Transcript اين‌جا

‫ا يه م يتواند در خد مت‬
‫ازار سر م‬
‫چ گونهب‬
‫اشد؟‬
‫ازكش ورب‬
‫صنعتنفت و گ‬
‫دانشكدةنفتتهرا ن‬
‫اسفند ‪1392‬‬
‫جايگاه دانش مالي‬
‫اقتصاد‬
‫اقتصاد خرد‬
‫نظريۀ‬
‫بنگاهها‬
‫مالي‬
‫‪2‬‬
‫مرز حسابداري و مالي‬
‫حسابداري ≡ارز ش دفتري‬
‫مال ي ≡ارز شبازار‬
‫‪3‬‬
‫سرمايه در اقتصاد‪ ،‬مالي و حسابداري‬
‫اقتصاد‬
‫حسابدارن‬
‫مالي‬
‫رد‬
‫سرررررررررمايدۀ رد سرررررررر امداران‬
‫شرکت است‪.‬‬
‫گررراهي سررررمايد برررد م نررري رد‬
‫سرمايدگذاران گاهي برد م نري‬
‫رد س امداران شرکت است‪.‬‬
‫کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران‬
‫امدهندگان نسبت بد داراييهان‬
‫شرکت ناديده انگاشتد ميش د‪.‬‬
‫کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران‬
‫امدهندگان نسبت بد داراييهان‬
‫شرکت متمايز ميش د‪.‬‬
‫کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران‬
‫امدهندگان نسبت بد داراييهان‬
‫شرررکت گرراهي لحرراظ ميش ر د‬
‫گاهي ناديده انگاشتد ميش د‪.‬‬
‫سرررررررررررررمايدۀ م مرررررررررررر‬
‫سرمايدگذاران شرکت است‪.‬‬
‫‪4‬‬
‫رابطۀاقتصاد‪ ،‬حسابداري و مالي‬
‫الي‬
‫دان ش م‬
‫استفاده از دادههان حسابدارن‬
‫ب رهگيرن از دانش اقتصاد‬
‫ا س بۀارز شبازار‬
‫مح‬
‫‪5‬‬
‫مسائل اساس ي حوزۀ مالي شرکتها‬
‫‪6‬‬
‫جايگاه مدير مالي در نمودار سازماني‬
‫هيأتمديره‬
‫مديرعامل‬
‫معاون بازاريابي‬
‫معاون مالي‬
‫رئيس حسابداري‬
‫معاون توليد‬
‫مدير مالي‬
‫تأمين مالي‬
‫مديربت حسابدارن ب ان‬
‫تمامشده‬
‫مديريت ماليات‬
‫مديريت پردازش اطالت‬
‫مديريت حسابدارن مالي‬
‫‪7‬‬
‫مديريت‬
‫ه‬
‫برنامدريزن مالي‬
‫مديريت اهتبار‬
‫ب د دبندن سرمايدان‬
‫مراجعه به بازارهاي مالي‬
‫مدير‬
‫سرمايدگذارن‬
‫مدير مالي‬
‫تأمين مالي سبد‬
‫سرمايدگذارن‬
‫تأمين مالي‬
‫پر ژهها‬
‫‪8‬‬
‫ارتباط شرکت با بازارهاي مالي‬
‫بازارهان مالي‬
‫(پ ل ‪ -‬سرمايد)‬
‫تأمين مالي‬
‫سرمايدگذارن م دد ريان نقدن‬
‫‪‬بدهي ک تاهمدت‬
‫‪‬بدهي بلندمدت‬
‫ب ره س د تقسيمي‬
‫ريان نقدن حاصل از‬
‫داراييهان شرکت‬
‫‪‬س ام‬
‫د لت‬
‫ساير ذينف ان‬
‫‪9‬‬
‫شرکت در داراييها‬
‫سرمايدگذارن ميکند‪:‬‬
‫‪‬داراييهان ارن‬
‫‪‬داراييهان ثابت‬
‫نهادهاي مالي‬
‫هاي سپرد هپذير‬
‫نهاد‬
‫• بانکها‬
‫• مؤسسات مالي اهتبارن‬
‫• ت ا نيهان اهتبار‬
‫هاي غير سپرد هپذير‬
‫نهاد‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪10‬‬
‫شرکتهان بيمد صند قهان بازنشستگي‬
‫شرکتهان سرمايدگذارن‬
‫بانکهان سرمايدگذارن‬
‫شرکتهان کارگزارن م املدگرن‬
‫شرکتهان مشا ر سرمايدگذارن‬
11
‫•چگ ند‬
‫تأمين مالي‬
‫کنيم؟‬
‫‪12‬‬
‫ابزار‪،‬‬
‫ها و‬
‫نهاد‬
‫هاي‬
‫بازا‬
‫ال ي‬
‫م‬
‫طرح موضوع از منظر مالي استاندارد‬
‫ا سي‬
‫هايا س‬
‫سؤا ل‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪13‬‬
‫يا ترکيب سرمايد اهميت دارد؟‬
‫ا زان سرمايد چد رابطدان با هم دارند؟‬
‫ساختار سرمايد چد اثرن بر هزينۀ سرمايۀ شرکت دارد؟‬
‫ساختار سرمايد چد تأثيرن بر ارزش شرکت دارد؟‬
‫چد ه املي در ت يين ساختار سرمايۀ شرکتها مؤثر است؟‬
‫يا سراختار سررمايۀ شررکتهان ل رال در صرنايل مختلر ۀ متفرا ت‬
‫است؟‬
‫د دارد؟‬
‫يا ساختار سرمايۀ ب يند‬
‫چه ترکيبي از بدهي و سرمايه استفاده شود؟‬
‫ن ظر يۀ ساختار‬
‫ا يه‬
‫سر م‬
‫‪14‬‬
‫ابزار تأمين مالي (گرايش به بازار سرمايه)‬
‫هي‬
‫بد‬
‫تي‬
‫تن‬
‫حق‬
‫بربر‬
‫ني‬
‫مبمب‬
‫الي‬
‫م‬
‫ه يت‬
‫• ا راقباقرضدما‬
‫هادن‬
‫ان ه‬
‫مشارکتگ‬
‫••• اسصکراقامکدو‬
‫• س ام پر ژه‬
‫•• سامامبلندمدت‬
‫ممتاز‬
‫• صند ق س ام‬
‫ليزينگ)‬
‫(‬
‫بلندمدت‬
‫ار‬
‫ا‬
‫•‬
‫اختصاصي س ام‬
‫• گ اهي خريد‬
‫• ام سنديکايي‬
‫هان قابلتبديل‬
‫قرضۀ‬
‫راق‬
‫•• ا‬
‫تخصصي‬
‫ق‬
‫صند‬
‫• تأمين مالي پر ژه‬
‫•• ساير‬
‫ساير‬
‫• ساير‬
‫‪15‬‬
‫روش مبتني بر بدهي‬
‫‪16‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫مزايا‪:‬‬
‫صاحب پروژه مجبور نيست قسمتي از تملک پرروژه و متعاقبرا سرود آتري آن را از دسرت بدهرد‪.‬‬
‫درواقع‪ ،‬در اين شيوة تأمين مالي‪ ،‬تأمينکنندة سرمايه‪ ،‬کنترلي بر نحوة اجرراي پرروژه نخواهرد‬
‫داشررت و ت خررا واسررت وي از صرراحب پررروژه‪ ،‬باز ردا ررت بررهموقع سررود و اصررل واد ا شررده‬
‫ميباشد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫استفاده از سرماي قرضگرفتهشده جهت تأمين داراييهاي پروژه‪ ،‬اجازه ميدهد سود پروژه‬
‫در شرکت باقيمانده و يا به صاحبان آن اعطا شود‪.‬‬
‫‪‬‬
‫نرررو سررود واد ا شررده قبررل از محاسررب ماليررا پردا ررت ميشررود و ل ر ا مي ر ان ماليررا کمت رر‬
‫واهد شد‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫‪‬‬
‫معاي ب‪:‬‬
‫ش رررکت ص رراحب پ ررروژه باي ررد از نق رردينگي ب ررا ي بر رراي باز ردا ررت واد در سررس رريدهاي مق رررر‬
‫بر وردار باشد‪.‬‬
‫در اغلررب مواقررع‪ ،‬باز ردا ررت واد از سررود پررروژه تررأمين ميشررود‪ .‬لر ا اگررر مبلر واد پررروژه زيرراد‬
‫باشررد‪ ،‬بررا وجررود سررودآوردودن پررروژه‪ ،‬هيچگونرره جريرران نقرردي مثبررت جهررت نشرراندادن سرود‬
‫آن وجود نداشته باشد‪.‬‬
‫متقاعدنمودن واددهندگان جهت اعطاي واد‪ ،‬مستلزد صرف وقت و هزينۀ زياد است‪.‬‬
‫واد ا شده ممکن است داراي نرو بخرة برا باشرد‪ ،‬کره در نررو بازگشرت سررمايه پرروژه ترأيير‬
‫واهد گ اشت‪.‬‬
‫جهت تضمين باز ردا ت واد ا شده بهرهنگ اردن وييقههاي مکفي الزامي است‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر سرمايه‬
‫‪‬‬
‫تررأمين مررالي مبتنرري بررر سرررمايه‪ ،‬مسررتلزد واگ ر اري قسررمتي از سررود پررروژه در مقابررل دريافررت سرررمايه ميباشررد‪.‬‬
‫درواقع در اين روش‪ ،‬با استفاده از آوردة نقدي و غيرنقردي سرهامداران و افرزودن برر حقرق حقروا صراحبان‬
‫سهاد در شركت و يا پروژه‪ ،‬سرماي مورد نياز تأمين ميشود‪ .‬آوردة سهامداران در پيشرررد فعاليتهراي پرروژه‬
‫مصرف و سود حاصل از انجاد پروژه ني تماما و در آينده‪ ،‬بين سهامداران توزيع ميگردد‪.‬‬
‫‪‬‬
‫مهقترررين مرحلرره در ايررن روش‪ ،‬ترغيررب سرررمايهگ اران جهررت شرراکت در پررروژه ميباشررد‪ .‬بررا ايررن حررا ‪ ،‬معمرو‬
‫مير ان شرراکت سرررمايهگ اران در يررک پررروژه بيشررتر برره تمايررل صرراحب پررروژه در سررهيقکردن آنرران در مررديريت و‬
‫کنتررر پررروژه يسررتگي دارد تررا مي ر ان عاقمنرردي سرررمايهگ اران برره سرررمايهگ اري‪ .‬درواقررع در ايررن روش تررأمين‬
‫م ررالي‪ ،‬باي ررد توج رره داش ررت ک رره ب ررا ف ررروش درص رردي از س ررهق ي ررک پ ررروژه‪ ،‬بخ ر ي از حق رروا م ررديريتي و ه ررقچن ررين‬
‫استقا در تصميقگيري از بين ميرود‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر سرمايه‬
‫► مزايا‪:‬‬
‫► در صور شکست پروژه‪ ،‬نيازي به باز ردا ت سرماي ا شده نميباشد‪.‬‬
‫► در اين روش‪ ،‬ضرورتي براي به رهنگ اردن داراييهاي پروژه يا شرکت نميباشد‪.‬‬
‫► پروژههايي که سرمايه با ي دارند‪ ،‬براي واددهندگان و سرمايهگ اران ج ابتر ميباشد‪.‬‬
‫► در ص ررور اس ررتفاده از اي ررن روش‪ ،‬پ ررروژه ب ررا نق رردينگي ب ررا تري مواج رره واه ررد ش ررد‪ ،‬چ ررا ک رره‬
‫نيازي به باز ردا ت بدهي نيست‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر سرمايه‬
‫► معايب‪:‬‬
‫► در اير ر ررن شر ر رريوة تر ر ررأمين مر ر ررالي‪ ،‬تملر ر ررک بامر ر ررل بر ر ررر پر ر ررروژه از بر ر ررين رفتر ر رره و سر ر ررود پر ر ررروژه بر ر ررا دي ر ر ررر‬
‫سرمايهگ اران تقسيق ميشود‪.‬‬
‫► ممک ررن اس ررت نظر ررا و اي رردههاي دي ررر س رررمايهگ اران در م ررورد نح رروﺓ اجر رراي پ ررروژه ب ررا نظ ررر‬
‫صاحب پروژه متفاو باشد‪.‬‬
‫► سود پروژه يعد از کسر ماليا به سرمايهگ اران پردا رت ميشرود و لر ا در ايرن شريوة ترأمين‬
‫مالي‪ ،‬ماليا پردا تي نسبت به شيوة تأمين مالي مبتني بر بدهي بيشتر ميباشد‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫► تسهيا بودجهاي‬
‫► وادهاي بانکي‬
‫► مشارکت سنديکايي‬
‫►‬
‫يك شيوة رايج در دنيرا برراي ترأمين مرالي پرروژههراي برزر ‪syndication ،‬يرا گروهريكرردن چنرد‬
‫واددهنده يا ‪ financer‬براي ترأمين منرايع مرورد نيراز يرك طررح اسرت‪ .‬ايرن عمرل معمرو توسر‬
‫ّ‬
‫مؤسسا تأمين مالي ‪investment bank‬ها انجاد ميشرود‪ .‬ايرن مؤسسرا وفيفر معر ري‬
‫پروژه به چند تأمينكننده را برعهده گرفته و تفاهقنامرههرا و مشراركتنامرههراي ريمرابين اعضراي‬
‫گروه ‪ financer‬و بين گروه و وادگيرنده را تنظيق مريكننرد‪ .‬گرروه ترأمينكننرده ميتوانرد شرامل‬
‫چند بانك‪ ،‬چند مؤسس مالي و شركت لي ينگ يا تركيبي از آنها باشد‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫►تسهيا ‪Trade Finance‬‬
‫►‪ Trade finance‬برره معنرراي بشررتيباني و تررأمين مررالي تجررار و مبرراد‬
‫روشه ر رراي راي ر ررج و مورداس ر ررتفاده بر ر رراي واردا و ي ر ررا ص ر ررادرا‬
‫بينا ل رري‪ ،‬يكرري از‬
‫ا ه ر رراي مختلر ر ر اس ر ررت‪ .‬دو روش‬
‫يوزانس و ريفاينانس مشهورترين روشهاي استفاده ‪ Trade finance‬است‬
‫►تسهيا ساير نخادهاي مالي‬
‫►ب ررهجز بانكه ررا‪ ،‬نخاده رراي م ررالي دي ررري چ ررون ش ررركتهاي س رررمايهگ اري‪ ،‬مؤسس ررا اعتب رراري‬
‫غيربررانكي و صررندواهاي قرضا وسررنه و بازنشسررتگي ني ر ميتواننررد در نقررش اعطاكننرردة واد فرراهر‬
‫ش رروند‪ .‬شر رراي و ض ررواب ح رراكق ب ررر عملن رررد هري ررك از اي ررن نخاده ررا متف رراو اس ررت‪ ،‬ل ررينن فراينر رد‬
‫تص ر ررميقگيري در همر ر ر آنه ر ررا مش ر ررترو و براس ر رراي ريس ر ررك اعتب ر رراري ش ر ررركت وادگيرن ر ررده و تحلي ر ررل‬
‫صور هاي مالي آن و هقچنين تحليل اقتصادي پروژه واهد بود‪.‬‬
‫‪23‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫►استفاده از منايع ارجي‬
‫►مشابه منايع برانكي دا ري و تسرهيا نخادهراي مرالي و اعتبراري ايرانري‪ ،‬ميتروان از تسرهيا‬
‫بانكي و غيربانكي ارجي ني استفاده كرد‪ .‬البته برا توجره بره شرراي نامسراعد سياسر ي و ريسرك‬
‫با ي سرمايهگ اري در ايران‪ ،‬اين گزينه يسيار نامحتمل بهنظر ميرسد‪.‬‬
‫‪24‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫►اوراا مشارکت‬
‫►‬
‫اوراا مشارکت اوراا بخادار با ناد يا بينامي است كه به قيمت اسمي مشخص برراي م ّرد معرين و برراي‬
‫تأمين بخ ي از منايع مالي مرورد نيراز طررحهراي عمرانري ر انتفرايي دولرت يرا برراي ترأمين منرايع مرالي مرورد نيراز‬
‫جهررت ايجرراد‪ ،‬تنميررل و توسررع طرررحهرراي سررودآور توليرردي‪ ،‬سررا تماني و رردماتي در شرررکتهرراي غيردولترري‬
‫منتشررر مرريشررود و برره سرررمايهگ ر اراني كرره قصررد مشرراركت در اج رراي طرررحهرراي يادشررده را دارنررد‪ ،‬از طري ر‬
‫عرض عمومي واگ ار ميشود‪ .‬اوراا مشارکت قابلانتقا به غير بوده و دارندۀ اوراا مالرك آن شرنا ته‬
‫مرريشررود‪ .‬در مقرراطع معررين از بابررت سررود سرررمايهگ ر اري در طرررحهرراي موضرروع اوراا مشرراركت‪ ،‬بررهتناسررب‬
‫مبل ر ر اس ر ررمي ه ر ررر ورق ر ر مش ر رراركت‪ ،‬ب ر رره دارن ر رردگان اوراا س ر ررود ع ر رريا وس ر رراب تعل ر ر م ر رريگي ر رررد‪ .‬ن ر رررو س ر ررود‬
‫ع ر رريا وس ر رراب اوراا مش ر رراركت و مق ر رراطع پردا ر ررت آن در ش ر رراي انتش ر ررار اوراا در و براس ر رراي ش ر ررمارۀ‬
‫ررو نه رراي ض ررميم اص ررل اوراا‪ ،‬در ش ررعب فروش ررندة اوراا ب رره دارن رردگان آن پردا ررت م رريش ررود‪ .‬ب ررس از‬
‫سررس ر رريد اوراا‪ ،‬مير ر ر ان س ر ررود قطن ر رري قابلپردا ر ررت ب ر رره دارن ر رردگان اوراا مش ر رراركت محاس ر رربه ميش ر ررود‪.‬‬
‫چنررانچرره سررود قطنرري تعيينشررده برريش از سررودهاي ع يا وسرراب پردا ترري باشررد‪ ،‬مابررهالتفاو حاصرل بررا‬
‫رعايررت مقررررا مردوطرره برره دارنرردگان برگر تسررويهحسرراب نخرراشي مشرراركت پردا ررت ميشررود‪ .‬هررقچنررين اگررر‬
‫ط رررح ب رره ه ررر دلي رري زي رران بده ررد جر رران هزين رره ب ررهعه رردة ناش ررر اس ررت و س ررهمي از آن ب رره دارن رردة اوراا تعل ر‬
‫نميگيرد‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر سرمايه‬
‫‪ ‬افزايش سرمايه‬
‫‪ ‬سهام پروژه‬
‫اول ررين گزين ررهاي ك رره در مي رران روشه رراي ت ررأمين م ررالي مبتن رري ب ررر س رررمايه ب رره ه ررن ط ررور ميكن ررد‪ ،‬اف ررزايش‬
‫سررمايه اسررت‪ .‬افرزايش سرررمايه منررايع را بهصررورتي مسررتقيق در ا تيررار مجررري قررار داده و برره وراظ نظررري‬
‫با هيچ محدوديتي مواجه نيسرت‪ .‬ايرن روش ريسرك عرددباز ردا رت را برهدنبرا نردارد و مراحرل اجرايري آن‬
‫ني ميتواند يسيار وتاهتر از هر روش دي ري باشد‪.‬‬
‫شرکت صاحب پروژه‪ ،‬بس از انجاد بررس يها‪ ،‬مطالعا و تحقيقرا زد‪ ،‬طررح پرروژه را معر ري نمروده و‬
‫مق رردار س ررودآوري آن را پيشبين رري مينماي ررد‪ .‬س ر س ب رراي ج ر ب س رررمايهگ ار‪ ،‬درص ررد پاي ررهاي را ب ررهعنوان‬
‫س ر ررود ع يا وس ر رراب تعي ر ررين ک ر رررده ول ر رري اع ر رراد درص ر ررد نخ ر ررايي را ب ر رره زم ر رران اتم ر رراد پ ر ررروژه‪ ،‬موب ر ررو ميکن ر ررد‪.‬‬
‫برردينترتيب‪ ،‬بررس از اعرران عمررومي از طري ر رسررانهها يررا تبليتررا در شررعب بانکهررا‪ ،‬افرراد بررا مراجعرره برره‬
‫آن شرکت ميتوانند تعداد سهاد موردنظر ود را ريداري کنند‪.‬‬
‫‪ ‬گواهي سپردۀ خاص‬
‫گواهي سپردة مد دار ويژة سرمايهگ اري ( اص) به سپردهاي اطراا ميشرود كره بانرك برهمنظور تجهير‬
‫منايع برراي ترأمين مرالي طرحهراي مشرخص جديرد سرودآور توليردي و سرا تماني و ردماتي و نير توسرعه و‬
‫تنميل طرحهاي سودآور موجود با سررسيد مشخص افتتراح مينمايرد و در ازاي افتتراح سرپرده‪ ،‬گرواهي‬
‫سپرده مد دار ويژه سرمايهگ اري ( اص) صادر مينمايد‪.‬‬
‫روشهاي مبتني بر بدهي‬
‫• )‪ (Receivables Finance‬ترأمين مرالي دريافتنيهرا‪ :‬در ايرن روش فرآينرد واددهري در مقابرل جريران نقردي نا ر ي ازدرآمردهاي يرك فعاليرت‬
‫تجاري (نظير هتلهاي زنجيرهاي) ازطري تمركز دريافت وجوه در يك نخاد واسطهاي مقاصد اص صور ميگيرد‪.‬‬
‫• )‪ :(Securitization‬تبررديل ب رره اوراا بخ ررادار رو ر ي اس ررت كرره ط رري آن ت ررأمين م ررالي ينس ررري اسررناد دري ررافتني (نظي ررر ي ررك پورتف رروي تس رهيا‬
‫اعتباري) در بازار سرمايه و از طري انتشاراوراا بخادار صور ميگيرد‪.‬‬
‫• )‪ (Buyout Finance‬تررأمين مررالي ريررد سررهاد‪ :‬در ايررن روش تررأمين مررالي ريررد سررهاد يررك شررركت توسر‬
‫گررروه سرررمايهگ ار در ررار از آن شررركت و در )‪ (Debt Leverage‬نسرربتهاي اهرررد برردهي بررا صررور ميگيرررد و تركيبرري از جريرران نقرردي‬
‫حاصل از فعاليت شركت و ارزش داراييهاي آن براي دريافت واد تويي ميشو د‪.‬‬
‫• )‪ (Acquisition Finance‬تأمين مالي كسب مالنيت‪ :‬کسب مالکيت شرکت «ب» توسر شرركت «الر »‪ .‬ايرن روش كسرب مالنيرت چرون‬
‫ارمنرردان همرران شررركت و يررا يررك‬
‫روش فوا تأمين مالي ميشود با اين تفاو كه تركيب جريان نقدي و ارزش داراييهاي هر دو شركت بهعنوان وييقه واد اعطايي مقرر ميشود‪.‬‬
‫• )‪ (Asset Finance‬تررأمين مررالي دارايرري‪ :‬در ايررن روش واددهرري در مقابررل ارزش دارايرري تجرراري (نظيررر هواپيمررا يررا مسررتتا تجرراري) انجرراد‬
‫ميشود‪.‬‬
‫• لي ينگ‪ :‬نويي از تأمين مالي دارايي است كه مالنيت دارايي با اجارهدهنده (تأمين كننده مالي) باقي ميماند‪.‬‬
‫•يررك روش تررأمين )‪ :(Project Finance‬تررأمين مررالي پررروژهاي مررالي اسررت كرره از طرير مهندسر ي مررالي و بررا اسررتفاده از وادهرراي بلندمررد منررايع‬
‫زد برراي اج رراي پروژههرراي بررزر را فرراهق مينمايررد‪ .‬در ايررن روش‪ ،‬پروسرره وادگيررري در مقابررل جريرران نقرردي كرره توس ر پررروژه ايجرراد واهررد ش رد‪،‬‬
‫ارزيابي و عم ي ميشود‪.‬‬
28
‫مشخصههاي صنعت‬
‫‪‬‬
‫ابستگي اقتصادن ايران بد در مدهان نفتي‬
‫‪ ‬زن يره ارزش گستردهان کد ميت اند در اشتغالزايي بسيار مؤثر باشد‪.‬‬
‫‪ ‬ت يزات صن تي(کاالهان سرمايدان) تخصصي اغلب ارداتي است‪.‬‬
‫‪ ‬صن ت سرمايدبرن ب ده هزيندهان سرمايدگذارن ا لية بااليي دارد‪.‬‬
‫‪ ‬هملکرد صن ت تحتتأثير د رههان اقتصادن قرار دارد‪.‬‬
‫‪ ‬بحر صريانت از منررابل پايانپرذير انررژنۀ مالحظررات اقتصرادن ا تمراهي خرراص‬
‫خ د را دارد‪.‬‬
‫‪ ‬ريسکهان سيستماتيک مستقيما ً شديداً اثر ميگذارد‪.‬‬
‫‪29‬‬
‫سير تاریخی تحو‬
‫نظاد تامين مالی نفت و گاز‬
‫‪ ‬تأمين مالی پروژههای نفتی ماقبل دهه ‪ 70‬میادی‬
‫‪ ‬شرکتهای نفتی بينا ل ی‬
‫منايع‬
‫دا ی‬
‫بانک‬
‫تجاری‬
‫تأمين مالی‬
‫(واد)‬
‫شرکت منطقهای‬
‫پروژه ‪1‬‬
‫‪30‬‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫پروژه ‪3‬‬
‫سير تاریخی تحو‬
‫نظاد تامين مالی نفت و گاز‬
‫‪ ‬تأمين مالی پروژههای نفتی بين ده ‪ 70‬و ‪ 80‬میادی‬
‫استقراض‬
‫رسمی‬
‫آژانسهای‬
‫تضمين‬
‫سرمایهگ اری‬
‫منايع‬
‫دا ی‬
‫بودج‬
‫عمرانی‬
‫شرکت م ی نفت‬
‫پروژه ‪1‬‬
‫‪31‬‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫بانک‬
‫تجاری‬
‫تأمين مالی‬
‫(واد)‬
‫شرکت منطقهای‬
‫پروژه‬
‫مشترک‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫پروژه ‪3‬‬
‫سير تاریخی تحو‬
‫نظاد تامين مالی نفت و گاز‬
‫‪ ‬تأمين مالی پروژههای نفتی از ده ‪ 90‬میادی‬
‫استقراض‬
‫رسمی‬
‫آژانسهای‬
‫تضمين‬
‫سرمایهگ اری‬
‫منايع‬
‫دا ی‬
‫بودج‬
‫عمرانی‬
‫شرکت م ی نفت‬
‫پروژه ‪1‬‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫منايع استقراض ی (‪)Private Debt Financing‬‬
‫بانکهای تجاری بينا لل‬
‫بازار اوراا بخادار‬
‫صندوا تخصص ی انرژی‬
‫بانکهای توسعهای منطقهای و بانکهای دا ی‬
‫شرکتهای تأمين سرمایه بينا لل‬
‫‪32‬‬
‫بانک‬
‫تجاری‬
‫تأمين مالی‬
‫(واد)‬
‫شرکت منطقهای‬
‫پروژه‬
‫مشترک‬
‫پروژه ‪2‬‬
‫پروژه ‪3‬‬
‫منايع تأمين سرمایه از طری بازارهای مشتقه‬
‫(‪)Private Equity‬‬
‫بازارهای بوري اوراا بخادار بينا ل ی‬
‫صندواهای سرمایهگ اری‬
‫شرکتهای تأمين سرمایه بينا لل‬
‫بانک توسعه منطقهای‬
‫بازی ران تأمين مالی پروژههای نفت و گاز‬
‫دیگر ارکان پروژه‬
‫آغازگران پروژه‬
‫بانک ها و بورس‬
‫مجلس‬
‫دولت‬
‫• شرکتهای فنی مهندس ی‬
‫• سرمایهگذاران عمده‬
‫• شرکتهای مشاور‬
‫• بهرهبر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رررداران و‬
‫تأمينکنندگان‬
‫• بانک عامل‬
‫• برنامة ‪ 5‬ساله‬
‫• وزارت نفت‬
‫• سهامداران خرد‬
‫• تأمين سرمایه‬
‫• بودجة سالیانه‬
‫• وزارت اقتصاد‬
‫• تأمينکنندة مالی‬
‫• قوانين و مقررات‬
‫• وزارت صنایع‬
‫• بانک مرکزی‬
‫‪33‬‬
‫ارگانهای دولتی و تأييرگ اری بر فرآیند تأمين مالی‬
‫وزارت اقتصاد و امور دارایی‬
‫• تخصيصدهندة سهيمه فاينانس‬
‫• تضمينكنندة فاينانس خارجي‬
‫• صادركنندة مجوز و سرمايه‬
‫• صر ر ر ر ر رراردكنندة مجوزه ر ر ر ر ر رراي ماي ر ر ر ر ر ررت از‬
‫سرماية خارجي‬
‫• تضمينكنندة خروج سود و سرمايه‬
‫• تضررمينكنندة جن رران غرامررت عاد نرره در‬
‫صورت مداخلة دولت‬
‫• تض ر ر ررمينكنندة تب ر ر ررديل انتق ر ر ررا س ر ر ررود و‬
‫سرمايه به ارز خارجي‬
‫‪34‬‬
‫بانک مرکزی‬
‫• تأمينكنن ر ر رردة ارز س ر ر ررهميه تخصي ر ر ر‬
‫فاينانس‬
‫• تصويبكنندة شرايط فاينانس‬
‫• مر ررديريت جرير رران تر ررأمين مر ررالي از ري ر ر‬
‫فاينانس خارجي‬
‫تجارت و صنایع‬
‫• صر ر ررادركنندة مجر ر رروز ف الير ر ررت صر ر ررنايع‬
‫پتروشيمي‬
‫• صادركنندة مجوز واردات‬
‫• صادركنندة مجوز صادرات‬
‫وزارت نفت‬
‫• صادركنندة مجوز‬
‫• تخصيصدهندة خوراك‬
‫• اعطاكنندة سهميه ارزي‬
‫• تضمينكنندة بازپرداخت تسهيلت (در‬
‫موارد خاص)‬
‫قوانين نافر و و تاييرگ اری بر فرآیند تامين مالی‬
‫مجل سش ورايا سال م ي‬
‫• تص يبكنندة ق انين مقررات ناظر بر ل اليتهان ت ليدنۀ ت ارن تأمين مالي‬
‫• تص يبكنندة برنامدهان ‪ :‬سالد كد پر ژههان نفت گاز پتر شيمي را يا مشخصا ً م ين‬
‫ميكند يا تگيرن نها را مشخص ميكند‬
‫• تص يبكنندة ب د دهان ساالند كد ميزان استفاده از لاينانس ا ل يت پر ژههاۀ نقش بخش‬
‫خص صي مقررات اردات صادرات مرب ط بد نها را ت يين ميكند‪.‬‬
‫‪35‬‬
‫تأمين مالي نفت و گاز در گفتمان مديران‬
‫کرب وري‬
‫معاو نبرنا م هريزي ون ظارتبر مناب عهيدرو‬
‫‪ ‬کل طرحهاي بخش نفت و گاز صنعت نفت‬
‫‪‬‬
‫در برنامة پن م ت س د‪ 9: :‬طرح با سرمايدگذارن الزم‪119 :‬ميليارد ‪ 600‬ميلي ن دالر‬
‫‪ ‬بخش باالدستي‪:‬‬
‫‪‬‬
‫‪36‬‬
‫‪ :7‬طرح با ‪ 67‬ميليارد ‪ 800‬ميلي ن دالر نياز سرمايدگذارن‬
‫‪‬‬
‫‪ 14‬طرح در زميند ا ران پر ژههان ت س د ميدانهان گازن‬
‫‪‬‬
‫‪ 13‬طرح بران پر ژههان ت س د ميدانهان نفتي‬
‫‪‬‬
‫‪ 10‬طرح در زمينة پر ژههان ت س ة ديگر ميدانهان نفت گاز‬
‫‪‬‬
‫‪ 20‬پر ژه در زمينة ايستگاههان مل رن تزريق گاز‬
‫تأمين مالي نفت و گاز در شراي کنوني‬
‫‪ ‬بخش پاييندستي‪:‬‬
‫‪ 38 ‬طرح کد ‪ :1‬ميليارد ‪ 800‬ميلي ن دالرن سرمايدگذارن‬
‫‪ 9 ‬طرح ان ي ال‬
‫‪‬‬
‫‪ 7‬طرح بران ا ران پر ژههان پااليشگاه گازن خط ط ل لد‬
‫‪ 7 ‬طرح پااليشگاهي نفت خام مي انات گازن‬
‫‪ 1: ‬طرح خط ط ل لد انتقال نفت خام لرا ردههان اصلي‬
‫‪37‬‬
‫اسقراض ارجی (فایننس)‬
‫‪‬‬
‫سازمان سرمایهگ اری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران‬
‫‪ ‬دفتر وادها‪ ،‬مجامع و مؤسسا بينا ل ی‬
‫‪‬‬
‫‪38‬‬
‫مرکز تأمين منايع مالی ارجی‬
‫فرآيند تأمين منايع مالي ارجي (فاينانس)‬
‫‪39‬‬
40
‫قرارداد بیع متقابل‬
‫چرابي ع متقاب ل؟‬
‫•‬
‫مح رردودیتهای م ررورد اش رراره در قر ررانون اساسر ر ید قر ررانون بودجر رره و الزامر ررات مجلر ررس بر ررای سر رررمایهگذاری‬
‫خررارجی در کشررور‪ ،‬در بخررش نفررت و گرراز سرربب گردیررده اسررت تررا راههررای جر ب منررايع مررالی و انتقررا تکنولرروژی‬
‫ب رره ش رریوههای رراص از قرارداده ررای توس ررعه نف ررت مح رردود گ ررردد‪ .‬یک رری از ش ررا صترین گون ررههای قاب ررلقبو‬
‫مراج ررع قانونگر ر ار کش ررور‪ ،‬قرارداده ررای خری ررد خ رردمات پیمان رراری ت ررواد ب ررا ت ررامين من ررايع م ررالی‪ ،‬موس ررود ب رره‬
‫«بیعمتقابل» میباشد‪ .‬قراردادهای بیع متقابل جزو قراردادهای رید دمت محسوب میگردد‪ .‬در این نوع‬
‫ق ررارداد‪ ،‬ش رررکت س رررمایهگ ار ررارجی بلی ر وج رروه س رررمایهگ اری و هقچن ررين نص ررب تجهي ر ا و راهان رردازی و‬
‫انتقا تکنولوژی را برعهده میگيرد و برس از راهانردازی‪ ،‬بره کشرور مي بران واگر ار میکنرد‪ .‬بازگشرت سررمایه و‬
‫هقچنررين سررود سرررمایه از طری ر فررروش محصررو بهدسررت میآیررد‪ .‬ایررن نرروا ق ررارداد در کشررورهایی کرره قرروانين‬
‫آنها هرگونه مالکیت بخش خصوص ی یا خارجی را در صن ت نفت منتفی میداندد مورد استفاده قرار میگيرد‪.‬‬
‫‪41‬‬
‫قرارداد بیع متقابل‬
‫‪ ‬قرارداد بيل متقابل در سادهترين حالت خ د يک قرارداد د انبد اسرت‪ .‬حقر ق‬
‫ت رردات مربر ط بررد لررر ش ت يررزات‬
‫تکن لر ژ در قرررارداد ا ليررد ت رردات‬
‫مرب ط بد لر ش محص ل بددست مده ناشر از بردکارگير ت يرزات مرذک رۀ‬
‫در قرارداد بيل متقابل درج م گردد طرلين م املرد بردترتيب نقرش لر شرنده‬
‫خريدار را بره ده دارند‪.‬‬
‫‪42‬‬
‫شماتیک بیع متقابل‬
‫تولیدکنندة ماشينآ و‬
‫تجهي ا یا دارندة دانش‬
‫فنی‬
‫ماشين آ و تجهي ا مورد نیاز برای‬
‫تولید (قرارداد اولیه)‬
‫‪3‬‬
‫ریدار اولیه یا فروشندة‬
‫محصو بیع متقابل‬
‫( تولیدکننده)‬
‫‪2‬‬
‫‪6‬‬
‫بانک‬
‫( اعتبار ‪ ،‬واد و تضمين)‬
‫‪1‬‬
‫فروشندة اولیه‪ /‬ریدار‬
‫محصو بیع متقابل‬
‫واگ اری‬
‫فروشندة مکمل‬
‫‪5‬‬
‫‪7‬‬
‫‪4‬‬
‫ماشينآ و تجهي ا مورد نیاز برای‬
‫تولید (قرارداد بیع متقابل)‬
‫مقایسه فنی بیع متقابل و قرارداد دما فنی (‪( )TSC‬نمونهای از‬
‫انتقادها)‬
‫‪ ‬در قراردادها بيل متقابلۀ انگيزه پيمانکار در صررلد ي در هزينردهرا بسريار محرد د‬
‫است‪ .‬چرا کد اين صرلد ي همالً نف‬
‫بررا‬
‫ن اي کرد برد هزينردها سررمايدا پيمانکرارۀ ب رره‬
‫برددنبال نخ اهرد داشرت همرالً از‬
‫سر د نيرز ت لرق م گيرردۀ ترالش‬
‫دارد کد ميزان هزيندها در ميدان الزايش کيفيت کاهش يابد‪.‬‬
‫‪ ‬اما در قراردادها خدمات لن بددليل اينکد بد سرمايد رده شده پيمانکار هيچ س د‬
‫ب رررها ت لررق نم گيرررد س ر د پررر ژه تن ررا از بابررت الررزايش ت ليررد پرداخررت م ش ر دۀ‬
‫پيمانکررار بررددنبال الررزايش کررار ي سرررمايدگذار در ميرردان کرراهش هزينرردها پررر ژه‬
‫است‪.‬‬
‫‪ ‬در قراردادهرا بيرل متقابرلۀ پراداش يرژه )‪ (Signature Bonuses‬پيشبينر نشرده‬
‫است اما م م الً قراردادها خدمات اين پاداش را پيشبين کرده است‪.‬‬
‫بیع متقابل‪ :‬مفاد قرارداد طراحی‬
‫که باید درنظر گرفته شود‬
‫‪ ‬در اين قراردادها هال ه بر اين کد پيمانکرار بايرد قران ن حرداکثر اسرتفاده از تر ان‬
‫لنرر م ندسرر ايرانرر را رهايررت نمايرردۀ تربيررت نيررر‬
‫تخصيص درصد از هزيندها طرح اکتشا‬
‫نيرررر‬
‫انسرران چررد از طريررق‬
‫يا ت س ة ميادين بد امرر مر زش‬
‫کارلرمرررا چرررد از طريرررق حضررر ر نير هرررا کارلرمرررا در تشرررکيالت‬
‫سررازمان پيمانکررار‬
‫ررت مر زش هملر نحر ة ادارة کررار در قراردادهررا پيشبينر‬
‫شده است‪.‬‬
‫‪ ‬ت ليد صيانت از ميادين نگران اصل مسئ لين کارشناسران شررکت ملر نفرت‬
‫ايران م باشد‪ .‬رهايت اين امرۀ اصل اساس‬
‫دغدغة کارلرما در قراردادهرا‬
‫بيل متقابل ب ده پيمانکاران در اين قراردادها ملزم بد رهايت ت ليد صريانت از‬
‫‪45‬‬
‫مخازنۀ نگ داشتۀ ب يندساز‬
‫الزايش ضريب بازيالت مخازن گرديدهاند‪.‬‬
‫اولين بیع متقابل‬
‫‪ ‬ايررران ا لررين پررر ژه بررزر‬
‫نفترري بررد ر ش بان تب ر را در اكتبررر سررال ‪1998‬‬
‫هنگام ب رهبردارن از ميدان نفتي سيرن ‪ A‬كد ت سرط شرركتهان ت ترال لرانسرد‬
‫پتر ناس مالزن بد ان ام رسيدۀ هملياتي نم د‪.‬‬
‫‪ ‬در مررارس سررال ‪1999‬ۀ شررركت ملرري نفررت ايررران بررد شررركتهان نفترري لينرراال‬
‫لرانسد اني ا يپ ايتاليا در ازان ي قرارداد بان تبر ير ميليرارد دالرن ا رازه‬
‫داد تا ميدان نفتي ‪ 1/:‬ميليارد بشكدان در د ميدان گازن نزدي‬
‫را احيا نمايند‪ .‬در اين قرارداد شركت ت تال ليناال‬
‫زيره خار‬
‫بدهن ان م ررن پرر ژه ‪::‬‬
‫درصد شركت اني ‪ 4:‬درصد باقيمانده س ام قرارداد را در اختيار گرلتند‪.‬‬
‫‪46‬‬
‫نمونه های قراردادهای بیع متقابل منعقدشده در بخش نفت و گاز ایران‬
‫ت س ۀ ميدان نفت‬
‫در د‬
‫طرح ت س ۀ ميدان‬
‫گاز پارس ن ب‬
‫احدا کارخاندها‬
‫گاز گاز مايل ‪۱۲۰۰‬‬
‫‪ ۱۳۰۰‬بندر ديلم‬
‫طرح ت س ۀ ميادين‬
‫نفت ‪ B A‬سير‬
‫طرح ت س ۀ ميدان‬
‫نفت دارخ ين‬
‫طرح ت س ۀ ميادين‬
‫نفت نصرت لرزام‬
‫ت س ۀ ميادين نفت‬
‫سر ش ن ر ز‬
‫ميدان نفت بالل‬
‫طرح ت س ۀ ميادين‬
‫نفت لر زان‬
‫اسفنديار‬
‫ت س ۀ ميدان نفت‬
‫مس د سليمان‬
‫‪47‬‬
48
‫مشارکت بخش عمومی – صوص ی (‪)PPP‬‬
‫‪ ‬با ت د بد کمب د منابل مال د لتها مل‬
‫ا ررررا پر ژههرررا مختلررر‬
‫تخصررصۀ ب ررره ر‬
‫د لت‬
‫‪49‬‬
‫محل‬
‫ناکاراي بخرش د لتر در‬
‫ب رهبرررردار از ن ررراۀ اسرررتفاده از منرررابل مرررال ۀ‬
‫خالقيررت بخررش خص ص ر ۀ‬
‫ررت ان ررام ظرراي‬
‫الزايش سطح هم م رلاه ام دۀ ا تناب ناپذير است‪.‬‬
‫بخررش‬
‫‪ PPP‬یا ‪P3‬‬
‫کتبخ شعم و م ي و خص وص ي‬
‫مشار‬
‫• سرررمايهگ اري مشررارکتي بخشهرراي عمررومی و صوص ر ی‪ ،‬برره سرررمايهگ اريها ی اطرراا ميگ رردد‬
‫کرره در آنهررا‪ ،‬يکرري از نخادهررای دولررت مح رري يررا مرکررزي‪ ،‬بررا مشررارکت يررک يررا چنررد نخرراد صوص ر ي‪،‬‬
‫فعالیته ررای ت ررأمين م ررالي‪ ،‬س ررا ت و بخرهب رررداري پ ررروژه را برعه ررده ميگيرن ررد و درآم رردهاي نا ر ر ي از‬
‫راهاندازي پرروژه نير برمبنرای نحروة مشرارکت طررفين و توافقرا صرور گرفته میران شرربا تقسريق‬
‫ميگردد‪.‬‬
‫‪50‬‬
‫چرا ‪ PPP‬؟‬
‫‪‬‬
‫ايگزين مديريت ناکار مد بخش د لت يرا همر م (مرديريت هزينرد ناپايردار)‬
‫با مديريت کار مد بخش خص ص (مديريت در مد پايدار)‬
‫‪ ‬تأمين مال پر ژهها زيرساخت از منابل بخش خص ص ‪ :‬انتقال برار مرال از‬
‫منابل هم م‬
‫‪51‬‬
‫ب د د بد بخش خص ص‬
‫‪ PPP‬چه زمانی شدنی واهد بود؟‬
‫‪ ‬يستر قانونی پ یرای سرمایهگ اران بخش صوص ی باشد یعنی شفافیت قانونی و انضباط اجرا ی‬
‫‪ ‬بهبارگيری مشواهای مالی‪ ،‬مالیاتی و ‪ ...‬مناسب جهت مشارکت هرچه بیشتری بخش صوص ی‬
‫‪ ‬تنظ رریق و اب ررال دس ررتورالعملهای اجرا رری ش ررفاف در م ررورد فرآین رردهای ب رراری و نح رروة تع رراما بخ ررش دولت رری ب ررا‬
‫نمایندگان بخش صوص ی‬
‫‪ ‬يسترسر ررازی حقر رروقی و قضر ررا ی ب ر ررای ایجر رراد ش ر ررای رقابر ررت عاد نر رره بر ررازی ران بخر ررش صوص ر ر ی در شر رررکت در‬
‫طرحهای ‪( PPP‬طراحی عاری از رانت)‬
‫‪ ‬تنظرریق رواب ر اقتصررادی یمررابين و تضررمين پوشررش ر سررک سیاس ر ی بررهمنظور تناسررب ر سررک و بررازده طرحهررای‬
‫زیردنا ی‬
‫‪52‬‬
‫عناصر پایه سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ :Build -1‬احداث پروژهها یا دما عمومی‪ ،‬که با تأمين بودجره توسر سررمایهگ ار بخرش صوصر ی‬
‫به انجاد میرسد‪.‬‬
‫‪ :Operate -2‬راهاندازی‪ ،‬که بهوسیله شرکت مدیریت و راهاندازی پروژه انجاد میشود‪ .‬این شررکت نير‬
‫از بخش صوص ی است‪.‬‬
‫‪ :Transfer -3‬انتقررا مالکیررت‪ ،‬کرره تعهرردی اسررت متکرری برره سرررمایهگ ار از طری ر واگ ر اری پررروژه یررا‬
‫دما آن در مرحله پایانی به طرف اداری متعاهد بدون هیچ دریافتی و در شرایطی مطلوب‪.‬‬
‫‪53‬‬
‫انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬راهاندازی و انتقا مالکیت (‪)B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادها ی که بين بخش دولتری و بخرش صوصر ی در زمینرههای احرداث پروژههرای زیردنرايی و ردما عمرومی‬
‫منعقد میگردد‪.‬‬
‫ای ررن قرارداده ررا هنگ ررامی ک رره کمیت رره اداری ق ررارداد‪ ،‬ه ررخص ی ررا ش رررکت صوص ر ی س رررمایهگ ار را جه ررت ت ررأمين‬
‫اعتبار و احداث یکی از پروژههای زیردنايی انتخاب مینماید‪ ،‬تحق مییابد‪( .‬غالبا غرض همين است‪).‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬مالکیت‪ ،‬راهاندازی و انتقا مالکیت )‪:(B.O.O.T‬‬
‫اصرطاح ‪ B.O.O.T‬حرروف ا تصراری عبرارا‬
‫‪Build, Ownership, Operate, Transfer‬‬
‫میباشررد‪ .‬یعنرری احررداث یررا ایجرراد پررروژه‪ ،‬مالکیررت دارنررده امتیرراز رسررمی آن در طررو مررد قررارداد‪ ،‬حر راهانرردازی‬
‫آن در ا این مد و در نخایت انتقا مالکیت پروژه به دولت و یا طرف اداری قرارداد‪.‬‬
‫‪54‬‬
‫انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬مالکیت و راهاندازی )‪:(B.O.O‬‬
‫اصرطاح ‪ B.O.O‬حرروف ا تصراری عبرارا ‪ Build, Operate, Ownership‬میباشرد‪ .‬یعنری‬
‫احداث‪ ،‬مالکیت مقید پروژه در طو مد قرارداد و ح راهاندازی در ا مرحل واگ اری‪.‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬اجاره و انتقا مالکیت )‪:(B.L.T‬‬
‫اصرطاح ‪ B.L.T‬حرروف ا تصراری عبرارا ‪ Build, Lease, Transfer‬میباشرد‪ .‬یعنری احرداث‬
‫پروژه برای دولت‪ ،‬اجاره آن از دولت و س س انتقا مالکیت پروژه به دولت برحسب شرای ‪.‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬انتقا مالکیت و راهاندازی )‪:(B.T.O‬‬
‫اصرطاح ‪ B.T.O‬حرروف ا تصراری عبرارا ‪ Build, Transfer, Operate‬میباشرد‪ .‬ایرن نروع‬
‫قراردادها بين دولت و هرخص یرا شررکت صوصر ی سررمایهگ ار جهرت احرداث پروژههرای ردما عمرومی‬
‫منعقررد شررده و س ر س مالکیررت پررروژه برره دولررت انتقررا مییابررد‪ .‬بررههمراه ایررن نرروع ق ررارداد‪ ،‬درازای بررارکرد و‬
‫درآم رردهای حاص ررل از راهان رردازی پ ررروژه‪ ،‬ق ررارداد دی ررری جه ررت م رردیریت و راهان رردازی پ ررروژه در ط ررو م ررد‬
‫واگ ر اری منعق ررد میگ ررردد و ب رردینترتیب ب ررر اف ق ررارداد )‪ ،(B.O.T‬دول ررت از ابت رردای ام ررر مال ررک پ ررروژه‬
‫واهد بود‪.‬‬
‫‪55‬‬
‫انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادهای طراحی‪ ،‬احداث‪ ،‬تأمين اعتبار و راهاندازی )‪:(D.B.F.O‬‬
‫اصررطاح ‪ D.B.F.O‬حررروف ا تصرراری عبررارا ‪Design, Build, Finance, Operate‬‬
‫میباشد‪ .‬براساي این نوع قراردادها دولت بر ایجاد پروژههای زیردنايی و دما عمومی مطاب با شرای فنی‬
‫و طراحیه ر ررای معينش ر ررده بهوس ر رریل سیس ر ررتقهای مش ر رراورهای ر ررود‪ ،‬ب ر ررا س ر رررمایهگ ار ب ر رره اتف ر رراانظر میرس ر ررد و‬
‫سرررمایهگ ار ني ر بهوسرریل تجهي ر ا و ماشررينآ ‪ ،‬عهرردهدار ایجرراد و عرض ر پررروژه میشررود‪ .‬سرررمایهگ ار زیرنظررر‬
‫دولررت و طبر ضررواب دولترری برره راهانرردازی پررروژه میپررردازد‪ .‬از آنجررا کرره درازای زمررين‪ ،‬مبلصرری مشررخص و درازای‬
‫واگر اری امتیرراز‪ ،‬درصرردی از درآمرردها برره دولررت میرسرردم بررساز پایرران مرحلر واگر اری‪ ،‬مالکیررت پررروژه برره دولرت‬
‫انتقا نمییابد‪.‬‬
‫‪ ‬قراردادهای نوسازی‪ ،‬مالکیت‪ ،‬راهاندازی و انتقا مالکیت )‪:(M.O.O.T‬‬
‫اصرطاح ‪ M.O.O.T‬حرروف ا تصراری عبرارا ‪Modernize, Operate, Own, Transfer‬‬
‫میباش ررد‪ .‬در ای ررن ن رروع قرارداده ررا س رررمایهگ ار‪ ،‬نوس ررازی یک رری از پروژهه ررای رردما عم ررومی ی ررا زیردن ررايی و تح رو‬
‫تکنول رروژی آن مط رراب ب ررا م رردرنترین تکنول رروژی جه ررانی را متعه ررد ش ررده‪ ،‬در ط ررو م ررد واگر ر اری مال ررک پ ررروژه‬
‫گردیررده و عهرردهدار راهانرردازی آن میشررود و در پایرران دوره مالکیررت پررروژه را برردون هرریچ دریررافتی برره دولررت واگر ار‬
‫مینماید‪ .‬بدیهی است که سرمایهگ ار در ا دوره واگ اری درآمدهای راهاندازی پروژه را کسب مینماید‪.‬‬
‫‪56‬‬
‫انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادهای بازسازی‪ ،‬مالکیت و راهاندازی )‪:(R.O.O‬‬
‫و امررا اصررطاح ‪ R.O.O‬حررروف ا تصرراری عبررارا‬
‫‪Rehabilitate, Operate, Own‬‬
‫میباش ررد‪ .‬در ای ررن حال ررت‪ ،‬ق رررداد ب ررهمنظور بازس ررازی یک رری از پروژهه ررای دولت رری ک رره نی رراز ب رره بازس ررازی و‬
‫بشتیبانی داشته باشد‪ ،‬برين دولرت و سررمایهگ ار منعقرد میشرود‪ .‬ایرن بازسرازی میتوانرد در سرا تمان‬
‫و ايايیه باشد یا در ماشينآ‬
‫‪ ،‬دستگاهها‪ ،‬تجهي ا ‪ ،‬ابزار با تکنولوژی پیشرفته و غيره‪.‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬اجاره و انتقا مالکیت )‪:(B.L.T‬‬
‫اصررطاح ‪ B.L.T‬حررروف ا تصرراری عبررارا‬
‫‪ Build, Lease, Transfer‬میباشررد‪ .‬یعنرری‬
‫اح ررداث پ ررروژه بر ررای دول ررت‪ ،‬اج رراره آن از دول ررت و سر ر س انتق ررا مالکی ررت پ ررروژه ب رره دول ررت برحس ررب‬
‫شرای ‪.‬‬
‫‪57‬‬
‫انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق ‪B.O.T‬‬
‫‪ ‬قراردادهای احداث‪ ،‬انتقا مالکیت و راهاندازی )‪:(B.T.O‬‬
‫اصرطاح ‪ B.T.O‬حرروف ا تصراری عبرارا‬
‫‪ Build, Transfer, Operate‬میباشرد‪ .‬ایرن‬
‫نر رروع قراردادهر ررا بر ررين دولر ررت و هر ررخص یر ررا شر رررکت صوص ر ر ی سر رررمایهگ ار جهر ررت احر ررداث پروژههر ررای‬
‫رردما عم ررومی منعق ررد ش ررده و سر ر س مالکی ررت پ ررروژه ب رره دول ررت انتق ررا مییاب ررد‪ .‬ب ررههمراه ای ررن ن رروع‬
‫ق ر ررارداد‪ ،‬درازای بر ررارکرد و درآمر رردهای حاصر ررل از راهانر رردازی پر ررروژه‪ ،‬ق ر ررارداد دی ر ررری جهر ررت مر رردیریت و‬
‫راهانرردازی پررروژه در طررو مررد واگر اری منعقررد میگررردد‪ .‬و برردینترتیب بررر اف قررارداد )‪،(B.O.T‬‬
‫دولت از ابتدای امر مالک پروژه واهد بود‪.‬‬
‫‪58‬‬
‫روشهاي سرمايهگ اري ارجي‪ ،‬ويژگيها و تسهيا قابلارائه در چارچوب قانون تشوي و‬
‫حمايت سرمايهگ اري ارجي‬
‫زمينههاي‬
‫سرمايهگذاري‬
‫‪59‬‬
‫ بر ر ر ررا تأيير ر ر ررد هير ر ر ررأ سر ر ر رررمايهگ اري‬‫ر ررارجي در مجر رروز سر رررمايهگ اري قير ررد‬
‫ميگردد‪.‬‬
‫ي‬
‫‪-‬به مجوز دي ر نياز نيست‪.‬‬
‫بدون محدوديت‬
‫مشاركت مدني‬
‫ با تأييد هيأ سرمايهگ اري رارجي‬‫در مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد‪.‬‬
‫‪-‬به مجوز دي ري نياز نيست‪.‬‬
‫مي ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ان س ر ر ر ر ر ر ر ر ر رررمايهگ اري‬‫نامحدود‬
‫دصر ررد مشر رراركت موض ر رروعيت‬‫ندارد‬
‫بيع متقابل‬
‫لي زمينهها كه فعاليت بخش صوص ي در آنها مجاز است‬
‫ترتيبا قراردادي‪:‬‬
‫روشهاي سا ت‪،‬‬
‫بخرهبرداري و‬
‫وگ اري )‪(BOT‬‬
‫ با تأييد هيأ سرمايهگ اري رارجي‬‫در مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد‪.‬‬
‫‪-‬به مجوز دي ري نياز نيست‪.‬‬
‫بدون محدوديت‬
‫سرمايهگ اري‬
‫مستقيق ارجي‬
‫)‪(FDI‬‬
‫با تآكيد هيرأ سررمايهگ اري رارجي‬‫در مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد‪.‬‬
‫‪ -‬به مجوز دي ري نياز نيست‪.‬‬
‫ميزان و درصد‬
‫مشاركت‬
‫روشهاي‬
‫سرمايهگذاري‬
‫نوا و نحوة ورود سرمايه (نقدي و‬
‫غيرنقدي)‬
‫انتقا ت ارزي به خارج‬
‫امنيت سرمايه‪/‬تضمينها‬
‫اصل سرمايه‪/‬سود‬
‫قراردادهاي فناوري‬
‫و خدمات‬
‫تضمين پردا ت غرامت در مقابل سلب مالنيت و م يشدن‬‫ تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرا‬‫‪-‬بر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا ي‬
‫نامح رردود بهص ررور‬‫ارز‬
‫ نامح ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رردود در‬‫طرحه ر ر رراي ص ر ر ررادراتي‬
‫بهصور ا‬
‫نامح رردود بهص ررور‬‫ارز‬
‫طرحه ر رراي ص ر ررادراتي‬‫بهصور ا‬
‫تضمين پردا ت غرامت در مقابل سلب مالنيت و م يشدن‬‫ تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرا‬‫بر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا ي‬‫تضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجررراي‬‫موافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما‬
‫دولت‬
‫ تضررمين ريررد در مررواردي كرره دسررتگاه دولترري طرررف ق ررارداد‬‫ريدار انحصاري ا و دما توليدي باشد‬
‫نامح رردود بهص ررور‬‫ارز‬
‫ طرحه رراي ص ررادراتي‬‫بهصور ا‬
‫ تض ر ر ررمين پردا ر ر ررت غرام ر ر ررت در مقاب ر ر ررل س ر ر ررلب مالني ر ر ررت و‬‫م يشدن‬
‫ تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرا‬‫بر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا ي‬‫تضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجررراي‬‫موافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما‬
‫دولت‬
‫ نامح ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رردود‪،‬‬‫بهصور ا‬
‫ تض ر ر ررمين پردا ر ر ررت غرام ر ر ررت در مقاب ر ر ررل س ر ر ررلب مالني ر ر ررت و‬‫م يشدن‬
‫ تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرا‬‫بر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا ي‬‫تضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجررراي‬‫موافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما‬
‫ نامحدود بهصور‬‫ارز‬
‫ طرحه رراي ص ررادراتي‬‫بهصور ا‬
‫نامح رردود بهص ررور‬‫ارز‬
‫ طرحه رراي ص ررادراتي‬‫بهصور ا‬
60
‫تأمين مالي با صکوک‬
‫معنايلغ وي صك و ك‬
‫• اصطالح صک ک در اصرل برگرلترد از اژة هربري صرک‬
‫بررد م نرران چررکۀ ن شررتد برردهکارۀ سررفتد يررا قررب برردهي‬
‫است اما در يک م نان کلي گ اهي سرمايدگذارن اسرالمي‬
‫ب ترررين م نررا بررران ن اسررت‪ .‬در لغررتنامرة دهخرردا در شرررح‬
‫کلمد صک ن را نبشتن چک دانستد است‪.‬‬
‫‪61‬‬
‫تأمين مالي با صکوک‬
‫ان وا ع صک و ک‬
‫• ص ر ر ر ررکوک را براس ر ر ر رراي طبقهبن ر ر ر رردي ارائهش ر ر ر ررده توس ر ر ر ر س ر ر ر ررازمان حس ر ر ر ررابداري و‬
‫حسابرس ر ي نخادهرراي مررالي اسررامي ميترروان برره ‪14‬طبقرره تقسرريق كرررد کرره مهقترررين‬
‫آنها در جدو زير آمده است‪.‬‬
‫‪62‬‬
‫صکوک اجاره‬
‫صکوک مشارکت‬
‫صکوک استصناع‬
‫صکوک مرابحه‬
‫صکوک سلق (سل )‬
‫صکوک مضارده‬
‫صکوک مزارعه‬
‫صکوک مساقا‬
‫صکوک متارسه‬
‫صکوک نماينده سرمايهگ اري‬
‫تأمين مالي با صکوک‬
‫صک و ک درايرا ن‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪63‬‬
‫بيشترين حقق صکوک منتشره در سطح جهان به صکوک اجاره تعل دارد‪.‬‬
‫در ايران دستورالعمل انتشار صکوک اجاره‪ ،‬مرابحه و قرضا وسنه اجرايي شده است‪.‬‬
‫شرکت مديريت دارايي مرکزي بازار سرمايه در ايران اين مسئوليت را برعهده دارد‪.‬‬
‫آدرس وبگاه‪http://www.spv.ir :‬‬
‫تأمين مالي با صکوک‬
‫صک و ک در دنیا‬
‫• بيشترين صکوک منتشره در سطح جهان سررسید ‪ 5‬ساله به با داشتهاند‪.‬‬
‫• حجم اوراق منتشرشده بيناملللی‪:‬‬
‫• ارز ی معاد ‪ 171‬میلیارد د ر (بیشترین کشور مالزی ‪ 70‬میلیارد د ر)‬
‫• پیشرو بازار‪ :‬برترینهای حجم اوراق صکوک منتشره در کشورها از نظر ت داد و ارزش‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪64‬‬
‫• ارزش‪ :‬معاد ‪ 102‬میلیارد د ر (بیشترین کشور مالزی معاد ‪ 68‬میلیارد د ر)‬
‫• تعداد‪ :‬معاد ‪ 1007‬مورد (بیشترین کشور مالزی معاد ‪ 792‬مورد)‬
‫باارزشترین انتشار صکوک‪:‬‬
‫گروه نیکل‪ ،‬دوبی‪ ،‬معاد ‪ 3520‬میلیون د ر ‪ 3‬ساله‬
‫نخاد فرودگاههای دوبی معاد ‪ 3500‬میلیون د ر ‪ 12‬ساله‬
‫شرکت مسکنساز الدار در دوبی معاد ‪ 2530‬میلیون د ر ‪ 5‬ساله‬
‫اوراا اجاره‬
‫• يکرري از م مترررين انر ا صررک ک م رليشرردهۀ صررک ک ا رراره اسررت‪ .‬صررک ک ا رراره در‬
‫حقيقت ا راق ب ادارن است کد دارندة ن بدص رت مشا ۀ مالک بخشي از دارايي اسرت‬
‫کررد منررالل ن براسرراس قرررارداد ا رراره بررد مصررر کننده يررا برراني اگررذار شررده اسررت‪ .‬در‬
‫صرررک ک ا ررراره حرررق اسرررتفاده از منرررالل دارايررري يرررا م م هررردان از داراييهررراۀ در برابرررر‬
‫ا ارهب ا از مالک بد شخص ديگرن منتقل ميش د‪.‬‬
‫‪1‬‬
‫• مدت قرارداد ا اره مشخص است ميت ان ا ارهب را را در ابتردان د رهۀ انت ران د رهۀ‬
‫با سررسيدهان ماهاندۀ لصلي يا ساالند پرداخت کرد‪ .‬از ن ا کد صرک ک ا راره ا راق‬
‫ب ادارن است کد بيانگر مالکيرت مشرا لررد اسرتۀ ميتر ان ن را در برازار ثان يرد برد‬
‫قيمتي کد بد سيلة هاملهان بازار ت يين ميش دۀ م املد کرد‪.‬‬
‫‪65‬‬
‫اوراا اجاره‬
‫رويۀاجراي ي‬
‫• ‪ .1‬برراني جهررت مشررخصنمودن شرريوة تررأمين مررالي برره يکرري از نخادهرراي داراي مجرروز مشرراوره عرضرره مراجع ره‬
‫مينمايد‪.‬‬
‫• ‪ .2‬مش رراور عرض رره ب رره نماين رردگي از ب رراني‪ ،‬از س ررازمان ب رروري و اوراا بخ ررادار موافق ررت اص ررولي ت ررأمين م ررالي از‬
‫طري انتشار اوراا اجاره را دريافت مينمايد‪.‬‬
‫• ‪ .3‬مشاور عرضه جهت تعيين نخاد واس به شرکت مدير دارايي مرکزي مراجعه مينمايد‪.‬‬
‫• ‪ .4‬بساز ا مجوز‪ ،‬نخاد واس براي تأمين مالي از طرف باني به انتشار صکوک اجاره مبادر ميورزد‪.‬‬
‫• ‪ .5‬نخاد واس دارايي موجود را به باني اجاره ميدهد‪.‬‬
‫• ‪ .6‬نخاد واس پردا تهاي منظق اجارهبخاي حاصل از دارايي را بين سرمايهگ اران توزيع مينمايد‪.‬‬
‫• ‪ .7‬بر ررس از پاي ر رران م ر ررد اجر رراره و ف ر ررروش داراي ر رري ب ر رره بر رراني‪ ،‬نخ ر رراد واس ر ر مبلر ر اسر ررمي اوراا ص ر ررکوک را بر رره‬
‫سپردهگ اران باز ردا ت مينمايد‪.‬‬
‫‪66‬‬
‫شماتيک انتشار صکوک اجاره‬
‫‪67‬‬
‫انواع اوراا اجاره‬
‫أ مي ن داراي ي‬
‫‪(1‬اوراقاجارةت‬
‫• اوراقرري اسررت كرره در آن نخرراد واس ر ‪ ،‬يررك دارايرري (يررا مجموعررهاي از داراييهررا) را از‬
‫طرررف سرررمايهگ اران‪ ،‬از فروشررندها ريررداري نمرروده و برره برراني اجرراره ميدهررد‪ .‬از‬
‫آنجررا كرره اوراا اجرراره جهررت بهدسررتآوردن يررك دارايرري رراص ب رراي برراني توس ر‬
‫واس ر ر منتشر ررر ميشر ررود‪ ،‬ل ر ر ا بر رره اير ررن اوراا‪ ،‬اوراا اجر ررارة تر ررأمين داراير رري گفتر رره‬
‫ميشود‪ .‬مانند شركتهاي لي ينگ‬
‫‪68‬‬
‫انواع اوراا اجاره‬
‫هن ي‬
‫(اوراقاجارة ر‬‫• نوع دود اوراا اجاره بيشتر مورد استفاده بانكها‪ ،‬لي ينگها و مؤسسرا اعتباردهنرده ميباشرد‪.‬‬
‫در اين نوع از اوراا‪ ،‬باني (بانك) تسهياتي كه قبا در قالب عقد اجاره به شرط تمليك پردا ت‬
‫كر رررده را بر رره هر ررخص ير ررال ي (واس ر ر ) ميفروشر ررد‪ .‬بنر ررابراين ابتر رردا واس ر ر ‪ ،‬اوراا اجر رراره را منتش ر رر‬
‫مينمايد و س س داراييهايي كه بانك در قالب عقد اجاره بره شررط تمليرك در طري زمران بره افرراد‬
‫مختلفي داده است را از وي ريداري مينمايد‪ .‬با فرروش ايرن داراييهرا رابطر براني و واسر قطرع‬
‫ميش ر ررود و واس ر ر از ط ر رررف س ر رررمايهگ اران مال ر ررك داراييه ر ررايي ميش ر ررود ك ر رره ب ر رراني آنه ر ررا را ق ر رربا‬
‫بهصور اجاره به شرط تمليك به گيرندگان تسهيا واگ ار نموده است‪.‬‬
‫‪69‬‬
‫انواع اوراا اجاره‬
‫أ می ننقدينگ ي‬
‫‪.3‬اوراقاجارةت‬
‫• در ايررن نرروع از اوراا اجرراره‪ ،‬واس ر بررا واگ ر اري اوراا برره مررردد و جمررعآوري وجرروه‪ ،‬برره و الررت از طرررف‬
‫آنه ررا ي ررك داراي رري (ياب ررت مش ررهود) را از ب رراني ري ررداري ك رررده س ر س مج ررددا ب رره (ب رراني) اج رراره ميده ررد‪ .‬ب ره‬
‫عبررار دي ررر ايررن نرروع از اوراا‪ ،‬مبتنرري بررر فررروش و اجررارة مجرردد اسررت‪ .‬در ايررن حالررت برراني بررا اسررتفاده از‬
‫اوراا اج رراره‪ ،‬اق ررداد ب رره ت ررأمين نق رردينگي م ررورد ني رراز ررود ميكن ررد‪ .‬ب رره بي رران س رراده ميت رروان گف ررت ب رراني‬
‫توانسته است با وييقه قراردادن دارايي ود‪ ،‬مبلصري را جهرت رفرع نيازهراي نقردينگي رود كسرب نمايرد‪.‬‬
‫اين عامل سبب نادگ اري اين اوراا به اوراا تأمين نقردينگي شرده اسرت زيررا مرثا شرركتي كره نيازمنرد‬
‫وج رره نق ررد اس ررت داراي رري ررود را ميفروش ررد و آن را بهص ررور اج رراره ب رره ش رررط تملي ررك مج ررددا بهدس ررت‬
‫ميآورد‪ .‬در اين نوع از اوراا ني اجارة دارايي بهصور مختل قابلتصور است‪.‬‬
‫‪70‬‬
‫دارايي موضوع انتشار صکوک در صنعت نفت و گاز چه ميتواند باشد؟‬
‫‪ ‬موضوع تأمين مالي ريد تجهي ا مثا ميتواند‪:‬‬
‫ف رراري‪ :‬دب ررل حف رراري دري ررا ‪ 3‬ه رزار اس ررب بخ ررار‪ ،‬ان ررواع‬
‫مته و لولههاي جداري درون چاهي (‪)Casing‬‬
‫بهرهبررداري‪ :‬دسرتگاههاي ‪ work Over‬ماننردبويل‬
‫تيودينگ يا انواع شيرهاي اتصا‬
‫‪71‬‬
‫دارايي موضوع انتشار صکوک در صنعت نفت و گاز چه ميتواند باشد؟‬
‫‪ ‬موضوع تأمين مالي ريد تجهي ا مثا ميتواند‪:‬‬
‫اکتشاف‪:‬‬
‫• انواع دستگاههاي لرزه نگاري (باميون و قاي هاي لرزهنگار)‬
‫• چاهپيمايي (‪)well logging‬‬
‫پتروشيمي و پا يشگاه‪:‬‬
‫• تجهي ا ابزاردقي‬
‫‪72‬‬
‫ويژگي دارايي موضوع انتشار صکوک طب آييننامه اجرايي‬
‫ال ف ‪ .‬مشخصاتعم و م ي‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪73‬‬
‫(‪ )1‬ب ررهبارگيري آن در فعالي ررت ب رراني‪ ،‬منجرد رره ايج رراد جريان ررا نق رردي ش ررده ي ررا از رررو وج رروه نق ررد جل رروگيري‬
‫نمايد‪.‬‬
‫(‪ )2‬هيچگونره محرردوديت يررا منررع قرانوني‪ ،‬قرراردادي يررا قضررايي برراي انتقرا دارايرري‪ ،‬منررافع و حقرروا نا ر ي از آن‬
‫وجود نداشته باشد‪.‬‬
‫(‪ )3‬تصرف و اعما حقوا مالکيت در آن براي نخاد واس داراي هيچگونه محدوديتي نباشد‪.‬‬
‫(‪ )4‬مالکيت آن بهصور مشاع نباشد‪.‬‬
‫(‪ )5‬امکان واگ اري به غير را داشته باشد‪.‬‬
‫(‪ )6‬تا زمان انتقا مالکيت دارايي به ناشر‪ ،‬دارايي از پوشش بيمهاي مناسب و با ي بر وردار باشد‪.‬‬
‫ويژگي دارايي موضوع انتشار صکوک طب آييننامه اجرايي‬
‫ب ‪.‬ان وا ع داراي يقاب لقب و ل‬
‫• داراييهاي قابلقبو جهت انتشار اوراا اجاره بهشرح زير ميباشند‪:‬‬
‫• (‪ )1‬زمين‪،‬‬
‫• (‪ )2‬سا تمان و تأسيسا ‪،‬‬
‫• (‪ )3‬ماشينآ‬
‫و تجهي ا ‪،‬‬
‫• (‪ )4‬وسايل حملونقل‪،‬‬
‫‪74‬‬
‫ويژگي باني صکوک طب آييننامه اجرايي‬
‫ال ( شخص قوقي‬
‫غيردولت که‪:‬‬
‫ب‪ -‬شخص قوقي‬
‫عمومي يا دولت شامل‪:‬‬
‫‪75‬‬
‫• (‪ )1‬در ايران به يبت رسيده و مرکز اص ي فعاليت آن در ايران باشد‪،‬‬
‫• (‪ )2‬قالب حقوقي آن سهامي‪ ،‬تعاوني‪ ،‬صندوا سرمايهگ اري يا جزو نخادهاي‬
‫عمومي غيردولتي بهاستثناء شهرداريها باشد‪،‬‬
‫• (‪ )3‬مجموع جريان نقدي حاصل از عمليا آن در دو سا مالي ا ير مثبت باشد‪.‬‬
‫• (‪ )4‬حداکثر نسبت مجموع بدهيها به داراييهاي آن ‪ 90‬درصد باشد‪،‬‬
‫• (‪ )5‬افهارنظر بازري و حسابري شرکت در صوص صور هاي مالي دو سا‬
‫مالي ا ير آن مردود يا عددافهارنظر نباشد‪.‬‬
‫• (‪ )1‬وزارتخانهها‪،‬‬
‫• (‪ )2‬اهخاص حقوقي مشمو مادۀ ‪ 3‬و ‪ 4‬قانون محاسبا عمومي‪،‬‬
‫شراي باني‬
‫‪76‬‬
‫صکوک استصناع‬
‫استصناع در باب استفعا از مصدر صنع‪ ،‬به معني در واست سا ت است‪.‬‬
‫منظور از استصناع ريد ا يي است كه طب سفارش ريدار تخيه ميشود‪ .‬اين‬
‫در حالي است كه در موسوعه جما عبدالناصر‪ ،‬بيع استصناع تعري شده‬
‫"قراردادي بر ا ي در مه كه سا ت آن مطاب صوصيا و شراي معين شده‬
‫در قرارداد و در مقابل بخاي معين صور ميگيرد‪".‬‬
‫‪77‬‬
‫مثا از انتشار اوراا استصناع‬
‫توليد نياز دارد‪ ،‬اما درحا حاضر نقدينگي زد‬
‫‪ ‬فرض كنيد شركتي براي توليد يك محصو جديد به يك‬
‫برراي سرا ت ايرن ر توليرد را در ا تيرار نردارد ولري اميردوار اسرت برا توليرد محصرو جديرد و فرروش آن بتوانرد‬
‫سررود مناسرربي را برره دسررت آورد‪ .‬ايررن شررركت از يررك نخرراد تررأمين مررالي در واسررت كمررك ميكنررد‪ .‬نخرراد تررأمين مرالي از‬
‫طري ر انعقرراد يررك ق ررارداد استصررناع متعهررد ميشررود ر توليررد را سررا ته و تحويررل شررركت دهررد و در مقاب رل‬
‫توليد‬
‫هزينه مردوطه را به صور اقساط دريافت كند‪ .‬در واقع نخاد تأمين مالي به عنوان پيمانكار سا ت‬
‫را تعهد ميكند‪.‬‬
‫‪ ‬از طرررف دي ررر نخرراد تررأمين مررالي از طري ر انعقرراد يررك ق ررارداد استصررناع دي ررر كرره برره استصررناع مرروازي مع رروف‬
‫اسررت‪ ،‬س ررا ت ر توليررد را ب رره ي ررك پيمانكررار متخص ررص واگ ر ار مرري كن ررد و هزين رره مردرروط ب رره س ررا ت را نق رردا‬
‫توليد‪ ،‬نقدينگي ا ي را در ا تيار داشته باشد‪.‬‬
‫پردا ت ميكند تا پيمانكار براي عمليا سا ت‬
‫‪ ‬نخرراد تررأمين مررالي در ق ررارداد استصررناع او نقررش پيمانكررار و در استصررناع مرروازي نقررش ارفرمررا را ايفررا ميكنررد‪،‬‬
‫مبلر مردرروط برره قررارداد او كرره برره صررور اقسرراط پردا ررت ميشررود‪ ،‬شررامل هزينرره پردا ررت شررده برره پيمانكررار‬
‫متخصص و يك مبل اضا ي است‪ .‬اين مبل اضا ي در واقع سود نخاد تأمين مالي را تشنيل ميدهد‪ .‬هنگرامي كره‬
‫توليد به پايان ميرسد‪ ،‬نخاد تأمين مالي آن را از پيمانكار تحويل گرفته و در ا تيار شركت‬
‫عمليا سا ت‬
‫‪78‬‬
‫قرار ميدهد‪.‬‬
‫مکانیسق اجرا ی صکوک استصناع‬
‫‪79‬‬
‫صکوک مرابحه‬
‫‪ ‬مرابحر رره‪ ،‬ق ر ررارداد فرو ر ر ي اسر ررت كر رره فروشر ررنده بهوسر رريل آن‪ ،‬قيمر ررت تمادشر رردة ر ررا ‪ ،‬اعر ررق از قيمر ررت رير ررد‪،‬‬
‫هزينرههاي حملونقرل‪ ،‬ن هرداري و سراير هزينرههاي مررتب را برهاطاع مشرتري ميرسراند‪ ،‬سر س برا افرزودن مبلر‬
‫ي ررا درص رردي ب ررهعنوان س ررود‪ ،‬ب رره وي ميفروش ررد‪ ،‬بي ررع مرابح رره ميتوان ررد بهص ررور نق ررد ي ررا نس رريه منعق ررد ش ررود و‬
‫بررهطور معمررو ‪ ،‬ن رررو سررود نس رريه آن بيشررتر اسررت‪ .‬م رردتي اسررت ك رره متفن رران مسررلمان‪ ،‬ب ررهمنظور پركررردن ر‬
‫حاص ررل از ح ر ف اوراا قرض رره‪ ،‬ب ررا اس ررتفاده از ويژگيه رراي بي ررع مرابح رره اق ررداد ب رره طراح رري اوراا بخ رراداري ب ررهناد‬
‫صكوو مرابحه كردهاند كه ميتواند منمل وبي براي برازار پرو و سررمايه اسرامي برهمنظور ترأمين مرالي و ابرزار‬
‫سياست پولي باشد‪.‬‬
‫اوراا مرابحه بهصور هاي گوناگون قابلطراحي است كه مهقترين آنها عبار است از‪:‬‬
‫اوراا مرابحه براي تأمين ماليم‬
‫اوراا مرابحه براي تأمين نقدينگيم‬
‫اوراا مرابحه براي تشنيل سرمايه شركتهاي تجاريم (اغلب سرمایه در گردش شرکتهای تجاری)‬
‫تبديل اوراا مرابحه رهني به اوراا بخادار براي مطالبا بانكها و لي ينگها‪.‬‬
‫‪80‬‬
‫مکانیسق اجرا ی صکوک مرابحه‬
‫‪81‬‬
82
‫تأمين مالي سا تاريافته‬
‫تعري ف‬
‫• ح رروزة پيش رررفتهاي از ص ررنعت ت ررأمين م ررالي اس ررت ك رره از طرير ر طراح رري روشه رراي‬
‫تر ررأمين مر ررالي نسر رربتا پيوير ررده و بر ررا ر رراردرد اوراا و ابزارهر رراي مر ررالي ر رراص در قالر ررب‬
‫ش رركلگيري بازاره ررا‪ ،‬نيازه رراي م ررالي س رررمايهگ اران را ت ررأمين ميكن ررد‪ .‬اي رن دسر رته از‬
‫روشهررا‪ ،‬تعري ر و حرردود معينرري نرردارد‪ .‬ايررن روش برره ش رراي طرررفين و اقتضرراي‬
‫پ ررروژه‪ ،‬ن رروع نيازه ررا و ن رروع توافق ررا يس ررتگي دارد و ب رراي ش رررکتهايي ک رره نيازه رراي‬
‫م ر ررالي اص ر ر ي دارن ر ررد ک ر رره ب ر ررا روشه ر رراي س ر ررنتي ت ر ررأمين م ر ررالي مث ر ررل واد پا ر ر داده‬
‫نميشود‪ ،‬پيش خاد ميگردد‪.‬‬
‫‪83‬‬
‫تأمين مالي سا تاريافته‬
‫ها‬
‫ويژگ ي‬
‫• برخي از صوصيا تأمين مالي سا تاريافته عبارتند از‪:‬‬
‫• مجموعهاي از داراييها در قالب يك پورتفوي جمعآوري ميشود‪.‬‬
‫• تعهداتي كه توس داراييهرا بشرتيباني ميشروند در طبقرا سررمايهگ اري مختلر‬
‫تعري ميشوند‪.‬‬
‫ردهبنديشرده‬
‫• برا تشرنيل يرك نخراد قرانوني )‪ (Special Purpose Legal Entity‬مقاصرد راص برا‬
‫عم ررر مح رردود‪ ،‬ريس ررك اعتب رراري مجموع رره داراييه ررا از ريس ررك اعتب رراري تعه رردگر اولي رره منف ررك و در‬
‫محدوده فعاليت مالي تعري شده تمركز مييابد‪.‬‬
‫‪84‬‬
‫تأمين مالي پروژه محور در برابر تأمين مالي ناشر محور‬
‫عدد رو نقدينگي در طو عمر پروژه بهدليل عددتقسيق سود پروژهاي كه هنوز به پايان نرسيده است‪.‬‬
‫نبود الزاما ويرژه برراي ناشرر و تفنيرك پرروژه از مالرك آن در فرآينرد ترأمين مرالي و عمرا گسرترش دامنر شرمو ترأمين‬
‫مالي‪.‬‬
‫تأكيد بر عوامل اجرايي و نظارتي پروژه و چگونگي اجراي آن بهجاي تمركز بر شراي مالي و وياي مالك پروژه‪.‬‬
‫باهش هزينههاي نظار و سازماندهي اربان تأمين مالي‪.‬‬
‫نظار و تمركز ويژه بر هر پروژه بهعنوان يك هويت مستقل و بخبود فرآيندهاي مديريتي و اجرايي آن‪.‬‬
‫‪85‬‬
‫شماتيک تأمين مالي پروژه محور‬
‫‪86‬‬
‫شماتيک تأمين مالي پروژه محور‬
‫بخش اص ي و اوليه تشکيل سرمايه توس سرهامدارن (‪ )Equity‬صرور ميگيررد‪( .‬اغلرب ‪ )%30‬ايرن سرهاددارن همران ‪ sponsor‬هسرتند کره‬
‫پروژه را راهاندازي کردهاند‪.‬‬
‫بخ ي از منايع مورد نياز از بانک يا سنديکايي از بانکها تأمين واهد شد‪.‬‬
‫در صور محدوديتهاي وادگيري از شبک بانکي‪ ،‬منايع با انتشار اوراا بدهي صور‬
‫واهد پ يرفت‪.‬‬
‫‪ )Multilateral Agency( MLA‬س ررازمانهايي اغل ررب بينا ل رري هس ررتند ک رره در راس ررتاي سياس ررتهاي توس ررعهمحور جه رراني دس ررت ب رره‬
‫اقداماتي مانند ريد بخ ي از محصو ميکنند يا تضمين اسناد را تا حدي برعهده ميگيرند‪.‬‬
‫اربان دي ر مانند ‪ Insurer ،Trustee‬و ‪ Underwriter‬ح الزحم‬
‫‪ Trustee‬بهعنوان امين سرمايهگ اران نظار بر فرآيند‪.‬‬
‫‪87‬‬
‫دما‬
‫ود را دريافت واهند کرد‪.‬‬
‫شماتيک تأمين مالي پروژه محور‬
‫متعه ررد پ ر يره ن ررويس‪ :‬تعه ررد ري ررد اوراا بخ ررادار از ناش ررر و ي ررا نماين ررده ق ررانوني آن و تعه ررد پردا ررت وج رره ام ررل آن طب ر‬
‫قرارداد‪.‬‬
‫بيمهگر‪ :‬بيمه اموا و اهخاص در قبا‬
‫طرا (بيمه مالي نيست)‬
‫اغلب قراردادهاي ريد به قيمت نقدي روز (شناور) ميباشد‪)LNG Customer( .‬‬
‫پوشش ريسک نوسان قيمت معمو توس سواپ انجاد ميگيرد (‪)Swap Dealer‬‬
‫تثبيررت قيمررت بررا برره تثبيررت جريانهرراي نقرردي آترري پررروژه ميانجامررد کرره ايررن امررر موجبررا انتشررار اوراا درآمرد يابررت را‬
‫مهيا ميسازد‪.‬‬
‫در اين مد اغلب اسناد تجاري که ادعايي براي تحصريل منفعرت آتري فرروش محصرو نفرت و گراز هسرتند در وييقره‬
‫اوراا ميمانند‪.‬‬
‫برخي اربان براي تقويت رتب اعتباري اوراا بدهي در فرايند تأمين مالي بهبار گرفته ميشوند (‪.)Ambac‬‬
‫‪88‬‬
‫تأمين مالي پروژه محور در قطر‬
‫‪89‬‬
‫مد مورد استفاده در قطر‬
‫‪ ‬اي ر ر ررن م ر ر ررد در ت ر ر ررأمين م ر ر ررالي‬
‫ي ر ر ررک پ ر ر ررروژه گ ر ر ررازي مرد ر ر رروط ب ر ر رره ش ر ر رررکت ‪QGPC‬‬
‫(‪ )Qatar General Petroleum Corp‬برراي توسررع ميرردان گررازي و فررروش‬
‫‪ LNG‬بهبار گرفته شد‪ ( .‬ژوئن ‪)2000‬‬
‫‪ ‬ب رراي توس ررع مي رردان ‪ 1.2‬ميلي ررارد د ر زد ب ررود ک رره از اي ررن مبل ر مق رردار ‪ 800‬ميلي ررون د ر آن‬
‫توس سنديکاي متشکل از دو بانک تأمين شد و البراقي آن برا مرد‬
‫کرر شرده از برازار سررمايه‬
‫تأمين گرديد‪.‬‬
‫‪ ‬گواهي دريافت مبال آتي فروش محصو‬
‫‪90‬‬
‫مبناي انتشار اوراا بدهي و تأمين مالي شد‪.‬‬
‫شماتيک تأمين مالي پروژه بر مبناي پيش فروش‬
‫‪91‬‬
‫چهار ايه تأمين مالي سا تاريافته‬
‫پاية مالي‬
‫• تأمين وجوه تکمي ي جهت راهاندازي سرمايهگ اري و توليد‬
‫پاية پيشخريد‬
‫• تعهد ريد محصو‬
‫ر تقاضاي امن‬
‫پاية پيشفروش‬
‫• تعهد فروش محصو‬
‫پروژه طب ضواب و استاندارهاي پ يرفتهشده بخش انرژي‬
‫پاية پوشش‬
‫• پوشش ريسک نوسان قيمت در قرارداد ريد به قيمت يابت با استفاده از سواپ‬
‫‪92‬‬
93
‫بانک جهانی‬
‫صندوا‬
‫يره ارزی‬
‫صندوا‬
‫توسعه م ی‬
‫بانک تجار‬
‫و توسعه‬
‫ابو‬
‫بانک توسعه‬
‫اسامی‬
‫‪94‬‬
‫صندوا بیمه سرمایه‬
‫گ اری اسامی‬
‫بانک توسعه اسامی‬
‫)‪(ISDB‬‬
‫از ن ادهررررررا‬
‫‪ ‬يکرررررر از م سسررررررات بررررررزر مررررررال ت سرررررر دا بينالمللرررررر‬
‫تخصص سازمان کنفرانس اسالم محس ب م گردد‪.‬‬
‫امرل‬
‫پيشرلت ا تماه کش رها هضر‬
‫‪ ‬با هد پيشبرد ت س د اقتصاد‬
‫مسرررلمان کشررر رها غيرررر هضررر ۀ در سراسرررر ررران براسررراس اصررر ل شرررري ت‬
‫برا سررمايد ا ليرد ‪۷۵۵‬‬
‫اسالم در ‪ ۱۹۷۵‬ميالد از س ‪ ۲۲‬کش ر اسالم‬
‫ميلي ن دينار اسالم در ده هربستان تاسيس گرديد‪.‬‬
‫‪ ‬هماکنررررررررررر ن اهضرررررررررررا بانرررررررررررک در برگيرنرررررررررررده ‪ ۵۶‬کشررررررررررر ر از چ رررررررررررار‬
‫قررراره سرررياۀ لريقرررا ۀ ار پرررا مريکرررا مررر باشرررند سررررمايد پذيرهن يسررر شرررده‬
‫اين بانک در حال حاضر نيز بالغ بر چ ارميليارد دينار اسالم است کد از ايرن‬
‫ميررانۀ م ر ر اسررالم ايررران بررا پررذيره ن يس ر س ر ام بررد ارزش ‪ ۷۰۰‬ميلي ر ن‬
‫دينررار اسررالم ۀ چ ررارمين س ر امدار بررزر بانررک ت س ر د اسررالم محس ر ب م ر‬
‫گردد‪.‬‬
‫‪95‬‬
‫بانک توسعه اسامی‬
‫)‪( (ISDB‬ادامه)‬
‫تسهيالتبان ک‪ ،‬ض واب ط و چارچ و بها‬
‫• تسررهیا پررروژه ای عمرردتا برره منظررور تررامين نیازهررای ارزی پررروژه هررای تولیرردی‪ ،‬عمرانرری و زیررر بنررا ی اولویررت دار بخ رش دولترری‪،‬‬
‫تعیررين شررده بررر اسرراي برنامرره همکرراری سرره سرراله کشررورمان بررا بانررک توسررعه اسررامی‪ ،‬اعطررا می ررردد‪ .‬بانررک توسررعه اس رامی بررا‬
‫اعرزاد هیأتخرا ی جهرت تعیرين پروژههرای الویرت دار دولتری کشررور ‪ ،‬ضرمن برگرزاری جلسراتی برا وزارتخانره هرای مختلر و نخادهررای‬
‫دولتری و معاونرت برنامره ریرزی و نظرار راهررردی‪ ،‬سرند سره یرا چهارسراله همکراری بانرک برا کشرورمان را تنظریق مینمایرد کره ایرن‬
‫سند به عنوان ماک عمل جهت تامين مالی پروژههای الویت دار کشور در طی مد زمان برنامه‪ ،‬قرار میگيرد‪ .‬در حرا حاضرر‬
‫برنامره چهرار سراله همکرراری ‪ 2012-2015‬مراک عمرل تررامين مرالی پرروژه هرای الویررت دار کشرور مری باشررد ‪.‬سرق تسرهیا بانررک‬
‫توسررعه اسررامی ب ررای هررر پررروژه حررداکثر ‪ 100‬میلیررون د ر مرری باشررد و سررود و بررارمزد آن برره صررور شررناور یررا يابررت مرری باشررد‪.‬‬
‫براسرراي ضررواب و مقررررا بانررک بلیرره مراحررل اجرا رری پررروژه از جملرره تخیرره اسررناد مناقصررا جهررت انتخرراب پیمانکررار‪ ،‬مشرراور‬
‫مرردیریت طرررح()‪ ،PMC‬مشرراور نررافر‪ ،‬حسررابري طرررح و برگ رزاری مناقصررا مردوطرره بایسررتی زیررر نظررر بانررک صررور پ ر یرد و‬
‫قرربا پیمانکررار و مشرراورین آن انتخرراب نشررده باشررند‪ .‬روشررهای مررالی برره بررار گرفترره شررده ب ررای تررامين مررالی پررروژه هررا عمرردتا شررامل‬
‫فروش اقساطی‪ ،‬اجاره به شرط تملیک‪ ،‬استصناع (تولید با ی سرمایه ای یا ارائه دما ‪ ،‬با ویژگی معرين‪ ،‬قیمرت مشرخص‬
‫درزمان اص) می باشد‬
‫‪96‬‬
97
‫هدف‬
‫‪98‬‬
‫صندوا توسعه م ي‬
‫أتعا م ل‬
‫هي‬
‫• هيأت امنا (باالترين رکن صند ق)‬
‫• هيأت ناظر‬
‫• هيأت هامل‬
‫أتن ظارت‬
‫هي‬
‫• ت يين حداقل نرخ بازده م رد انتظار از منابل صند ق‬
‫• رسيدگي ص رتهان مالي ت يد گزارشهان م ردن يا اد ارن‬
‫• رسيدگي بد هملکرد صند ق از حي انطباق با اساسنامد‬
‫‪99‬‬
‫صندوا توسعه م ي‬
‫کا ن صندوق‬
‫ار‬
‫• هيأ امنا (با ترين رکن صندوا)‬
‫• هيأ نافر‬
‫• هيأ عامل‬
‫أتا منا‬
‫هي‬
‫• تعيين حداقل نرو بازده مورد انتظار از منايع صندوا‬
‫• نرو بازدة قبو طرحهاي توليد و سرمايهگ اري براي پردا ت تسهيا‬
‫• تعيررين نرررو سررهق مشررارکت در طرحهرراي سرررمايهگ اري برره نحرروي کرره ميرران ين ايررن نروهررا کمتررر‬
‫از متوس نرو بازدة سپردة بانک مرکزي در ار کشور نباشد‪.‬‬
‫‪100‬‬
101
‫مراحل پ يرش‪ ،‬بررس ي و تصويب طرح‬
‫‪102‬‬
‫نظامنامة ضوابط و شرايط اعطاي تسهيلت‬
‫ات‬
‫ا سب‬
‫ن و عارز و وا حد م ح‬
‫• احد پ لي محاسبات دالر مريکا‬
‫• بازپرداخرررت تسررر يالت ارزن استفادهشرررده برررد همررران‬
‫ارزن خ اهد ب د کد بد طرح پرداخت شده است‪.‬‬
‫• نرخ تسر ير در هرر صر رت کرد ضرر رت پيردا کنرد‬
‫م ررادل نرررخ برابرررن بينالمللرري ارز براسرراس اهررالم‬
‫بانک خ اهد ب د‪.‬‬
‫‪103‬‬
‫الزاما‬
‫سهم آورد ه‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫•‬
‫‪104‬‬
‫س م ردة متقاضي اهرم از حقيقري حقر قي م رادل‬
‫‪ %2:‬کرررل هزينرررة ريرررالي ارزن طررررح (برمبنررران‬
‫ارزيابي لنيۀ اقتصادن بانک هامل) خ اهد ب د‪.‬‬
‫س م رده در مناطق کمتر ت س ديالتد برابر ‪%1:‬‬
‫سررررمايدگذارن مشرررترک خرررار ي طرررر ايرانررري‬
‫‪%30‬‬
‫در بخشهرررران ت ررررا ني کشررررا رزن ب م ررررادل‬
‫حداقل ‪%20‬‬
‫الزاما‬
‫نر خبازدة م وردانت ظار‬
‫• حرررداقل نرررررخ برررازدة مرررر رد انتظرررار از منررررابل‬
‫صند ق م ادل ميانگين نررخ برازدة سرپردههان‬
‫بانک در بازاهان خار ي اسرت کرد سراالند از‬
‫طريق بانک بد هيأت هامل ابالغ خ اهد شد‪.‬‬
‫• اين نرخ بران بخش کشرا رزن حرداقل ‪%:‬‬
‫ساير زيربخشهرا حرداقل م رادل ‪ %10‬خ اهرد‬
‫ب د‪.‬‬
‫‪105‬‬
‫الزاما‬
‫ه يالت‬
‫مدتتس‬
‫• مرردت زمرران الزم بررران د رة سرررمايدگذارن تررا‬
‫ب رهبرررردارن زمايشررري از طرحهرررا حرررداکثر ‪3‬‬
‫سال‬
‫• د رة تنفس حداکثر ‪ 6‬ماه‬
‫• د رة بازپرداخت تسر يالت برا احتسراب م مر‬
‫د رههرران سرررمايدگذارنۀ ب رهبررردارن تررنفس‬
‫حداکثر ‪ 8‬سال‬
‫‪106‬‬
‫الزاما‬
‫عم و م ي‬
‫• تسررر يالت ارزن اهطرررايي برررد هرررر طررررح حرررداکثر‬
‫م ادل بخش ارزن هزيندهان سرمايدگذارن طررح‬
‫خ اهد ب د‪.‬‬
‫• پرداخرررت تسررر يالت سررررمايد در گرررردش از منرررابل‬
‫صند ق بد طرحها ممن ميباشد‪.‬‬
‫• نسبت حق ق صاحبان س ام بد م مر داراييهران‬
‫شرکت در هر مقطل زماني از ‪ %20‬کمتر نباشد‪.‬‬
‫‪107‬‬
108
‫صندوا‬
‫يره ارزي‬
‫ا يجاد صندوق‬
‫• طرح اي اد حساب ذخيررة ارزن در قالرب مرادة ‪ ۶۰‬قران ن برنامرة سر م ت سر ة اقتصرادنۀ‬
‫ا تمرراهي لرهنگرري کش ر ر در سررال ‪ ۷۹‬بررد تص ر يب م لررس ش ر ران اسررالمي رسرريد‬
‫مت اقبا ً ييننامة ا رايي ن نيز در بان ماه همان سال از سر ن هيرأت زيرران بدتصر يب‬
‫رسيد‪.‬‬
‫هد ف‬
‫• حساب ذخيرة ارزن اهدالي نظير اي اد ثبات در ميزان در مدهان حاصرل از لرر ش نفرت‬
‫خررامۀ تبررديل داراييهرران حاصررل از لررر ش نفررت خررام بررد ديگررر انرر ا ذخرراير ت سرر ة‬
‫ل اليتهان ت ليدن سرمايدگذارن تأمين بخشي از اهتبار م رد نياز طرحهان ت ليدن‬
‫کررار لريني بخررش غيرد لترري لراهمکررردن امکرران تحقررق ل اليتهرران پيشبينيشررده در‬
‫برنامد را مدنظر قرار ميدهد‪.‬‬
‫‪109‬‬
‫منابل صند ق در کانال‬
‫غيرد لتي‬
‫• در قرران ن پررنل سررالة چ ررارم ت سرر د مقرررر شررده اسررت برردمنظ ر‬
‫سرمايدگذارن تأمين بخشري از اهتبرارات مر رد نيراز طرحهران‬
‫ت ليدن کار لريني بخرش غيرد لتري کرد ت يرد لنري اقتصرادن‬
‫نها بد تأييرد زارتخانردهان تخصصري ذنربرط رسريده باشرد ترا‬
‫‪ ۵۰‬درصد حساب ذخيره ارزن از طريرق شربکة برانکي داخلري‬
‫بانکهان ايراني خارج از کش ر بدص رت تسر يالت برا تضرمين‬
‫کالي تخصيص يابد‪.‬‬
‫‪110‬‬
111