Transcript 00 KARBON MONOKSİT ZEHİRLENMESİ mutlu

KARBON MONOKSİT
ZEHİRLENMESİ
YRD. DOÇ. DR. F. MUTLU KUKUL GÜVEN
ACİL TIP AD.
SİVAS
2010
CO
• renksiz, tatsız, kokusuz, non-irritan bir gaz
olup karbon içeren metaryallerin tam
yanmamasından dolayı ortaya çıkar.
• havadan hafif ve düşük
konsantrasyonlarda bile zehirli bir
gazdır.
CO
• 0.96 yoğunluğunda, renksiz, kokusuz
• Hb ile birleşme eğilimi, O2den 250 kat 
• Hb + O2  HbO2 (Oksihemoglobin)
• Hb + CO  HbCO (Karboksihemoglobin)
• HbO2 + CO  HbCO + O2
• Miyoglobine olan ilgisi, O2 den 17 kat 
ALEV RENGİ İLE YANMA
ANALİZİ
MAVİ ALEV-TAM
YANMA
PORTAKAL RENGİ
ALEV- EKSİK
YANMAYI VE CO
OLUŞUMU
• SARI ALEV-HİÇ
YAKMA
CO Kaynakları










Çevredeki doğal CO kaynakları
Sigara dumanı
Egzos dumanı
Bina yangınları
Odun-kömür sobaları
Havagazı
Kalorifer kazanları
Metilen klorid
Barbekü
Desfluran
Kullanım Yerleri
Metanol ve Fosgenin kimyasal
imalatında
Plastik sentezinde, organik sentezde
Metallurjide
Asitlerin, esterlerin, hidroksi asitlerin ve
glikolik asitin imalatında
kullanılmaktadır.
Mesleki Risk Grupları






İtfaiyeciler
Araba tamircileri
Madenciler
Çelik endüstrisinde çalışanlar
Propan yakıtlı araçları kullanan işçiler
Kazan dairesinde çalışanlar
• Sigara içenlerde COHb %5-10
düzeyindedir.
• Hb yıkımı sonucunda çok az miktarda
vücutta üretilir.
Havadaki CO oran artıkça daha kısa
sürede ölüm oluşabilir.
Havadaki Oran
Zehirlenme Belirtileri
(Maruz Kalma Süresi)
%0.001 (10 ppm)
ATMOSFERDEKİ ORTALAMA ORANI
%0.01 (100 ppm)
Kendini belli etmez, tesirsizdir.
%0.02 (1.5 saat)
Baş ağrısı ve zehirlenme izleri.
%0.04-0.05 (1 saat) Baş dönmesi, göz kararması, kusma, bilinç kaybı ve daha
fazla maruz kalmada ölüm.
%0.08-0.1 (1 saat)
Şuur kaybı ve daha fazla süre maruz kalınırsa ölüm.
%1 (0.5 saat)
HEMEN ÖLÜM
TOKSİKOLOJİK
MEKANİZMA
 Hipoksi
 Sitokrom oksidaz inhibisyonu
 Lipid peroksidasyon
• CO  sitokrom oksidaz inhibitörüdür.
Hücresel oksidoredüksüyonu bozar,
solunum enzimlerini süprese eder.
• HbCO oranı % 10 olana kadar hiçbir
zehirlenme belirtisi görülmez.
• CO hemoglobine oksijenden 230 ile270
kat, myoglobine ise 20 ile 25 kat daha
yüksek affinite ile bağlanır
• Sitokrom aa3 ise oksijenden 9 kat daha
fazla affinite ile bağlanır.
• CO neuroglobine bağlanarak beyin
fonksiyonlarında bozulmaya neden olur.
• Lökositlerin endotele bağlanmasını
arttırarak dokularda iskemiye neden
olurlar.
ZEHİRLENME BELİRTİLERİ
 Solunum süresine
 CO miktarına
 Oluşan HbCO oranına

Kişinin fizyolojik ve patolojik özelliklerine
bağlıdır.
TOKSİK ARALIK
Havada 5000 ppm CO insanlar için 5
dakikada letal
COHb seviyesi % 25 in üzerinde
genelde toksiktir
% 65-70 in üzerinde COHb seviyesi
oksijen
tedavisi yapılmadığı takdirde
öldürücüdür
AKUT
HbCO Oranı
ZEHİRLENME
(Satürasyon yüzdesi)
% 10-30 : Baş ağrısı, baş dönmesi, solunum güçsüzlüğü,
yorgunluk hissi.
% 30-50 : Bulantı, kusma, kaslarda güçsüzlük, uykuya eğilim,
dalgınlık, görmede bulanıklaşma.
% 50-70 : Bilinç kaybı, solunum yetmezliği, kaslarda kramplar,
konvülsiyonlar, tendon ve kornea refleks kaybı,
inkontinans,
pupillalarda ışık reaksiyon yokluğu
% 70-80 : Solunum ve kalp durması  ÖLÜM
Hafif Toksisite
Temporal veya frontal zonklayıcı baş
ağrısı
Yorgunluk ve bitkinlik hissi,
Hareket halinde dispne
Mide bulantısı,
Baş dönmesi
Orta Derece Toksisite








Ciddi baş ağrısı
Baş dönmesi
Bulantı-kusma
Senkop
Taşikardi ve Takipne
Bradikardi ve Bradipne
Flushing, siyanoz
Dikkatte azalma, düşünme ve yargıda
güçlük
 Ataksi, hallüsinasyonlar
 Görmede bulanıklık, kulaklarda çınlama
 Kardyiovasküler toksisite
Ciddi Toksisite
Senkop
Konvülzyonlar
Konfüzyon, oryantasyon bozukluğu
Fekal inkontinans
Ventriküler disritmiler
Kardiyorespiratuvar depresyon
Pulmoner ödem
Solunum yetmezliği
Stupor, bilinç kaybı, koma, kollaps ve
ölüm
Geç Dönem Etkileri









Akinetik mutism
Parkinsonizm
Apraksi, agnozi
Görme bozukluğu, kortikal körlük
Amnezi
Depresyon, demans
Psikoz, paralizi, inkontinans
Kore, periferik nöropati
Kişilik değişiklikleri, şiddet, sinirlilik
görülebilir.
Vital Bulgular :Hipotansiyon
Hipertansiyon
Göz bulguları : Retinopati
Görme alanı kaybı
Retinal venöz dolgunluk
Kulak bulguları : Geçici veya kalıcı
duyma kayıpları
Kardiyovasküler Sistem
Bulguları
 Taşikardi
 Miyokardiyal iskemi
 Kardiyak yetmezlik
 Ritim bozuklukları
 EKG Bulguları
 Myokardit
Solunum Sistemi







Takipne
Hiperventilasyon
Dispne
Solunum yetmezliği
Pulmoner ödem
Respiratuvar alkaloz
Diyafragmatik paralizi
Nörolojik Bulgular
Akut etkileri:
 Baş ağrısı, baş dönmesi
 Oryantasyon bozukluğu
 Reflex değişiklikleri
 Konsantrasyon güçlüğü
 Hafıza kayıpları
 Senkop
 Serebral ödem
 Konvülzyonlar
 Koma
Post CO Sendromu
baş ağrısı, bulantı ve
güçsüzlük
halinin maruziyeti takiben 2-3 hafta
kalıcı olması “Post CO Sendromu ”
diye adlandırılmaktadır
Ciddi Geç Nörotoksisite










Oryantasyon bozukluğu
Apati,konfüzyon
Hipokinezi
Akinetik mutism
Ciddi hafıza kayıpları
Geç dönem bilinç kaybı
Yürüme bozukluğu, konuşma bozukluğu
Fekal üriner inkontinans
Periferik nöropati
Tourette sendromu ve Parkinson
sendromu.
Fizik Muayene Bulguları









Maske yüz
Kas tonusunda artış
Kısa adımlarla yürüyüş
Reflex artışı
Klonus
Ataksi
Koreoateotik hareketler
Tremor
Babinski +
 CT-MR Bulguları: Özellikle globus pallidusta
olmak üzere bilateral basal ganglia lezyonları
görülebilir. Diffüz beyaz cevherde
değişiklikler, demiyelininazsyon gelişebilir.
 EEG Bulguları: Bilateral fronto temporal
alanda yaygın yavaş dalga aktivitesi
görülmüştür
Geç Hafif Nöropsikolojik
Sekeller
 Baş ağrısı, baş dönmesi
 Anoreksi
 Bulantı
 Apati, letarji
 Hafif kişilik değişiklikleri
 Hafıza problemleri ve unutkanlık olabilir
 Fiziksel ve nörolojik muayenede pozitif
birşey yoktur,
Tanı için nöropsikometrik test
yapılmalıdır.
Gastrointestinal Sistem Bulguları
Bulantı
Kusma
İntestinal iskemi
Hepatik
Genitoüriner Sistem Bulguları





Hematüri
Albuminüri
Renal yetmezlik
Miyoglobinüri
Akut tubuler nekroz
Hematolojik Bulgular
•
•
•
•
•
•
Trombositopenik purpura
Hemolitik anemi
Polisitemi
Kanamalar
Lökositoz
Atipik lenfositler
Dermatolojik Bulgular
Büllöz lezyonlar ve veziküller
Kiraz kırmızısı deri ve mukoza
Geç lokalize alopesi
Donmalar ve yanıklar
Kas-İskelet Sistemi Bulguları

Muskuler nekroz
 Rabdomiyolizis
 Kompartman sendromu
 Geç hareket bozuklukları
GEBELİK TOKSİSİTESİ
Konjenital anomaliler:
• Yarık damak, yarık dudak
• Telensefalik disginezi
• Konvülzyonlar
• Kalıcı beyin hasarı
• Mental reterdasyon
• Ölü doğum, düşük doğum ağırlığı
• Ekstremite malformasyonları
• Hipotoni, reflex kaybı
• Mikrosefali
• Gebelerde CO intok gebe için daha fazla
risk nedeni değildir ancak fetus için daha
fazla risk söz konusudur.
– Çünkü fetal Hb.nin CO.e afinitesi erişkin
HB.den daha fazladır
RİSK GRUPLARI




İnfantlar ve çocuklar
Gebeler
Yaşlılar
KOAH,iskemik kalp hastalığı ve
anemi hikayesi
Alkol alımı
LABORATUVAR









COHb seviyesi
EKG
Elektrolit, kan şekeri
CPK, Miyoglobin
BUN, kreatinin
LDH, Amilaz
SGOT, SGPT
Arteriel kan gazı
CT-MR-EEG-Nöropsikometrik test
CO ELİMİNASYON YARI
ÖMRÜ
 Oda havasında 5-6 saat
 %100 oksijen ile 40-90 dakika
 HBO (3 atmosfer basınçda) 30
dakikadan az
 Fetal CO yarılanma ömrü yaklaşık
anneninkinden 5 kat uzun
TEDAVİ
 Hasta zehirlendiği ortamdan
uzaklaştırılmalı
 Oksijen
 HBO Tedavisi
Hastada daha önce olmuş veya olan
bilinç kaybı
Nörolojik ve metabolik bulgu ve
semptomu olan hastalarda
COHb seviyesi %25-40 ın üzerinde
olanlarda
Kardiyak komplikasyonu olanlarda
Hasta hamile ise
Hamilelikte HBO Tedavisi
 Annenin HBO ne ihtiyacı olması
 CO in fetotoksisitesinin gösterilmesi
HBO Tedavisinin
Komplikasyonları
Barotravma
Oksijen tokisitesi
Ateş
Klostrofobi
Reversible miyopi
 Serebral ödem tedavisi
 Pulmoner ödem tedavisi
 Asidoz içinde semptomatik tedavi
yapılmalıdır
 N-asetil sistein ve allopurinol
tedavileri deneysel aşmadadır
Postmortem Değişimler
Dış Muayene : Yüz kırmızı, şiş
Gözler parlak, Konjonktiva hiperemik
Ölü morlukları  kiraz kırmızısı
Postmortem Değişimler
Dış Muayene : Yüz kırmızı, şiş
Gözler parlak, Konjonktiva hiperemik
Ölü morlukları  kiraz kırmızısı