Transcript eklem hareket açıklığı değerlendirmesi ve önemi

SPOR MASÖRLÜĞÜ
GELİŞİM SEMİNERİ
(25-27 ARALIK 2008
ÖZGÜR ÖZDEMİR
Terminoloji



EHA; Doğrusal ya da açısal birim olarak ölçülebilir. Bir
eklemdeki hareket derecesini gösterir.
Germe(Stretching);EHA’nı
arttırmak
ve
fleksibiliteyi
geliştirmek için bağ dokuyu ve kası uzatma işlemidir.
Fonksiyonel EHA: Yeterli fonksiyon, hareketlilik ve
bağımsızlık için gerekli eklem hareket açıklığı, fonksiyonel
EHA olarak tanımlanır. a)Bireye göre değişir, b)Ekleme
özgüdür, c)Eklemdeki hareketin yönüne özgüdür, d)Aynı
eklemde, vücudun iki yanında farklı olabilir(CP ve
hemiplejide olduğu gibi).

Esneklik: Bağ dokunun esneme yeteneği

Flexible sözlük anlamıyla, kırılmadan
eğilebilen, burulabilen, döndürülebilen şey
olarak tanımlanır.

Fleksibilite, bir ya da bir grup eklemin,
eklem hareket açıklığı boyunca akıcı
hareket etme yeteneği olarak tanımlanır.

Fleksibilite, Esneklik, EHA ve Germe eş
anlamlı kelimeler değildir.
Esnekliği (hareketlilik)açıklayan Bilim alanları:





Eklem Mekaniği: Kemikler Eklemin temel yapısını
oluşturur, Eklemler, Kemiklerin birbirlerine bağlantı
durumuna göre bir hareket genişliği üretebilirler
Kas Fizyolojisi: Kasların uzayabilirliği bağ dokunun
uzayabilirliğine bağlıdır, Eklem hareket genişliği onu saran
yumuşak dokunun uzayabilme özelliğine dayanır.
Nörofizyoloji: Kası koruyan nörolojik yapılanma, eklem
hareket genişliği ve esneklik alıştırmalarında önemlidir.
Merkezi sinir sistemi kas gerilimini denetler, kasın
gerginlik düzeyi her an Medullaspinalis üzerinden Merkezi
Sinis sistemine geri bildirilir.
Fleksibl olmanın yararları









Beden-ruh-zihin bütünlüğü
Baskı ve gerilimi azaltma
Kas gevşemesi
Düzgün postür, simetri ve fitness sağlama
Ağrıların azalması
Kas kramplarını giderme
Kas acısını giderme
Yaralanmaları önleme
Rahat uyuma
Fleksibiliteyi etkileyen faktörler









Eklemin yapısı
Eklemin pozisyonu
Bağ doku özellikleri
Yaş
Cinsiyet
Sıcaklık
Kas kuvveti ve ant.
Bedensel etkinlik
Antropometrik ö.



Spastisite, skar
doku, yapışıklıklar,
kontraktür, ağrı
Eklem deformiteleri
ve postür hataları
Nöromuskuler
etkiler: germe
refleksi, kas iğciği,
Eklemin yapısı

Küre eklem
 3 yönde hareket
 Kalça
 Omuz

Elips eklem
 İki yönde hareket
 Radiyokarpal eklem

Menteşe eklem
 Tek yönde hareket
 Ayak bilek-dizdirsek eklemleri

Pivot eklem
 Tek yönde hareket
 Atlantoaksiyal
eklem, radiyoulnar
eklem

Kayar eklem
 Kayma hareketi
 Omurgadaki faset
eklemler, eldeki
intercarpal eklemler

Eğer eklem
 İki yönde hareket
 1.karpometakarpal
eklem
F izyo lo jik b a riye r
N ö tra l 0 no k ta s ı
P a ra fiz yo lo jik a ra l ık
h a re k e t
P a s if e k le m
a ç ık lığ ı
P a ra fiyo lo jik a ra lık
h a re k e t
P a s if e k le m
a ç ık lığ ı
P a ra fiz yo lo jik a ra l ık
A ktif eklem ha reket a ç ıklığ ı
F izyo lo jik b a riye r
E la s tik b a riye r
E la s tik b a riye r
A na to m ik b a riye r
A na to m ik b a riye r
Eklemin pozisyonu
Bağ doku özellikleri

Her bağ doku elemanının? yapısal özelliklerine
bağlı olarak uzama ve gerilme yeteneği
farklıdır.

Bağ dokunun, pasif germeden sonra istirahat
uzunluğuna geri dönme yeteneği “Elastisite” ,
pasif germeden sonra yeni kazanılmış olan
uzunluğu sürdürme eğilimi “Plastisite” olarak
tanımlanır.

Bağ
dokular
elastik
ve
non-elastik
elementlerden - kayganlığı sağlayan jelatinöz
zemindeki kollagen, elastin ve retikülin lifleri –
oluşur (mekanik özellikler farklı).

Kollagen
sertlik-sağlamlık, Elastik esneklik
Retikülin hacım sağlar (Kollagen+elastin %90).
Kollagen, gerilim şeklinde bir yüklenmeye maruz kaldığında önce
hafifçe uzar, yüklenme arttıkça sertleşir ve kopma noktasına kadar
elastik olmayan deformasyon gösterir. Kopma olmadan önce
gösterebileceği maksimum deformasyon %6-8 kadardır.
 Elastin ise, gerilime karşı kendi uzunluğunun iki katı kadar uzama
gösterebilir, ancak bunun sonunda aniden sertleşir ve kopar.

Tendon; Gerilime dayanıklı
Bağ; Gerilime ve makaslamaya
dayanıklı (lig-flavum)
Deri; Her tür yüklenmeye karşı
koyabilir,
esnektir,
ancak
gerilime bağ ve tendonlar
kadar dayanıklı değildir.

Kollagen normalde yoğun olarak bağ, tendon,
fasiya ve aponevrozlarda;

Patolojik olarak ise nedbe doku, yapışıklıklar
ve kalıcı kontraktürlerde bulunur.
İskelet kası hücrelerinin plasitisite özellikleri vardır,
değişik koşullara uyum sağlamak için yapılarını
değiştirebilirler.
Örneğin bir çocuğun büyüme ve gelişmesi
sırasında, miyofibrillerin ucuna yeni sarkomerler
eklenir, iskelet kas hücrelerinin boyu uzar ve
kemiklerin boyuna uyum sağlar.
Yine kırık nedeniyle alçıya alınan bir ekstremitenin
eklemi, uzun süre aynı açıda tutulunca bazı kaslar
gergin konumlarını kaybeder. Bu süre içinde
miyofibrillerin uçlarında sarkomer kaybı olur ve
kas kısalarak iskeletin yeni pozisyonuna uyum
sağlar.
Gerilim, bağ dokunun yapısal özelliklerine ve germe
refleksi sonucu ortaya çıkan kas kasılmasının
derecesine bağlıdır.
Fleksibilitesi azalmış kişilerde germe sırasında daha
fazla kasılma ortaya çıkar.
Kas ve tendon belli bir uzunlukta gerildiği ve gergin
pozisyonda tutulduğu zaman, kas-tendon ünitesi
içinde gelişen gerilim stresi zamanla azalır. Buna
stres gevşemesi adı verilir.
Bu nedenle, statik germe egzersizleri, stres
gevşemesi sağlamakta en iyi yöntem olarak
düşünülür.
Germenin niteliği, bağ dokunun plastisite ve
elastik doğasını farklı şekilde etkiler.
Plastisite; yüklenme miktarı düşük, uzun süreli
germeden etkilenir ve bu tür germe bağ dokunun
kalıcı uzamasını sağlar.
Elastisite yüklenme miktarı büyük, kısa süreli
germeden etkilenir ve bu tür germe geçici uzama
sağlar.

Yumuşak doku yapılarının fleksibiliteye etkisi:
 eklem kapsülü için %47,
 kas ve fasiya için %41,
 tendon ve bağ için %10,
 deri için %2

Kas ve fasiyada elastik doku daha fazla olduğundan, EHA
ve dinamik fleksibiliteyi arttırmak amacıyla özelliği en çok
değiştirilebilen yapılardır.

Germe egzersizleri sonucu EHA’daki artış, bağ dokunun
plastisite özelliğinden etkilenir.


Yük (Load): Gövdeye etki eden kuvvetlerdir
Cisim ya da yapılar üzerinde baskı oluşturmak
üzere kuvvet uygulanmasına yüklenme adı
verilir.
Gerilim
(tension)
Sıkıştırma
(compression)
Şekil 1: Yüklenme tipleri
Eğme
(bending)
Makaslama
(shear)
Bükme
(torsion)
Kombine
(combined)

Bir cisme dışarıdan herhangi bir yüklenme
olduğunda bu cismin içinde bir baskı ve
yapısında bir deformasyon meydana gelir.

Deformasyon, gövdenin şeklinde geçici (elastik)
ya da kalıcı (plastik) değişimdir. Yüklenmedeki
ya da yükteki değişim deformasyon ortaya
çıkartır.

Deformasyon cismin şeklinde, boyutunda ya da
her ikisinde birlikte olabilir ve zorlanma-gerinim
(strain) olarak ifade edilir.
Her dokunun iyileşme, zorlanma ve gerilmelere
yanıtı farklıdır.

Yaş

Sınır yaşlar 6, 13; 10-18; 10-14; 6-15; yaşlılık?
 Kemik büyümesi hızı- Büyüme fleksibiliteyi azaltmaz,
büyümeyle birliktedir (Feldman, 1999)
 Oturma


Fleksibilite kronolojik yaşla değil, maturasyon
yaşıyla ilişkili
Yaşlı kişilerde;
 Kollagen azalır ve degenere kas lifleri, fibröz bağ dokuya
değişir.
 Bedensel etkinlik az
 Kas iskelet sisteminde kronik hastalık sayısı fazla ve
çeşitli
Cinsiyet


Kadınlar daha fleksibldir. Neden?
 Anatomik yapı
 Hormonlar (östrojen ve relaksin)
 Bedensel etkinliklerin tip ve çeşitliliği
Ancak cinsiyetler arasındaki fleksibilite farkı,
ekleme ve harekete özgüdür.
 bayanlarda pelvik EHA, omurga lateral
fleksiyon, dirsek ekstensiyonu +++
Antropometrik özellikler

Boy uzunluğu-vücut ağırlığı-somatotip-yağsız
vücut kütlesi ile fleksibilite arasındaki ilişki
zayıf

Krahenbuhl (1977) Pasif sertlikle beden kütlesi ve kas kalınlığı ilişkili
 Kadınlarda sertlik daha az, nedeni kas kütlesi azlığı ve
daha az kollagene sahip olmaları
Irk

İskelet kası ve bağ dokunun ırka bağlı değişim
gösterdiğini belirtiyor, ancak son zamanlarda
yapılmış açıklayıcı çalışmalar yok.
Genetik
Çalışma az.
Bouchard (1997); kuvvet ve motor görevlere kıyasla, fleksibilite
genetikle daha yakın ilişkili
lateralizasyon
Taraf dominansı, fleksibiliteyi azaltıyor mu? Yoksa antrenman
özelliklerine mi bağlı?
Tenisçilerde dominant tarafta omuz DR fazla, pronasyon-supinasyon
daha az.
Beyzbolcularda fark yok?


Vuruş yapan bacağın, duran bacağa göre kalça
fleksiyonu fazla
Duran bacağın, vuruş yapan bacağa göre İR u daha fazla
Sıcaklık

Kas içi ısısındaki geçici artışlar, eklem EHA nı
arttırır.

Eklemi 310C ısıtma EHA’ da %20 artış yaparken,
eklemi 40 C soğutma %20 azalma yapar.
Karşıt kas kuvveti ve kuvvet çalışmaları

Kuvvet çalışmaları fleksibiliteyi azaltır mı?
 Kası büyük olanların fleksibilitesi azdır (deltoid ve
biseps büyükse, triseps tam gerilemez).
 Kası büyütmek için fleksibilite çalışmamak gerekir.
 Kası büyütmek için yapılan çalışmalar fleksibilite
kaybına neden olur.
 Kuvvet antrenmanlarından sonra, kasın istirahat
gerilimi artar mı? (Wiemann ve Hahn, 1997)
 SONUÇ: kas grupları tam EHA da çalışmalı, işin
negatif fazında (ekzantrik) tedrici yüklenme yapılmalı
Sirkadyen ritm (24 saatlik zamanda)

Hareketlerdeki amplitüd en fazla 10-11 ve 16-17
arasında (biyolojik değişim);Yüzücülerde 13.30
da en fazla, 06.30 da en az (gövde)

Lomber fleksiyon 6 da en sert, gün boyunca
artıyor; lomber ekstensiyon sabah en sert, 14
de maksimum fleksibl, akşama doğru azalıyor.

Boy gün boyunca değişir. Neden? Postür, iş,
hareket, vibrasyon, yük, yerçekimi, yaş,
hastalık, travma, disklerin beslenmesi, sıcaklık
Bedensel etkinlik

Fleksibiliteyi etkileyen faktörler arasında
cinsiyet, yaş ve vücut tipi faktörüyle
kıyaslandığında, fiziksel aktivite düzeyi ve
yapılan hareketlerin daha önemli bir belirleyici
olduğu saptanmıştır.

Aktif kişiler, sedanterlerden daha fleksibldir.

Ancak fiziksel aktivite her zaman fleksibilitenin
gelişmesine neden olmaz.
Gerginliğe yatkın kaslar
Zayıflığa yatkın kaslar
Gastroknemius
Peroneal kaslar
Tibiyalis posterior
Tibiyalis antreior
Kısa kalça adduktorları
Vastus mediyalis ve lateralis
Hamstring
Gluteus maks,medi, minimus
Rektus femoris
Rektus abdominis
İleopsoas
Serratus anterior
Tensor fascia lata
Rhomboidler
Piriformis
Trapezius alt kısmı
Paravertebral bel
ekstensorları
Kısa servikal fleksorlar
Kuadratus lumborum
Üst ekstremite ekstensorları
Pektoralis major
Skalen kaslar
Trapezius üst kısmı
Levator skapula
Sternokleidomastoideus
Üst ekstremite fleksorları
Spastisite, rigidite, nedbe doku, kontraktür, ağrı
F iz yo lo jik b a riye r
N ö tra l 0 n o k ta s ı
F iz yo lo jik b a riye r
E la s tik b a riye r
E la s tik b a riye r
A n a to m ik b a riye r
A n a to m ik b a riye r
P a ra fiyo lo jik a ra lık
P a ra fizyo lo jik a ra lık
P a s if e k le m h a re k e t
a ç ık lığ ı
A ktif eklem h a reket a ç ıklığ ı
M İY O F AS İY AL K IS AL M A
P a ra fiyo lo jik a ra lık
M İY O F AS İY AL K IS AL M A
P a s if e k le m h a re k e t
a ç ık lığ ı
P a ra fizyo lo jik a ra lık
Miyofasiyal Kısalmaya Bağlı
Eklem Hareket Açıklığında Azalma
Eklem deformiteleri ve postür hataları
Nöromuskuler etkiler: germe refleksi, kas
iğciği, Golgi Tendon Organı

Kas iğciği ve GTO, SSS’den
aldıkları kinestetik duyum
bilgisiyle hareketlerin bilinç
düzeyinde
algılanmasını
sağlar.

İğcik
uyarıldığında
kas
kasılır, GTO uyarıldığında
gevşer.

Statik germe kas iğciğini
uyarmaz, balistik ve dinamik
germe uyarır.

Otojenik inhibisyon, kasın pasif gerilmesinden hemen
önce, aktif kas kasılmasıyla ortaya çıkar. Aktif kasılma
ile GTO uyarılır ve daha sonra yapılan pasif germe
sırasında kasın refleks gevşemesine neden olur.

Kasılmanın olduğu kasa antagonist kasta gelişen
gevşemeye
resiprokal
inhibisyon
adı
verilir.
Resiprokal inhibisyon, agonist kasın antagonistinde
gevşeme yapar. Burada kasılan kas, GTO’nı uyarır ve
gerilen kasta eş zamanlı gevşeme yapar.
Fleksibilite değerlendirilmesinde kullanılan
yöntemler nelerdir?

Eklem hareket genişliği
 Doğrusal olarak cm veya inch
 Açısal olarak derece cinsinden ölçülebilir.

Ölçüm;
 Basit
 Anlaşılabilir
 Tekrar edilebilir
 Güvenilir olmalı.
Bireyin fleksibilite ölçümlerinde uyulması gereken kurallar;
 Testten önce ısınma yapılmalıdır.
 Her test 3 kez tekrarlanmalıdır.
 Her bireyin en iyi olan test sonucu kaydedilir
 Arttırılması gereken EHA ve uzatılması gereken kaslar
belirlenmelidir.

İNDİREK ÖLÇÜM TEKNİKLERİ: Bu uygulamalarda,
vücut bölümleriyle bir obje arasındaki mesafe
doğrusal olarak ölçülür. Bu ölçümler gerçek EHA’nı
vermez ve değerler kişinin antropometrik
özelliklerinden etkilenir. Bu nedenle indirek
testler yeterli bilgi vermez ama bireyin kendi
içindeki karşılaştırmaları için yardımcı olabilir.

DİREK ÖLÇÜM TEKNİKLERİ: Eklemin hareket
açıklığını derece cinsinden verir.
İNDİREK TESTLER
CURETON TESTİ
 Yere dokunma: Kişi elleri yanlarda olacak şekilde ayakta
durur,
yavaşça
öne eğilir, dizler
ekstensiyon
durumundadır, parmak uçlarını yere değer. Erkeklerin
parmak uçlarını yere değdirmesi, bayanların avuçlarını
yere değdirmesi gerekir.

Gövde ekstensiyonu: Kişi yüzükoyun yatar, ayaklar
tespit edilmiştir. Başını ve göğsünü kaldırarak gövde
ekstensiyonu yapar. Alın ile masa arasındaki mesafe
ölçülür.
KRAUS-WEBER YERE DOKUNMA TESTİ
 Belin ve harmstring kaslarının uzunluğunu
ölçmek için planlanmış bir testtir.
 Kişi ayakları çıplak, ya da çoraplı olarak ayakta
durur, eller yanlardadır, ayaklar bitişiktir, dizler
ekstensiyondadır, öne doğru eğilir ve yere değer,
pozisyonunu 3 saniye süreyle korur.
 Hareket, sıçrama ve salınımla yapılmamalıdır.


WELLS VE DİLAN TESTİ:Bu testler bacak ve omurga
fleksibilitesini değerlendirmek için kullanılır.
Ayakta durarak ardışık öne eğilmek: Kişi cimnastik
sırasında kollar ve gövde öne doğru gevşek durumda iken
ayakta durur. 4 kere öne eğilir ve sonra pozisyonunu
maksimum öne eğilmiş gergin halde korur. Ölçüm
bench’ten parmak ucuna kadar alınır, bench’in yukarısı
negatif, altı pozitiftir.
Otur-eriş: Kişi bacakları bench barda açılarak yere oturur, 4
kez öne eğilir ve maksimum pozisyonunu eğilmiş
pozisyonunu korur. Ölçüm parmak uçlarından yerdeki 0
noktasına kadar alınır.
STANDART OTUR ERİŞ TESTİ(ACSM,1995)
 Bel ve harmsting fleksibilitesini değerlendirmek için bu
testi önerir. Otur-eriş tahtası kullanılır. Kişi dizleri
ekstensiyonda olacak şekilde oturur, kollar birbirine paralel
ve eller üst üste olacak şekilde öne uzanır ve bu pozisyonu
korur. Tahtada parmak ucuyla dokunulan nokta işaretlenir
ve mezura ile ölçülür.
 Bir çalışmada 13-15 yaşlar arasındaki kızlarda, testin,
harmstring fleksibilitesiyle orta derecede(r=0.64), toplam
omurga fleksibilitesiyle zayıf(r=0.07), sırt üst kısmı
fleksibilitesiyle ile(r=-0.16) ve bel fleksibilitesiyle ile(r=0.28)
zayıf ilişkili olduğu saptanmıştır.
 20-45
yaşlar
arasındaki
bayanlarda
harmstring
fleksibilitesiyle orta derecede(r=0.70) ve bel fleksibilitesiyle
ile(r=0.12) zayıf ilişki; erkeklerde harmstring fleksibilitesiyle
iyi derecede(r=0.89) ve bel fleksibilitesiyle ile orta derecede
(r=0.59) ilişki bulunmuştur.
MODİFİYE OTUR ERİŞ TESTİ: Birçok kişinin bacak boyu
kısadır ve standart otur eriş testinde avantajlı konumdadır.
Bu nedenle yapılan değişiklikte, parmak ucuyla otur eriş
tahtası arasındaki mesafe dikkate alınır ve parmak ucutahta mesafesi 0 noktası olarak tanımlanır.

Standart ve modifiye otur eriş testleri arasında yapılan
karşılaştırmalarda, kol/bacak oranı, kol lehine daha fazla
olan bireylerde, parmak-tahta mesafesi orta veya yüksek
olanlara göre standart otur eriş test sonuçları daha iyi
bulunmuştur. Halbuki modifiye otur eriş testinde 3 grup
arasında önemli fark saptanmamıştır.

Ancak araştırmalarda, modifiye otur eriş testi ölçüt
geçerliliğinin
harmstring
fleksibilitesi
için
orta
derecede(bayanlarda, r=.66 ve erkeklerde, r=.75), bel
fleksibilitesi için zayıf(bayanlarda, r=.25 ve erkeklerde,
r=.40) olduğu saptanmıştır. Bu nedenle standart ve
modifiye
otur
eriş
testleri
bel
fleksibilitesini
değerlendirmekte uygun değildir.
Sırt-bel koruyucu otur-eriş testi
SANDALYEDE OTUR ERİŞ TESTİ: Testin güvenilirliği 60-90+
yaşlar arasındaki bayan ve erkeklerde (r=.95), geçerliliği
(r=.83) oldukça yüksektir.
 Yaşlılarda kullanılmak üzere bu protokolde amaç, daha çok
yaşlının katılabilmesini sağlamak ve yaralanma riskini
azaltmaktır.
 Obesite, fleksibilite azalması gibi nedenler dolayısıyla bir çok
yaşlı yere oturmakta zorluk çeker. Yine birçok yaşlıda karın
kaslarının zayıf ve harmstringlerin gergin olması nedeniyle,
düz zeminde ve bacakları uzanmış olarak oturma pozisyonunu
sürdüremez.
 Bu testte bir bacağın ekstansiyonda ve diğerinin bükülmüş
durumda tutulmasıyla her iki hamstring gerilmez ve buna
bağlı olarak belde sorun çıkması riski azalır.
SIRT KAŞIMA
TESTİ: Testin
güvenilirliği 6090+
yaşlar
arasındaki
bayan
ve
erkeklerde
(r=.96)
yüksektir.
SKIN-DISTRAKSIYON TESTLERİ: Bu testlerin bel
fleksibilitesini değerlendirmekte yararlı olduğu,
omurga fleksiyon ve ekstensiyon ölçümleri için
radyolojik değerlendirmeyle uyumlu ve geçerli
olduğu bildirilmiştir.
 Sırt
Schöber
testi:
Torakal
omurların
fleksibilitesini değerlendirmek için kullanılır.
 Bel
Schöber
testi:
Bel
fleksibilitesini
değerlendirmek için kullanılır.
 Flexicurve
DİREK ÖLÇÜMLER
Guymon goniometre
İki düzlemli goniometre

Goniometrik ölçümlerin geçerliliğini saptamak
için, en iyi karşılaştırma yöntemi radyolojik
değerlendirmedir.

Kalça ve diz eklemleri için klasik goniometre ve
radyolojik ölçümlerin benzer sonuçlar verdiğini
bildiren araştırmalar vardır.

Goniometrik ölçümlerin güvenilirliği, eklemin
rotasyon merkezini ve referans kemik noktalarını
bulma zorluğundan dolayı tartışmalıdır.

Goniometrik üst ekstremite EHA ölçümleri, alt
ekstremite EHA ölçümlerinden daha güvenilirdir.
Elektrogoniometre
Dinamik
fleksibiliteyi
ölçer.
inklinometre
dual inklinometre
Saunders digital inklinometre
universal
inklinometre
Statik fleksibilite ölçümü için kullanılır. Graviteye bağlı bir
diğer goniometre tipidir. Alet, hareket eden gövde bölümünün
distal ucunda tutulur. İnklinometre, hareket eden gövde
bölümünün uzun ekseni ile yerçekimi çizgisi arasındaki açıyı
ölçer.
test yapan kişiler arası güvenilirliği değişkendir ve ekleme
özgüdür. Güvenilirlik katsayısı lomber ekstensiyon için .48,
subtalar eklem pozisyonu için .96 dır.
Güvenilir ölçüm için anatomik referans noktaları iyi bilinmeli,
aletin kalibrasyonu ve ölçümler dikkatli yapılmalıdır.
Kullanımı, fleksometre ve goniometreye göre
daha kolaydır. Omurga hareketliliğini ölçmek
için, iki inklinometre kullanmak gerekliliği öne
sürülmüştür.
Yine omurga EHA ölçümünde radyoloji ile
double-inklinometre arasında fark olmadığı
belirtilmiştir.
Fleksometre
Fleksometre, statik fleksibilite ölçümü için kullanılır. En
çok kullanılanlardan biri Leighton fleksometresidir.
Güvenilirlik değeri .90-.99 dur. 360 derecelik
göstergesi olan, yerçekimi tipi goniometredir.
Boyun, gövde, omuz, dirsek, radiyoulnar, el bileği, kalça,
diz, ve ayak bilek EHA bu aletle ölçülebilir.
a)EHA’nı derece olarak verir,
b)Başlangıç pozisyonu gravite iğnesi nedeniyle
standardize edilmiştir,
c)Araştırıcı, eklemin rotasyon merkezini belirlemek
arayıp bulmak zorunda değildir, fleksometrenin
yerleşimi iyi tanımlanmıştır,
d)Radyoloji, fotoğraf teknikleri veya projeksiyon
tipindeki ölçümlerle kıyaslandığında daha ucuzdur ve
hemen sonuç verir.

Üç boyutlu dinamik analiz
65
66
67
68
69
70
71
72
73
Germe yapılmaması gereken durumlar
Yeni kırık
 Eklem hareketini engelleyen kemik doku varlığı
 Çevre dokuda enfeksiyon
 Eklem açma veya kas uzatma sırasında şiddetli
ağrı
 Cilt ve damar sorunu
 Yeni doku travması
 Germe programından sonra EHA da azalma,
kasta titreme, seyirme varsa
 Osteoporozda, hareketsizlikte(immobilizasyonda)
ya da dislokasyon olan kişilerde germe
yapmadan önce hekime sormak gerekir.
 Belirgin eklem instabilitesi.

76
Germe ile oluşabilecek sorunlar

Doku hasarı

Eklemde subluksasyon

Germe ile oluşan ağrı fazla olmamalı ve 24 saat
içinde ortadan kalkmalıdır.
77
78
Germe ne zaman ve neden yapılır?
O b je k tif
W a rm -u p
E tk i
 D o k u ıs ıs ın ı a rttırm a
 D o la ş ım ı a rttırm a
 P ro g re s if o la ra k n o rm a l E H A s a ğ la m a
 Y a ra la n m a ris k in i a z a ltm a
C o o l-d o w n
 D o la ş ım s is te m i ü z e rin d e k i s tre s i
a z a lta ra k p ro g re s if o la ra k e g z e rs iz
yo ğ u n lu ğ u n u a z a ltm a
 D o k u ıs ıs ın ı a z a ltm a
 K a s ta a c ım a h is s in i a z a ltm a
F iz ik s e l u yg u n lu k
 F o n k s iyo n u o p tim a l h a le g e tirm e
 P e rfo rm a n s ı a rttırm a
R e h a b ilita s yo n
 B a ğ ım s ız fo n k s iy o n ya p a b ilm e k iç in
h a re k e ti g e liş tirm e v e re s to re e tm e
79
Fleksibilite egzersizlerinde uyulması
gereken ilkeler?
yapmadan önce yeterince ısınma
yapmalıdır.
Bütün büyük kas grupları gerilmelidir, özellikle
karşıt
kas
gruplarını
germeye
dikkat
gerekir(omuzlar, kollar, omurga, kalçalar, uyluk,
bacaklar).
Germe sırasında solunum serbest olarak devam
etmelidir.
Gerilmesi gereken hedef kas, bağlı olduğu eklem
hareketlerine uyacak biçimde farklı düzlemlerde
gerilmelidir.
Germe sırasında kişi hafif bir çekme ve
sıkıştırma hissetmeli, ama ağrı olmamalıdır.
Germe
80
GERME TEKNİKLERİ
81
STATİK GERME
82
BALİSTİK GERME
•kasları
uzatmak için sıçrama, twist veya salınım gibi
hareketler kullanılır.
•Bu teknikle ani, kuvvetli germe ile kontraksiyon gelişir.
•Gerilmiş kas kasıldığında doku hasarı ortaya çıkar.
•Eğer kişide spazm ya da spastisite varsa yaralanma
riski artar.
•Genel fiziksel uygunluk programlarında balistik germe
kullanılmamalıdır.
83
PNF GERME
•PNF
tekniğinde
hareketin
kolaylaştırılması
için
propriosepsiyon, dokunma, germe, basınç, görme ve işitme
gibi duyusal uyarılar kullanılır.
84
TUT-GEVŞET
Harmstringleri pasif ger
Harmstringleri izometrik kas
EHA’nı arttır
Harmstringleri pasif ger
85
KAS-GEVŞE
Terapist, pasif olarak germe yapar(4-6 saniye). Kalça
fleksorları konsantrik kasılma yapar ve bu sırada terapist
harmstringleri germeye devam eder(4-6 saniye). Sonra
“gevşet” komutu verir ve terapist harmstringleri biraz daha
pasif olarak gerer(10 saniye). Bu işlem 2-4 kez tekrarlanır.
86
YAVAŞ GERİ DÖN-TUT-GEVŞET
87
İÇİN TEŞEKKÜR
EDERİM
 DİKKATİNİZ