Transcript Slide 1
ekonomikis aTi principi. E Sesavali ilias saxelmwifo universiteti sr.prof. dimitri jafariZe I leqcia 03.10.12 1 შესავალი ეკონომიკა... ტერმინი “ეკონომიკა” ბერძნული წარმოშობისაა “ეკონომიკა” ნიშნავს “ადამიანს, რომელიც საოჯახო მეურნეობას უძღვება” რა პრობლემებია გადასაწყვეტი? • ვინ უნდა შეასრულოს სამუშაოები? საოჯახო მეურნეობაც და საზოგადოებაც მრავალი არჩვევანის წინაშე დგანან: • რა სახის საქონელი და რა რაოდენობით უნდა იქნეს წარმოებული? • რა სახის რესურსი უნდა იქნეს გამოყენებული საწარმოო პროცესში? • რა ფასად უნდა იქნეს გაყიდული საქონელი? პრობლემის არსი საზოგადოება და შეზღუდული რესურსები: საზოგადოების რესურსების მართვას უდიდესი მნიშვნელობა აქვს, ვინაიდან რესურსები შეზღუდულია; შეზღუდულობა. . . გულისხმობს, რომ საზოგადოებას ლიმიტირებული რესურსები გააჩნია და შესაბამისად აღნიშნული რესურსების არასაკმარისია, იმისათვის, რათა სრლად დააკმაყოფილოს მოსახლეობის მოთხოვნილებები საქონელსა და მომსახურებაზე ეკონომიკური მეცნიერების კვლევის საგანი ეკონომიქსი შეისწავლის… თუ როგორ მართავს საზოგადოება… …საკუთარ შეზღუდულ რესურსებს ეკონომიკის 10 პრინციპი როგორ იღებენ ადამიანები გადაწყვეტილებებს როგორ ურთიერთქმედებენ ადამიანები 1. ადამიანები ალტერნატივების 5. ვაჭრობას შეუძლია ყველას წინაშე დგანან მდგომარეობა გააუმჯობესოს 2. ნივთის დანახარჯი 6. ბაზრები როგორც წესი არის ის, რასაც ვთმობთ ეკონომიკური საქმიანობის ამ ნივთისათვის ორგანიზების კარგი საშუალებაა 3. რაციონალური ადამიანი 7. მთავრობას ზოგჯერ შეუძლია გადაწყვეტილების მიღებისას ბაზრის ფუნქციონირების ზღვრულ ანალიზს იყენებს შედეგების გაუმჯობესება 4. ადამინები სტიმულებზე რეაგირებენ როგორ მუშაობს მთლიანი ეკონომიკა 8. ცხოვრების დონე დამოკიდებულია ქვეყნის საქონლისა და მომსახურების წარმოების უნარზე 9. ფასები იზრდება, როდესაც მთავრობა ბევრ ფულს ბეჭდავს 10. მოკლევადიან პერიოდში მთავრობა დგას ინფლაციასა და უმუშევრობას შორის ალტერნატივის წინაშე I principi: adamianebi alternativebis winaSe dganan; rogor iReben gadawyvetilebebs II principi: raimes Rirebuleba aris is risi daTmobac mogviwevs imisaTvis, rom miviRoT is rac gvinda; III principi: racionaluri adamiani gadawyvetilebis miRebisas zRvrul analizs iyenebs; IV principi: adamianebi stimulebze reagireben; V principi: vaWroba yvelasTvis xelsayrelia; TanamSromloba adamianebs Soris VI principi: bazari, rogorc wesi, aris ekonomikuri saqmianobis organizebis saukeTeso saSualeba; VII principi: zogjer saxelmwifos SeuZlia dadebiTi zegavlena moaxdinos bazarze; VIII principi: mosaxleobis cxovrebis done ganisazRvreba qveynis SesaZleblobiT awarmoos produqcia da momsaxureba; ekonomikis funqcionireba mTlianobaSi IX principi: fasebi izrdeba maSin, rodesac saxelmwifo beWdavs didi raodenobiT fuls; X principi: drois moklevadian periodSi sazogadoebam arCevani unda gaakeTos inflaciasa da umuSevrobas Soris; “უფასო სადილები არ არსებობს” ადამიანები სტიმულებზე რეაგირებენ სტიმული არის ის, რაც ადამიანს მოქმედებისაკენ უბიძგებს “ლეიკერსის” მოთამაშემ კობი ბრაიანტმა გადაწყვიტა უარი ეთქვა კოლეჯში სწავლი გაგრძელებაზე და პირდაპირ გააგრძელა პროფესიონალი კალათბურთელის კარიერა, რამაც მას საშუალება მისცა მილიონობით დოლარი გამოემუშავებინა. მას კარგად ესმის სტიმულისა და ალტერნატიული დანახარჯების არსი • efeqtianoba - sazogadoebis Tvisebaa, miaRwios maqsimalur Sedegebs arsebuli SezRuduli resursebis pirobebSi; • samarTlianoba - sazogadoebis wevrebs Soris ekonomikuri keTildReobis samarTlianad ganawileba; • alternatiuli danaxarji aris is, rac daTmobili unda iyos raimes misaRebad; • inflacia aris - ekonomikaSi fasebis saerTo donis zrda; • sabazro Cavardna - rodesac bazari sakuTari ZalebiT ver axerxebs resursebis efeqtianad gadanawilebas; • mwarmoebluroba - drois erTeulSi warmoebuli saqonlisa da momsaxurebis raodenoba; • filipsis mrudi – mrudi, romelic asaxavs arCevans inflaciasa da umuSevrobas Soris moklevadian periodSi; reziume ekonomika gaswavliT !!! azrovnebas alternativebiT; individualuri da socialuri arCevanis xarjebis Sefasebas; kvlevas da Semecnebas, Tu rogor ukavSirdeba konkretuli ekonomikuri movlenebi erTmaneTs. ინდივიდები გადაწყვეტილების მიღების პროცესში არჩევანს აკეთებენ ალტერნატიულ მიზნებს შორის ერთ-ერთზე ნებისმიერი ქმედების ღირებულება იზომება ხელიდან გაშვებული შესაძლებლობების მიხედვით რაციონალურ ადამიანები გადაწყვეტილებებს იღებენ ზღვრული დანახარჯებისა და ზღვრული სარგებლობის შედარების საფუძველზე ადამიანების ქცევა ეფუძნება მათ საპასუხო ქმედებებს წარმოქმნილ სტიმულებზე ვაჭრობა შეიძლება ურთიერთსასარგებლო იყოს ბაზრები, როგორც წესი, ადამიანებს შორის ვაჭრობის კოორდინირების კარგ საშუალებას წარმოადგენენ მთავრობას შეუძლია გააუმჯობესოს ბაზრის ფუნქციონირების შედეგები, თუ ბაზარი სუსტია ან ბაზრის ფუნქციონირების შედეგები უთანასწოროა მწარმოებლურობა ცხოვრების დონის განმსაზღვრელი ძირითადი წყაროა ფულის მოცულობის ზრდა ინფლაციის გამომწვევი ძირითადი წყაროა საზოგადოება მოკლევადიან პერიოდში დგება ინფლაციასა და უმუშევრობას შორის არჩევანის წინაშე davaleba Teoriuli: gregori menqiu – ,,ekonomikis principebi”; I Tema – ekonomikis aTi principi გვ. 3-17; praqtikuli: 1,3,4. gmadlobT, yuradRebisTvis E-mail: [email protected]