Transcript “Službene novine Federacije BiH” broj: 36/08

Uloga Porezne uprave u
sankcioniranju poreznih i
drugih prekršaja
PREZENTANT: FUAD BALTA, POMOĆNIK
DIREKTORA POREZNE UPRAVE F BIH
Zakonska regulativa
 Zakon o prekršajima Federacije Bosne i Hercegovine („Službene novine





Federacije BiH“, broj 31/06)
Zakon o Poreznoj upravi Federacije Bosne i Hercegovine („Službene
novine Federacije BiH“, broj: 33/02, 28/04, 57/09, 40/10 i 27/12)
Zakon o doprinosima („Službene novine Federacije BiH”, broj: 35/98,
54/00, 16/01, 1/02, 17/06 i 14/08)
Zakon o računovodstvu i reviziji u Federaciji Bosne i Hercegovine
(„Službene novine Federacije BiH, broj: 83/09)
Zakon o jedinstvenom sistemu registracije, kontrole i naplate doprinosa
(„Službene novine Federacije BiH”, broj: 42/09)
Zakon o fiskalnim sistemima („Službene novine Federacije BiH”, broj:
81/09)
Teme prezentacije
 Definicija poreznog prekršaja
 Novčane kazne prema Zakonu o prekršajima
 Kaznene odredbe Zakona o Poreznoj upravi
 Kazne koje propisuje zakoni o: doprinosima,
računovodstvu i fiskalnim sistemima
Porezni prekršaji
 Pod poreznim prekršajem podrazumijeva se
zakonom ili podzakonskim aktima utvrđena radnja
lica koje je prouzrokovalo povredu poreznih
propisa ili je propustilo da ih ispoštuje i za koje je
predviđena određena kazna
 Lice koje počini porezni prekršaj podliježe
odgovarajućoj kazni
 Nijedno lice ne podliježe kazni za porezni
prekršaj osim onda kada je kazna za taj prekršaj
propisana poreznim zakonima ili podzakonskim
aktima
 Podvučena citirana odredba Zakona o Poreznoj upravi
Federacije Bosne i Hercegovine je značajna, s obzirom da
pojedinim poreznim zakonima nisu propisane kazne za
prekršaje
 U tom kontekstu, oglašavalo se i Federalno ministarstvo
pravde, ukazujući na potrebu da se u Zakonu o porezu na
dobit, te Zakonu o porezu na dohodak kao poreznim
zakonima, propišu odgovarajuće sankcije zbog
nepoštivanja njegovih odredba, umjesto da se koriste
kazne iz jednog organizacionog propisa, kao što je Zakon
o Poreznoj upravi Federacije BiH
Novčane kazne prema Zakonu o
prekršajima




Zakon o prekršajima propisuje slijedeće prekršajne
sankcije:
novčana kazna
uslovna osuda
ukor
zaštitne mjere
Napomena: U našem prekršajnom pravu više ne
može izreći kazna zatvora, jer ona nije predviđena
kao prekršajna sankcija
 U pogledu sankcioniranja prekršaja prema
odredbama Zakona o Poreznoj upravi Federacije
BiH, pažnju treba usmjeriti na primjenu člana 32.
stav 1. Zakona o prekršajima, kojim je propisano da
se prekršajni postupak pokreće:
 izdavanjem prekršajnog naloga ili
 podnošenjem zahtjeva za pokretanje prekršajnog
postupka nadležnom sudu
 Prekršajni nalog predstavlja, u suštini, jednu od
varijanti bivšeg skraćenog prekršajnog postupka
 Ovlašteni organ, kao stranka u prekršajnom
postupku, dobija znatno značajniju ulogu i
ovlaštenja, jer se izdavanjem prekršajnog naloga
istovremeno i pokreće prekršajni postupak (a
najčešće, nakon plaćanja novčane kazne određene
prekršajnim nalogom i završava)
Prekršajni nalog može se izdati samo u situacijama
kada:
 odgovarajući zakon ili drugi propis određuje fiksnu
kaznu,
 novčana kazna može biti izračunata korištenjem
matematičke formule, ili
 ovlašteni organ odluči izreći minimalnu novčanu
kaznu, odnosnu zaštitnu mjeru u najkraćem trajanju
određenu takvim zakonom ili drugim propisom.
 U slučaju da nije moguće izdati prekršajni nalog,
ovlašteni organ će pokrenuti prekršajni postupak
protiv okrivljenog podnošenjem zahtjeva za
pokretanje prekršajnog postupka nadležnom sudu
 Raspon novčanih kazni prema Zakonu o prekršajima
Kaznene odredbe prema Zakonu o Poreznoj
upravi Federacije BiH
 Osim Zakona o doprinosima, u kojem se nalazi
poglavlje o izricanju kazni zbog povreda odredaba
njegovih konkretnih članova, Zakon o porezu na
dobit i Zakon o porezu na dohodak ne predviđaju
nikakve sankcije
 U tom smislu, posebnu pažnju treba obratiti na
odredbe članova 80-94b Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH
Saglasno odredbi člana 80. stav 8. Zakona o Poreznoj
upravi Federacije BiH, Porezna uprava može lice
osloboditi prekršajnog postupka iako je počinilo
prekršaj:
 ako je lice dobrovoljno i tačno prijavilo prekršaj
poreznom organu prije obavještenja o namjerama
vršenja porezne kontrole, odnosno prije nego je tak
prekršaj otkriven od bilo kojeg službenika ili organa
Federacije i
 ako u potpunosti sarađuje prilikom utvrđivanja
odgovarajuće porezne obaveze poreznom obvezniku
Kazne zbog nepoštivanja procedure registriranja
 Shodno članu 81. Zakona odgovorno lice koje
prekrši bilo koju proceduru registriranja kod Porezne
uprave, prema Poglavlju VI. Zakona ili koje se ne
registruje na vrijeme bit će kažnjeno novčanom
kaznom u iznosu od 500,00 do 3.000,00 KM
 Fizičko lice za isti prekršaj bit će kažnjeno novčanom
kaznom u iznosu od 200,00 do 2.000,00 KM.
Kazne zbog nepodnošenja poreznih prijava
 Prema članu 84. Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH, lice koje ne podnese poreznu
prijavu Poreznoj upravi na način propisan ovim ili
bilo kojim poreznim zakonima Federacije, bit će
kažnjeno novčanom kaznom u iznosu od 2.000,00
do 20.000,00 KM
 Za svaku prijavu koju mora sačiniti Porezna uprava
u ime poreznog obveznika propisuje se novčana
kazna u iznosu od 500,00 do 50.000,00 KM
Kazne zbog prijavljivanje manje od stvarne
porezne obaveze
 Saglasno članu 85. stav 1. Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH, lice koje u svojoj prijavi prijavi poreznu
obavezu koja je manja od stvarne porezne obaveze dužno je
platiti kaznu od 10% od stvarne porezne obaveze
 Prema stavu 2. istog člana Zakona, lice koje u svojoj
poreznoj prijavi prijavi poreznu obavezu koja je manja od
50% od stvarne porezne obaveze poreznog obveznika dužno
je pored kazne iz stava 1. platiti i kaznu u iznosu od 50% od
iznosa razlike stvarne i prijavljene porezne obaveze
 Primjer
 Za eventualno izricanje kazne prema članu 85.
Zakona o Poreznoj upravi Federacije BiH treba
sačekati momenat da porezna obaveza postane
stvarna, tj. da ta obaveza bude konačno utvrđena u
upravnom postupku
Kazne zbog nepodnošenja obavijesnih i prijava
poreza po odbitku
 Saglasno odredbi člana 86. Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH, lice koje ne podnese obavijesnu prijavu
Poreznoj upravi na način propisan članom 23. ovog zakona,
bit će kažnjeno novčano u iznosu od 200,00 KM za
svaki taj propust, maksimalno do 25.000,00 KM, a
prema članu 87. istog zakona, lice koje ne podnese prijavu
za porez po odbitku Poreznoj upravi na način propisan
članom 24. ovog zakona bit će kažnjeno novčanom kaznom
u iznosu od 200,00 KM za svaki taj propust,
maksimalno do 50.000,00 KM.
Kazne zbog nepridržavanje procedura za vođenje knjiga i
evidencija koje je lice dužno voditi po poreznim zakonima
 Kada je u pitanju primjena člana 88. Zakona o Poreznoj
upravi Federacije BiH, za lice koje se ne bude pridržavalo
procedura za vođenje knjiga i evidencija koje je
dužno voditi u skladu sa poreznim zakonima i koje
ne dostavi Poreznoj upravi u rokovima propisanim
poreznim zakonima, će biti kažnjeno novčanom kaznom u
iznosu od 2.000,00 do 20.000,00 KM, odgovorno lice u
pravnom licu za isti propust bit će kažnjeno novčanom
kaznom u iznosu od 500,00 do 3.000,00 KM, dok će
fizičko lice biti kažnjeno novčanom kaznom u
iznosu od 200,00 do 2.000,00 KM.
Kazne za lica kod kojih se utvrde nezakonitosti u
poslovanju iz člana 66. Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH
 Članom 66. Zakona o Poreznoj upravi Federacije
BiH propisano je da, ako prilikom kontrole
zaposlenik Porezne uprave otkrije da porezni
obveznik posluje nezakonito, tada će ovo
predstavljati osnov za privremeno obustavljanje
poslovnih aktivnosti poreznog obveznika
pečaćenjem njegovih poslovnih prostorija.
Kazne zbog neotklanjanja nedostataka koje je licu
rješenjem naložio porezni inspektor
 Shodno novom članu 94a. Zakona, pravno lice, koje
u datom roku ne otkloni nedostatke koje mu
je rješenjem naložio porezni inspektor,
novčano se kažnjava u iznosu od 2.000 do 20.000
KM, a za isti prekršaj fizičko lice u iznosu od 500
do 5.000 konvertibilnih maraka.
 Nezakonito poslovanje uključjuje:
 poslovanje bez dozvole,
 neprijavljivanje radnika,
 poslovanje sa robom kojoj se ne zna porijeklo,
 neevidentiranje prometa u skladu sa poreznim
zakonima i
 onemogućavanje ovlaštenim radnicima da, u skladu
sa ovim zakonom izvrše inspekcijski nadzor ili neku
drugu zakonom propisanu radnju.
 Odredbom člana 94b. Zakona o Poreznoj upravi
Federacije BiH propisano je da će pravno lice kod
kojeg se utvrde navedene nezakonitosti iz člana 66.
istog zakona biti kažnjeno novčanom kaznom u
iznosu od 3.000,00 do 30.000,00 KM, odgovorno
lice u pravnom licu novčanom kaznom u iznosu od
500,00 do 3.000,00 KM, a fizičko lice novčanom
kaznom u iznosu od 500,00 do 5.000,00 KM.
Kaznene odredbe za odgovorno lice u pravnom licu
 Sve od početka primjene Zakona, a u tekućoj godini navršit
će se puno desetljeće, ovaj vid prekršajne odgovornosti nije
bio propisan Zakonom, što je bio jedan nonsens, budući da
su u kontinuitetu bila sankcionirana nezakonita postupanja
pravnih i fizičkih lica – poduzetnika
 Stoga je u poglavlju XVII - KAZNENE ODREDBE došlo do
dopune sankcija u odredbama članova od 81. do 94b,
prema kojima su, pored pravnih lica, propisane novčane
kazne i za odgovorne osobe u pravnim licima za kršenje
zakonskih odredbi od 500 do 3.000 KM, što je u skladu sa
odredbama člana 11. stavova 4. i 5. Zakona o prekršajima
 Na temelju svega navedenog, može se konstatovati da
postoji mogućnost izricanja veoma visokih novčanih kazni,
posebno kada se radi o primjeni pojedinih članova Zakona
o Poreznoj upravi Federacije BiH zbog povrede odredaba
poreznih zakona o direktnim porezima
 Ovo se, naravno, odnosi i na povrede određenih odredaba
Zakona o doprinosima, Zakona o jedinstvenom sistemu
registracije, kontrole i naplate doprinosa, Zakona o
računovodstvu i Zakona o fiskalnim sistemima za čije
kontrole pravilnosti i blagovremenosti primjene je nadležna
Porezna uprava
Preporuka
 Budući da bi, u pojedinim situacijama, ove kazne
mogle da budu drastične, u svim slučajevima kada se
porezni obveznici žale na visinu utvrđene obaveze, a
nisu sigurni u povoljan ishod, preporučuje im se da
prvo izmire poreznu obavezu pa da tek onda koriste
dozvoljena pravna sredstva
 Ovo iz razloga što će imati pravo na povrat sredstava
ukoliko u konačnici dobiju spor; u suprotnom, zaista
puno mogu da izgube...