Transcript pobierz - aleksandra derra

Amerykańscy
rewolucjoniści:
Quine, Davidson,
Putnam
Willard van Orman Quine
1908-2000
Najważniejsze pojęcia
Holizm znaczeniowy
Przekład radykalny
Niezdeterminowanie
przekładu
Naturalizm&
behawioryzm
Holizm: argumentacja
Łączenie pojęcia znaczenia z
pojęciem świadectwa, dowodu
(Dwa dogmaty empiryzmu…)
Teza Duhema-Quine’a: teorie
jako całości
Zdania języka nie posiadają
znaczenia indywidualnie
Holizm: podstawowa teza
Żadne zdanie nie jest zupełnie
izolowane od pozostałych, dane
doświadczenia przemawiają
zawsze za lub przeciw całemu
systemowi wiedzy, choćby
jego fragmenty były zupełnie
luźno powiązane.
Skrajny holizm
Żadne zdanie
języka nie posiada
znaczenia oderwane
od wszystkich
pozostałych zdań
tego języka.
Całością
znaczącą jest cały
język.
Holizm umiarkowany
Znaczenie każdego
zdania języka jest
określone przez jego
inferencyjne
powiązania z wieloma
innymi zdaniami.
Całościami
znaczącymi są
fragmenty języka.
GAVAGAI
Królik!
Biegnie królik!
Nogi królika!
Jaki smaczny królik!
Znalazłem obiad.
Witaj, o wielki!
Niech będzie
pochwalony!
Przekład radykalny, pierwotny
Musimy polegać na
obserwowalnych
bodźcach
empirycznych
(znaczenie
bodźcowe),
ale nie wystarcza to
do określenia
znaczenia.
Znaczenie bodźcowe
Powiązanie pomiędzy wzorcami
pobudzeń czuciowych
(zmysłowych) a naszymi
dyspozycjami do ich
zaakceptowania bądź
odrzucenia.
W efekcie powstają zdania
obserwacyjne.
Zdania obserwacyjne
Pełna wypowiedź, której warunki
prawdziwości zmieniają się ze
względu na okoliczności.
Dla każdego jest ona
bezpośrednio związana z
pobudzeniem zmysłowym.
Społeczność językowa
zasadniczo nie kwestionuje ich w
określonych warunkach.
Gavagai - wnioski
Przekład jest niezdeterminowany.
Nie istnieje jednoznaczne pojęcie
tożsamości znaczeniowej.
Znaczenia nie są jakimiś bytami
czekającymi na dookreślenie.
Dwa podręczniki przekładu tego
samego języka mogą zgadzać się z
całością dyspozycji językowych, a
nie zgadzać się ze sobą!
Donald Davidson (1917-2003)
JĘZYK NATURALNY
Teoria radykalnej
interpretacji
Monizm anomalny
Koncepcja języka
bez semantyki
Komunikacja bez
konwencji
Cele teorii języka
Za pomocą skończonych
sformułowań należy objaśniać
semantyczne właściwości języka
naturalnego.
Opisać fenomen znaczenia
językowego oraz zdać sprawę z
kompozycyjnego charakteru
języka.
Naturalizm
Fenomeny takie
jak „znaczenie”,
„myśl” są
analizowane w
obrębie
paradygmatu
naturalistycznego
.
Holizm
cechy semantyczne słów
cechy semantyczne zdań
zdania realizują ludzkie intencje i cele
działanie
ludzkie przekonania i pragnienia
KOMUNIKACJA
Teoria prawdy winna eliminować
konteksty intensjonalne, a jej
aksjomaty i tezy muszą być
prawami w sensie teorii
empirycznej.
Opisuje się w nich relacje
przyczynowe między
użytkownikami języka a otoczeniem.
Konwencja T
Wykorzystanie kryterium
poprawnej definicji predykatu
„jest prawdziwy”.
Teoria semantyczna
powinna wygenerować
T-zdanie dla każdego zdania
w języku przedmiotowym.
Radykalna interpretacja
Jednocześnie trzeba podać dla
języka rozmówcy
charakterystykę prawdy w
stylu Tarskiego oraz teorię jego
przekonań.
Teoria interpretatora może
zostać poświadczona tylko jako
całość.
niezdeterminowanie
Wiele teorii interpretacji jest
adekwatnych wobec danego
zespołu świadectw.
Różne teorie prawdy tworzone
podczas radykalnej interpretacji
mogą w sposób
satysfakcjonujący opisywać
zachowanie rozmówcy.
obiektywność
Przypisywanie postaw i przekonań
podczas interpretacji może się
dokonywać jedynie na podstawie
triangularnej struktury, która
opiera się na interakcjach
pomiędzy co najmniej dwoma
rozmówcami oraz na „ich
wspólnych reakcjach na
wspólny im świat”.
świat
interpretator
rozmówca
Racjonalność
Każdy kto posługuje się
językiem czy posiada
stany mentalne jest
racjonalny.
Powszechność
uniwersalnego typu
racjonalności wyklucza
wielość schematów
pojęciowych.
Zasada Życzliwości
Potencjalny interlokutor jest
maksymalnie racjonalny
(wiarygodny, prawdomówny,
żywiący niesprzeczne ze sobą i
powiązane w całość
przekonania), zgodnie z
normami racjonalności
interpretatora.
eksternalizm & holizm
świat
relacje
przyczynowe
przekonania
uzasadniają
inne przekonania
świat
Monizm anomalny/anomijny
Zdarzenia mentalne są
identyczne ze zdarzeniami
fizycznymi, ale nie są do siebie
redukowalne.
Pomiędzy dwoma zdarzeniami
fizycznymi zachodzi
przyczynowość, która da się ująć w
prawie, natomiast nie istnieją takie
prawa dla zdarzeń mentalnych.
Wątpliwości
Pojęcie prawdy przed
pojęciem znaczenia.
Zasada Życzliwości
Status odwołań do
świadectw
empirycznych.
Semantyka bez
konwencji
Hilary Putnam Najważniejsze
1926
książki
Mind, Language
and Reality, 1975
Reason,Truth and
History, 1981
Realism with a
Human Face, 1990
Words&Life, 1994
The Collapse of the
fact/value dichotomy,
2002
Pojęcia kultowe
Bliźniacza Ziemia
Mózgi w naczyniu
Boski punkt widzenia
Podział pracy językowej
fakt / wartość
realizm wewnętrzny
Filozofia a język…
Kto ma rację?
Filozofowie języka
czy obrońcy
tradycyjnego
zadawania wielkich
pytań w filozofii?
Precz z mentalizmem!
INTENSJA
A
EKSTENSJA
Bliźniacza Ziemia
Przypowieść o Ziemi Bliźniaczej
1. Na Ziemi wyraz „woda”
znaczy H2O.
2. Na Ziemi Bliźniaczej wyraz
„woda” znaczy XYZ.
Znaczenia nie są w głowie.
Intensja nie wyznacza ekstensji!
Eksternalizm semantyczny
Podział pracy językowej
Nie można określić znaczenia
bez odwoływania się do
otoczenia.
Żeby posługiwać się wyrażeniem,
nie trzeba (dobrze) znać jego
znaczenia (hipoteza
socjolingwistyczna).
Realizm metafizyczny
I.Świat jest określoną sumą
przedmiotów niezależnych od
umysłu.
II.Istnieje jeden i tylko jeden
prawdziwy opis świata.
III.Prawda polega na pewnego
rodzaju korespondencji.
Realizm metafizyczny? NIE!
Realista wewnętrzny w
przeciwieństwie od realisty
metafizycznego pojmuje prawdę,
korespondencję i odniesienie
przedmiotowe za wewnętrzne
względem tekstów lub teorii.
Przyjmując, że są teksty lepsze i
gorsze.
(Realism with a Human Face)
Bez Boskiego punktu widzenia
To my tniemy
świat na
przedmioty, kiedy
wprowadzamy ten
lub inny schemat
opisu.
(Reason, Truth
and History)
I. Czy jestem mózgiem
w naczyniu?
Ola twierdzi
(Z): „Jestem
mózgiem w
(uroczym)
naczyniu”.
II. Czy jestem mózgiem
w naczyniu?
Można być mózgiem w naczyniu
tylko wtedy, kiedy przyjmie się
Boski punkt widzenia (widok z
nikąd), i ma się możliwość
sprawdzenia, że jesteśmy
zbiorem neuronów
umieszczonych w uroczym
naczyniu.
III. Czy jestem mózgiem
w naczyniu?
Jeśli Ola jest mózgiem w
naczyniu, zdanie (Z) nie
stwierdza prawdy o świecie
rzeczywistym.
Zatem Ola nie jest
mózgiem w naczyniu.
WAŻNE „IZMY”
FUNKCJONALIZM
PRAGMATYZM
PLURALIZM
FILOZOFICZNY
REALIZM BEZPOŚREDNI