka (diplopija,
strabizam, zamućenje vida, nistagmus
brzog iscrpljenja• Macewanov znak spontano sužavanje i
širenje zjenice),
• javljaju se i abdominalne kolike.
• Metabolički učinak se ne razvije do
krajnje mjere, jer uslijedi prije smrt zbog
paralize respiratornog centra
• 2. KRONIČNO TROVANJE
•
Polineuropatije
Metilen-klorid
•  di-Cl-metan (otrovniji je “para” od
“meta” oblika)
• lagano iritirajuće, izrazito narkotičko i
hepatotoksično metaboličko djelovanje
• tri-Cl-metan ili kloroform
• izraziti hepatotoksin i kardiotoksin
tetra-Cl-metan ili tetra-Cl-ugljik
• slabi iritans,
• slabi narkotik,
• jako metaboličko djelovanje u smislu
teške centrilobularne hepatocelularne
nekroze, te tubularne bubrežne nekroze
(anurija kao prvi znak)
Alcohol abuse causes
Cirrhosis
• hemoragička dijateza
• sinergizam sa etilnim alkoholomtahiaritmija
i fibrilacija
• Pare CCl4 su teže od zrakaotrovani je u težoj
situaciji kad padne na tlo nego kad stoji
• Th. NEMA SPECIFIČNOG ANTIDOTA,
postoje preporuke da se daje Ca
metil-bromid
• Nakon latencije od nekoliko sati
  djelovanje na CNS epileptički status
(obrnuto nego kod anorganskih spojeva
Br, koji su se upotrebljavali za sedaciju)
  djelovanje na bubreg anurija
  djelovanje na pluća  plućni edem
• NEMA UPOZORAVAJUĆIH
IRITATIVNIH TEGOBA!
HALOGENACIJA S F
OPASNIJA OD ONE SA Cl
• F ima jaki afinitet za H2  stvara se HF
(fluorovodična kiselina), koja je jaki
kombustiv i koroziv
• di-fluoro-di-kloro-metan  freon
• = neotrovan plin koji se koristi u kućnim
hladnjacima, kao potisni plin u
sprayevima i sl.
B2. NEZASIĆENI
• Etilen
• vrlo koristan plin, koji se dobiva iz nafte
procesom krekovanja (razbijanja velikih
molekula pod tlakom i pri povišenoj
temperaturi)
• Polimerizacijom nastaje polietilen tj.
plastika
Halogenacijom- VCM
(polimer PVC)
• VCM izaziva:
• 1. sklerodermiji slične promjene,
Raynaud sy
• 2. akroosteolizubatičasti prsti
• 3. angiosarkom jetre
• ( hemangioendoteliom; proliferira
endotel)  epoksidacija VCM-a u jetri
epoksidi su karcinogeni
• 4. primarna fibroza jetreportalna
hipertenzijasplenomegalija,
pancitopenija
• sumporougljik
• neurotoksin (encefalopatije),
kardiotoksin
3c. AROMATSKI
UGLJIKOVODICI
• benzen
• Organska kemija je kemija benzenove
cikličke strukture , bruto formula C6H6.
• Za razliku od lančanih struktura, gdje
toksičnost RASTE supstitucijom, u
slučaju benzena ona PADA!!!
Tijek trovanja:
• u početku lagana euforija,psihomotorni
nemir
• gubitak kritičnostinesvijestkoma
• On je i antimitotik, posebice napada
koštanu sržpancitopenija, leukemije
• Pretpostavlja se i hepatotoksični učinak
• Organizam nastoji eliminirati benzen
oksidacijom u fenolu urinu često
negativan nalaz na C-vitamin, a pozitivan
na fenol
Nitroderivati benzena
• mono-nitro-benzen ( tzv.“ulje od
mirbana”)
• miris po gorkim bademima
• patogeneza se osniva na nitritnom učinku
• meta-di-nitro-benzen
• patogeneza se osniva na nitritnom
učinku, ali i hepatotoksičnosti i
neurotoksičnosti (ekscitacijski učinak)
mono-amino-benzen ( anilin)
•
•
•
•
•
•
•
Otrov, dok ANILINSKE BOJE TO NISU
Klinički:
 abdominalne kolike
stezanje u prsima
 nemir
 hipotonija
 glavobolja
• U organizmu se oksidira
• prvi oksidacijski produkt otrovniji od
samog anilina i zove se
•  para-amino-fenol
• para-amino-benzen
• “Ursol” za bojanje životinjskog krzna,
boja za kosu
• Formulacija sa 2 NH2 skupine u parapoložaju alergogeno djelovanje!!!
(eritem, ekcem, alopecija areata,
glavobolje)