Transcript มาตรฐา - ศูนย์อนามัยที่ 1 กรุงเทพฯ

มำตรฐำนกำรดูแล
สุขภำพเด็กดี
น.พ.บุญแสง บุญอำนวยกิจ
ศูนย์อนำมัยที่ 12 ยะลำ
19 เมษำยน 2555
สุขภำพเด็กที่ม่งุ หวัง
เด็กไทยทีพ
่ งึ ประสงคคื
์ อ
เก่ง ดี มีสุข
EQ ดี
เติบโตสมวัย
ไม่เจ็บป่ วย
IQ ดี
แข็งแรง
เด็กไทยทีพ
่ งึ ประสงคคื
์ อ
ความจริง
ปัจจุบัน
เก่ง ดี มีสุข
เดน
งคมกับเพือ
่ น และเห็นอกเห็นใจผู้อืน
่
่ ดานสั
้
ดอย
ดานความมุ
งมั
่ ความสาเร็จ และสมาธิ
้
้
่ น
ยังมีเด็กน้าหนัก
น้อย ตัวเตีย
้ ขาด
สารอาหาร และ
เด็กอ้วน
เด็ก 20-25% พัฒนาการ
ลาช
่ ้า
แข็งแรง
ปัจจัยกระทบสุขภำพเด็ก
พันธุกรรม
โรค
การเลีย้ งดู
เด็ก
ครอบครัว
สั งคม
ระบบสุ ขภาพ
สื่ อ
ตามทันโรค
โรคติดเชื้อในเด็ก
คอตีบ บาดทะบัก ไอกรน
โปลิโอ หัด วัณโรค
ไข้ เลือดออก
ตามทันโรค
ปัญหาทีเ่ กิดจากการดาเนินชีวติ เปลีย่ น
ไขมันสู ง
ฟันผุ
อ้วน
กิน ถ่ าย
ไม่ เป็ นเวลา
ติดผ้ าอ้อม
ตามทันโรค
ปัญหาพฤติกรรม อารมณ์
เด็กก้าวร้ าว
สมาธิส้ั น
อารมณ์ แปรปรวน
ปัญหาการกระทารุนแรงต่ อเด็ก
จิตใจ
ร่ างกาย
ทารก
เพศ
วัยเรียนทุกระยะ
คนในครอบครัว
ตามทันโรค
พันธุกรรม
โรคซีดธาลัสซีเมีย
อุบัตเิ หตุและสารพิษ
ตามทันครอบครัว
ครอบครัวเดีย่ ว
ครอบครัวขยาย
แรงงานต่ างด้ าว
ครอบครัวชนบท
ตามทันครอบครัว
ทีอ่ ย่ อู าศัยสิ่งแวดล้ อม
ห้ องคับแคบ
สุ ขอนามัย
การดาเนินชีวิตประจาวัน
การเลือกอาหาร
การเจ็บป่ วย
การใช้ เวลาว่ าง : ศูนย์ การค้ า เกมส์ สถานบันเทิง
การใช้ สื่อบันเทิงสมัยใหม่
ตามทันสั งคม
การอยู่รอด
การแข่ งขัน
บริโภคนิยม
หนีส้ ิ นในครัวเรือน
ตามทันสื่ อ
หนังสื อ
วีซีดี
โทรทัศน์
แบบอย่ างจากสื่ อ
วิทยุ
ตามทันบริการสุขภาพเด็ก
สถานรับเลีย้ งเด็ก
โรงเรียนอนุบาล
ศูนย์ บริการสาธารณสุ ข
คลินิกเด็กดีคุณภาพ......
บริ การที่เด็กพึงได้
แนวคิดการดูแลสุ ขภาพเด็กดีอย่างมีมาตรฐาน





ครอบครัวและเด็กได้ รับบริการที่สาคัญ
(core service and information)
การดูแลต่ อเนื่องและครบถ้ วน
(continuity and comprehensiveness)
การให้ บริการเป็ นทีม รวมตัวเด็กและครอบครัว
(team approach)
การปรับบริการตามปัจจัยเสี่ ยงในระดับบุคคลและชุ มชน
(risk approach)
กาหนดเกณฑ์ การบริการที่สาคัญ
(one-size-fit-all)
องคประกอบที
ส
่ าคัญในการดูแลสุขภาพเด็กไทย
์




รวบรวมข้อมูลรำยบุคคลอย่ำงครบถ้วน เพื่อเป็ นข้อมูล
เบือ้ งต้นและติดตำมกำรเปลี่ยนแปลง
เด็กได้รบั กำรคัดกรองควำมเสี่ยง และปัญหำสุขภำพโดยกำร
สังเกต และกำรใช้เครื่องมือที่เหมำะสม เป็ นระยะ
เด็กได้รบั กำรตรวจ วินิจฉัยและรักษำอย่ำงทันท่วงทีเพื่อ
ป้ องกันหรือลดควำมเสียหำยรุนแรงของโรคหรือควำมพิกำร
แพทย์และบุคลำกร ให้คำแนะนำที่ครบถ้วน เข้ำใจง่ำย
ชัดเจน ในเวลำที่เหมำะสม
ราชวิทยาลัยกมุ ารแพทย์ แห่ งประเทศไทย
และ
แพทยสภา
กาหนดแนวทางการดูแลสุ ขภาพเด็กไทย
 องค์ ประกอบ
 ห้ วงเวลา
องค์ ประกอบ (content)
การรวบรวมข้ อมูลด้ านต่ างๆ
 การตรวจกรองปัญหาสุ ขภาพ
 การให้ การวินิจฉัย การรักษา
 การให้ คาแนะนา

Content of child health supervision
(Data Collection)
 Interview,
History taking
 General physical examination
 Growth assessment
: Weight, Height
Head Circumference
 Developmental assessment
การตรวจคัดกรองความเสี่ ยง และปัญหาสุขภาพ
 การเจริญเติบโตและโภชนาการ



น้าหนัก
ความยาว/ส่วนสูง
รอบศี รษะ
 พัฒนาการ




กลามเนื
้อมัดใหญ่ มัดเล็ก
้
ภาษา
สั งคม
อารมณ ์
Content of child health supervision
(Screening for all)
 Vision
 Hearing
 Blood
pressure
 Urinalysis
 Hemoglobin
 Cretinism
 Dental referral
Screening of Hearing
hearing loss = 1:1000 – 2000
 OME screening survey of healthy children
infants to age 5 yr : middle ear effusion 1540 %
 Sensori-neural
Screening of vision
 At
6 y : Refractive error 10% ( Hatyai
2006-2007)
การตรวจคัดกรองความเสี่ ยง และปัญหาสุขภาพ
 สุขภาพช่องปากและฟัน
 สายตา
 การไดยิ
้ น
 Hb/Hct
 ความดันโลหิต
 UA
: 1y, 4y
: 4y
: 4y
: 9-12 m
: 3y, 4y
:5y
คลินิกเด็กดี คุณภาพ
 ให้การตรวจวินิจฉัยและรักษา
โดยแพทย ์ /
พยาบาลเวชปฎิบต
ั ิ ทันตแพทย/หรื
์ อทันต
บุคลากร 2 ครัง้ ทีอ
่ ายุ 1 และ 4 ปี
คลินิกเด็กดี คุณภาพ (2)

ให้คาแนะนาครบถวน
้







อาหาร – health food, unhealthy food
การเจริญเติบโตและพัฒนาการ – น้าหนัก ส่วนสูง รอบศี รษะ
การส่งเสริมพัฒนาการ กลามเนื
้อ ภาษา สั งคม อารมณ ์ ของเลน
้
่
หนังสื อ นิทาน
การป้องกันอุบต
ั เิ หต
สุขภาพช่องปากและฟัน
การใช้สื่ อ โทรทัศน์ คอมพิวเตอร ์ อินเตอรเนต
์
การป้องกันพฤติกรรมกาวร
าว
รุนแรง
้
้
Content of child health suprevision
(Risk Screening)
 Tuberculin
test / Chest X-ray
 Lead
 Cholesterol
 STD
: HIV, VDRL etc.
Content of child health suprevision
(Management)
 Risk
identification
 Vaccination
 Anticipatory guidance
Topic for guidance







อาหาร โภชนาการตามศักยภาพ
การเจริญเติบโตและพัฒนาการ
ปัญหาพฤติกรรม อารมณ์
การละเล่ น
การป้ องกันอุบัตเิ หตุ
บทบาทของพ่อแม่ และผู้เลีย้ งดู
ปัญหาอืน่ ๆ ตามความเสี่ ยงที่เปลีย่ นไป
ฝึ กระเบียบวินัยให้ ลูกรัก
• ไม่ เกิดเองตามธรรมชาติ
• คู่กบั การอบรมคุณธรรมและ
ศีลธรรม
• สั่ งสอน อบรม ไม่ ใช่ ลงโทษ
• สอนให้ เป็ นระเบียบ รู้ขอบเขต มี
มนุษย์ สัมพันธ์ ทดี่ ี
ตอกเสาเข็มให้ ลกึ
ตัวตึกจึงจะมัน่ คง
ตอกเสาเข็มแห่ งคุณธรรม
จึงจะเป็ นผู้นาทีย่ งิ่ ใหญ่
Frequency of Child Health Visits
> Infant : 6 times
: 0-7 days,
: 1*, 2, 4, 6 months
: 9, 12 months
> Early Childhood (Preschool) : 4 times
: 15* months, 1 ½ years
: 2, 3, 4 years
* Optional
Frequency of Child Health Visits
> Middle Childhood (School) : 3 times
: 6, 8, 10 years
> Adolescence : 3 times
: 11-14, 15-17, 18-21 years
กาหนดการดูแลสุ ขภาพเด็กไทย
แนะนาโดยราชวิทยาลัยกุมารแพทย์ แห่ งประเทศไทย
วัยทารก
เดือน
กิจกรรม
แรกเกิดอายุ
วัยก่ อนเรียน
เดือน
ปี
1 2 4 6 9 12 15 18 2 3 4
วัยเรียน
วัยรุ่ น
ปี
ปี
6 8 10 11- 15- 18-
7 วัน
14 17 21
การซักประวัติและตรวจร่ างกาย
ประวัติ/สัมภาษณ์
0
0 0 0 0 0 0
ข
0 0 0 0
0 0 0
0
0
0
ตรวจร่ างกายทุกระบบ
0
0 0 0 0 0 0
ข
0 0 0 0
0 0 0
0
0
0
ประเมินพัฒนาการ/พฤติกรรม
0
0 0 0 0 0 0
ข
0 0 0 0
0 0 0
0
0
0
น้ าหนัก/ส่ วนสู ง
0
0 0 0 0 0 0
ข
0 0 0 0
0 0 0
0
0
0
วัดเส้นรอบศีรษะ
0
0 0 0 0 0 0
ข
0 0 -
-
- - -
-
-
-
ความดันโลหิ ต
-
- - - - - -
-
-
ข
- -
ข
-
-
สายตา
+
+ + + + + +
+ + +
*
* + *
*
*
-
การได้ยนิ
+
+
+ + +
*
* + *
*
*
-
0 = ควรทา
ข = น่าทา
+ = ถามประวัติ
+ + + +
-
-
* = ตรวจวินิจฉัยด้วยบุคลากร / เครื่ องมือพิเศษ
กาหนดการดูแลสุ ขภาพเด็กไทย
แนะนาโดยราชวิทยาลัยกุมารแพทย์ แห่ งประเทศไทย
วัยทารก
วัยก่ อนเรียน
เดือน
กิจกรรม
แรกเกิดอายุ
เดือน
ปี
1 2 4 6 9 12 15 18 2 3
4
วัยเรียน
วัยรุ่ น
ปี
ปี
6 8 10 11- 15- 18-
7 วัน
14 17
21
การตรวจทางห้ องปฏิบัติการ
ระดับฮีโมโกลบิน/ ฮีมาโตคริ ต
-
-
-
-
ข
ตรวจปั สสาวะ
-
-
-
-
- -
การตรวจภาวะต่อมธัยรอยด์
0
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
+ + + + +
+
+
+ +
-
-
-
-
-
-
ข
-
-
ข
-
-
0
-
-
ทางานบกพร่ องแต่กาเนิ ด
การให้วคั ซี นป้ องกันโรค
0
0 0 0 0 0
-
0
0
-
0
-
การให้คาปรึ กษาแนะนา
0
0 0 0 0 0 0
ข
0
0 0
0
0 0 0
0
0
0
การป้ องกันอุบตั ิเหตุ
0
0 0 0 0 0 0
ข
0
0 0
0
0 0 0
0
0
0
การให้ คาปรึกษา
การส่ งต่อเพื่อตรวจฟั น โดย
0
บุคลากรทางทันตกรรมครั้งแรก
0 = ควรทา
ข = น่าทา
+ = ถามประวัติ
* = ตรวจวินิจฉัยด้วยบุคลากร / เครื่ องมือพิเศษ
อายุทแี่ นะนาการตรวจกรองในเด็ก
การตรวจสายตา และการได้ ยนิ ตรวจโดยบุคลากร / เครื่องมือพิเศษ
เมื่ออายุ 3-4 ปี และเมื่ออายุ 6 ปี 10 ปี 11-14 ปี 15-17 ปี
 การวัดความดัน การตรวจปัสสาวะ น่ าทาเมื่ออายุ 4-6 ปี โดยให้ นา้ หนักทีอ่ ายุ 4 ปี
และเมื่ออายุระหว่ าง 11-14 ปี อีกครั้งหนึ่ง
 การตรวจระดับฮีโมโกลบิน : น่ าทาเมื่ออายุระหว่ าง 6-12 เดือน
โดยให้ นา้ หนักทีอ่ ายุ 9 เดือน
 การตรวจภาวะต่ อมธัยรอยด์ ทางานบกพร่ องแต่ กาเนิด ภายใน 1 เดือน
 การตรวจฟัน : ควรทาตั้งแต่ อายุระหว่ าง 12-24 เดือน โดยให้ นา้ หนัก
ทีอ่ ายุ 18 เดือน

การบริหารความเสี่ ยงในการดูแลสุ ขภาพ
ปฎิบัตติ ามขั้นตอนที่กาหนดในระดับ “ควรทา”
ประยุกต์ ข้นั ตอนตามความเหมาะสม
• ตรวจสุ ขภาพพร้ อมการตรวจเมื่อเจ็บป่ วย
• แนะนาส่ งต่ อให้ บุคลากรทางแพทย์ อนื่ ๆ

การตรวจสายตา

การตรวจการได้ ยนิ
3. การตรวจในระดับ “น่ าทา” ให้ ความสาคัญกับเด็กทีม
่ ีปัจจัยเสี่ ยง
4. บันทึกการปรับเปลีย่ น/ประยุกต์ กาหนดนัดในเวชระเบียน
5. ให้ พ่อแม่ มีส่วนร่ วมในการกาหนดการตรวจสุ ขภาพ
1.
2.
เด็กไทยเฉลียวฉลาด ประเทศชาติแข็งแรง