Transcript Ewangelia według św. Jana

Temat katechezy:
Ewangelia podstawowe źródło
wiedzy o Jezusie
Pismo Święte
Wiarygodność Ewangelii
•
•
•
Autorstwo Ewangelii (świadectwa zewnętrzne):
Pochodzą one od dwóch Apostołów (Mateusza i Jana) oraz
uczniów apostolskich (Marka i Łukasza) – takie świadectwo daje
św. Ireneusz († 202). Wymienia on imiona autorów oraz podaje
szczegóły, które da się potwierdzić w analizie samych Ewangelii.
Najstarsze świadectwo dotyczące autorów dwóch Ewangelii dał
Papiasz, uczeń św. Jana Apostoła w dziele Wykład mów Pana
(125 r.). Stwierdza on, że Marek jako uczeń Piotra spisał
starannie z pamięci mowy i czyny Pana, ale nie według ich
kolejności; Mateusz zaś w narzeczu hebrajskim uporządkował
słowa (logia) Pana – to świadectwo sięga czasów apostolskich.
Liczne cytaty z poszczególnych Ewangelii znajdują się w
literaturze z 2. połowy I wieku i początku II w. – świadczy to o
znajomości Ewangelii w szerszych kręgach ówczesnego świata
kultury.
Źródło: Być chrześcijaninem, (red.) ks. M. Rusecki
Sobór Watykański II
„Powszechnie wiadomo, że pośród wszystkich Pism, także
pośród ksiąg Nowego Testamentu, Ewangelie słusznie
zajmują najważniejsze miejsce, ponieważ stanowią główne
świadectwo o życiu i nauczaniu Wcielonego Słowa,
naszego Zbawiciela. Zawsze i wszędzie Kościół utrzymywał i
utrzymuje nadal, że cztery Ewangelie są pochodzenia
apostolskiego. Wszystko bowiem, co Apostołowie głosili z
nakazu Chrystusa, oni sami oraz apostolscy mężowie pod
tchnieniem Ducha Świętego przekazali nam później na
piśmie jako fundament wiary w czterech postaciach
Ewangelii: według Mateusza, Marka, Łukasza i Jana”.
Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum, nr 18
Sobór Watykański II
„ Święta Matka Kościół mocno i niezmiennie utrzymywał i
ciągle utrzymuje, że cztery wymienione Ewangelie,
których historyczność bez wahania potwierdza,
przekazują wiernie to wszystko, co Jezus, Syn Boga,
żyjąc wśród ludzi dla ich wiecznego zbawienia rzeczywiście
uczynił i czego uczył aż do dnia, w którym został zabrany
do nieba (Por. Dz 1, 1n.)”.
Konstytucja dogmatyczna o Objawieniu Bożym Dei Verbum, nr 18
Ewangelia według św. Marka
•
•
•
•
•
•
Marek – właściwie Jan Marek, syn Marii i krewny Barnaby;
Czas i miejsce powstania: 60-70 r., Rzym; Marek spisał
Ewangelię głoszoną przez Piotra (Papiasz, Euzebiusz) –
pomija na prośbę Piotra elementy pozytywne, a podkreśla
cechy negatywne (zaparcie się Jezusa);
Język: grecki (greka popularna);
Adresaci: chrześcijanie nawróceni z pogaństwa i poganie
interesujący się chrześcijaństwem (wyrażenia aramejskie
tłumaczone na język grecki – Abba);
Sposób przedstawienia Jezusa: „Początek Ewangelii
Jezusa Chrystusa, Syna Bożego” (Mk 1,1)– Jezus to
prawdziwy Syn Boży;
Sekret mesjański – Jezus prosi, by nie ujawniać Jego
Boskiej mądrości i cudotwórczej mocy przed czasem Jego
męki, śmierci i zmartwychwstania.
Ewangelia według św. Mateusza
•
•
•
•
•
•
Mateusz – Apostoł, powołany przez Jezusa z komory
celnej; jego pierwotne imię – Lewi;
Czas i miejsce powstania: 70-80 r., Antiochia Syryjska;
Język – grecki; możliwe, że istniała już w 40- 50 r. wersja
aramejska (Papiasz zaświadcza o wersji hebrajskiej);
Adresaci: Żydzi lub chrześcijanie nawróceni z judaizmu (Mt
zakłada u czytelnika znajomość zwyczajów żydowskich);
Sposób przedstawienia Jezusa: Jezus to Mesjasz,
zapowiadany przez proroków ST (Mt odnosi się do dobrej
znajomości ST przez Żydów – stosuje cytat refleksyjny: „A
stało się tak, by się wypełniło Pismo”);
5 wielkich mów Jezusa: Kazanie na Górze (Mt 5-7); mowa
misyjna (Mt 10, 5-42); przypowieści (Mt 13, 1-52); mowa do
uczniów (Mt 18); mowa eschatologiczna (Mt 24-25) – są
przeplatane opowiadaniami o czynach Jezusa.
Ewangelia według św. Łukasza
•
•
•
•
•
•
•
Łukasz – lekarz; uczeń i towarzysz wypraw misyjnych
św. Pawła; autor Dziejów Apostolskich;
Czas i miejsce powstania: 80-90 r., Antiochia Syryjska;
Język: grecki (bogaty, piękny, elastyczny);
Adresaci: nawróceni na chrześcijaństwo poganie (opuszcza
to, co zrozumiałe dla Żydów i to, co przykre dla pogan –
jest tu już obecny uniwersalizm zbawienia);
Sposób przedstawienia Jezusa: Jezus to PAN (gr. Kyrios),
Zbawiciel wszystkich ludzi, litujący się nad celnikami,
grzesznikami, chorymi i biednymi;
Historyczność: Jezus urodził się za czasów cesarza
Augusta, za dni Heroda (Łk 1,5), gdy był sporządzany spis
ludności przez Kwiryniusza (Łk 2,2);
Jezus ukazany w drodze do Jerozolimy – miejsca męki,
śmierci i zmartwychwstania.
Ewangelia według św. Jana
•
Jan – Apostoł; syn Salome i Zebedeusza, brat Jakuba
Starszego; „umiłowany uczeń Jezusa”;
•
Czas i miejsce powstania: 90-100 r., Efez (Jan przebywał
tam z Maryją;
Język: grecki (ubogi; liczne semityzmy; pierwotna wersja w
całości lub części po aramejsku?);
Adresaci: wierni Azji Mniejszej z końca I w.; chrześcijanie i
nawróceni Żydzi (aż po Palestynę);
Sposób przedstawienia Jezusa: Jezus to Bóg, Logos,
Słowo, ale i prawdziwy człowiek (polemika z gnozą);
refleksja teologiczna – kontemplacja Bożego oblicza
Chrystusa; wiara w Jezusa daje życie wieczne;
„godzina moja”; „godzina Jezusa” – gdy czyni cud; męka.
•
•
•
•
Jezus historyczny w ujęciu
św. Pawła:
•
•
•
•
•
potomek Abrahama (Ga 3,16);
syn Dawida (z rodu Dawida) – Rz 1,3; 2 Tm 2,8;
zrodzony z niewiasty pod panowaniem Prawa
(Ga 4,4);
prawdziwy człowiek, we wszystkim podobny do
ludzi, z wyjątkiem grzechu (Rz 5,15n.);
męka miała miejsce w czasie Święta Przaśników,
Jezus został przybity do krzyża (1 Tes 2,15) za
Poncjusza Piłata (1 Tm 6,3) oraz pogrzebany w
grobie (1 Kor 15,4).
Jezus – daty narodzin i śmierci
•
Narodziny – między 7/6 a 3 r. p.n.e.
(przed Chrystusem);
•
Śmierć – między 27 a 30 r. n.e. (po Chrystusie);
prawdopodobnie 7 IV 30 r.;
•
usytuowania wydarzeń chrześcijańskich w ramach
historii powszechnej dokonuje Dionizy Mały w 525 r.
na prośbę papieża Jana I (obliczenia nieścisłe).
Źródło: Być chrześcijaninem, (red.) ks. M. Rusecki