Transcript Dydaktyka języków obcych

Dydaktyka języków obcych w
świetle badań nad mózgiem
NKJO Toruń
DSW Wrocław
Dr Marzena Żylińska
Neurodydaktyka: od synapsy do
szkolnej klasy
Naukowe podstawy neuronauk
Neuroobrazowanie a falsyfikowalność
Potrzeba badań nowego
typu w edukacji
Manfred Spitzer „Jak uczy się mózg”
Goswami Usha „Neuroscience and
education: From research to
practice?”, w: Nature Reviews
Neuroscience 7 (5)
Termin „neurodydaktyka”
Gerhard Preiß
Co badania mózgu
mogą wnieść do
edukacyjnej praktyki?
Dlaczego nauczyciele powinni
interesować się wnioskami płynącymi z
badań nad mózgiem?
Interdyscyplinarność
neurodydaktyki
neurobiolodzy, lekarze, neuropsychologowie,
psychologowie poznawczy, neuroradiolodzy,
kognitywiści, chemicy, fizycy, dydaktycy,
nauczyciele
Transferzentrum für
Neurowissenschaften und Lernen (ZNL)
w Ulm / Niemcy 2004
Manfred Spitzer – dyrektor ZNL
 psychologowie
 dydaktycy, nauczyciele
 biolodzy
 biochemicy
 lekarze
 informatycy

„Schule im Aufbruch“
W poszukiwaniu alternatywy
dla szkoły transmisyjnej
Gerald Hüther – neurobiolog
Universitätsklinik Göttingen
Idealna klasa
Jakie wnioski płyną z badań nad
mózgiem?
Subiektywny mózg w szkole
planowanie
Podstawa
programowa
proces
uczenia się
NEURONY
neuroprzekaźniki
ewaluacja
zewnętrzne testy
Wnioski
Jak najlepiej przygotować uczniów do
testów?
Neuroprzekaźniki
(neurotransmitery, neuromediatory)
adrenalina,
noradrenalina,
serotonina,
dopamina,
acetylocholina,
glutaminian
Motywacja zewnętrzna 
motywacja wewnętrzna
Dlaczego właśnie w szkole
uczniowie tracą chęć i
motywację do nauki?
Działanie wewnętrznego
układu nagrody
Czy uczniowie chcę się uczyć?
Kiedy rozwój daje radość?
Zapisywanie i reprodukcja danych, czy
.....
Do czego zostały stworzone nasze
mózgi?
Motywacja a ciekawość
poznawcza
Skutki nieuwzględniania w szkole
ciekawości poznawczej
Jasiu w szkole
Jak utrudniamy mózgowi
naukę?
Hipokampalizacja
Układ limbiczny:
grupa struktur korowych i podkorowych
tworzących rodzaj obrzeża wokół pnia mózgu
hipokamp, ciało migdałowate, zakręt obręczy,
węchomózgowie, zakręt przyhipokampowy, przegroda
przezroczysta, sklepienie, wzgórze, podwzgórze,
śródmózgowie.
Układ limbiczny jest odpowiedzialny za stany
emocjonalne, zapamiętywnie, uczenie się, a także za
wyobraźnię przestrzenną i orientację.
Co nauczyciele o układzie
limbicznym wiedzieć powinni?
Hipokamp
 Proces konsolidacji
 Ciało migdałowate

Co to znaczy wykorzystać potencjał
mózgu?
Neuroplastyczność:
zdolność modyfikacji połączeń
neuronalnych pod wpływem bodźców
 wytwarzanie uprzywilejowanych
dróg obiegu informacji
Jeśli chcesz dla ucznia
zrobić więcej, zrób mniej.
Ułatwianie przez utrudnianie
Czytać, patrzeć, notować i
podziwiać  tworzyć,
próbować, sprawdzać, działać
Efekty neuroplastyczności:
Umieranie lub tworzenie się nowych
neuronów (neurogeneza)
 Rozrost lub regresja dendrytów
 Powstawanie lub zanik kolców
synaptycznych i synaps

Procesy uczenia się
przebiegają inaczej niż
dotychczas zakładaliśmy.
Lejek
norymberski
Przekazać można
informacje, ale nie wiedzę.
Wpływ środowiska na
strukturę mózgu
Na czym polega proces uczenia
się?
Słowa to nie wszystko
Uczenie się jawne i utajone
Uczenie jawne: wiem dlaczego, umiem
wyjaśnić, ale mimo to czasami się
mylę, muszę się zastanowić.
Uczenie utajone: nie wiem dlaczego,
nie umiem wyjaśnić, ale umiem zrobić
bez zastanawiania się.
Uczenie utajone: intuicyjne,
bezpośrednie, przedrefleksyjne,
automatyczne, spontaniczne,
niewymagające świadomych
przemyśleń
Joachim Bauer „Empatia. Co potrafią lustrzane
neurony”
Neurony lustrzane a proces
uczenia się
Giacomo Rizzolatti, Corrado Sinigaglia
„Empathie und Spiegelneurone. Die biologische Basis des Mitgefühls“
Jak wykorzystać w szkole
potencjał neuronów
lustrzanych?
Co ułatwia zrozumienie i
zapamiętywanie?
Emocje jako markery
pamięci
Mózg jako organ
społeczny (social brain)
Wnioski?
Powell J., Lewis PA, Dunbar R., Orbital prefrontal cortex
volume correlates with social cognitive competence, w:
Neuropsychologia 48
Gerald Hüther „ Was wir sind und was wir sein könnten“
Homunkulus ruchowy
Homunkulus czuciowy
Detektor nowości
Jak wprowadzać nowe informacje, by
układ limbiczny traktował je jako
ważne i potrzebne?
Odejść od banału, od tego, co
oczywiste, jasne, typowe,
schematyczne i przewidywalne.
„Mój dzień”, „Zakupy w sklepie
spożywczym”, „Co można
załatwić na poczcie?”
„Opisz swój pokój” - z punktu
widzenia sposobu
funkcjonowania detektora
nowości
Rola iskry w
oku
Biologiczne
podłoże
ciekawości
poznawczej i
zachwytu
Ciekawość
Pragmatyczny mózg
zawsze pyta: Po co mi to?
Przypadek Szwecji
Szwecja
Pierwszy język (angielski) 1-6-11-25-57
Drugi język (hiszpański) 36-50-10-3-1
Początek lekcji
Jak włączyć mózg?
Od czego zależy efektywność
uczenia się?
Od nastawienia, tzn. od motywacji
 Od czasu
 Od głębokości przetwarzania
informacji

potrzeba współpracy
z innymi
potrzeba aktywności
i działania
działanie detektora
nowości
potrzeba
sprawdzania, jak
funkcjonuje świat
skłonność do pracy
rękami
silna motywacja
wewnętrzna
stawianie pytań
kierowanie się
emocjami
potrzeba autonomii
„Ja chcę”!
działanie układu nagrody
Zadanie szkoły
Jak z dziecka zrobić ucznia?
dziecko
uczeń
Dydaktyka języków
obcych z punktu widzenia
funkcjonowania mózgu
EUROPEJSKIE BADANIE KOMPETENCJI
JĘZYKOWYCH (ESLC)
Ogłoszenie wyników Warszawa, 21.06.2012 Pracownia
Języków Obcych IBE
dr Magdalena Szpotowicz
i Agata Gajewska-Dyszkiewicz
Polscy uczniowie w III klasie
gimnazjum
1.
2.
Język angielski (24% - poziom Pre-A 1,
34% -poziom A 1)
Język niemiecki (44% - poziom Pre A 1,
42% poziom A 1)
Rola „ja” na lekcji
Materiały przyjazne mózgowi
Jakie teksty?
Ocena treści nauczania
Jakie ćwiczenia?
Zapamiętywanie a głębokość
przetwarzania informacji
Reguły gramatyczne
Youtube
Grammatik anders
Dlaczego znaczenie ma
znaczenie?
Lekcja poprawna
metodycznie  lekcja
budząca ciekawość
Przykłady tekstów i zadań
Języki Obce w Szkole
Numer specjalny 6 Uczymy inaczej?
Grudzień 2009/styczeń 2010
Blog
Neurodydaktyka, czyli
neurony w szkolnej ławce
Niedługo ukaże się nakładem
wydawnictwa „Wyspa” książka
„Neurodydaktyka, czyli
nauczanie i uczenie się
przyjazne mózgowi”
Konferencja
Nauczanie języków obcych w
świetle badań nad mózgiem
NKJO Toruń
16.04.2013