Transcript 2013_08_27_wystapienie_marszalka_prezentacja_zaakceptowana

Wyzwania i kierunki rozwoju województwa
mazowieckiego w okresie 2014-2020
a
„Programowanie perspektywy finansowej
2014-2020 – Umowa partnerstwa
– wstępny projekt”
Adam Struzik, Marszałek Województwa Mazowieckiego
Warszawa, 29 sierpnia 2013 r.
11
Plan prezentacji
1. Uwarunkowania strategiczne na poziomie Unii Europejskiej,
kraju i województwa
2. Szczególna sytuacja województwa mazowieckiego
- zmiana kategorii regionu z punktu widzenia polityki spójności,
- kwestia subwencji regionalnej („janosikowego”),
- silne zróżnicowanie wewnętrzne,
- definicja „Polski Wschodniej”.
3. Uwagi do projektu Umowy partnerstwa i zagadnienia
do dyskusji
4. Konkluzje
2
Perspektywa finansowa 2014-2020
Europa 2020 - Strategia na rzecz inteligentnego i zrównoważonego
rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu
Wskaźniki realizacji:
Zatrudnienie
– Wskaźnik zatrudnienia osób w wieku 20-64 lata na poziomie 75%
Badania i rozwój oraz innowacje
– 3% PKB UE przeznaczane na innowacje i B+R
Zmiany klimatu i energia (20/20/20)
– Ograniczenie emisji CO2 o min.20% w stosunku do poziomu z 1990 r.
– 20%. energii ze źródeł odnawialnych
– Wzrost efektywności energetycznej o 20 proc.
Edukacja
– Liczba młodych ludzi przedwcześnie kończących naukę na poziomie max. 10%
– Liczba osób w wieku 30-34 z wyższym wykształceniem na poziomie min. 40%
Ubóstwo i wykluczenie społeczne
– Zmniejszenie liczby osób zagrożonych ubóstwem i wykluczeniem społecznym o 20
mln.
3
Umowa partnerstwa
• wskazuje kierunki działań polityki Unii Europejskiej
w Polsce
• określa priorytety i cele interwencji oraz zarys
systemu finansowania i wdrażania funduszy
strukturalnych
• przekłada cele strategii unijnych i krajowych na
rodzaje działań do podjęcia w latach 2014-2020
• stanowi punkt odniesienia przy opracowywaniu
programów operacyjnych (krajowych i regionalnych)
4
Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego –
drogowskazem w nowej perspektywie finansowej
Strategia powinna być strategią pomnażania
środków na rozwój, a nie tylko ich
redystrybucji
W związku z tym Samorząd Województwa:
• wskazał dziedziny o największym potencjale
rozwojowym w ramach aktualizacji Strategii
• koncentruje działania i środki na najważniejszych
obszarach
• będzie inicjował współpracę między
przedsiębiorcami, środowiskami naukowymi
i sektorem publicznym
5
Wzrost zdolności konkurencyjnej przemysłu
w regionie poprzez stymulowanie zmian
strukturalnych, pobudzanie aktywności
innowacyjnej oraz efektywne wykorzystanie
zasobów
CELE STRATEGICZNE
Gospodarka
Wzrost
konkurencyjności
regionu poprzez
rozwój działalności
produkcyjnej oraz
transfer
i wykorzystanie
nowych technologii
Transport/
Przestrzeń
Trwały
i zrównoważony
rozwój regionu
oparty o
endogeniczne
czynniki rozwoju
oraz wzrost
dostępności
Społeczeństwo
Poprawa jakości
życia oraz
wykorzystanie
kapitału ludzkiego
i społecznego do
tworzenia
nowoczesnej
gospodarki
Środowisko/
Energetyka
Zapewnienie
gospodarce
regionu
zdywersyfikowaneg
o zaopatrzenia
w energię przy
zrównoważonym
gospodarowaniu
zasobami
środowiska
Kultura
Wykorzystanie
kultury
i dziedzictwa
kulturowego
do rozwoju
przemysłów
kreatywnych
Region
RAMOWE
Przemysł i produkcja
CELE
CEL PRIORYTETOWY
Cele rozwojowe w aktualizowanej strategii
Miasta
OMW
Obszary
wiejskie
6
Szczególna sytuacja województwa mazowieckiego
• Wyjście z grupy regionów słabiej
rozwiniętych
• Silne zróżnicowania wewnętrzne
• Obciążenie „janosikowym”
7
Pomiędzy konwergencją a konkurencyjnością
Ogromne dysproporcje w województwie
mazowieckim stanowią istotną barierę
rozwojową.
45%
66%
Projekt Umowy partnerstwa:
• wsparcie dla obszarów
pozametropolitalnych powinno być jak
najbardziej zbliżone pod względem zakresu
interwencji do tego kierowanego
do najuboższych regionów UE-27
• wsparcie adresowane do Warszawy
powinno wzmacniać jej potencjały stymulując
rozwój tego ośrodka jako największej
polskiej lokomotywy rozwoju
182%
49%
74%
45%
PKB pc wg parytetu siły nabywczej w odniesieniu do średniej UE (2009 )
8
Propozycje zmian podziału statystycznego
• Podział na grupy regionów w ramach
których przyznawane jest wsparcie
z funduszy UE dokonywany jest na poziomie
NTS 2
• Wyodrębnienie dwóch NTS 2 w ramach
województwa mazowieckiego umożliwiłoby
obszarom o niższym poziomie rozwoju
korzystanie ze wsparcia przewidzianego
dla celu konwergencja po 2020 roku
• Proponowany podział na NTS 2:
• Miasto stołeczne Warszawa
• Pozostała część województwa
Propozycja samorządu województwa skierowana do MRR
9
PO Polska Wschodnia a województwo mazowieckie
PKB per capita w 2010 w odniesieniu do średniej krajowej
Podregiony Mazowsza
radomski (74,7%)
ostrołecko-siedlecki (76,1%)
Podregiony Polski Wschodniej
lubelski (87,7%)
białostocki (84,5%)
kielecki (81,5%)
olsztyński (81,6%)
Proponowane zmiany w PO PW:
• Delimitacja na poziomie NUTS 3
• Obszary o najniższym poziomie PKB per capita
• Objęcie wyznaczonych obszarów województwa mazowieckiego PO PW zmniejszenie różnic wewnątrzregionalnych i zwiększenie spójności,
zgodnie z celem Krajowej strategii rozwoju regionalnego.
Propozycja samorządu województwa skierowana do MRR
10
Środki UE i obciążenia wynikające z subwencji regionalnej
Środki UE dla województwa mazowieckiego
Mazowsze w latach
2007-2013
otrzymało na
programy
kwota w mld
złotych
Wpłaty netto na subwencję regionalną
i równoważącą
Na subwencję regionalną
i równoważącą jednostki samorządu
terytorialnego wpłacą w latach 2007 – 2013
województwo
4,5 mld zł
powiaty
2,8 mld zł
RPO
7,3
PO Kapitał Ludzki
3,1
gminy
2,6 mld zł
Razem
10,4
Razem
9,9 mld zł
Źródło: Komunikat Ministerstwa Rozwoju Regionalnego (przeliczone wg uproszczonego kursu 1€ = 4PLN; ostateczne kwoty subwencji dla gmin na
rok wg www.mf.gov.pl)
• W 2010 roku wpłaty na subwencje regionalną netto stanowiły 53% dochodów własnych
województwa, w roku 2011 – 38%, a w roku 2012 – 40%
• Obciążenie „janosikowym” powoduje wzrost zadłużenia województwa
• Wiąże się z tym brak środków na inwestycje, w tym również na wkład własny
w ramach projektów współfinansowanych ze środków UE
11
Alokacja dla Mazowsza
• Mimo przesunięcia środków w ramach mechanizmu elastyczności
w przyszłej perspektywie finansowej województwo mazowieckie, ze
względu na zaliczenie go do „regionów rozwiniętych”, otrzyma mniej
środków niż w latach 2007-2013. Zgodnie z projektem Umowy
partnerstwa przewidziana dla Mazowsza alokacja środków
z funduszy to 3.373 mld euro, w tym 1.924 mld euro na RPO.
• W przeliczeniu na 1 mieszkańca, przypada dla Mazowsza 636 euro,
co stanowi zaledwie 48% alokacji środków jakie średnio
przypadną na 1 mieszkańca w pozostałych 15 województwach
(1.322 euro).
• Dodatkowym
obciążeniem
będzie
wyższy
w realizowanych inwestycjach (z 15 do 20%).
udział
własny
Źródło: obliczenia własne na podstawie projektu Umowy partnerstwa z 12 lipca 2013 r. oraz danych
z Banku Danych Lokalnych
12
Specyficzna sytuacja Mazowsza
- propozycje rozwiązań
• Zmiana ustawy o dochodach samorządu terytorialnego w zakresie
subwencji równoważącej i regionalnej – złagodzenie obciążenia
„janosikowym”
– ograniczenie wpłat do budżetu państwa z tytułu subwencji regionalnej do 30% dochodów
własnych województwa
– zmiana ustawy powinna być rozpatrywana także w kontekście podziału środków unijnych
w okresie 2014-2020 (wyjście z grupy regionów słabiej rozwiniętych –
niższa alokacja środków unijnych i wyższy wymagany wkład własny)
• Zmiana podziału NTS 2 – szansa na perspektywę po 2020
• Objęcie części województwa Programem Operacyjnym Polska Wschodnia
• Realizacja dużych, zintegrowanych projektów w ramach programów
krajowych dofinansowanych ze środków unijnych (Kontrakt Terytorialny)
13
Uwagi do projektu Umowy partnerstwa (1/3)
• Zasadne jest wykorzystanie mechanizmu elastyczności w celu
zmniejszenia dysproporcji między kategoriami regionów
• Zapisy projektu Umowy partnerstwa nie zapewniają wystarczających
środków na planowane działania i inwestycje w województwie.
Mazowsze oczekuje:
– zmniejszenia poziomu ring-fencingów, o których mowa w projekcie UP
z 65% alokacji EFRR dla Mazowsza do minimalnego poziomu określonego w
projektach rozporządzeń unijnych;
– zagwarantowanie wyższego parytetu środków z budżetu krajowego na realizację
projektów w ramach Kontraktu Terytorialnego (kraj – 60% SWM – 40%)
• Nie uwzględniono propozycji województwa w takich kwestiach, jak
przyjęcie algorytmu wyznaczania Obszarów Strategicznej Interwencji
„Polska Wschodnia” na poziomie regionów NTS 3, a nie jak
dotychczas, na poziomie NTS 2.
14
Uwagi do projektu Umowy partnerstwa (2/3)
• Niedostateczne uwzględnienie uwarunkowań regionalnych; potrzeba
uwzględnienia celów strategii rozwoju województwa i wykorzystania
RPO do rozwoju potencjałów regionu.
• Umowa partnerstwa powinna określać, że w ramach Kontraktu
terytorialnego negocjowane i uzgadniane będę przedsięwzięcia
rozwojowe realizowane w ramach krajowych PO i uzupełniająco
w ramach RPO. Nie ma podstaw, aby Kontrakt terytorialny stanowił
narzędzie odgórnego programowania RPO.
15
Uwagi do projektu Umowy partnerstwa (3/3)
• Konieczne jest wypracowanie mechanizmów realnej koordynacji między
Europejskimi Funduszami Strukturalnymi i Inwestycyjnymi (EFRR, EFS,
FS) a EFRROW i EFMR. Umowa partnerstwa powinna przesądzić o
głębokiej regionalizacji PROW i PORiM poprzez przekazanie zarządom
województw istotnej roli w realizacji tych programów.
• Nie mają uzasadnienia zaproponowane w Umowie partnerstwa wyższe
od wymaganych przez KE poziomy koncentracji środków na wybranych
celach tematycznych. Dokument powinien przewidywać maksymalną
elastyczność w podziale środków na cele tematyczne, a ring-fencing
uwzględniać na poziomach określonych w pakiecie legislacyjnym
2014-2020.
• Opisany w UP system koordynacji między programami operacyjnymi
Polityki Spójności jest przeregulowany, m.in. nie jest zasadne powołanie
odrębnego Podkomitetu ds. koordynacji EFS oraz celów tematycznych
8-10 i Instytucji Koordynującej EFS.
16
Dziękuję za uwagę
17
17