Transcript مدیریت تلفیقی آفات (IPM)

‫برنامهریزی مشارکتی در عملیاتی نمودن مدیریت تلفیقی آفات (‪)IPM‬‬
‫تیر ماه ‪ 1390‬خورشیدی‬
‫تعریف مدیریت تلفیقی آفات‬
‫در سال ‪ 1957‬مدیریت تلفیقی آفات چنین تعریف شده است‪:‬‬
‫”استفاده از روش های بیولوژیک و به زراعی قبل از استفاده از آفتکش‬
‫های شیمیائی برای کنترل آفات“‪.‬‬
‫”سمپاش ی زمانی ضرورت دارد که آفت به مرحله زیان اقتصادی برسد“‪.‬‬
‫تعریف فائو از ‪IPM‬‬
‫‪ IPM‬بر اساس ویژگیهای منطقه ای و مبتنی بر شرایط اکولوژیکی‪ ،‬اجتماعی و‬
‫اقتصادی محلی است‪IPM .‬بسته تکنولوژیکی نیست که به کشاورزان داده شود‬
‫تا آنرا بکارگیرند‪ .‬کشاورزان نیازمند کسب مهارت هائی هستند که بتوانند مناسب‬
‫با مزرعه خود‪ ،‬مدیریت مزرعه را به شکلی مطلوب و بدون تخریب محیط زیست و‬
‫به خطر افتادن سالمت جامعه عملی کنند‪.‬‬
‫به طور کلی‪ IPM ،‬فراتر از کنترل صرف آفات است‪.‬‬
‫تعریف مشارکت؛‬
‫دخالت آگاهانه و داوطلبانه در مراحل تصمیم گیری‪ ،‬برنامه ریزی‪ ،‬اجرا‪،‬‬
‫پایش و ارزیابی‬
‫برنامه ریزی مشارکتی‬
‫برنامهریزی چیست؟‬
‫جایگزینی نظرات جمع بجای تصورات فردی‪ ،‬تالش مستمر و سیستماتیک‬
‫در برطرف کردن مشکالت و به وجود آوردن شرایط جدید‪.‬‬
‫شرایط برنامه ریزی‪:‬‬
‫برابری‪ :‬شرکت کنندگان باید وضعیتی برابر در ارائه نظرات داشته باشند‪.‬‬
‫اعتماد و اطمینان‪ :‬مشارکت کنندگان باید به یکدیگر اطمینان داشته باشند‪.‬‬
‫دموکراس ی‪ :‬فضای تصمیم گیری باید در محیط آزادانه گرفته شود‪.‬‬
‫منطق‪ :‬برنامه ریزی باید بدور از جهت گیری های مختلف باشد‪.‬‬
‫نیاز‪ :‬نظرات باید با استفاده از تجارب مشارکت کنندگان و بر اساس نیازهای واقع آنها‬
‫شکل گیرد‪.‬‬
‫مشارکت کننده کیست؟‬
‫هر فرد‪ ،‬گروه و یا سازمان که دارای مشکل است و مایل است که‬
‫مشکالتش حل شود؛‬
‫بخش های مختلف دولتی بر اساس وظائف سازمانی؛‬
‫کشاورزان بر اساس نیازهای واقعی؛‬
‫برنامه ریزان برای هدایت برنامه ها در جهت حل مشکالت؛‬
‫سیاست گذاران برای سیاست گذاری در هدایت برنامه های؛‬
‫و ‪....‬‬
‫مراحل؛‬
‫شناخت از مشکالت واقعی و بر اساس نیازهای واقعی برای برطرف نمودن‬
‫مشکالت؛‬
‫چشم انداز؛ این که برنامه ریزی چه تاثیری بر خود‪ ،‬خانواده‪ ،‬آینده‬
‫فرزندان‪ ،‬اشتغال‪ ،‬درآمد و ‪ ...‬دارد و چه ویژگی هائی خواهد داشت‪.‬‬
‫مشکل یابی و تجزیه و تحلیل آن؛‬
‫تجزیه و تحلیل هدف؛‬
‫شیوه برخورد؛‬
‫شیوه‬
‫ابزار‬
‫نتیجه‬
‫اقتدار گرایانه‬
‫زور‬
‫سلطه‬
‫نمونه های‬
‫منطقی‬
‫ارتش‬
‫معامله‬
‫گرایانه‬
‫تعامل گرایانه‬
‫پول‬
‫سود‬
‫تجارت‬
‫گفتگو‬
‫شناخت و‬
‫دانش‬
‫مهارت‬
‫مدیریت برنامه ریزی برای اجرای ‪IPM‬‬
‫آیا برداشت مشخص ی از تعاریف وجود دارد؟‬
‫آیا هدف ها مشخص شده اند؟‬
‫آیا فعالیت ها بر اساس هدف های مورد نظر به درستی تعریف شده اند؟‬
‫آیا برای انجام فعالیت ها‪ ،‬ابزار‪ ،‬زمان‪ ،‬برنامه ها به درستی تبیین شده اند‪.‬‬
‫آیا شیوه بکارگیری هر یک از برنامه ها توسط اشخاص مرتبط انجام میشود؟‬
‫آیا برنامه مشخص پایش و ارزیابی برای برنامه طراحی و تائید شده است؟‬
‫آیا شاخص های اندازه گیری هدف ها به درستی طراحی و بکارگرفته میشوند؟‬
‫آیا ماهیت برنامه قابلیت توسعه و پایداری الزم را در خود دارد؟‬
‫‪....‬‬
‫اصول ‪IPM‬‬
‫حفظ سالمت محصول‬
‫نظارت مستمر بر محصول‬
‫حفظ تنوع گونه های مفید‬
‫ماهر شدن کشاورزان در مدیریت مزارع خود‬
‫شاخص ها؛‬
‫اقتصادی (آفت چیست؟ آستانه زیان اقتصادی چیست؟ سطح زیان اقتصادی‬
‫چیست؟ کنترل تلفیق به چه معنی است؟ و ‪...‬؟)‬
‫بهداشتی (تولید کنندگان و مصرف کنندگان)؛‬
‫زیست محیطی (زیستگاه ها و عوارض ناش ی از فعالیت های کشاورزی)؛‬
‫اجتماعی (ظرفیت سازی‪ ،‬تغییر و بهبود‪ ،‬پایداری‪ ،‬پذیرش‪ ،‬منزلت‪ ،‬مشارکت‪ ،‬و ‪>)...‬‬
‫دربرنامهریزی برای اجرای ‪ IPM‬باید؛‬
‫مدیریت تلفیقی آفات‪ ،‬به عنوان استراتژی در حفاظت از محصوالت کشاورزی است‬
‫مورد توجه قرار گیرد؛‬
‫حفاظت از محصوالت کشاورزی بدون در نظر گرفتن اساس تولید‪ ،‬از پایداری الزم‬
‫برخوردار نیست؛‬
‫عملیاتی نمودن ‪ IPM‬نیازمند شیوه و متدولوژی است که باید تبیین و مشخص‬
‫شوند؛‬
‫عبور از یک رویکرد به رویکرد دیگر نیازمند توجه به برنامه های آموزش ی است (کهنه‬
‫و ناکارآمدی‪ ،‬باال به پائین بودن‪ ،‬مبتنی بر کاربرد فن آوری و ‪)...‬؛‬
‫مشارکت کشاورزان در برنامه ریزی؛‬
‫رویکرد جدید‪:‬‬
‫مدیریت مشارکتی تولید و حفاظت از طریق شیوه‬
‫اکولوژيکی‬
‫کشاورز‬
‫ترویج‬
‫تحقیق‬
‫از نظر ساختاری‬
‫اجتماعی‬
‫اقتصادی‬
‫از نظر ماهیتی‬
‫عوامل بیرونی‬
‫عوامل درونی‬
‫باسپاس!‬