Transcript YETERLİ VE DENGELİ BESLENME

ÇOCUKLUK ÇAĞI
OBEZİTESİ VE
BESLENME
YETERLİ VE
DENGELİ
BESLENME
Ana Hedef
Sağlıklı bireylerden oluşan sağlıklı bir topluma
ulaşmaktır.
Amaç


Örgün ve yaygın eğitimde
obezite ile mücadele
konusunda, okul öncesi
ve okul çağı çocuklarına,
adolesanlara, gençlere
sağlıklı beslenme ve
düzenli fiziksel aktivite
alışkanlığını kazandırmak,
Sağlıklı ve üretken
nesillerin yetiştirilmesine
katkı sağlamak
Hedef

Farkındalık

Davranış değişikliği
Çağımızın korkulan rüyası obezite
DSÖ tarafından obezite
Sağlığı bozacak ölçüde yağ
dokularında anormal veya
aşırı yağ birikmesi olarak
tanımlanmıştır.
Dünya Sağlık Örgütü (DSÖ) verilerine göre:

Dünyada 400 milyonun üzerinde obez ve
yaklaşık 1.6 milyar aşırı kilolu birey
bulunmaktadır.

2015 yılında bu oranın 700 milyon obez ve
2.3 milyar aşırı kilolu bireye ulaşacağı
düşünülmektedir.
OBEZİTE
ENERJİ ALIMI
ENERJİ HARCAMASI
PROBLEM HANGİ TARAFTA
?
Çocukluk çağı obezitesi
Çocukluk çağındaki vücut ağırlığı, yetişkin
dönemdeki ağırlığın göstergesi olup, obez
çocukların %20-50’sinin yetişkin dönemde de obez
olduğu bildirilmiştir (WHO, 2000; Must, 2003).
13
OBEZİTE KÜRESEL
EPİDEMİK
BİR SORUN.....
Küresel ve Epidemik Sorun Obezite

Dünyadaki 5-17 yaş
grubundaki her 10 çocuktan biri
yani 155 milyon çocuk kilolu,

Bunların % 2-3’ ü yani yaklaşık
30-45 milyonunda ciddi
şişmanlık oluştuğu bildirilmiştir.
H.Ü Çocuk Sağlığı Enstitüsü Sosyal Pediatri Ana Bilim Dalı Obezite Raporu
ÇOCUKLUK ÇAĞI
OBEZİTESİNDEN KİM
SORUMLU
• ÇOCUKLAR MI?
•
•
•
•
•
•
AİLELER
OKULLAR
TOPLUM
DEVLET
TEDARİKÇİLER
........................
?
Bebeklik döneminde
Yeteri kadar
emzirmeme
Hazır mamalara
yönelme
Uygun zamanda ek
gıdaya başlamama
Evde yanlış uygulama

Yüksek kalorili gıda tüketimi

Çok sık ( yüksek kalorili ) yada seyrek yemek

Çok şekerli gıda tüketmek

Gece yatmadan önce yemek

Atıştırmalıklar (Abur-cubur )
Ev Dışında Yemek

Porsiyonlar büyüyor

Garnitür=patates cipsi

Lezzet=yağ+krema

Fast-food promosyonları

Meşrubatlar
Yıllar Önce
280 kkal
2008
Enerji yoğunluğu
Porsiyon büyüklüğü
İçecekler
1120 kkal
İçecekler
• Meşrubat ve meyveli soda
tüketimi dramatik şekilde artıyor.
120 cc
• Fast-food restoranlardaki menü
kavramı yemek yanında birşey içmeyi
zorunlu kılıyor.
330 cc
500 cc / gün
İÇECEK
6-13 YAŞ
2 AY
1.12 ±0.7 kg
Mrdjenovic et al. J Pediatr 42:604610,2003
Arabalar
Televizyon
Bilgisayar
Hareketsiz işler
Okul öncesi ve ilkokul çocuklarının %62’sinin
günde 2 saatten fazla TV izlediği,
%8.3’ünün ise 4 saatten fazla TV izlediğini
saptanmıştır.
Obezitenin Tedavisi
Amaç
Gerçekçi bir kilo kaybı hedeflenerek,
obeziteye ilişkin riskleri azaltmak ve yaşam kalitesini
yükseltmektir.
Obezite tedavisinde kullanılan yöntemler
 Tıbbi beslenme tedavisi
 Egzersiz tedavisi
 Davranış değişikliği tedavisi
 Farmakolojik tedavi
?????
 Cerrahi tedavi
?????
YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
YETERLİ VE DÜZENLİ
FİZİKSEL AKTİVİTE
Doğru beslen
27
BESİN GRUPLARI
İçerdikleri besin öğeleri benzeyen
besinler bir araya toplandığında 4 grup
oluşmaktadır.Bunlar;
1-Süt grubu
2-Et-yumurta-kuru baklagil grubu
3-Taze sebze ve meyve grubu
4-Ekmek ve tahıl grubu
2 porsiyon
(2 su bardağı süt-yoğurt)
2 porsiyon
Enerji
(1 porsiyon et,
harcamasına
tavuk,
göre 4-6 orta
yumurta;
dilim ekmek,
½
balık,
1 porsiyon
- 2
baklagil, fındık,
porsiyon
ceviz, fıstık
saflaştırılma-
vb.)
mış tahıllar
5 porsiyon
Süt Grubu





Sağladığı önemli
besin öğeleri:
Kalsiyum
Protein
D vitamini
Bazı B grubu
vitaminler
Fosfor
Süt

kemik mineral yoğunluğu

adolesanlarda kalsiyum alımı ve kemik yoğunluğu artışı

kan basıncı ve hipertansiyon

kolon kanserine karşı koruyucu

immün fonksiyonlar üzerine olumlu etki

vücut ağırlığının kontrolünde etkin olduğu bilinmektedir.

Ünal N.,Besler T.,HÜ.Beslenmede sütün önemi ,2006
Günde 2-3 su bardağı
Süt veya yoğurt tüketilmelidir.
7
Et,yumurta,kuru baklagil grubu
Sağladığı önemli
besin öğeleri:
Protein
Demir
Bazı B grubu
vitaminler
Yumurta en iyi kalite proteindir.
Demirden zengindir.
Karanlıkta görmemizi sağlayan, gözlerimizi güçlendiren A vitamini
açısından zengindir.
ET,TAVUK,BALIK,YUMURTA
GÜNDE EN AZ
2 PORSİYON
KURUBAKLAGİLLER
GÜNDE EN AZ
1 PORSİYON
SEBZE VE MEYVE GRUBU
Sağladığı önemli
besin öğeleri:
C vitamini,A
vitamini
Mineraller
SEBZE VE MEYVELER
GÜNDE EN AZ
5 PORSİYON
EKMEK VE TAHIL GRUBU
Sağladığı önemli besin
öğeleri:
*Karbonhidrat
*Bazı B grubu vitaminler
*Mineraller
EKMEK VE TAHIL GRUBU
GÜNDE EN AZ
4-6 Dilim EKMEK
+
4-6 Kaşık Pilav
veya Makarna
DENGELİ MENÜ ÖRNEKLERİ
Süt
Haşlanmış
yumurta
Domates-salatalık
ekmek
DENGELİ MENÜ ÖRNEKLERİ
Peynirli omlet
Domatessalatalık
Ekmek
Ihlamur
ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEĞİ
Şehriye çorba
Kıymalı patates
Meyve
???
ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEĞİ
Mercimek çorba
Etli yaprak sarmayoğurtlu
meyve
ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEĞİ
Tavuk
Pirinç pilavı
Yoğurt
????
ÖĞLEN VE AKŞAM YEMEĞİ
Kıymalı tepsi
böreği
Domates salatası
Ayran
ARA ÖĞÜNLER
– Meyve, ayran, süt, taze meyve suları,
peynir-ekmek, küçük kek veya poğaça
gibi besinler tercih edilmelidir.
– Tatlı yemek istediğiniz zamanlarda en iyi
seçim, sütlaç veya muhallebi gibi sütlü
tatlılardır.
Kahvaltı=Okul Başarısı
YETERLİ VE DENGELİ
BESLENME
YETERLİ VE DÜZENLİ
FİZİKSEL AKTİVİTE
Uyan ve her gün egzersiz yap
FİZİKSEL AKTİVİTE
• DÜZENLİ FİZİKSEL AKTİVİTE OBEZİTE
RİSKİNİ AZALTIYOR.
• ÜLKEMİZDE FİZİKSEL AKTİVİTE
YETERSİZLİĞİ
7-18 YAŞ ARASINDA KIZLARDA %20.7
VE ERKEKLERDE %14.5.
Pediatr Int 42:259–267;2000.
Fiziksel aktivite niçin önemlidir?
Kognitif
Mutluluk
ve fonksiyon
Sosyalgelişebilecek
iletişim&
Serotonin
hormon
(algılama)
ve
Yetişkinlikte
EnerjiAnksiyete
dengesinin
Kendine-güven
vemoral
İyi
olma
ve
sosyal
ve
gelişimi
Salınımını
uyardığı
hastalıkların
riskini
akademik
başarıyı
Sağlığın
bütününü
geliştirdiği
için
stresi
azalttığı
için
kendine
güven
için
Artarkorunması
sağladığı
azaltmak
içiniçin
sağladığı için
Öğünleri
planlamalı
gıda seçimlerini
TV seyretme
ya da ve
bilgisayarda
oyun
En iyi veyerine
kolay
egzersiz
: YÜRÜME
oynama
hep birlikte
masa
yapmalı
Bir
ödül olarak
asla
bir yiyeceği
Fiziksel
aktivite
olanaklarının
başında yemek yeme
Kilo kaybetmeye
yöneltmek için motive
kullanmamak
artırılması,
Günde
en az cesaretlendirilmeli
30 dk orta şiddetli fiziksel
ederek
aktivite
Neler yapabiliriz?
 Fiziksel aktivitenizi arttırın (asansör
yerine merdiveni tercih edin, yakın
mesafedeki yerlere gitmek için
yürümeyi tercih edin),
 Televizyon, bilgisayar başında daha
az vakit harcayın,
 Yaşına uygun fiziksel aktivitelere
yönlendirin( basketbol,voleybol, yüzme,
vb.)
TEŞEKKÜRLER
Benim İşim Değil ki !!!
Öykümüz HERKES, BİRİSİ, HERHANGİ BİRİ ve HİÇ
KİMSE adlı dört kişi hakkında ...
Yapılması gereken önemli bir iş vardı ve HERKES,
birisinin
bu
HERHANGİ
yapmadı.
işi
yapacağından
BİRİ
BİRİSİ
yapabilirdi,
buna
çok
emindi.
ama
Gerçi
HİÇ
kızdı,
işi
KİMSE
çünkü
iş
HERKESİN işiydi. HERKES, HERHANGİ BİRİNİN bu
işi yapabileceğini düşünüyordu ama HİÇ KİMSE,
HERKESİN yapmayacağının farkında değildi. Sonunda
HERHANGİ
BİRİNİN
yapabileceği
bir
işi
HİÇ
KİMSE yapmadığı için HERKES, BİRİSİNİ suçladı.
SB_Bölgesel Eğiim 6-7 2008