Transcript اينجا
ا يه م يتواند در خد مت
ازار سر م
چ گونهب
اشد؟
ازكش ورب
صنعتنفت و گ
دانشكدةنفتتهرا ن
اسفند 1392
جايگاه دانش مالي
اقتصاد
اقتصاد خرد
نظريۀ
بنگاهها
مالي
2
مرز حسابداري و مالي
حسابداري ≡ارز ش دفتري
مال ي ≡ارز شبازار
3
سرمايه در اقتصاد ،مالي و حسابداري
اقتصاد
حسابدارن
مالي
رد
سرررررررررمايدۀ رد سرررررررر امداران
شرکت است.
گررراهي سررررمايد برررد م نررري رد
سرمايدگذاران گاهي برد م نري
رد س امداران شرکت است.
کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران
امدهندگان نسبت بد داراييهان
شرکت ناديده انگاشتد ميش د.
کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران
امدهندگان نسبت بد داراييهان
شرکت متمايز ميش د.
کيفيرررررت ادهررررران سررررر امداران
امدهندگان نسبت بد داراييهان
شرررکت گرراهي لحرراظ ميش ر د
گاهي ناديده انگاشتد ميش د.
سرررررررررررررمايدۀ م مرررررررررررر
سرمايدگذاران شرکت است.
4
رابطۀاقتصاد ،حسابداري و مالي
الي
دان ش م
استفاده از دادههان حسابدارن
ب رهگيرن از دانش اقتصاد
ا س بۀارز شبازار
مح
5
مسائل اساس ي حوزۀ مالي شرکتها
6
جايگاه مدير مالي در نمودار سازماني
هيأتمديره
مديرعامل
معاون بازاريابي
معاون مالي
رئيس حسابداري
معاون توليد
مدير مالي
تأمين مالي
مديربت حسابدارن ب ان
تمامشده
مديريت ماليات
مديريت پردازش اطالت
مديريت حسابدارن مالي
7
مديريت
ه
برنامدريزن مالي
مديريت اهتبار
ب د دبندن سرمايدان
مراجعه به بازارهاي مالي
مدير
سرمايدگذارن
مدير مالي
تأمين مالي سبد
سرمايدگذارن
تأمين مالي
پر ژهها
8
ارتباط شرکت با بازارهاي مالي
بازارهان مالي
(پ ل -سرمايد)
تأمين مالي
سرمايدگذارن م دد ريان نقدن
بدهي ک تاهمدت
بدهي بلندمدت
ب ره س د تقسيمي
ريان نقدن حاصل از
داراييهان شرکت
س ام
د لت
ساير ذينف ان
9
شرکت در داراييها
سرمايدگذارن ميکند:
داراييهان ارن
داراييهان ثابت
نهادهاي مالي
هاي سپرد هپذير
نهاد
• بانکها
• مؤسسات مالي اهتبارن
• ت ا نيهان اهتبار
هاي غير سپرد هپذير
نهاد
•
•
•
•
•
10
شرکتهان بيمد صند قهان بازنشستگي
شرکتهان سرمايدگذارن
بانکهان سرمايدگذارن
شرکتهان کارگزارن م املدگرن
شرکتهان مشا ر سرمايدگذارن
11
•چگ ند
تأمين مالي
کنيم؟
12
ابزار،
ها و
نهاد
هاي
بازا
ال ي
م
طرح موضوع از منظر مالي استاندارد
ا سي
هايا س
سؤا ل
•
•
•
•
•
•
•
13
يا ترکيب سرمايد اهميت دارد؟
ا زان سرمايد چد رابطدان با هم دارند؟
ساختار سرمايد چد اثرن بر هزينۀ سرمايۀ شرکت دارد؟
ساختار سرمايد چد تأثيرن بر ارزش شرکت دارد؟
چد ه املي در ت يين ساختار سرمايۀ شرکتها مؤثر است؟
يا سراختار سررمايۀ شررکتهان ل رال در صرنايل مختلر ۀ متفرا ت
است؟
د دارد؟
يا ساختار سرمايۀ ب يند
چه ترکيبي از بدهي و سرمايه استفاده شود؟
ن ظر يۀ ساختار
ا يه
سر م
14
ابزار تأمين مالي (گرايش به بازار سرمايه)
هي
بد
تي
تن
حق
بربر
ني
مبمب
الي
م
ه يت
• ا راقباقرضدما
هادن
ان ه
مشارکتگ
••• اسصکراقامکدو
• س ام پر ژه
•• سامامبلندمدت
ممتاز
• صند ق س ام
ليزينگ)
(
بلندمدت
ار
ا
•
اختصاصي س ام
• گ اهي خريد
• ام سنديکايي
هان قابلتبديل
قرضۀ
راق
•• ا
تخصصي
ق
صند
• تأمين مالي پر ژه
•• ساير
ساير
• ساير
15
روش مبتني بر بدهي
16
روشهاي مبتني بر بدهي
مزايا:
صاحب پروژه مجبور نيست قسمتي از تملک پرروژه و متعاقبرا سرود آتري آن را از دسرت بدهرد.
درواقع ،در اين شيوة تأمين مالي ،تأمينکنندة سرمايه ،کنترلي بر نحوة اجرراي پرروژه نخواهرد
داشررت و ت خررا واسررت وي از صرراحب پررروژه ،باز ردا ررت بررهموقع سررود و اصررل واد ا شررده
ميباشد.
استفاده از سرماي قرضگرفتهشده جهت تأمين داراييهاي پروژه ،اجازه ميدهد سود پروژه
در شرکت باقيمانده و يا به صاحبان آن اعطا شود.
نرررو سررود واد ا شررده قبررل از محاسررب ماليررا پردا ررت ميشررود و ل ر ا مي ر ان ماليررا کمت رر
واهد شد.
روشهاي مبتني بر بدهي
معاي ب:
ش رررکت ص رراحب پ ررروژه باي ررد از نق رردينگي ب ررا ي بر رراي باز ردا ررت واد در سررس رريدهاي مق رررر
بر وردار باشد.
در اغلررب مواقررع ،باز ردا ررت واد از سررود پررروژه تررأمين ميشررود .لر ا اگررر مبلر واد پررروژه زيرراد
باشررد ،بررا وجررود سررودآوردودن پررروژه ،هيچگونرره جريرران نقرردي مثبررت جهررت نشرراندادن سرود
آن وجود نداشته باشد.
متقاعدنمودن واددهندگان جهت اعطاي واد ،مستلزد صرف وقت و هزينۀ زياد است.
واد ا شده ممکن است داراي نرو بخرة برا باشرد ،کره در نررو بازگشرت سررمايه پرروژه ترأيير
واهد گ اشت.
جهت تضمين باز ردا ت واد ا شده بهرهنگ اردن وييقههاي مکفي الزامي است.
روشهاي مبتني بر سرمايه
تررأمين مررالي مبتنرري بررر سرررمايه ،مسررتلزد واگ ر اري قسررمتي از سررود پررروژه در مقابررل دريافررت سرررمايه ميباشررد.
درواقع در اين روش ،با استفاده از آوردة نقدي و غيرنقردي سرهامداران و افرزودن برر حقرق حقروا صراحبان
سهاد در شركت و يا پروژه ،سرماي مورد نياز تأمين ميشود .آوردة سهامداران در پيشرررد فعاليتهراي پرروژه
مصرف و سود حاصل از انجاد پروژه ني تماما و در آينده ،بين سهامداران توزيع ميگردد.
مهقترررين مرحلرره در ايررن روش ،ترغيررب سرررمايهگ اران جهررت شرراکت در پررروژه ميباشررد .بررا ايررن حررا ،معمرو
مير ان شرراکت سرررمايهگ اران در يررک پررروژه بيشررتر برره تمايررل صرراحب پررروژه در سررهيقکردن آنرران در مررديريت و
کنتررر پررروژه يسررتگي دارد تررا مي ر ان عاقمنرردي سرررمايهگ اران برره سرررمايهگ اري .درواقررع در ايررن روش تررأمين
م ررالي ،باي ررد توج رره داش ررت ک رره ب ررا ف ررروش درص رردي از س ررهق ي ررک پ ررروژه ،بخ ر ي از حق رروا م ررديريتي و ه ررقچن ررين
استقا در تصميقگيري از بين ميرود.
روشهاي مبتني بر سرمايه
► مزايا:
► در صور شکست پروژه ،نيازي به باز ردا ت سرماي ا شده نميباشد.
► در اين روش ،ضرورتي براي به رهنگ اردن داراييهاي پروژه يا شرکت نميباشد.
► پروژههايي که سرمايه با ي دارند ،براي واددهندگان و سرمايهگ اران ج ابتر ميباشد.
► در ص ررور اس ررتفاده از اي ررن روش ،پ ررروژه ب ررا نق رردينگي ب ررا تري مواج رره واه ررد ش ررد ،چ ررا ک رره
نيازي به باز ردا ت بدهي نيست.
روشهاي مبتني بر سرمايه
► معايب:
► در اير ر ررن شر ر رريوة تر ر ررأمين مر ر ررالي ،تملر ر ررک بامر ر ررل بر ر ررر پر ر ررروژه از بر ر ررين رفتر ر رره و سر ر ررود پر ر ررروژه بر ر ررا دي ر ر ررر
سرمايهگ اران تقسيق ميشود.
► ممک ررن اس ررت نظر ررا و اي رردههاي دي ررر س رررمايهگ اران در م ررورد نح رروﺓ اجر رراي پ ررروژه ب ررا نظ ررر
صاحب پروژه متفاو باشد.
► سود پروژه يعد از کسر ماليا به سرمايهگ اران پردا رت ميشرود و لر ا در ايرن شريوة ترأمين
مالي ،ماليا پردا تي نسبت به شيوة تأمين مالي مبتني بر بدهي بيشتر ميباشد.
روشهاي مبتني بر بدهي
► تسهيا بودجهاي
► وادهاي بانکي
► مشارکت سنديکايي
►
يك شيوة رايج در دنيرا برراي ترأمين مرالي پرروژههراي برزر syndication ،يرا گروهريكرردن چنرد
واددهنده يا financerبراي ترأمين منرايع مرورد نيراز يرك طررح اسرت .ايرن عمرل معمرو توسر
ّ
مؤسسا تأمين مالي investment bankها انجاد ميشرود .ايرن مؤسسرا وفيفر معر ري
پروژه به چند تأمينكننده را برعهده گرفته و تفاهقنامرههرا و مشراركتنامرههراي ريمرابين اعضراي
گروه financerو بين گروه و وادگيرنده را تنظيق مريكننرد .گرروه ترأمينكننرده ميتوانرد شرامل
چند بانك ،چند مؤسس مالي و شركت لي ينگ يا تركيبي از آنها باشد.
روشهاي مبتني بر بدهي
►تسهيا Trade Finance
► Trade financeبرره معنرراي بشررتيباني و تررأمين مررالي تجررار و مبرراد
روشه ر رراي راي ر ررج و مورداس ر ررتفاده بر ر رراي واردا و ي ر ررا ص ر ررادرا
بينا ل رري ،يكرري از
ا ه ر رراي مختلر ر ر اس ر ررت .دو روش
يوزانس و ريفاينانس مشهورترين روشهاي استفاده Trade financeاست
►تسهيا ساير نخادهاي مالي
►ب ررهجز بانكه ررا ،نخاده رراي م ررالي دي ررري چ ررون ش ررركتهاي س رررمايهگ اري ،مؤسس ررا اعتب رراري
غيربررانكي و صررندواهاي قرضا وسررنه و بازنشسررتگي ني ر ميتواننررد در نقررش اعطاكننرردة واد فرراهر
ش رروند .شر رراي و ض ررواب ح رراكق ب ررر عملن رررد هري ررك از اي ررن نخاده ررا متف رراو اس ررت ،ل ررينن فراينر رد
تص ر ررميقگيري در همر ر ر آنه ر ررا مش ر ررترو و براس ر رراي ريس ر ررك اعتب ر رراري ش ر ررركت وادگيرن ر ررده و تحلي ر ررل
صور هاي مالي آن و هقچنين تحليل اقتصادي پروژه واهد بود.
23
روشهاي مبتني بر بدهي
►استفاده از منايع ارجي
►مشابه منايع برانكي دا ري و تسرهيا نخادهراي مرالي و اعتبراري ايرانري ،ميتروان از تسرهيا
بانكي و غيربانكي ارجي ني استفاده كرد .البته برا توجره بره شرراي نامسراعد سياسر ي و ريسرك
با ي سرمايهگ اري در ايران ،اين گزينه يسيار نامحتمل بهنظر ميرسد.
24
روشهاي مبتني بر بدهي
►اوراا مشارکت
►
اوراا مشارکت اوراا بخادار با ناد يا بينامي است كه به قيمت اسمي مشخص برراي م ّرد معرين و برراي
تأمين بخ ي از منايع مالي مرورد نيراز طررحهراي عمرانري ر انتفرايي دولرت يرا برراي ترأمين منرايع مرالي مرورد نيراز
جهررت ايجرراد ،تنميررل و توسررع طرررحهرراي سررودآور توليرردي ،سررا تماني و رردماتي در شرررکتهرراي غيردولترري
منتشررر مرريشررود و برره سرررمايهگ ر اراني كرره قصررد مشرراركت در اج رراي طرررحهرراي يادشررده را دارنررد ،از طري ر
عرض عمومي واگ ار ميشود .اوراا مشارکت قابلانتقا به غير بوده و دارندۀ اوراا مالرك آن شرنا ته
مرريشررود .در مقرراطع معررين از بابررت سررود سرررمايهگ ر اري در طرررحهرراي موضرروع اوراا مشرراركت ،بررهتناسررب
مبل ر ر اس ر ررمي ه ر ررر ورق ر ر مش ر رراركت ،ب ر رره دارن ر رردگان اوراا س ر ررود ع ر رريا وس ر رراب تعل ر ر م ر رريگي ر رررد .ن ر رررو س ر ررود
ع ر رريا وس ر رراب اوراا مش ر رراركت و مق ر رراطع پردا ر ررت آن در ش ر رراي انتش ر ررار اوراا در و براس ر رراي ش ر ررمارۀ
ررو نه رراي ض ررميم اص ررل اوراا ،در ش ررعب فروش ررندة اوراا ب رره دارن رردگان آن پردا ررت م رريش ررود .ب ررس از
سررس ر رريد اوراا ،مير ر ر ان س ر ررود قطن ر رري قابلپردا ر ررت ب ر رره دارن ر رردگان اوراا مش ر رراركت محاس ر رربه ميش ر ررود.
چنررانچرره سررود قطنرري تعيينشررده برريش از سررودهاي ع يا وسرراب پردا ترري باشررد ،مابررهالتفاو حاصرل بررا
رعايررت مقررررا مردوطرره برره دارنرردگان برگر تسررويهحسرراب نخرراشي مشرراركت پردا ررت ميشررود .هررقچنررين اگررر
ط رررح ب رره ه ررر دلي رري زي رران بده ررد جر رران هزين رره ب ررهعه رردة ناش ررر اس ررت و س ررهمي از آن ب رره دارن رردة اوراا تعل ر
نميگيرد.
روشهاي مبتني بر سرمايه
افزايش سرمايه
سهام پروژه
اول ررين گزين ررهاي ك رره در مي رران روشه رراي ت ررأمين م ررالي مبتن رري ب ررر س رررمايه ب رره ه ررن ط ررور ميكن ررد ،اف ررزايش
سررمايه اسررت .افرزايش سرررمايه منررايع را بهصررورتي مسررتقيق در ا تيررار مجررري قررار داده و برره وراظ نظررري
با هيچ محدوديتي مواجه نيسرت .ايرن روش ريسرك عرددباز ردا رت را برهدنبرا نردارد و مراحرل اجرايري آن
ني ميتواند يسيار وتاهتر از هر روش دي ري باشد.
شرکت صاحب پروژه ،بس از انجاد بررس يها ،مطالعا و تحقيقرا زد ،طررح پرروژه را معر ري نمروده و
مق رردار س ررودآوري آن را پيشبين رري مينماي ررد .س ر س ب رراي ج ر ب س رررمايهگ ار ،درص ررد پاي ررهاي را ب ررهعنوان
س ر ررود ع يا وس ر رراب تعي ر ررين ک ر رررده ول ر رري اع ر رراد درص ر ررد نخ ر ررايي را ب ر رره زم ر رران اتم ر رراد پ ر ررروژه ،موب ر ررو ميکن ر ررد.
برردينترتيب ،بررس از اعرران عمررومي از طري ر رسررانهها يررا تبليتررا در شررعب بانکهررا ،افرراد بررا مراجعرره برره
آن شرکت ميتوانند تعداد سهاد موردنظر ود را ريداري کنند.
گواهي سپردۀ خاص
گواهي سپردة مد دار ويژة سرمايهگ اري ( اص) به سپردهاي اطراا ميشرود كره بانرك برهمنظور تجهير
منايع برراي ترأمين مرالي طرحهراي مشرخص جديرد سرودآور توليردي و سرا تماني و ردماتي و نير توسرعه و
تنميل طرحهاي سودآور موجود با سررسيد مشخص افتتراح مينمايرد و در ازاي افتتراح سرپرده ،گرواهي
سپرده مد دار ويژه سرمايهگ اري ( اص) صادر مينمايد.
روشهاي مبتني بر بدهي
• ) (Receivables Financeترأمين مرالي دريافتنيهرا :در ايرن روش فرآينرد واددهري در مقابرل جريران نقردي نا ر ي ازدرآمردهاي يرك فعاليرت
تجاري (نظير هتلهاي زنجيرهاي) ازطري تمركز دريافت وجوه در يك نخاد واسطهاي مقاصد اص صور ميگيرد.
• ) :(Securitizationتبررديل ب رره اوراا بخ ررادار رو ر ي اس ررت كرره ط رري آن ت ررأمين م ررالي ينس ررري اسررناد دري ررافتني (نظي ررر ي ررك پورتف رروي تس رهيا
اعتباري) در بازار سرمايه و از طري انتشاراوراا بخادار صور ميگيرد.
• ) (Buyout Financeتررأمين مررالي ريررد سررهاد :در ايررن روش تررأمين مررالي ريررد سررهاد يررك شررركت توسر
گررروه سرررمايهگ ار در ررار از آن شررركت و در ) (Debt Leverageنسرربتهاي اهرررد برردهي بررا صررور ميگيرررد و تركيبرري از جريرران نقرردي
حاصل از فعاليت شركت و ارزش داراييهاي آن براي دريافت واد تويي ميشو د.
• ) (Acquisition Financeتأمين مالي كسب مالنيت :کسب مالکيت شرکت «ب» توسر شرركت «الر » .ايرن روش كسرب مالنيرت چرون
ارمنرردان همرران شررركت و يررا يررك
روش فوا تأمين مالي ميشود با اين تفاو كه تركيب جريان نقدي و ارزش داراييهاي هر دو شركت بهعنوان وييقه واد اعطايي مقرر ميشود.
• ) (Asset Financeتررأمين مررالي دارايرري :در ايررن روش واددهرري در مقابررل ارزش دارايرري تجرراري (نظيررر هواپيمررا يررا مسررتتا تجرراري) انجرراد
ميشود.
• لي ينگ :نويي از تأمين مالي دارايي است كه مالنيت دارايي با اجارهدهنده (تأمين كننده مالي) باقي ميماند.
•يررك روش تررأمين ) :(Project Financeتررأمين مررالي پررروژهاي مررالي اسررت كرره از طرير مهندسر ي مررالي و بررا اسررتفاده از وادهرراي بلندمررد منررايع
زد برراي اج رراي پروژههرراي بررزر را فرراهق مينمايررد .در ايررن روش ،پروسرره وادگيررري در مقابررل جريرران نقرردي كرره توس ر پررروژه ايجرراد واهررد ش رد،
ارزيابي و عم ي ميشود.
28
مشخصههاي صنعت
ابستگي اقتصادن ايران بد در مدهان نفتي
زن يره ارزش گستردهان کد ميت اند در اشتغالزايي بسيار مؤثر باشد.
ت يزات صن تي(کاالهان سرمايدان) تخصصي اغلب ارداتي است.
صن ت سرمايدبرن ب ده هزيندهان سرمايدگذارن ا لية بااليي دارد.
هملکرد صن ت تحتتأثير د رههان اقتصادن قرار دارد.
بحر صريانت از منررابل پايانپرذير انررژنۀ مالحظررات اقتصرادن ا تمراهي خرراص
خ د را دارد.
ريسکهان سيستماتيک مستقيما ً شديداً اثر ميگذارد.
29
سير تاریخی تحو
نظاد تامين مالی نفت و گاز
تأمين مالی پروژههای نفتی ماقبل دهه 70میادی
شرکتهای نفتی بينا ل ی
منايع
دا ی
بانک
تجاری
تأمين مالی
(واد)
شرکت منطقهای
پروژه 1
30
پروژه 2
پروژه 3
سير تاریخی تحو
نظاد تامين مالی نفت و گاز
تأمين مالی پروژههای نفتی بين ده 70و 80میادی
استقراض
رسمی
آژانسهای
تضمين
سرمایهگ اری
منايع
دا ی
بودج
عمرانی
شرکت م ی نفت
پروژه 1
31
پروژه 2
بانک
تجاری
تأمين مالی
(واد)
شرکت منطقهای
پروژه
مشترک
پروژه 2
پروژه 3
سير تاریخی تحو
نظاد تامين مالی نفت و گاز
تأمين مالی پروژههای نفتی از ده 90میادی
استقراض
رسمی
آژانسهای
تضمين
سرمایهگ اری
منايع
دا ی
بودج
عمرانی
شرکت م ی نفت
پروژه 1
پروژه 2
منايع استقراض ی ()Private Debt Financing
بانکهای تجاری بينا لل
بازار اوراا بخادار
صندوا تخصص ی انرژی
بانکهای توسعهای منطقهای و بانکهای دا ی
شرکتهای تأمين سرمایه بينا لل
32
بانک
تجاری
تأمين مالی
(واد)
شرکت منطقهای
پروژه
مشترک
پروژه 2
پروژه 3
منايع تأمين سرمایه از طری بازارهای مشتقه
()Private Equity
بازارهای بوري اوراا بخادار بينا ل ی
صندواهای سرمایهگ اری
شرکتهای تأمين سرمایه بينا لل
بانک توسعه منطقهای
بازی ران تأمين مالی پروژههای نفت و گاز
دیگر ارکان پروژه
آغازگران پروژه
بانک ها و بورس
مجلس
دولت
• شرکتهای فنی مهندس ی
• سرمایهگذاران عمده
• شرکتهای مشاور
• بهرهبر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رررداران و
تأمينکنندگان
• بانک عامل
• برنامة 5ساله
• وزارت نفت
• سهامداران خرد
• تأمين سرمایه
• بودجة سالیانه
• وزارت اقتصاد
• تأمينکنندة مالی
• قوانين و مقررات
• وزارت صنایع
• بانک مرکزی
33
ارگانهای دولتی و تأييرگ اری بر فرآیند تأمين مالی
وزارت اقتصاد و امور دارایی
• تخصيصدهندة سهيمه فاينانس
• تضمينكنندة فاينانس خارجي
• صادركنندة مجوز و سرمايه
• صر ر ر ر ر رراردكنندة مجوزه ر ر ر ر ر رراي ماي ر ر ر ر ر ررت از
سرماية خارجي
• تضمينكنندة خروج سود و سرمايه
• تضررمينكنندة جن رران غرامررت عاد نرره در
صورت مداخلة دولت
• تض ر ر ررمينكنندة تب ر ر ررديل انتق ر ر ررا س ر ر ررود و
سرمايه به ارز خارجي
34
بانک مرکزی
• تأمينكنن ر ر رردة ارز س ر ر ررهميه تخصي ر ر ر
فاينانس
• تصويبكنندة شرايط فاينانس
• مر ررديريت جرير رران تر ررأمين مر ررالي از ري ر ر
فاينانس خارجي
تجارت و صنایع
• صر ر ررادركنندة مجر ر رروز ف الير ر ررت صر ر ررنايع
پتروشيمي
• صادركنندة مجوز واردات
• صادركنندة مجوز صادرات
وزارت نفت
• صادركنندة مجوز
• تخصيصدهندة خوراك
• اعطاكنندة سهميه ارزي
• تضمينكنندة بازپرداخت تسهيلت (در
موارد خاص)
قوانين نافر و و تاييرگ اری بر فرآیند تامين مالی
مجل سش ورايا سال م ي
• تص يبكنندة ق انين مقررات ناظر بر ل اليتهان ت ليدنۀ ت ارن تأمين مالي
• تص يبكنندة برنامدهان :سالد كد پر ژههان نفت گاز پتر شيمي را يا مشخصا ً م ين
ميكند يا تگيرن نها را مشخص ميكند
• تص يبكنندة ب د دهان ساالند كد ميزان استفاده از لاينانس ا ل يت پر ژههاۀ نقش بخش
خص صي مقررات اردات صادرات مرب ط بد نها را ت يين ميكند.
35
تأمين مالي نفت و گاز در گفتمان مديران
کرب وري
معاو نبرنا م هريزي ون ظارتبر مناب عهيدرو
کل طرحهاي بخش نفت و گاز صنعت نفت
در برنامة پن م ت س د 9: :طرح با سرمايدگذارن الزم119 :ميليارد 600ميلي ن دالر
بخش باالدستي:
36
:7طرح با 67ميليارد 800ميلي ن دالر نياز سرمايدگذارن
14طرح در زميند ا ران پر ژههان ت س د ميدانهان گازن
13طرح بران پر ژههان ت س د ميدانهان نفتي
10طرح در زمينة پر ژههان ت س ة ديگر ميدانهان نفت گاز
20پر ژه در زمينة ايستگاههان مل رن تزريق گاز
تأمين مالي نفت و گاز در شراي کنوني
بخش پاييندستي:
38 طرح کد :1ميليارد 800ميلي ن دالرن سرمايدگذارن
9 طرح ان ي ال
7طرح بران ا ران پر ژههان پااليشگاه گازن خط ط ل لد
7 طرح پااليشگاهي نفت خام مي انات گازن
1: طرح خط ط ل لد انتقال نفت خام لرا ردههان اصلي
37
اسقراض ارجی (فایننس)
سازمان سرمایهگ اری و کمکهای اقتصادی و فنی ایران
دفتر وادها ،مجامع و مؤسسا بينا ل ی
38
مرکز تأمين منايع مالی ارجی
فرآيند تأمين منايع مالي ارجي (فاينانس)
39
40
قرارداد بیع متقابل
چرابي ع متقاب ل؟
•
مح رردودیتهای م ررورد اش رراره در قر ررانون اساسر ر ید قر ررانون بودجر رره و الزامر ررات مجلر ررس بر ررای سر رررمایهگذاری
خررارجی در کشررور ،در بخررش نفررت و گرراز سرربب گردیررده اسررت تررا راههررای جر ب منررايع مررالی و انتقررا تکنولرروژی
ب رره ش رریوههای رراص از قرارداده ررای توس ررعه نف ررت مح رردود گ ررردد .یک رری از ش ررا صترین گون ررههای قاب ررلقبو
مراج ررع قانونگر ر ار کش ررور ،قرارداده ررای خری ررد خ رردمات پیمان رراری ت ررواد ب ررا ت ررامين من ررايع م ررالی ،موس ررود ب رره
«بیعمتقابل» میباشد .قراردادهای بیع متقابل جزو قراردادهای رید دمت محسوب میگردد .در این نوع
ق ررارداد ،ش رررکت س رررمایهگ ار ررارجی بلی ر وج رروه س رررمایهگ اری و هقچن ررين نص ررب تجهي ر ا و راهان رردازی و
انتقا تکنولوژی را برعهده میگيرد و برس از راهانردازی ،بره کشرور مي بران واگر ار میکنرد .بازگشرت سررمایه و
هقچنررين سررود سرررمایه از طری ر فررروش محصررو بهدسررت میآیررد .ایررن نرروا ق ررارداد در کشررورهایی کرره قرروانين
آنها هرگونه مالکیت بخش خصوص ی یا خارجی را در صن ت نفت منتفی میداندد مورد استفاده قرار میگيرد.
41
قرارداد بیع متقابل
قرارداد بيل متقابل در سادهترين حالت خ د يک قرارداد د انبد اسرت .حقر ق
ت رردات مربر ط بررد لررر ش ت يررزات
تکن لر ژ در قرررارداد ا ليررد ت رردات
مرب ط بد لر ش محص ل بددست مده ناشر از بردکارگير ت يرزات مرذک رۀ
در قرارداد بيل متقابل درج م گردد طرلين م املرد بردترتيب نقرش لر شرنده
خريدار را بره ده دارند.
42
شماتیک بیع متقابل
تولیدکنندة ماشينآ و
تجهي ا یا دارندة دانش
فنی
ماشين آ و تجهي ا مورد نیاز برای
تولید (قرارداد اولیه)
3
ریدار اولیه یا فروشندة
محصو بیع متقابل
( تولیدکننده)
2
6
بانک
( اعتبار ،واد و تضمين)
1
فروشندة اولیه /ریدار
محصو بیع متقابل
واگ اری
فروشندة مکمل
5
7
4
ماشينآ و تجهي ا مورد نیاز برای
تولید (قرارداد بیع متقابل)
مقایسه فنی بیع متقابل و قرارداد دما فنی (( )TSCنمونهای از
انتقادها)
در قراردادها بيل متقابلۀ انگيزه پيمانکار در صررلد ي در هزينردهرا بسريار محرد د
است .چرا کد اين صرلد ي همالً نف
بررا
ن اي کرد برد هزينردها سررمايدا پيمانکرارۀ ب رره
برددنبال نخ اهرد داشرت همرالً از
سر د نيرز ت لرق م گيرردۀ ترالش
دارد کد ميزان هزيندها در ميدان الزايش کيفيت کاهش يابد.
اما در قراردادها خدمات لن بددليل اينکد بد سرمايد رده شده پيمانکار هيچ س د
ب رررها ت لررق نم گيرررد س ر د پررر ژه تن ررا از بابررت الررزايش ت ليررد پرداخررت م ش ر دۀ
پيمانکررار بررددنبال الررزايش کررار ي سرررمايدگذار در ميرردان کرراهش هزينرردها پررر ژه
است.
در قراردادهرا بيرل متقابرلۀ پراداش يرژه ) (Signature Bonusesپيشبينر نشرده
است اما م م الً قراردادها خدمات اين پاداش را پيشبين کرده است.
بیع متقابل :مفاد قرارداد طراحی
که باید درنظر گرفته شود
در اين قراردادها هال ه بر اين کد پيمانکرار بايرد قران ن حرداکثر اسرتفاده از تر ان
لنرر م ندسرر ايرانرر را رهايررت نمايرردۀ تربيررت نيررر
تخصيص درصد از هزيندها طرح اکتشا
نيرررر
انسرران چررد از طريررق
يا ت س ة ميادين بد امرر مر زش
کارلرمرررا چرررد از طريرررق حضررر ر نير هرررا کارلرمرررا در تشرررکيالت
سررازمان پيمانکررار
ررت مر زش هملر نحر ة ادارة کررار در قراردادهررا پيشبينر
شده است.
ت ليد صيانت از ميادين نگران اصل مسئ لين کارشناسران شررکت ملر نفرت
ايران م باشد .رهايت اين امرۀ اصل اساس
دغدغة کارلرما در قراردادهرا
بيل متقابل ب ده پيمانکاران در اين قراردادها ملزم بد رهايت ت ليد صريانت از
45
مخازنۀ نگ داشتۀ ب يندساز
الزايش ضريب بازيالت مخازن گرديدهاند.
اولين بیع متقابل
ايررران ا لررين پررر ژه بررزر
نفترري بررد ر ش بان تب ر را در اكتبررر سررال 1998
هنگام ب رهبردارن از ميدان نفتي سيرن Aكد ت سرط شرركتهان ت ترال لرانسرد
پتر ناس مالزن بد ان ام رسيدۀ هملياتي نم د.
در مررارس سررال 1999ۀ شررركت ملرري نفررت ايررران بررد شررركتهان نفترري لينرراال
لرانسد اني ا يپ ايتاليا در ازان ي قرارداد بان تبر ير ميليرارد دالرن ا رازه
داد تا ميدان نفتي 1/:ميليارد بشكدان در د ميدان گازن نزدي
را احيا نمايند .در اين قرارداد شركت ت تال ليناال
زيره خار
بدهن ان م ررن پرر ژه ::
درصد شركت اني 4:درصد باقيمانده س ام قرارداد را در اختيار گرلتند.
46
نمونه های قراردادهای بیع متقابل منعقدشده در بخش نفت و گاز ایران
ت س ۀ ميدان نفت
در د
طرح ت س ۀ ميدان
گاز پارس ن ب
احدا کارخاندها
گاز گاز مايل ۱۲۰۰
۱۳۰۰بندر ديلم
طرح ت س ۀ ميادين
نفت B Aسير
طرح ت س ۀ ميدان
نفت دارخ ين
طرح ت س ۀ ميادين
نفت نصرت لرزام
ت س ۀ ميادين نفت
سر ش ن ر ز
ميدان نفت بالل
طرح ت س ۀ ميادين
نفت لر زان
اسفنديار
ت س ۀ ميدان نفت
مس د سليمان
47
48
مشارکت بخش عمومی – صوص ی ()PPP
با ت د بد کمب د منابل مال د لتها مل
ا ررررا پر ژههرررا مختلررر
تخصررصۀ ب ررره ر
د لت
49
محل
ناکاراي بخرش د لتر در
ب رهبرررردار از ن ررراۀ اسرررتفاده از منرررابل مرررال ۀ
خالقيررت بخررش خص ص ر ۀ
ررت ان ررام ظرراي
الزايش سطح هم م رلاه ام دۀ ا تناب ناپذير است.
بخررش
PPPیا P3
کتبخ شعم و م ي و خص وص ي
مشار
• سرررمايهگ اري مشررارکتي بخشهرراي عمررومی و صوص ر ی ،برره سرررمايهگ اريها ی اطرراا ميگ رردد
کرره در آنهررا ،يکرري از نخادهررای دولررت مح رري يررا مرکررزي ،بررا مشررارکت يررک يررا چنررد نخرراد صوص ر ي،
فعالیته ررای ت ررأمين م ررالي ،س ررا ت و بخرهب رررداري پ ررروژه را برعه ررده ميگيرن ررد و درآم رردهاي نا ر ر ي از
راهاندازي پرروژه نير برمبنرای نحروة مشرارکت طررفين و توافقرا صرور گرفته میران شرربا تقسريق
ميگردد.
50
چرا PPP؟
ايگزين مديريت ناکار مد بخش د لت يرا همر م (مرديريت هزينرد ناپايردار)
با مديريت کار مد بخش خص ص (مديريت در مد پايدار)
تأمين مال پر ژهها زيرساخت از منابل بخش خص ص :انتقال برار مرال از
منابل هم م
51
ب د د بد بخش خص ص
PPPچه زمانی شدنی واهد بود؟
يستر قانونی پ یرای سرمایهگ اران بخش صوص ی باشد یعنی شفافیت قانونی و انضباط اجرا ی
بهبارگيری مشواهای مالی ،مالیاتی و ...مناسب جهت مشارکت هرچه بیشتری بخش صوص ی
تنظ رریق و اب ررال دس ررتورالعملهای اجرا رری ش ررفاف در م ررورد فرآین رردهای ب رراری و نح رروة تع رراما بخ ررش دولت رری ب ررا
نمایندگان بخش صوص ی
يسترسر ررازی حقر رروقی و قضر ررا ی ب ر ررای ایجر رراد ش ر ررای رقابر ررت عاد نر رره بر ررازی ران بخر ررش صوص ر ر ی در شر رررکت در
طرحهای ( PPPطراحی عاری از رانت)
تنظرریق رواب ر اقتصررادی یمررابين و تضررمين پوشررش ر سررک سیاس ر ی بررهمنظور تناسررب ر سررک و بررازده طرحهررای
زیردنا ی
52
عناصر پایه سیستق B.O.T
:Build -1احداث پروژهها یا دما عمومی ،که با تأمين بودجره توسر سررمایهگ ار بخرش صوصر ی
به انجاد میرسد.
:Operate -2راهاندازی ،که بهوسیله شرکت مدیریت و راهاندازی پروژه انجاد میشود .این شررکت نير
از بخش صوص ی است.
:Transfer -3انتقررا مالکیررت ،کرره تعهرردی اسررت متکرری برره سرررمایهگ ار از طری ر واگ ر اری پررروژه یررا
دما آن در مرحله پایانی به طرف اداری متعاهد بدون هیچ دریافتی و در شرایطی مطلوب.
53
انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق B.O.T
قراردادهای احداث ،راهاندازی و انتقا مالکیت ()B.O.T
قراردادها ی که بين بخش دولتری و بخرش صوصر ی در زمینرههای احرداث پروژههرای زیردنرايی و ردما عمرومی
منعقد میگردد.
ای ررن قرارداده ررا هنگ ررامی ک رره کمیت رره اداری ق ررارداد ،ه ررخص ی ررا ش رررکت صوص ر ی س رررمایهگ ار را جه ررت ت ررأمين
اعتبار و احداث یکی از پروژههای زیردنايی انتخاب مینماید ،تحق مییابد( .غالبا غرض همين است).
قراردادهای احداث ،مالکیت ،راهاندازی و انتقا مالکیت ):(B.O.O.T
اصرطاح B.O.O.Tحرروف ا تصراری عبرارا
Build, Ownership, Operate, Transfer
میباشررد .یعنرری احررداث یررا ایجرراد پررروژه ،مالکیررت دارنررده امتیرراز رسررمی آن در طررو مررد قررارداد ،حر راهانرردازی
آن در ا این مد و در نخایت انتقا مالکیت پروژه به دولت و یا طرف اداری قرارداد.
54
انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق B.O.T
قراردادهای احداث ،مالکیت و راهاندازی ):(B.O.O
اصرطاح B.O.Oحرروف ا تصراری عبرارا Build, Operate, Ownershipمیباشرد .یعنری
احداث ،مالکیت مقید پروژه در طو مد قرارداد و ح راهاندازی در ا مرحل واگ اری.
قراردادهای احداث ،اجاره و انتقا مالکیت ):(B.L.T
اصرطاح B.L.Tحرروف ا تصراری عبرارا Build, Lease, Transferمیباشرد .یعنری احرداث
پروژه برای دولت ،اجاره آن از دولت و س س انتقا مالکیت پروژه به دولت برحسب شرای .
قراردادهای احداث ،انتقا مالکیت و راهاندازی ):(B.T.O
اصرطاح B.T.Oحرروف ا تصراری عبرارا Build, Transfer, Operateمیباشرد .ایرن نروع
قراردادها بين دولت و هرخص یرا شررکت صوصر ی سررمایهگ ار جهرت احرداث پروژههرای ردما عمرومی
منعقررد شررده و س ر س مالکیررت پررروژه برره دولررت انتقررا مییابررد .بررههمراه ایررن نرروع ق ررارداد ،درازای بررارکرد و
درآم رردهای حاص ررل از راهان رردازی پ ررروژه ،ق ررارداد دی ررری جه ررت م رردیریت و راهان رردازی پ ررروژه در ط ررو م ررد
واگ ر اری منعق ررد میگ ررردد و ب رردینترتیب ب ررر اف ق ررارداد ) ،(B.O.Tدول ررت از ابت رردای ام ررر مال ررک پ ررروژه
واهد بود.
55
انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق B.O.T
قراردادهای طراحی ،احداث ،تأمين اعتبار و راهاندازی ):(D.B.F.O
اصررطاح D.B.F.Oحررروف ا تصرراری عبررارا Design, Build, Finance, Operate
میباشد .براساي این نوع قراردادها دولت بر ایجاد پروژههای زیردنايی و دما عمومی مطاب با شرای فنی
و طراحیه ر ررای معينش ر ررده بهوس ر رریل سیس ر ررتقهای مش ر رراورهای ر ررود ،ب ر ررا س ر رررمایهگ ار ب ر رره اتف ر رراانظر میرس ر ررد و
سرررمایهگ ار ني ر بهوسرریل تجهي ر ا و ماشررينآ ،عهرردهدار ایجرراد و عرض ر پررروژه میشررود .سرررمایهگ ار زیرنظررر
دولررت و طبر ضررواب دولترری برره راهانرردازی پررروژه میپررردازد .از آنجررا کرره درازای زمررين ،مبلصرری مشررخص و درازای
واگر اری امتیرراز ،درصرردی از درآمرردها برره دولررت میرسرردم بررساز پایرران مرحلر واگر اری ،مالکیررت پررروژه برره دولرت
انتقا نمییابد.
قراردادهای نوسازی ،مالکیت ،راهاندازی و انتقا مالکیت ):(M.O.O.T
اصرطاح M.O.O.Tحرروف ا تصراری عبرارا Modernize, Operate, Own, Transfer
میباش ررد .در ای ررن ن رروع قرارداده ررا س رررمایهگ ار ،نوس ررازی یک رری از پروژهه ررای رردما عم ررومی ی ررا زیردن ررايی و تح رو
تکنول رروژی آن مط رراب ب ررا م رردرنترین تکنول رروژی جه ررانی را متعه ررد ش ررده ،در ط ررو م ررد واگر ر اری مال ررک پ ررروژه
گردیررده و عهرردهدار راهانرردازی آن میشررود و در پایرران دوره مالکیررت پررروژه را برردون هرریچ دریررافتی برره دولررت واگر ار
مینماید .بدیهی است که سرمایهگ ار در ا دوره واگ اری درآمدهای راهاندازی پروژه را کسب مینماید.
56
انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق B.O.T
قراردادهای بازسازی ،مالکیت و راهاندازی ):(R.O.O
و امررا اصررطاح R.O.Oحررروف ا تصرراری عبررارا
Rehabilitate, Operate, Own
میباش ررد .در ای ررن حال ررت ،ق رررداد ب ررهمنظور بازس ررازی یک رری از پروژهه ررای دولت رری ک رره نی رراز ب رره بازس ررازی و
بشتیبانی داشته باشد ،برين دولرت و سررمایهگ ار منعقرد میشرود .ایرن بازسرازی میتوانرد در سرا تمان
و ايايیه باشد یا در ماشينآ
،دستگاهها ،تجهي ا ،ابزار با تکنولوژی پیشرفته و غيره.
قراردادهای احداث ،اجاره و انتقا مالکیت ):(B.L.T
اصررطاح B.L.Tحررروف ا تصرراری عبررارا
Build, Lease, Transferمیباشررد .یعنرری
اح ررداث پ ررروژه بر ررای دول ررت ،اج رراره آن از دول ررت و سر ر س انتق ررا مالکی ررت پ ررروژه ب رره دول ررت برحس ررب
شرای .
57
انواع قراردادهای منعقده بر اساي سیستق B.O.T
قراردادهای احداث ،انتقا مالکیت و راهاندازی ):(B.T.O
اصرطاح B.T.Oحرروف ا تصراری عبرارا
Build, Transfer, Operateمیباشرد .ایرن
نر رروع قراردادهر ررا بر ررين دولر ررت و هر ررخص یر ررا شر رررکت صوص ر ر ی سر رررمایهگ ار جهر ررت احر ررداث پروژههر ررای
رردما عم ررومی منعق ررد ش ررده و سر ر س مالکی ررت پ ررروژه ب رره دول ررت انتق ررا مییاب ررد .ب ررههمراه ای ررن ن رروع
ق ر ررارداد ،درازای بر ررارکرد و درآمر رردهای حاصر ررل از راهانر رردازی پر ررروژه ،ق ر ررارداد دی ر ررری جهر ررت مر رردیریت و
راهانرردازی پررروژه در طررو مررد واگر اری منعقررد میگررردد .و برردینترتیب بررر اف قررارداد )،(B.O.T
دولت از ابتدای امر مالک پروژه واهد بود.
58
روشهاي سرمايهگ اري ارجي ،ويژگيها و تسهيا قابلارائه در چارچوب قانون تشوي و
حمايت سرمايهگ اري ارجي
زمينههاي
سرمايهگذاري
59
بر ر ر ررا تأيير ر ر ررد هير ر ر ررأ سر ر ر رررمايهگ ارير ررارجي در مجر رروز سر رررمايهگ اري قير ررد
ميگردد.
ي
-به مجوز دي ر نياز نيست.
بدون محدوديت
مشاركت مدني
با تأييد هيأ سرمايهگ اري رارجيدر مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد.
-به مجوز دي ري نياز نيست.
مي ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ان س ر ر ر ر ر ر ر ر ر رررمايهگ ارينامحدود
دصر ررد مشر رراركت موض ر رروعيتندارد
بيع متقابل
لي زمينهها كه فعاليت بخش صوص ي در آنها مجاز است
ترتيبا قراردادي:
روشهاي سا ت،
بخرهبرداري و
وگ اري )(BOT
با تأييد هيأ سرمايهگ اري رارجيدر مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد.
-به مجوز دي ري نياز نيست.
بدون محدوديت
سرمايهگ اري
مستقيق ارجي
)(FDI
با تآكيد هيرأ سررمايهگ اري رارجيدر مجوز سرمايهگ اري قيد ميگردد.
-به مجوز دي ري نياز نيست.
ميزان و درصد
مشاركت
روشهاي
سرمايهگذاري
نوا و نحوة ورود سرمايه (نقدي و
غيرنقدي)
انتقا ت ارزي به خارج
امنيت سرمايه/تضمينها
اصل سرمايه/سود
قراردادهاي فناوري
و خدمات
تضمين پردا ت غرامت در مقابل سلب مالنيت و م يشدن تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرا-بر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا ي
نامح رردود بهص ررورارز
نامح ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رردود درطرحه ر ر رراي ص ر ر ررادراتي
بهصور ا
نامح رردود بهص ررورارز
طرحه ر رراي ص ر ررادراتيبهصور ا
تضمين پردا ت غرامت در مقابل سلب مالنيت و م يشدن تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرابر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا يتضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجرررايموافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما
دولت
تضررمين ريررد در مررواردي كرره دسررتگاه دولترري طرررف ق رراردادريدار انحصاري ا و دما توليدي باشد
نامح رردود بهص ررورارز
طرحه رراي ص ررادراتيبهصور ا
تض ر ر ررمين پردا ر ر ررت غرام ر ر ررت در مقاب ر ر ررل س ر ر ررلب مالني ر ر ررت وم يشدن
تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرابر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا يتضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجرررايموافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما
دولت
نامح ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر ر رردود،بهصور ا
تض ر ر ررمين پردا ر ر ررت غرام ر ر ررت در مقاب ر ر ررل س ر ر ررلب مالني ر ر ررت وم يشدن
تضمين صادرا و تأمين ارز در صور ممنوعيت صادرابر ورداري از رفتار ينسان با سرمايهگ اران دا يتضررمين جررران سررار نا ر ي از ممنوعيررت يررا توقر اجرررايموافقتنامر ررههاي مر ررالي بر ررر اير ررر وضر ررع قر ررانون و ير ررا تصر ررميما
نامحدود بهصورارز
طرحه رراي ص ررادراتيبهصور ا
نامح رردود بهص ررورارز
طرحه رراي ص ررادراتيبهصور ا
60
تأمين مالي با صکوک
معنايلغ وي صك و ك
• اصطالح صک ک در اصرل برگرلترد از اژة هربري صرک
بررد م نرران چررکۀ ن شررتد برردهکارۀ سررفتد يررا قررب برردهي
است اما در يک م نان کلي گ اهي سرمايدگذارن اسرالمي
ب ترررين م نررا بررران ن اسررت .در لغررتنامرة دهخرردا در شرررح
کلمد صک ن را نبشتن چک دانستد است.
61
تأمين مالي با صکوک
ان وا ع صک و ک
• ص ر ر ر ررکوک را براس ر ر ر رراي طبقهبن ر ر ر رردي ارائهش ر ر ر ررده توس ر ر ر ر س ر ر ر ررازمان حس ر ر ر ررابداري و
حسابرس ر ي نخادهرراي مررالي اسررامي ميترروان برره 14طبقرره تقسرريق كرررد کرره مهقترررين
آنها در جدو زير آمده است.
62
صکوک اجاره
صکوک مشارکت
صکوک استصناع
صکوک مرابحه
صکوک سلق (سل )
صکوک مضارده
صکوک مزارعه
صکوک مساقا
صکوک متارسه
صکوک نماينده سرمايهگ اري
تأمين مالي با صکوک
صک و ک درايرا ن
•
•
•
•
63
بيشترين حقق صکوک منتشره در سطح جهان به صکوک اجاره تعل دارد.
در ايران دستورالعمل انتشار صکوک اجاره ،مرابحه و قرضا وسنه اجرايي شده است.
شرکت مديريت دارايي مرکزي بازار سرمايه در ايران اين مسئوليت را برعهده دارد.
آدرس وبگاهhttp://www.spv.ir :
تأمين مالي با صکوک
صک و ک در دنیا
• بيشترين صکوک منتشره در سطح جهان سررسید 5ساله به با داشتهاند.
• حجم اوراق منتشرشده بيناملللی:
• ارز ی معاد 171میلیارد د ر (بیشترین کشور مالزی 70میلیارد د ر)
• پیشرو بازار :برترینهای حجم اوراق صکوک منتشره در کشورها از نظر ت داد و ارزش
•
•
•
•
64
• ارزش :معاد 102میلیارد د ر (بیشترین کشور مالزی معاد 68میلیارد د ر)
• تعداد :معاد 1007مورد (بیشترین کشور مالزی معاد 792مورد)
باارزشترین انتشار صکوک:
گروه نیکل ،دوبی ،معاد 3520میلیون د ر 3ساله
نخاد فرودگاههای دوبی معاد 3500میلیون د ر 12ساله
شرکت مسکنساز الدار در دوبی معاد 2530میلیون د ر 5ساله
اوراا اجاره
• يکرري از م مترررين انر ا صررک ک م رليشرردهۀ صررک ک ا رراره اسررت .صررک ک ا رراره در
حقيقت ا راق ب ادارن است کد دارندة ن بدص رت مشا ۀ مالک بخشي از دارايي اسرت
کررد منررالل ن براسرراس قرررارداد ا رراره بررد مصررر کننده يررا برراني اگررذار شررده اسررت .در
صرررک ک ا ررراره حرررق اسرررتفاده از منرررالل دارايررري يرررا م م هررردان از داراييهررراۀ در برابرررر
ا ارهب ا از مالک بد شخص ديگرن منتقل ميش د.
1
• مدت قرارداد ا اره مشخص است ميت ان ا ارهب را را در ابتردان د رهۀ انت ران د رهۀ
با سررسيدهان ماهاندۀ لصلي يا ساالند پرداخت کرد .از ن ا کد صرک ک ا راره ا راق
ب ادارن است کد بيانگر مالکيرت مشرا لررد اسرتۀ ميتر ان ن را در برازار ثان يرد برد
قيمتي کد بد سيلة هاملهان بازار ت يين ميش دۀ م املد کرد.
65
اوراا اجاره
رويۀاجراي ي
• .1برراني جهررت مشررخصنمودن شرريوة تررأمين مررالي برره يکرري از نخادهرراي داراي مجرروز مشرراوره عرضرره مراجع ره
مينمايد.
• .2مش رراور عرض رره ب رره نماين رردگي از ب رراني ،از س ررازمان ب رروري و اوراا بخ ررادار موافق ررت اص ررولي ت ررأمين م ررالي از
طري انتشار اوراا اجاره را دريافت مينمايد.
• .3مشاور عرضه جهت تعيين نخاد واس به شرکت مدير دارايي مرکزي مراجعه مينمايد.
• .4بساز ا مجوز ،نخاد واس براي تأمين مالي از طرف باني به انتشار صکوک اجاره مبادر ميورزد.
• .5نخاد واس دارايي موجود را به باني اجاره ميدهد.
• .6نخاد واس پردا تهاي منظق اجارهبخاي حاصل از دارايي را بين سرمايهگ اران توزيع مينمايد.
• .7بر ررس از پاي ر رران م ر ررد اجر رراره و ف ر ررروش داراي ر رري ب ر رره بر رراني ،نخ ر رراد واس ر ر مبلر ر اسر ررمي اوراا ص ر ررکوک را بر رره
سپردهگ اران باز ردا ت مينمايد.
66
شماتيک انتشار صکوک اجاره
67
انواع اوراا اجاره
أ مي ن داراي ي
(1اوراقاجارةت
• اوراقرري اسررت كرره در آن نخرراد واس ر ،يررك دارايرري (يررا مجموعررهاي از داراييهررا) را از
طرررف سرررمايهگ اران ،از فروشررندها ريررداري نمرروده و برره برراني اجرراره ميدهررد .از
آنجررا كرره اوراا اجرراره جهررت بهدسررتآوردن يررك دارايرري رراص ب رراي برراني توس ر
واس ر ر منتشر ررر ميشر ررود ،ل ر ر ا بر رره اير ررن اوراا ،اوراا اجر ررارة تر ررأمين داراير رري گفتر رره
ميشود .مانند شركتهاي لي ينگ
68
انواع اوراا اجاره
هن ي
(اوراقاجارة ر• نوع دود اوراا اجاره بيشتر مورد استفاده بانكها ،لي ينگها و مؤسسرا اعتباردهنرده ميباشرد.
در اين نوع از اوراا ،باني (بانك) تسهياتي كه قبا در قالب عقد اجاره به شرط تمليك پردا ت
كر رررده را بر رره هر ررخص ير ررال ي (واس ر ر ) ميفروشر ررد .بنر ررابراين ابتر رردا واس ر ر ،اوراا اجر رراره را منتش ر رر
مينمايد و س س داراييهايي كه بانك در قالب عقد اجاره بره شررط تمليرك در طري زمران بره افرراد
مختلفي داده است را از وي ريداري مينمايد .با فرروش ايرن داراييهرا رابطر براني و واسر قطرع
ميش ر ررود و واس ر ر از ط ر رررف س ر رررمايهگ اران مال ر ررك داراييه ر ررايي ميش ر ررود ك ر رره ب ر رراني آنه ر ررا را ق ر رربا
بهصور اجاره به شرط تمليك به گيرندگان تسهيا واگ ار نموده است.
69
انواع اوراا اجاره
أ می ننقدينگ ي
.3اوراقاجارةت
• در ايررن نرروع از اوراا اجرراره ،واس ر بررا واگ ر اري اوراا برره مررردد و جمررعآوري وجرروه ،برره و الررت از طرررف
آنه ررا ي ررك داراي رري (ياب ررت مش ررهود) را از ب رراني ري ررداري ك رررده س ر س مج ررددا ب رره (ب رراني) اج رراره ميده ررد .ب ره
عبررار دي ررر ايررن نرروع از اوراا ،مبتنرري بررر فررروش و اجررارة مجرردد اسررت .در ايررن حالررت برراني بررا اسررتفاده از
اوراا اج رراره ،اق ررداد ب رره ت ررأمين نق رردينگي م ررورد ني رراز ررود ميكن ررد .ب رره بي رران س رراده ميت رروان گف ررت ب رراني
توانسته است با وييقه قراردادن دارايي ود ،مبلصري را جهرت رفرع نيازهراي نقردينگي رود كسرب نمايرد.
اين عامل سبب نادگ اري اين اوراا به اوراا تأمين نقردينگي شرده اسرت زيررا مرثا شرركتي كره نيازمنرد
وج رره نق ررد اس ررت داراي رري ررود را ميفروش ررد و آن را بهص ررور اج رراره ب رره ش رررط تملي ررك مج ررددا بهدس ررت
ميآورد .در اين نوع از اوراا ني اجارة دارايي بهصور مختل قابلتصور است.
70
دارايي موضوع انتشار صکوک در صنعت نفت و گاز چه ميتواند باشد؟
موضوع تأمين مالي ريد تجهي ا مثا ميتواند:
ف رراري :دب ررل حف رراري دري ررا 3ه رزار اس ررب بخ ررار ،ان ررواع
مته و لولههاي جداري درون چاهي ()Casing
بهرهبررداري :دسرتگاههاي work Overماننردبويل
تيودينگ يا انواع شيرهاي اتصا
71
دارايي موضوع انتشار صکوک در صنعت نفت و گاز چه ميتواند باشد؟
موضوع تأمين مالي ريد تجهي ا مثا ميتواند:
اکتشاف:
• انواع دستگاههاي لرزه نگاري (باميون و قاي هاي لرزهنگار)
• چاهپيمايي ()well logging
پتروشيمي و پا يشگاه:
• تجهي ا ابزاردقي
72
ويژگي دارايي موضوع انتشار صکوک طب آييننامه اجرايي
ال ف .مشخصاتعم و م ي
•
•
•
•
•
•
73
( )1ب ررهبارگيري آن در فعالي ررت ب رراني ،منجرد رره ايج رراد جريان ررا نق رردي ش ررده ي ررا از رررو وج رروه نق ررد جل رروگيري
نمايد.
( )2هيچگونره محرردوديت يررا منررع قرانوني ،قرراردادي يررا قضررايي برراي انتقرا دارايرري ،منررافع و حقرروا نا ر ي از آن
وجود نداشته باشد.
( )3تصرف و اعما حقوا مالکيت در آن براي نخاد واس داراي هيچگونه محدوديتي نباشد.
( )4مالکيت آن بهصور مشاع نباشد.
( )5امکان واگ اري به غير را داشته باشد.
( )6تا زمان انتقا مالکيت دارايي به ناشر ،دارايي از پوشش بيمهاي مناسب و با ي بر وردار باشد.
ويژگي دارايي موضوع انتشار صکوک طب آييننامه اجرايي
ب .ان وا ع داراي يقاب لقب و ل
• داراييهاي قابلقبو جهت انتشار اوراا اجاره بهشرح زير ميباشند:
• ( )1زمين،
• ( )2سا تمان و تأسيسا ،
• ( )3ماشينآ
و تجهي ا ،
• ( )4وسايل حملونقل،
74
ويژگي باني صکوک طب آييننامه اجرايي
ال ( شخص قوقي
غيردولت که:
ب -شخص قوقي
عمومي يا دولت شامل:
75
• ( )1در ايران به يبت رسيده و مرکز اص ي فعاليت آن در ايران باشد،
• ( )2قالب حقوقي آن سهامي ،تعاوني ،صندوا سرمايهگ اري يا جزو نخادهاي
عمومي غيردولتي بهاستثناء شهرداريها باشد،
• ( )3مجموع جريان نقدي حاصل از عمليا آن در دو سا مالي ا ير مثبت باشد.
• ( )4حداکثر نسبت مجموع بدهيها به داراييهاي آن 90درصد باشد،
• ( )5افهارنظر بازري و حسابري شرکت در صوص صور هاي مالي دو سا
مالي ا ير آن مردود يا عددافهارنظر نباشد.
• ( )1وزارتخانهها،
• ( )2اهخاص حقوقي مشمو مادۀ 3و 4قانون محاسبا عمومي،
شراي باني
76
صکوک استصناع
استصناع در باب استفعا از مصدر صنع ،به معني در واست سا ت است.
منظور از استصناع ريد ا يي است كه طب سفارش ريدار تخيه ميشود .اين
در حالي است كه در موسوعه جما عبدالناصر ،بيع استصناع تعري شده
"قراردادي بر ا ي در مه كه سا ت آن مطاب صوصيا و شراي معين شده
در قرارداد و در مقابل بخاي معين صور ميگيرد".
77
مثا از انتشار اوراا استصناع
توليد نياز دارد ،اما درحا حاضر نقدينگي زد
فرض كنيد شركتي براي توليد يك محصو جديد به يك
برراي سرا ت ايرن ر توليرد را در ا تيرار نردارد ولري اميردوار اسرت برا توليرد محصرو جديرد و فرروش آن بتوانرد
سررود مناسرربي را برره دسررت آورد .ايررن شررركت از يررك نخرراد تررأمين مررالي در واسررت كمررك ميكنررد .نخرراد تررأمين مرالي از
طري ر انعقرراد يررك ق ررارداد استصررناع متعهررد ميشررود ر توليررد را سررا ته و تحويررل شررركت دهررد و در مقاب رل
توليد
هزينه مردوطه را به صور اقساط دريافت كند .در واقع نخاد تأمين مالي به عنوان پيمانكار سا ت
را تعهد ميكند.
از طرررف دي ررر نخرراد تررأمين مررالي از طري ر انعقرراد يررك ق ررارداد استصررناع دي ررر كرره برره استصررناع مرروازي مع رروف
اسررت ،س ررا ت ر توليررد را ب رره ي ررك پيمانكررار متخص ررص واگ ر ار مرري كن ررد و هزين رره مردرروط ب رره س ررا ت را نق رردا
توليد ،نقدينگي ا ي را در ا تيار داشته باشد.
پردا ت ميكند تا پيمانكار براي عمليا سا ت
نخرراد تررأمين مررالي در ق ررارداد استصررناع او نقررش پيمانكررار و در استصررناع مرروازي نقررش ارفرمررا را ايفررا ميكنررد،
مبلر مردرروط برره قررارداد او كرره برره صررور اقسرراط پردا ررت ميشررود ،شررامل هزينرره پردا ررت شررده برره پيمانكررار
متخصص و يك مبل اضا ي است .اين مبل اضا ي در واقع سود نخاد تأمين مالي را تشنيل ميدهد .هنگرامي كره
توليد به پايان ميرسد ،نخاد تأمين مالي آن را از پيمانكار تحويل گرفته و در ا تيار شركت
عمليا سا ت
78
قرار ميدهد.
مکانیسق اجرا ی صکوک استصناع
79
صکوک مرابحه
مرابحر رره ،ق ر ررارداد فرو ر ر ي اسر ررت كر رره فروشر ررنده بهوسر رريل آن ،قيمر ررت تمادشر رردة ر ررا ،اعر ررق از قيمر ررت رير ررد،
هزينرههاي حملونقرل ،ن هرداري و سراير هزينرههاي مررتب را برهاطاع مشرتري ميرسراند ،سر س برا افرزودن مبلر
ي ررا درص رردي ب ررهعنوان س ررود ،ب رره وي ميفروش ررد ،بي ررع مرابح رره ميتوان ررد بهص ررور نق ررد ي ررا نس رريه منعق ررد ش ررود و
بررهطور معمررو ،ن رررو سررود نس رريه آن بيشررتر اسررت .م رردتي اسررت ك رره متفن رران مسررلمان ،ب ررهمنظور پركررردن ر
حاص ررل از ح ر ف اوراا قرض رره ،ب ررا اس ررتفاده از ويژگيه رراي بي ررع مرابح رره اق ررداد ب رره طراح رري اوراا بخ رراداري ب ررهناد
صكوو مرابحه كردهاند كه ميتواند منمل وبي براي برازار پرو و سررمايه اسرامي برهمنظور ترأمين مرالي و ابرزار
سياست پولي باشد.
اوراا مرابحه بهصور هاي گوناگون قابلطراحي است كه مهقترين آنها عبار است از:
اوراا مرابحه براي تأمين ماليم
اوراا مرابحه براي تأمين نقدينگيم
اوراا مرابحه براي تشنيل سرمايه شركتهاي تجاريم (اغلب سرمایه در گردش شرکتهای تجاری)
تبديل اوراا مرابحه رهني به اوراا بخادار براي مطالبا بانكها و لي ينگها.
80
مکانیسق اجرا ی صکوک مرابحه
81
82
تأمين مالي سا تاريافته
تعري ف
• ح رروزة پيش رررفتهاي از ص ررنعت ت ررأمين م ررالي اس ررت ك رره از طرير ر طراح رري روشه رراي
تر ررأمين مر ررالي نسر رربتا پيوير ررده و بر ررا ر رراردرد اوراا و ابزارهر رراي مر ررالي ر رراص در قالر ررب
ش رركلگيري بازاره ررا ،نيازه رراي م ررالي س رررمايهگ اران را ت ررأمين ميكن ررد .اي رن دسر رته از
روشهررا ،تعري ر و حرردود معينرري نرردارد .ايررن روش برره ش رراي طرررفين و اقتضرراي
پ ررروژه ،ن رروع نيازه ررا و ن رروع توافق ررا يس ررتگي دارد و ب رراي ش رررکتهايي ک رره نيازه رراي
م ر ررالي اص ر ر ي دارن ر ررد ک ر رره ب ر ررا روشه ر رراي س ر ررنتي ت ر ررأمين م ر ررالي مث ر ررل واد پا ر ر داده
نميشود ،پيش خاد ميگردد.
83
تأمين مالي سا تاريافته
ها
ويژگ ي
• برخي از صوصيا تأمين مالي سا تاريافته عبارتند از:
• مجموعهاي از داراييها در قالب يك پورتفوي جمعآوري ميشود.
• تعهداتي كه توس داراييهرا بشرتيباني ميشروند در طبقرا سررمايهگ اري مختلر
تعري ميشوند.
ردهبنديشرده
• برا تشرنيل يرك نخراد قرانوني ) (Special Purpose Legal Entityمقاصرد راص برا
عم ررر مح رردود ،ريس ررك اعتب رراري مجموع رره داراييه ررا از ريس ررك اعتب رراري تعه رردگر اولي رره منف ررك و در
محدوده فعاليت مالي تعري شده تمركز مييابد.
84
تأمين مالي پروژه محور در برابر تأمين مالي ناشر محور
عدد رو نقدينگي در طو عمر پروژه بهدليل عددتقسيق سود پروژهاي كه هنوز به پايان نرسيده است.
نبود الزاما ويرژه برراي ناشرر و تفنيرك پرروژه از مالرك آن در فرآينرد ترأمين مرالي و عمرا گسرترش دامنر شرمو ترأمين
مالي.
تأكيد بر عوامل اجرايي و نظارتي پروژه و چگونگي اجراي آن بهجاي تمركز بر شراي مالي و وياي مالك پروژه.
باهش هزينههاي نظار و سازماندهي اربان تأمين مالي.
نظار و تمركز ويژه بر هر پروژه بهعنوان يك هويت مستقل و بخبود فرآيندهاي مديريتي و اجرايي آن.
85
شماتيک تأمين مالي پروژه محور
86
شماتيک تأمين مالي پروژه محور
بخش اص ي و اوليه تشکيل سرمايه توس سرهامدارن ( )Equityصرور ميگيررد( .اغلرب )%30ايرن سرهاددارن همران sponsorهسرتند کره
پروژه را راهاندازي کردهاند.
بخ ي از منايع مورد نياز از بانک يا سنديکايي از بانکها تأمين واهد شد.
در صور محدوديتهاي وادگيري از شبک بانکي ،منايع با انتشار اوراا بدهي صور
واهد پ يرفت.
)Multilateral Agency( MLAس ررازمانهايي اغل ررب بينا ل رري هس ررتند ک رره در راس ررتاي سياس ررتهاي توس ررعهمحور جه رراني دس ررت ب رره
اقداماتي مانند ريد بخ ي از محصو ميکنند يا تضمين اسناد را تا حدي برعهده ميگيرند.
اربان دي ر مانند Insurer ،Trusteeو Underwriterح الزحم
Trusteeبهعنوان امين سرمايهگ اران نظار بر فرآيند.
87
دما
ود را دريافت واهند کرد.
شماتيک تأمين مالي پروژه محور
متعه ررد پ ر يره ن ررويس :تعه ررد ري ررد اوراا بخ ررادار از ناش ررر و ي ررا نماين ررده ق ررانوني آن و تعه ررد پردا ررت وج رره ام ررل آن طب ر
قرارداد.
بيمهگر :بيمه اموا و اهخاص در قبا
طرا (بيمه مالي نيست)
اغلب قراردادهاي ريد به قيمت نقدي روز (شناور) ميباشد)LNG Customer( .
پوشش ريسک نوسان قيمت معمو توس سواپ انجاد ميگيرد ()Swap Dealer
تثبيررت قيمررت بررا برره تثبيررت جريانهرراي نقرردي آترري پررروژه ميانجامررد کرره ايررن امررر موجبررا انتشررار اوراا درآمرد يابررت را
مهيا ميسازد.
در اين مد اغلب اسناد تجاري که ادعايي براي تحصريل منفعرت آتري فرروش محصرو نفرت و گراز هسرتند در وييقره
اوراا ميمانند.
برخي اربان براي تقويت رتب اعتباري اوراا بدهي در فرايند تأمين مالي بهبار گرفته ميشوند (.)Ambac
88
تأمين مالي پروژه محور در قطر
89
مد مورد استفاده در قطر
اي ر ر ررن م ر ر ررد در ت ر ر ررأمين م ر ر ررالي
ي ر ر ررک پ ر ر ررروژه گ ر ر ررازي مرد ر ر رروط ب ر ر رره ش ر ر رررکت QGPC
( )Qatar General Petroleum Corpبرراي توسررع ميرردان گررازي و فررروش
LNGبهبار گرفته شد ( .ژوئن )2000
ب رراي توس ررع مي رردان 1.2ميلي ررارد د ر زد ب ررود ک رره از اي ررن مبل ر مق رردار 800ميلي ررون د ر آن
توس سنديکاي متشکل از دو بانک تأمين شد و البراقي آن برا مرد
کرر شرده از برازار سررمايه
تأمين گرديد.
گواهي دريافت مبال آتي فروش محصو
90
مبناي انتشار اوراا بدهي و تأمين مالي شد.
شماتيک تأمين مالي پروژه بر مبناي پيش فروش
91
چهار ايه تأمين مالي سا تاريافته
پاية مالي
• تأمين وجوه تکمي ي جهت راهاندازي سرمايهگ اري و توليد
پاية پيشخريد
• تعهد ريد محصو
ر تقاضاي امن
پاية پيشفروش
• تعهد فروش محصو
پروژه طب ضواب و استاندارهاي پ يرفتهشده بخش انرژي
پاية پوشش
• پوشش ريسک نوسان قيمت در قرارداد ريد به قيمت يابت با استفاده از سواپ
92
93
بانک جهانی
صندوا
يره ارزی
صندوا
توسعه م ی
بانک تجار
و توسعه
ابو
بانک توسعه
اسامی
94
صندوا بیمه سرمایه
گ اری اسامی
بانک توسعه اسامی
)(ISDB
از ن ادهررررررا
يکرررررر از م سسررررررات بررررررزر مررررررال ت سرررررر دا بينالمللرررررر
تخصص سازمان کنفرانس اسالم محس ب م گردد.
امرل
پيشرلت ا تماه کش رها هضر
با هد پيشبرد ت س د اقتصاد
مسرررلمان کشررر رها غيرررر هضررر ۀ در سراسرررر ررران براسررراس اصررر ل شرررري ت
برا سررمايد ا ليرد ۷۵۵
اسالم در ۱۹۷۵ميالد از س ۲۲کش ر اسالم
ميلي ن دينار اسالم در ده هربستان تاسيس گرديد.
هماکنررررررررررر ن اهضرررررررررررا بانرررررررررررک در برگيرنرررررررررررده ۵۶کشررررررررررر ر از چ رررررررررررار
قررراره سرررياۀ لريقرررا ۀ ار پرررا مريکرررا مررر باشرررند سررررمايد پذيرهن يسررر شرررده
اين بانک در حال حاضر نيز بالغ بر چ ارميليارد دينار اسالم است کد از ايرن
ميررانۀ م ر ر اسررالم ايررران بررا پررذيره ن يس ر س ر ام بررد ارزش ۷۰۰ميلي ر ن
دينررار اسررالم ۀ چ ررارمين س ر امدار بررزر بانررک ت س ر د اسررالم محس ر ب م ر
گردد.
95
بانک توسعه اسامی
)( (ISDBادامه)
تسهيالتبان ک ،ض واب ط و چارچ و بها
• تسررهیا پررروژه ای عمرردتا برره منظررور تررامين نیازهررای ارزی پررروژه هررای تولیرردی ،عمرانرری و زیررر بنررا ی اولویررت دار بخ رش دولترری،
تعیررين شررده بررر اسرراي برنامرره همکرراری سرره سرراله کشررورمان بررا بانررک توسررعه اسررامی ،اعطررا می ررردد .بانررک توسررعه اس رامی بررا
اعرزاد هیأتخرا ی جهرت تعیرين پروژههرای الویرت دار دولتری کشررور ،ضرمن برگرزاری جلسراتی برا وزارتخانره هرای مختلر و نخادهررای
دولتری و معاونرت برنامره ریرزی و نظرار راهررردی ،سرند سره یرا چهارسراله همکراری بانرک برا کشرورمان را تنظریق مینمایرد کره ایرن
سند به عنوان ماک عمل جهت تامين مالی پروژههای الویت دار کشور در طی مد زمان برنامه ،قرار میگيرد .در حرا حاضرر
برنامره چهرار سراله همکرراری 2012-2015مراک عمرل تررامين مرالی پرروژه هرای الویررت دار کشرور مری باشررد .سرق تسرهیا بانررک
توسررعه اسررامی ب ررای هررر پررروژه حررداکثر 100میلیررون د ر مرری باشررد و سررود و بررارمزد آن برره صررور شررناور یررا يابررت مرری باشررد.
براسرراي ضررواب و مقررررا بانررک بلیرره مراحررل اجرا رری پررروژه از جملرره تخیرره اسررناد مناقصررا جهررت انتخرراب پیمانکررار ،مشرراور
مرردیریت طرررح() ،PMCمشرراور نررافر ،حسررابري طرررح و برگ رزاری مناقصررا مردوطرره بایسررتی زیررر نظررر بانررک صررور پ ر یرد و
قرربا پیمانکررار و مشرراورین آن انتخرراب نشررده باشررند .روشررهای مررالی برره بررار گرفترره شررده ب ررای تررامين مررالی پررروژه هررا عمرردتا شررامل
فروش اقساطی ،اجاره به شرط تملیک ،استصناع (تولید با ی سرمایه ای یا ارائه دما ،با ویژگی معرين ،قیمرت مشرخص
درزمان اص) می باشد
96
97
هدف
98
صندوا توسعه م ي
أتعا م ل
هي
• هيأت امنا (باالترين رکن صند ق)
• هيأت ناظر
• هيأت هامل
أتن ظارت
هي
• ت يين حداقل نرخ بازده م رد انتظار از منابل صند ق
• رسيدگي ص رتهان مالي ت يد گزارشهان م ردن يا اد ارن
• رسيدگي بد هملکرد صند ق از حي انطباق با اساسنامد
99
صندوا توسعه م ي
کا ن صندوق
ار
• هيأ امنا (با ترين رکن صندوا)
• هيأ نافر
• هيأ عامل
أتا منا
هي
• تعيين حداقل نرو بازده مورد انتظار از منايع صندوا
• نرو بازدة قبو طرحهاي توليد و سرمايهگ اري براي پردا ت تسهيا
• تعيررين نرررو سررهق مشررارکت در طرحهرراي سرررمايهگ اري برره نحرروي کرره ميرران ين ايررن نروهررا کمتررر
از متوس نرو بازدة سپردة بانک مرکزي در ار کشور نباشد.
100
101
مراحل پ يرش ،بررس ي و تصويب طرح
102
نظامنامة ضوابط و شرايط اعطاي تسهيلت
ات
ا سب
ن و عارز و وا حد م ح
• احد پ لي محاسبات دالر مريکا
• بازپرداخرررت تسررر يالت ارزن استفادهشرررده برررد همررران
ارزن خ اهد ب د کد بد طرح پرداخت شده است.
• نرخ تسر ير در هرر صر رت کرد ضرر رت پيردا کنرد
م ررادل نرررخ برابرررن بينالمللرري ارز براسرراس اهررالم
بانک خ اهد ب د.
103
الزاما
سهم آورد ه
•
•
•
•
104
س م ردة متقاضي اهرم از حقيقري حقر قي م رادل
%2:کرررل هزينرررة ريرررالي ارزن طررررح (برمبنررران
ارزيابي لنيۀ اقتصادن بانک هامل) خ اهد ب د.
س م رده در مناطق کمتر ت س ديالتد برابر %1:
سررررمايدگذارن مشرررترک خرررار ي طرررر ايرانررري
%30
در بخشهرررران ت ررررا ني کشررررا رزن ب م ررررادل
حداقل %20
الزاما
نر خبازدة م وردانت ظار
• حرررداقل نرررررخ برررازدة مرررر رد انتظرررار از منررررابل
صند ق م ادل ميانگين نررخ برازدة سرپردههان
بانک در بازاهان خار ي اسرت کرد سراالند از
طريق بانک بد هيأت هامل ابالغ خ اهد شد.
• اين نرخ بران بخش کشرا رزن حرداقل %:
ساير زيربخشهرا حرداقل م رادل %10خ اهرد
ب د.
105
الزاما
ه يالت
مدتتس
• مرردت زمرران الزم بررران د رة سرررمايدگذارن تررا
ب رهبرررردارن زمايشررري از طرحهرررا حرررداکثر 3
سال
• د رة تنفس حداکثر 6ماه
• د رة بازپرداخت تسر يالت برا احتسراب م مر
د رههرران سرررمايدگذارنۀ ب رهبررردارن تررنفس
حداکثر 8سال
106
الزاما
عم و م ي
• تسررر يالت ارزن اهطرررايي برررد هرررر طررررح حرررداکثر
م ادل بخش ارزن هزيندهان سرمايدگذارن طررح
خ اهد ب د.
• پرداخرررت تسررر يالت سررررمايد در گرررردش از منرررابل
صند ق بد طرحها ممن ميباشد.
• نسبت حق ق صاحبان س ام بد م مر داراييهران
شرکت در هر مقطل زماني از %20کمتر نباشد.
107
108
صندوا
يره ارزي
ا يجاد صندوق
• طرح اي اد حساب ذخيررة ارزن در قالرب مرادة ۶۰قران ن برنامرة سر م ت سر ة اقتصرادنۀ
ا تمرراهي لرهنگرري کش ر ر در سررال ۷۹بررد تص ر يب م لررس ش ر ران اسررالمي رسرريد
مت اقبا ً ييننامة ا رايي ن نيز در بان ماه همان سال از سر ن هيرأت زيرران بدتصر يب
رسيد.
هد ف
• حساب ذخيرة ارزن اهدالي نظير اي اد ثبات در ميزان در مدهان حاصرل از لرر ش نفرت
خررامۀ تبررديل داراييهرران حاصررل از لررر ش نفررت خررام بررد ديگررر انرر ا ذخرراير ت سرر ة
ل اليتهان ت ليدن سرمايدگذارن تأمين بخشي از اهتبار م رد نياز طرحهان ت ليدن
کررار لريني بخررش غيرد لترري لراهمکررردن امکرران تحقررق ل اليتهرران پيشبينيشررده در
برنامد را مدنظر قرار ميدهد.
109
منابل صند ق در کانال
غيرد لتي
• در قرران ن پررنل سررالة چ ررارم ت سرر د مقرررر شررده اسررت برردمنظ ر
سرمايدگذارن تأمين بخشري از اهتبرارات مر رد نيراز طرحهران
ت ليدن کار لريني بخرش غيرد لتري کرد ت يرد لنري اقتصرادن
نها بد تأييرد زارتخانردهان تخصصري ذنربرط رسريده باشرد ترا
۵۰درصد حساب ذخيره ارزن از طريرق شربکة برانکي داخلري
بانکهان ايراني خارج از کش ر بدص رت تسر يالت برا تضرمين
کالي تخصيص يابد.
110
111