Transcript صافي دياليز - معاونت درمان

‫صافی ها‬
‫خصوصیات‬
‫و‬
‫انواع‬
‫انواع و خصوصیات صافی ها‬
‫دک تر محمد رضا مرواریدی‬
‫کارشناس اداره بیماری های خاص‬
‫معاونت درمان ‪،‬دانشگاه علوم پزشکی شیراز‬
‫تعریف صافی ‪:‬‬
‫صافی یک فیلتر انتخابی است که باعث حذف اب و مواد‬
‫سمی و مواد ناخواسته موجود در خون میشود‪.‬‬
‫عمل تصفیه در صافی به واسطه وجود غشاء نیمه تراوای ی‬
‫است که در دوطرف ان خون بیمار و محلول دیالیز‬
‫جریان دارد ‪.‬‬
‫انتشار‬
‫• راه اصلی در حذف سموم متابولیکی در همو دیالیز است‪.‬‬
‫• انتشار حاصل حرکت اتفاقی مولکول ها است‪.‬‬
‫• عوامل موثر در انتشار ‪:‬‬
‫– اختالف گرادیان غلظتی‬
‫– میزان جریان خون‬
‫– میزان جریان محلول‬
‫– خواص غشاء دیالیز(درجه انتقال مواد‪ ،‬نفوذپذیری‪ ،‬سطح غشاء)‬
‫– اندازه مولکولی مواد‬
‫)‪(convection‬همرفت‬
‫• به دلیل و جود انتقال مایع از سمت خون به محلول دیالیز‬
‫اتفاق می افتد‪.‬‬
‫• مواد با حرکت مایع در طول صافی از غشاء عبور می کند‬
‫• حذف مواد با وزن مولکولی کوچک (اوره ‪ ،‬گلوکز ‪،‬‬
‫الکترولیت ها )به راحتی صورت می پذیرد‪.‬‬
‫اولترا فیلتراسیون‬
‫• اصطالحا به حذف مایع اضافی بدن بیمار گفته می شود ‪.‬‬
‫• حذف آب به وسیله ایجاد گرادیان فشار هیدروستاتیک در‬
‫طول غشاء صافی ایجاد می گردد ‪.‬‬
‫• وابسته به نوع عملکرد دیواره غشاء صافی و اندازه سوراخ‬
‫های موجود جدار موئینه می باشد‪.‬‬
‫طبقه بندی انواع صافی‬
‫صافی ها از نظر بسیاری از مشخصات و خصوصیات قابل تقسیم بندی هستند ‪:‬‬
‫‪ .1‬شکل صافی‬
‫‪ .2‬نوع غشاء ( جنس غشاء )‬
‫‪ .3‬حجم پرکننده گی صافی‬
‫‪ .4‬سطح صافی‬
‫‪ .5‬کلیرانس صافی نسبت به ترکبیات یا موادمختلف‬
‫‪ .6‬ضریب اولترافیتراسیون‬
‫‪ .7‬روش استریل شدن‬
‫‪ -1‬شکل صافی‬
‫الف‪ :‬صافی با صفحات موازی‬
‫( ‪)Parallel Plate‬‬
‫ب ‪ :‬صافی بافیبرهای توخالی‬
‫( ‪) Hollow Fiber‬‬
‫‪ -2‬جنس غشاء‬
‫‪ - 1‬صافی سلولزی ( کوپروفان )‬
‫یک پلی ساکارید شامل زنجیره های ی از حلقه های‬
‫گلوگوزان باگروه هیدروکسیل ازاد فراوان ‪.‬‬
‫این صافیها معموال ‪Low flux‬بوده و سازگاری‬
‫حیاتی پایینی دارند‪.‬‬
‫‪ -2‬جنس غشاء‬
‫‪ - 2‬غشاء سلولزی جایگزین شده‬
‫‪Substituted Cellulose‬‬
‫استات سلولز(استات جایگزین ‪ %80‬گروه های هیدروکسیل می گردد ‪.‬‬
‫از طریق جایگزینی ماده به گروه هیدروکسیل ازاد در سطح پلمیرسلولی حاصل می شود ‪.‬‬
‫‪ -2‬جنس غشاء‬
‫‪Synthetic Modified cellulose(SMC( – 3‬‬
‫این غشاء ها از طریق افزودن ماده مصنوعی تعریف و شناسای ی می شوند ( مثل‬
‫استفاده از دی اتیل امینواتیل درتولید غشاء هموفان) سازگاری حیاتی خوبی‬
‫دارند ‪.‬‬
‫‪ -2‬جنس غشاء‬
‫‪- 4Synthetic membrains‬غشاهای مصنوعی‬
‫نفوذپذیری باال‬
‫سازگاری حیاتی باال‬
‫انواع ‪ :‬پلی سولفان‪ -‬پلی اترسولفان ‪ ،‬پلی اکریلونیتریل ‪ ،‬پلی امید و ‪PMMA‬‬
‫سازگاری حیاتی‬
‫ایجاد عارضه واکنش التهابی بین خون و صافی بویژه‬
‫در صافی های سلولزی که دارای گروه‬
‫هیدروکسیل ازاد می باشند ‪.‬‬
‫باعث فعال شدن کمپلمانها ‪ ،‬ازاد شدن سیتوکین و‬
‫باعث بروز عالئم حساسیتی خفیف تا شدید در‬
‫بیماران می شود ‪.‬‬
‫‪ -3‬حجم پرکنندگی صافی‬
‫‪ ‬در صافی های هالوفایبر کمتر از صافی های ‪Plate‬‬
‫‪ ‬در صافی های هالوفایبر میزان حجم پرکننده گی خون در صافی ثابت بوده و با افزایش ‪TMP‬‬
‫حجم پرکننده گی تغییر نمی کند ‪.‬‬
‫‪ ‬حجم پرکننده گی خون صافی وابسته به سطح صافی حدود ‪ 25‬تا ‪ 120‬میلی لیتر می باشد ‪.‬‬
‫‪ ‬مجموع خونی که از بدن بیمار در خارج از بدن قرار می گیرد بین ‪ 140‬تا ‪ 270‬میلی لیتر می باشد ‪.‬‬
‫‪ -4‬سطح صافی ‪Surface Area‬‬
‫سطح صافی‬
‫سطح صافی‬
‫تعداد موئینه های در صافی های هالوفایبر‬
‫تعداد صفحات در صافی های پلیت‬
‫صافی ها دارای سطوع مختلف از ‪0.4‬متر مربع تا ‪1.3‬مترمربع می باشند ‪.‬‬
‫هر چه سطح صافی بیشتر باشد ‪ ،‬حجم پرکننده گی ان بیشتر است ‪.‬‬
‫كليرانس چيست؟ (‪)K‬‬
‫ميزاني از حجم خون كه در واحد زمان از يك ماده‬
‫پاك شده است‪.‬‬
‫مفهوم كليرانس‬
‫مثال‪ :‬در مدت زمان مشخص يك مقدار حجم مشخص خون‪ ،‬وارد صافي مي شود و‬
‫اين صافي استفاده شده مي تواند ‪ 100 mg/dl‬اوره را به ميزان ‪ 40 mg/dl‬برساند‪.‬‬
‫از دیدگاه‬
‫فیزیولوژیک‬
‫‪BUN‬‬
‫‪100mg/dl‬‬
‫‪BUN‬‬
‫‪40mg/dl‬‬
‫‪%40‬‬
‫از دیدگاه‬
‫ریاضی‬
‫‪%60‬‬
‫‪BUN‬‬
‫‪100mg/dl‬‬
‫كليرانس چيست؟ (‪)K‬‬
‫ميزاني از حجم خون كه در واحد زمان از يك ماده پاك شده است‪.‬‬
‫ميزان پاک کنندگی‬
‫‪=%60‬‬
‫‪100-40‬‬
‫‪100‬‬
‫‪100 cc × 60% = 60 cc/min‬خون‬
‫‪200 cc × 60% = 120 cc/min‬خون‬
‫‪300 cc × 60% = 180 cc/min‬خون‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫‪.‬‬
‫ضريب سطح انتقال صافي ‪KOA‬‬
‫كارايي يك صافي در برداشت هر ماده به صورت ‪KOA‬‬
‫توصيف مي شود‪( .‬واحد ميلی ليتر در دقيقه)‬
‫به عبارت ديگر‪:‬‬
‫حداكثر كليرانس مواد در شرايطي كه جريان خون و‬
‫محلول دياليز در حداكثر ممكن در شرايط آزمايشگاهي‬
‫دارد که بستگي به تراوايي صافي (سايز روزنه ها و‬
‫كلفتي) و سطح صافي دارد‪.‬‬
‫عوامل موثر بر جابجای ی مواد ‪:‬‬
‫‪ -1‬میزان جریان خون‬
‫‪ – 2‬نوع و میزان جریان محلول دیالیز‬
‫‪ -3‬گرادیان غلظتی بین خون ومحلول دیالیز‬
‫‪ -4‬خواص غشاء صافی‬
‫کلیر انس صافی‬
‫کلیرانس مواد مختلف خون تابع توانای ی کلیرانس صافی می باشد ‪.‬‬
‫‪-4‬ضریب اولترافیلتراسیون)‪(kuf‬‬
‫نفوذ پذیری صافی به اب‬
‫حجم مایع گرفته شده در میلی لیتر بر ساعت که از بیمار‬
‫گرفته می شود به ازاء ( ‪ ) MM Hg‬میلی متر جیوه فشار‬
‫ضریب اولترافیتراسیون یا ‪ KUF‬نامیده می شود ‪.‬‬
‫‪ KUF‬پایین یعنی نفوذ پذیری کمتری نسبت به اب‬
‫‪TMP‬‬
‫‪ KUF‬باالیعنی نفوذ پذیری بیشتر نسبت به اب‬
‫‪TMP‬‬
‫انتخاب صافی مناسب جهت یک بیمار معموال با کلیرانس‬
‫هدف تعیین شده توسط پزشک تعریف می شود که نتیجه‬
‫ان رسیدن به ک فایت دیالیز مطلوب ومورد نظر است ‪.‬‬
‫صافي همودياليز پلي سولفان ميكرواندوليت‬
‫صافي همودياليز پلي اترسولفان‬
‫دستورالعمل استفاده از صافي هاي دياليز ‪Low Flux‬‬
‫سرعت اولترافيلتراسيون در برابر ‪TMP‬‬