مدیریت تلفیقی آفات (IPM)
Download
Report
Transcript مدیریت تلفیقی آفات (IPM)
برنامهریزی مشارکتی در عملیاتی نمودن مدیریت تلفیقی آفات ()IPM
تیر ماه 1390خورشیدی
تعریف مدیریت تلفیقی آفات
در سال 1957مدیریت تلفیقی آفات چنین تعریف شده است:
”استفاده از روش های بیولوژیک و به زراعی قبل از استفاده از آفتکش
های شیمیائی برای کنترل آفات“.
”سمپاش ی زمانی ضرورت دارد که آفت به مرحله زیان اقتصادی برسد“.
تعریف فائو از IPM
IPMبر اساس ویژگیهای منطقه ای و مبتنی بر شرایط اکولوژیکی ،اجتماعی و
اقتصادی محلی استIPM .بسته تکنولوژیکی نیست که به کشاورزان داده شود
تا آنرا بکارگیرند .کشاورزان نیازمند کسب مهارت هائی هستند که بتوانند مناسب
با مزرعه خود ،مدیریت مزرعه را به شکلی مطلوب و بدون تخریب محیط زیست و
به خطر افتادن سالمت جامعه عملی کنند.
به طور کلی IPM ،فراتر از کنترل صرف آفات است.
تعریف مشارکت؛
دخالت آگاهانه و داوطلبانه در مراحل تصمیم گیری ،برنامه ریزی ،اجرا،
پایش و ارزیابی
برنامه ریزی مشارکتی
برنامهریزی چیست؟
جایگزینی نظرات جمع بجای تصورات فردی ،تالش مستمر و سیستماتیک
در برطرف کردن مشکالت و به وجود آوردن شرایط جدید.
شرایط برنامه ریزی:
برابری :شرکت کنندگان باید وضعیتی برابر در ارائه نظرات داشته باشند.
اعتماد و اطمینان :مشارکت کنندگان باید به یکدیگر اطمینان داشته باشند.
دموکراس ی :فضای تصمیم گیری باید در محیط آزادانه گرفته شود.
منطق :برنامه ریزی باید بدور از جهت گیری های مختلف باشد.
نیاز :نظرات باید با استفاده از تجارب مشارکت کنندگان و بر اساس نیازهای واقع آنها
شکل گیرد.
مشارکت کننده کیست؟
هر فرد ،گروه و یا سازمان که دارای مشکل است و مایل است که
مشکالتش حل شود؛
بخش های مختلف دولتی بر اساس وظائف سازمانی؛
کشاورزان بر اساس نیازهای واقعی؛
برنامه ریزان برای هدایت برنامه ها در جهت حل مشکالت؛
سیاست گذاران برای سیاست گذاری در هدایت برنامه های؛
و ....
مراحل؛
شناخت از مشکالت واقعی و بر اساس نیازهای واقعی برای برطرف نمودن
مشکالت؛
چشم انداز؛ این که برنامه ریزی چه تاثیری بر خود ،خانواده ،آینده
فرزندان ،اشتغال ،درآمد و ...دارد و چه ویژگی هائی خواهد داشت.
مشکل یابی و تجزیه و تحلیل آن؛
تجزیه و تحلیل هدف؛
شیوه برخورد؛
شیوه
ابزار
نتیجه
اقتدار گرایانه
زور
سلطه
نمونه های
منطقی
ارتش
معامله
گرایانه
تعامل گرایانه
پول
سود
تجارت
گفتگو
شناخت و
دانش
مهارت
مدیریت برنامه ریزی برای اجرای IPM
آیا برداشت مشخص ی از تعاریف وجود دارد؟
آیا هدف ها مشخص شده اند؟
آیا فعالیت ها بر اساس هدف های مورد نظر به درستی تعریف شده اند؟
آیا برای انجام فعالیت ها ،ابزار ،زمان ،برنامه ها به درستی تبیین شده اند.
آیا شیوه بکارگیری هر یک از برنامه ها توسط اشخاص مرتبط انجام میشود؟
آیا برنامه مشخص پایش و ارزیابی برای برنامه طراحی و تائید شده است؟
آیا شاخص های اندازه گیری هدف ها به درستی طراحی و بکارگرفته میشوند؟
آیا ماهیت برنامه قابلیت توسعه و پایداری الزم را در خود دارد؟
....
اصول IPM
حفظ سالمت محصول
نظارت مستمر بر محصول
حفظ تنوع گونه های مفید
ماهر شدن کشاورزان در مدیریت مزارع خود
شاخص ها؛
اقتصادی (آفت چیست؟ آستانه زیان اقتصادی چیست؟ سطح زیان اقتصادی
چیست؟ کنترل تلفیق به چه معنی است؟ و ...؟)
بهداشتی (تولید کنندگان و مصرف کنندگان)؛
زیست محیطی (زیستگاه ها و عوارض ناش ی از فعالیت های کشاورزی)؛
اجتماعی (ظرفیت سازی ،تغییر و بهبود ،پایداری ،پذیرش ،منزلت ،مشارکت ،و >)...
دربرنامهریزی برای اجرای IPMباید؛
مدیریت تلفیقی آفات ،به عنوان استراتژی در حفاظت از محصوالت کشاورزی است
مورد توجه قرار گیرد؛
حفاظت از محصوالت کشاورزی بدون در نظر گرفتن اساس تولید ،از پایداری الزم
برخوردار نیست؛
عملیاتی نمودن IPMنیازمند شیوه و متدولوژی است که باید تبیین و مشخص
شوند؛
عبور از یک رویکرد به رویکرد دیگر نیازمند توجه به برنامه های آموزش ی است (کهنه
و ناکارآمدی ،باال به پائین بودن ،مبتنی بر کاربرد فن آوری و )...؛
مشارکت کشاورزان در برنامه ریزی؛
رویکرد جدید:
مدیریت مشارکتی تولید و حفاظت از طریق شیوه
اکولوژيکی
کشاورز
ترویج
تحقیق
از نظر ساختاری
اجتماعی
اقتصادی
از نظر ماهیتی
عوامل بیرونی
عوامل درونی
باسپاس!