Transcript แบตเตอ
แบตเตอรี่ ชนิดของแบตเตอรี่ • • • • • ในระยะไม่กี่ปีที่ผา่ นมา เราได้เห็นวิวฒั นาการของแบตเตอรี่ ที่คิดค้นขึ้นมาใช้กบั โทรศัพท์มือถือและ คอมพิวเตอร์โน๊ตบุ๊กซึ่งส่วนใหญ่แล้วเป็ นแบตเตอรี่ แบบ Nickel Metal Hydride (NiMH) และ แบตเตอรี่ แบบ Lithium lon ทาให้พวกเราคิดกันไปว่า แบตเตอรี่ ประสิ ทธิภาพสูงเหล่านี้น่าจะสามารถนามา ดัดแปลงให้ใช้งานกับกล้องและอุปกรณ์วิดีโอได้บา้ ง ซึ่งน่าจะลดปัญหาเรื่ องแบตเตอรี่ ลงได้มาก แต่เมื่อเราลอง พิจารณาความเป็ นจริ งต่างๆ เหล่านี้ เราพบว่า 1. แบตเตอรี่ แบบ NiCd และ NiMH ครองส่วนแบ่ง 85% ในตลาดโลก ที่เหลืออีก 15% เป็ นตลาดของแบตเตอรี่ แบบ Lithium lon 2. 70% ของแบตเตอรี่ แบบ NiMH และแบตเตอรี่ แบบ Lithium lon จะผลิตออกมาเป็ น ขนาด AAA (ถ่านไฟฉายก้อนเล็ก) เพื่อใช้สาหรับอุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ขนาดเล็ก 3. คอมพิวเตอร์โน้ตบุ๊กทัว่ ๆ ไป จะใช้กระแสไฟฟ้ าประมาณ 1 แอมแปร์ หรื อประมาณเอาว่าใช้พลังงาน ราว 10 วัตต์ 4. โทรศัพท์มือถือทัว่ ๆ ไป จะใช้แรงดันไฟฟ้ าประมาณ 5 โวลต์ และใช้กระแสไฟฟ้ าประมาณ 0.5 แอมแปร์ หรื อประมาณว่าใช้พลังงานราว 3 วัตต์ แรงดันไฟฟ้า volt การกาหนดค่าแรงดันไฟฟ้ าของแบตเตอรี่ หรื อของกล้องไว้เพียงค่าเดียว เช่น กล้องนี้ใช้ไฟ 12 โวลต์ หรื อแบตเตอรี่ ขนาด 12 โวลล์ เป็ นต้น ซึ่ งตัวเลขที่ เราเรี ยกขนาดนี้ ไม่ใช่เป็ นค่าเฉลี่ยของแรงดันไฟฟ้ า หรื อ ค่าแรงดันต่าสุ ดของมัน จริ งๆแล้วมันเป็ นเพียงชื่อที่เรี ยกแทน หรื อชื่อเล่น (Nominal) เพื่อให้มนั ง่าย ต่อการทาความเข้าใจ และเรี ยกหาระหว่างกันเท่านั้นเอง ซึ่ งก็ไม่มีส่วนเกี่ยวข้อง ใดๆ กับลักษณะสมบัติ (Specification) ของแบตเตอรี่ น้ นั ๆ เลย • ความจริ งแล้วอุปกรณ์ไฟฟ้ าใดๆ ก็ตาม จะกาหนดค่าแรงดันไฟฟ้ าที่มนั สามารถทางานได้อย่างถูกต้องตามหน้าที่ของมันไว้ที่ยา่ นใดย่านหนึ่งการที่จะรู้ได้ ว่ากล้องวิดีโอตัวนี้สามารถทางานได้ดว้ ยแบตเตอรี่ กอ้ นใดก็คือ แบตเตอรี่ กอ้ นนั้น ต้องสามารถจ่ายแรงดันไฟฟ้ าครอบคลุมย่านแรงดันไฟฟ้ างานของอุปกรณ์น้ นั ๆ • ขนาดของแรงดันแบตเตอรี่ • แบตเตอรี่ 12 โวลต์ : ห้ามใช้แบตเตอรี่ ขนาดแรงดันนี้กบั อุปกรณ์วดิ ีโอสมัยใหม่ เพราะอุปกรณ์ วิดีโอรุ่ นใหม่ออกแบบมาสาหรับใช้งานกับแรงดันไฟฟ้ าในย่าน 10.5-11 โวลต์ ในขณะที่ยา่ น แรงดันต่าสุ ดของแบตเตอรี่ 12 โวลต์อยูท่ ี่ 10 โวลต์ ซึ่งต่ากว่าค่าแรงดันต่าสุ ดของอุปกรณ์รุ่นใหม่ • แบตเตอรี่ 13.2 โวลต์ : ให้ยา่ นแรงดันใช้งานที่ 11-15.5 โวลต์ ซึ่ งสามารถใช้งานได้กบั อุปกรณ์ วิดีโอรุ่ นใหม่ๆ ที่ครอบคลุมย่านแรงดันใช้งานต่าสุ ดที่ 10.5 และ 11 โวลต์ แต่อาจจะให้ ระยะเวลาการใช้งานสั้นกว่าแบตเตอรี่ 14.4 โวลต์ • แบตเตอรี่ 14.4 โวลต์ : ให้ยา่ นแรงดันสูงสุ ดที่ 17 โวลต์ (หรื อสูงกว่าเล็กน้อย) ซึ่ งจะใช้งานได้ อย่างมีประสิ ทธิภาพสูงกว่าแบตเตอรี่ ชนิดที่ 1 และ 2 เมื่อนาไปใช้ในที่อากาศเย็นหรื อเมื่อต้อง จ่ายกระแสมากๆ จะเกิดแรงดันตกคร่ อมข้างในมาก ทาให้แรงดันรวมลดลงอย่างรวดเร็ ว หรื อเกิด อาการไฟหมดเร็ว • สรุป ดังนั้นก่อนที่จะเลือกใช้แบตเตอรี่ 14.4 โวลต์น้ ี ควรตรวจดูก่อนว่าอุปกรณ์ของท่าน สามารถรับแรงดันสูงสุ ดได้ถึง 17 โวลต์หรื อไม่ โดยอุปกรณ์รุ่ นใหม่ๆ มักจะออกแบบให้ใช้งาน ได้อย่างมีประสิ ทธิภาพสูงสุ ดกับแบตเตอรี่ 14.4 โวลต์ กฎ Power X 2 • • • • • • • • การที่เราจะทราบได้วา่ เราควรเลือกใช้แบตเตอรี่ ขนาดความจุเท่าใดกับกล้อง ให้ศึกษาการ ใช้พลังงาน (Power Consumption) ของกล้องจากแผ่นป้ ายข้อมูลที่ตวั กล้อง หรื อ จากคู่มือกล้อง โดยควรใช้แบตเตอรี่ ที่ระบุขนาดความจุเป็ น WH / mWH ซึ่งจะระบุค่าตัวเลขเอาไว้ เช่น 26 Watts หรื อ VA จากนั้นก็ให้คูณตัวเลขด้วย 2 ก็จะได้ค่าเท่ากับ ความจุของแบตเตอรี่ = Power x Hour = 26 x 2 (Watts Hour) = 52 (WH) ขนาดของแบตเตอรี่ ที่เราจะเลือกใช้ ควรจะมีขนาดเท่ากับหรื อ มากกว่าค่าที่คานวณได้ การเลือกใช้ เซลล์ ชนิดต่ างๆ การเลือกใช้เซลล์มาประกอบเป็ นชุดแบตเตอรี่ ตอ้ งกระทาด้วยความ ระมัดระวังอย่างมา โดยควรจะต้องเลือกใช้เซลล์รุ่นเดียวกัน และถ้าเป็ นไปได้ควร จะผลิดจากสายการผลิตในระยะเวลาเดียวกัน และไม่ควรเลือกใช้เซลล์หรื อถ่าน ก้อนที่มีรอยตาหนิที่เปลือกถ่านต่อร่ วมกับถ่านก้อนอื่นๆ • การเชื่อมต่อแต่ละเซลล์เข้าด้วยกันจะใช้แถบโลหะบางๆ เชื่อมต่อแต่ละเซลล์ เข้าด้วยเครื่ องเชื่อมแบบ Spot Welding และในแต่ละชุดของแบตเตอรี่ ยงั จะมีเซ็นเซอร์หรื อตัวตรวจจับอุณหภูมิในการชาร์ ต ซึ่ งจะทาหน้าที่เป็ นตัวส่ ง สัญญาณไปบอกให้เครื่ องชาร์ ตหรื อวงจรควบคุมการชาร์ ตทราบว่าควรจะหยุดหรื อ ปล่อยแรงดันไปชาร์ ตเข้าแบตเตอรี่ • ชนิดของแบตเตอรี่ • Nickel Metal Hydride (NiMH) • : เป็ นแบตเตอรี่ ที่ให้ความจุต่อปริ มาณสู งกว่าแบบ NiCd แต่ตอ้ งการเครื่ อง ชาร์ ตแบบพิเศษเพราะสารเคมีภายในมีความไวต่ออุณหภูมิเมื่อเซลล์ได้รบั ความ ร้อนจากการใช้งานหรื อชาร์ ตเกินกาหนด จะทาให้ชร์ ตไฟไม่เข้า • Nickel Cadmium (NiCd) • : เป็ นแบตเตอรี่ ที่ให้อายุการใช้งานนานเป็ น 3 เท่าของแบตเตอรี่ แบบ Nickel Metal Hydride (NiMH) และแบบ Lithium lon (Lilon) ใช้เวลาชาร์ตเพียง 1 ใน 3 ของแบตเตอรี่ แบบ NiMH และ Lilon มี แบบให้เลือกใช้มา โดยเฉพาะกับงานที่ตอ้ งการพลังงาสู งๆ ชนิดของแบตเตอรี่ • Lithium lon (Lilon) • : ข้อดีของแบตเตอรี่ แบบนี้กค็ ือแต่ละเซลล์จะให้แรงดัน 3.6 โวลต์ ทาให้ใช้จานวนเซลล์ในการประกอบเป็ นชุดแบตเตอรี่ นอ้ ย จึงทาให้เป็ น แบตเตอรี่ ที่มีขนาดเล็กน้ าหนัดน้อย ชนิดของแบตเตอรี่ • Lead Acid หรื อ Gel Cells • : เป็ นแบตเตอรี่ ที่ให้อายุการใช้งานเพียง 1 ใน 4 เท่าของแบตเตอรี่ NiCd ในขณะที่มีราคาแพงและไม่ค่อยมีเสถียรภาพในการใช้งาน จึงไม่นิยมใช้ในงาน วิดีโอ • Silver Zinc • : เป็ นแบตเตอรี่ ที่นิยมใช้งานในสมัยที่กล้องวิดีโอรุ่ นมือโปรออกมาใหม่ๆ เพราะให้ความจุต่อปริ มาตรสู งเป็ น 3 เท่าของแบตเตอรี่ แบบ NiCd แต่กเ็ ป็ น แบตเตอรี่ ที่มีราคาแพงเป็ น 3 เท่าของแบตเตอรี่ ของ NiCd ในขณะที่ให้อายุการ ใช้งานเพียง 3 ถึง 4 ของแบตเตอรี่ แบบ NiCd วิเคราะห์ ความคิดเห็น • • • • • • • โดยทัว่ ไปแล้วอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ นอกจากการเลือกใช้ให้เหมาะสมกับชนิดของอุปกรณ์แล้ว ยังมี คุณสมบัติอื่นที่เกี่ยวข้องกับอายุการใช้งานของแบตเตอรี่ ซึ่งจะเป็ นตัวกาหนดให้อายุการใช้งานได้นาน ซึ่งต้องควร ดูแลตัวประกอบอื่นๆ ด้วยคือ ความร้อน : ซึ่งความร้อนเป็ นปัญหาหลักและเป็ นสาเหตุส่วนใหญ่ที่ที่ให้อายุการใช้งานของแบตเตอรี่ ส้ นั ลง โดยเฉพาะอย่างยิง่ กับแบตเตอรี่ ชนิดลิเธี่ยม และ NiMH เมื่ออุณหภูมิรอบตัวของแบตเตอรี่ สูงกว่า 40 องศา เซลเซียส ก็จะทาให้สารละลายที่บรรจุอยูภ่ ายในเสื่ อมสภาพลงอย่างรวดเร็ว ชาร์ตประจุ : การชาร์ตประจุให้กบั แบตเตอรี่ จะมีส่วนกาหนดอายุการใช้งาน ซึ่งควรคานึงถึงข้อห้ามและ ข้อปฏิบตั ิเหล่านี้ หลีกเลี่ยงการใช้เครื่ องชาร์ตต่างยีห่ อ้ หรื อเครื่ องชาร์ตที่ไม่ได้ทาไว้สาหรับชาร์ตแบตเตอรี่ แบนั้นๆ หลีกเลี่ยงการใช้แบตเตอรี่ แบบเปลี่ยนไส้หรื อแบบเทียบเท่า เพราะเราไม่มีทางรู้ได้เลยว่าแบตเตอรี่ แบบนี้จะให้อายุ การใช้งานนานเท่าใด อย่าใช้เครื่ องชาร์ตแบบช้า (Slow Charge) สาหรับชาร์ตแบตเตอรี่ ตามปกติ เพราะเซลล์แบตเตอรี่ รุ่นใหม่ๆ เกือบทั้งหมด ได้ออกแบบมาเพื่อใช้กบั เครื่ องชาร์ตแบบเร็ว (Quick Charge) และหลีกเลี่ยงการใช้เครื่ อง ชาร์ตเร็วแบบราคาถูก เพราะเครื่ องชาร์ตแบบนี้ไม่มีวงจรตัดไฟ และจะทาให้แบตเตอรี่ ร้อนจัดจนเสื่ อมสภาพได้ ต้องให้บริ เวณที่ใช้เครื่ องชาร์ตแบตเตอรี่ มีอากาศถ่ายเทอยูเ่ สมอ เพื่อระบายก๊าซไฮโดรเจนที่อาจจะเกิดลุกติดไฟได้