Transcript Vendimet për të shitur ose përpunuar më tutje

Ligjërata 5
ANALIZA DIFERENCIALE
DHE MARRJA E VENDIMEVE
NË AFAT TË SHKURTËR
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
1
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes
Modeli vendimmarrës është metodë
formale e zgjedhjes, zakonisht përfshinë
analiza kualitative dhe kuantitative
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
2
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes
Gjatë dekadës së fundit, rritja e konkurrencës i ka shtyrë
kompanitë t’i rifokusojnë resurset e tyre dhe të mbrojnë biznesin
e tyre nga agresorët. Në zhvillimin e strategjive për të fituar këtë
luftë, menaxherët kanë arritur konsensus në dy kritere
strategjike.
1. Së pari, për të fituar betejën, fokusi i kompanisë duhet të jetë
në shpërndarjen e produkteve dhe shërbimeve në mënyrë sa
më konsitente me dëshirat e konsumtarëve.
2. Së dyti, asnjë kompani nuk mund t’i bëjë të gjitha punët si
duhet. Mirëpo, ajo çka menaxherët mundohen ta bëjnë mirë,
është të mbesin në treg, përkatësisht, të mbesin gjallë. Kjo vjen
si rezultat i një vendimmarrje sa më funksionale, si afatshkurtër,
ashtu edhe asaj strategjike.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
3
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes
Vendimmarrja është një nga funksionet bazë të një
menaxheri. Për të realizuar këtë detyrë komplekse dhe
të vështirë, menaxherët mbështeten gjerësisht në të
dhënat kontabël, sidomos në ato që kanë të bëjnë me
koston dhe çmimin.
 Këto të dhëna kontabël, të cilat mblidhen dhe janë të
përshtatshme për përgatitjen e pasqyrave financiare të
një kompanie, nuk do të thotë që janë të tilla edhe për
zgjidhjen e problemeve të përditshme, me të cilat
merret menaxhmenti i kompanisë.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
4
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes


Për shembull, regjistrimet kontabël mund të tregojnë se sa
kushton një produkt, kur operacionet e punës kryhen
kryesisht me dorë, kostot e vendimmarrjes do të tregonin
se sa do të kushtonte produkti nëse operacionet e punës
janë të mekanizuara.
Këto kosto llogariten sipas koncepteve të ndryshme. Ato
nuk përcaktohen sipas rregullave të kontabilitetit financiar.
Kostot e vendimmarrjes janë kosto për qëllime të veçanta
që përdoren për situatën për të cilën ato janë të dobishme.
Ato nuk kanë përdorim të përgjithshëm.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
5
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes
Kostot për pasqyrat financiare janë kosto
historike, ndërsa kostot e vendimmarrjes
janë kosto të së ardhmes që pritet të
tregojnë çfarë do të ndodhë në një tërësi
kushtesh të supozuara.
 Kostot e vendimmarrjes përgjigjen në
pyetjen çfarë do të ndodhë nëse zgjedhet
kjo alternativë?

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
6
Informacioni dhe procesi i
vendimmarrjes
Derisa vetë procesi i marrjes së vendimeve nënkupton
vendosjen në mes të dy alternativave dhe zgjedhjen
përfundimtare të njërës prej tyre, duhet pasur parasysh
disa lloje të kostove që mund të kenë ndikim të
konsiderueshëm me marrjen e vendimit.Ato janë:
1. Kostot relevante
2. Kostot e fundosura
3. Kostot oportune
4. Kostot diferenciale
5. Kostot e diferencës

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
7
Kostot relevante
Kostot e aplikueshme për
vendime specifike,
Kostot të cilat duhet të kenë
lidhje me alternativën që
menaxheri zgjedh.
Kostot që janë të
shmangshme
Kostot e ardhshme që dallojnë
në mes alternativave.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
8
Kostot relevante
Procesi i vendimmarrjes nënkupton vendosjen në
mes të dy alternativave dhe zgjedhjen
përfundimtare të njërës prej tyre, duke pasur
parasysh disa lloje të kostove:
- Kostot e rëndësishme – janë kostot që
dallojnë brenda alternativave. Kostot e
rëndësishme janë kosto të shmangshme, kosto që
do të eliminohen në tërësi apo pjesërisht duke
zgjedhur një alternativë ndaj tjetrës,

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
9
Kostot relevante
Koncepti i relevancës është i pavarur nga koncepti i
sjelljes së kostove. Për me qenë më specifik, kostot
relevante mund të jenë si fikse ashtu edhe variabile.
 Shembull i i braktisjes së produktit mbylljes së linjës
prodhuese (kosto relevante: kostot variabile)
 Shembull i i pranimit të porosisë speciale (kosto
relevante: kostot fikse).
 Shumë kosto të klasifikuara si relevante në një
kontekst, në një tjetër mund të jenë jo relevante.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
10
Koncepti i kostove relevante
 A do të mund të shkoni për pushime në Durres me veturë apo
do të fluturoni ?
 Duhet të siguroni informacionet vijuese për të ju ndihmuar në
marrjen e vendimit:
 Kosto e hotelit $80 për natë.
 Kosto e ushqimit $20 për ditë.
 Sigurimi i veturës $300 për një vit.
 Kosto shtesë për taksat në rrugë $5 për ditë.
 Kosto e naftës $100.
 Bileta e aeroplanit $200.
 Vozitja ju merr një ditë duke ju shkurtuar pushimin
për një ditë.
Koncepti i kostove relevante
Analiza e pushimit
Vozitje / fluturim
Kosto
Vozitja
Hoteli
$ 640
Ushqimi
160
Taksat
40
Sigurimi i veturës
300
Nafta
100
Bileta e aero...
-
8 ditë @ $80
Flutur.
$ 640
160
40
300
200
8 ditë @ $20
8 ditë @ $5
Koncepti i kostove relevante
Analiza e pushimit
Vozitje / fluturim
Kosto
Vozitja
Hoteli
$ 640
Ushqimi
160
Taksat
40
Sigurimi i veturës
300
Nafta
100
Bileta e aero...
-
Flutur.
$ 640
160
40
300
200
Kostot nuk ndryshojnë ,
andaj nuk janë relevante
për marrje të vendimit
Po ashtu, edhe sigurimi i
veturës nuk është relevant
sepse edhe ashtu ndodhë.
Koncepti i kostove relevante
Analiza e pushimit
Vozitje / fluturim
Kosto
Vozitja
Hoteli
$ 640
Ushqimi
160
Taksat
40
Sigurimi i veturës
300
Nafta
100
Bileta e aero...
-
Flutur.
$ 640
160
40
300
200
A janë dy ditë
ekstra qëndrimi në
Durrës më keq se
ekstra kosto e
fluturimit për $100 ?
Kostot e transportit
dallojnë në mes të
këtyre dy alternativave,
andaj ato janë relevante
për vendimin tuaj
Kostot e fundosura (sunk costs)

Kostot e shkaktuara në të kaluarën për
sigurimin e një aseti apo të një burimi
quhen kosto të fundosura. Ato nuk mund të
ndryshohen, pa marrë parasysh çfarë
aksioni i ardhshëm do të merret.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
15
Kostot e fundosura (sunk costs)

1.
2.
Shembull: Më 6 janar 2010, kompania ka blerë një sistem
kontrolli për 2.000.000 € me jetë zgjatje prej 5 vitesh dhe
pa vlerë të mbetur. Pesë ditë më vonë, menaxheri ka
gjetur të njëjtin sistem për 1.800.000 €, me të njëjtën jetë
zgjatje dhe pa vlerë të mbetur. Po ashtu, është gjetur se
pajisja e blerë mund të shitet vetëm për 1.300.000 €.
Kompania gjindet para dy alternativave:
të përdorë pajisjen e blerë apo
të shet pajisjen origjinale dhe të blejë pajisje të re.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
16
Kostot e fundosura
Të gjitha kostot e shkaktuara në të kaluarën të cilat nuk mund të
ndryshojnë me asnjë vendim të ndërmarrë tani apo në të ardhmen.
Kostot e fundosura nuk duhet të merren në konsiderim në marrje të
vendimit.
Shembull: Para dy vitesh, ju keni blerë një automobil
që ju ka kushtuar $10,000. Kosto prej $10,000 është
kosto e fundosur sepse, derisa e vozitni, parkoni
apo shitni, ju nuk mund të ndryshoni koston prej
$10,000 .
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
17
Kostot oportune
Paraqesin një koncept ekonomik dhe
mund të definohen si vlerë e
alternativës më të mirë të zgjedhur me
qëllim të marrjes së vendimit adekuat
afarist
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
18
Kostot oportune
SHEMBULL:
Nëse kemi blerë një artikull me çmim prej 2,10 €, të cilin e
kemi shitur me çmim prej 2,30 €, ku çmimi i tregut është
2,40 €, sipas evidencës kontabile ne kemi fituar 0,20 €,
mirëpo nëse bazohemi në procesin e marrjes së vendimeve
ne kemi humbje për 0,10 €. Me fjalë tjera, pasi që objektiv i
shpenzimeve në procesin e marrjes së vendimeve është
gjetja e profitit relativ të njërës alternativë ndaj tjetrës, bazë
për vlerësimin e të gjitha resurseve matëse dhe aktiviteteve
(produkti apo shërbimi) duhet të jetë maksimumi i profitit
potencial
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
19
Kostot diferenciale

Kostot diferenciale - përllogariten në atë
mënyrë që kostot e diferencës ndahen me
numrin e njësive të prodhuara, përkatësisht
me sasinë e produkteve të prodhuara në
shkallën e caktuar të punësimit.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
20
Kostot e diferencës

Kostot e diferencës paraqesin dallimin
ndërmjet shumës së tërësishme të kostove të
një shkalle të shfrytëzimit të kapaciteteve dhe
të shumës së tërësishme të kostove të
shkallës së mëparshme të shfrytëzimit të
kapaciteteve.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
21
Parimet në të cilat duhet bazuar marrja e
vendimeve afariste

Procesi i marrjes së vendimeve mund të bazohet
në këto parime:

Definimi i qëllimit,
Marrja e alternativave në konsiderim,
Evoluimi i alternativave për sqarimin e
qëllimit dhe
Përzgjedhja e kursit të aksionit.



13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
22
Parimet në të cilat duhet bazuar
marrja e vendimeve afariste

Puna e parë që duhet të bëhet me rastin e marrjes së
vendimeve, është definimi i qëllimit. Vendimmarrësi duhet të
bëjë me dije qëllimin që do të realizohet duke e shndërruar në
term eksplicit. Kështu, një organizatë mund të ketë disa qëllime
për të njëjtën kohë, mirëpo, në rastet e ekzistimit të një situate
të tillë, për kompaninë është thelbësore që njëri qëllim të jetë
konsistent me qëllimin tjetër. P. sh., kompania mund të ketë si
qëllim maksimalizimin e profitit, por në të njëjtën kohë edhe
maksimalizimin e pjesëmarrjes së saj në treg.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
23
Parimet në të cilat duhet bazuar
marrja e vendimeve afariste

Procesi i marrjes së vendimeve përherë përfshin zgjedhjen në mes
të alternativave të ndryshme, me qëllim të marrjes së vendimit
përkatës. Natyrisht, është e pamundur të zgjidhet alternativa
përkatëse, nëse nuk është e analizuar që më parë. Alternativa
atraktive nuk do të thotë se automatikisht i nënshtrohet procesit të
marrjes së vendimit, por edhe më tutje do t’u nënshtrohet analizave
të mëtutjeshme. Në ndihmë zhvillimit të këtij procesi, në masë të
konsiderueshme i vjen edhe sistemi i informatave për resurset e
jashtme dhe të brendshme (eksterne dhe interne), të cilat janë të
mirëseardhura me rastin e marrjes së vendimit përkatës afarist.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
24
Parimet në të cilat duhet bazuar marrja e
vendimeve afariste








Po ashtu, kontabilisti menaxherial duhet ta njohë tërë rrjedhën e procesit
të marrjes së vendimeve, me qëllim të dhënies së kontributit rreth
krahasimit të alternativave në dispozicion dhe me qëllim të zgjedhjes së
alternativës më të mirë. Ai, para së gjithash, duhet t’i njohë të gjitha
teknikat dhe konceptet e mundshme, duke përfshirë:
Përcaktimin e kostove dhe të hyrave relevante,
Shfrytëzimin e probabilitetit në analizat e marrjes së vendimeve,
Konstruktimin e të ashtuquajturit “drurit” të marrjes së vendimeve,
Shfrytëzimin e analizës “CVP”,
Shpërndarjen e resurseve duke shfrytëzuar programimin linear,
Shfrytëzimin e rregullave dhe të modeleve formale, si dhe
Shfrytëzimin e teknikës së vlerësimit të investimeve, siç është Cash flow
zbritës etj.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
25
Parimet në të cilat duhet bazuar
marrja e vendimeve afariste

Përzgjedhja e kursit të aksionit është
shkalla e zgjedhjes së alternativës më të mirë
nga ato të mundshmet.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
26
Përdor procesin pesë hapësh të
marrjes së vendimeve
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
27
Prapaveprimi
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes
Hapi 1.
Përcaktimi i problemit
Kostot historike
Informata tjera
Hapi 2.
Identifikimi i alternativave
Parashikime specifike
Hapi 3. Parashikimi i kostos...
Hapi 4.
Krahasimi i kostove
Hapi 5.
Zgjedhja e alternativës
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
28
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes

Përcaktimi i problemit. – Nganjëherë vendimi që
do të merret është shumë i qartë. P.sh., nëse
kompania ka pranuar një porosi speciale për shitjen e
produktit me çmim më të ulët se çmimi i zakonshëm,
definimi i problemit është ta pranojë apo të mos e
pranojë ofertën. Mirëpo, ka raste kur problemi nuk
është kështu i qartë. Çka nëse ka filluar të bjerë
shitja e produktit më të njohur të kompanisë? Të
rritet konkurenca? Të ulet cilësia e produktit? Të
hulumtohet për futjen e produktit të ri në treg? Para
se të merret vendimi, problemi duhet sqaruar dhe
definuar në terma shumë specifik
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
29
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes
 P.sh.,
për të ilustruar hapat e procesit, merrni në
konsiderim një prodhues të mollëve. Çdo vit,
afërsisht 20% të mollëve të mbledhura dalin të
vogla dhe me formë të çuditshme. Këto mollë nuk
mund të shiten në kanale normale të
shpërndarjes dhe thjeshtë hidhen në kopshte për
t’u përdorur si pleh. Kjo metodë duket e
kushtueshme dhe pronari nuk është i kënaqur me
të. Se çka duhet të bëhet me këto mollë është
problemi me të cilin përballet prodhuesi i mollëve
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
30
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes

Identifikimi i alternativave të realizueshme. – Pasi të
sqarohet problemi, menaxheri duhet të specifikojë kriteret
përmes të cilëve do të merret vendimi. A do të jetë objektiv
kryesor i kompanisë maksimizimi i profitit, pesëmarrja në
treg apo ulja e kostove? Nganjëherë objektivat janë në
konflikt. Kështu,objektiv i kompanisë mund të jetë ulja e
kostove dhe ruajtja e kualitetit ekzistues të produktit. Në
këto raste, njëri nga objektivat përcaktohet si kriter
vendimmarrës (p.sh. ulja e kostove), ndërsa objektivi tjetër si
kriter përcjellës (p.sh. ruajtja e kualitetit të produktit). Duke
përcaktuar objektivin kryesor, menaxheri orientohet në
identifikimin e alternativave të mundshme të realizueshme.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
31
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes
P.sh., bazuar në shembullin e mësipërm, mund të merrni në
konsiderim disa alternativa:






Shitja e mollëve një ferme për derra,
Vendosja e mollëve nëpër qese dhe shitja e tyre në super markete
me çmim të lirë,
Marrja me qira e një fabrike të konservimit dhe kthimit të mollëve
në salcë molle,
Marrja me qira e një fabrike konservimi dhe kthimit të mollëve në
mbushës për byrek me mollë,
Vazhdimi me praktikën e tanishme të hedhjes së tyre.
Kështu, në mesin e tërë këtyre alternativave, kultivuesi i mollë- ve,
aternativat 1, 4 dhe 5 i eliminon sepse janë më pak të realizue- shme
se sa dy alternativat e mbetura.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
32
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes

Parashikimi i kostos dhe përfitimeve – Supozoni se:
Prodhuesi i mollëve parashikon se puna dhe materiali (qeset
dhe lidhëset) për opsionin e qeseve do të kushtojë 0,05 €
për kg. Qeset pesë kg me mollë do të shiten 0,50 €.
Prodhimi i salcës së mollëve do të kushtojë 0,50 € (qiraja,
puna, mollët, kavanozat etj), me ç’rast një kavanoz salcë merr
5 kg mollë. Një kavanoz mund të shitet 0,80 €. Prodhuesi
vendosi që kostoja e kultivimit dhe mbledhjes së mollëve
nuk është e rëndësishme në zgjedhjen midis alternativës së
vendosjes nëpër qese dhe alternativës së bërjes së salcës.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
33
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes

Krahasimi i kostove të rëndësishme – Alternativa e
vendosjes nëpër qese kushton 0,25 €, për të prodhuar një
qese 5 kg (0,05 x 5) dhe të ardhurat janë 0,5 € për qese apo
0,10 € për kg. Prandaj fitimi neto është 0,05 € për kg (0,10
– 0,05). Për alternativën e dytë, 5 kg mollë prodhojnë një
kavanoz salcë mollësh që shitet 0,80 € me kosto prodhimi
0,50 €. Nga kjo mund të shihet se për një kg mollë kemi
fitim prej 0,06 € (0,80–0,50/5 kg), përkatësisht 0,01 € më
shumë se në alternativën e parë. Mirëpo, prodhimi i salcës
është fushë e re e kultivuesit të mollëve dhe nuk përkon me
qëllimet strategjike të tij. Paketimi i mollëve të vogla, nga ana
tjetër, është një strategji e diferencimit të produktit, që i
mundëson prodhuesit të operojë në një territor të njohur.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
34
Procesi pesë hapësh i vendimmarrjes

Zgjedhja e alternativës më të mirë. Meqenëse prodhuesi i mollëve heziton të ndjekë
strategjinë e integrimit të mëtejshëm, duhet të
zgjedh alternativën e paketimit. Kjo alternativë
mban pozicionin e tanishëm në vargun e vlerave
industriale dhe përforcon pozicionin konkurrues
të prodhuesit duke ndjekur një strategji
diferencimi për mollët e vogla dhe ato me formë
të çuditshme
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
35
Marrja e vendimeve në afat të
shkurtër
Për procesin e marrjes së vendimeve me rëndësi janë
vetëm kostot e ardhshme. Me qëllim të përgatitjes së
analizës së përdorimit të kostove të ardhshme, është e
domosdoshme të përcillet lëvizja e kostove të
periudhës së kaluar dhe të asaj të ardhshme.
 Teknika e përllogaritjes, e cila bazohet në lëvizjen e kostove,
e njohur si përllogaritje variabile, është teknikë logjike
për procesin e marrjes së vendimeve afariste. Për më tepër,
derisa përllogaritja variabile mund të përdoret
drejtpërsëdrejti si teknikë e përllogaritjes, është para së
gjithash e vlefshme vetëm në kontekst të marrjes së
vendimeve afariste.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
36
Marrja e vendimeve në afat të
shkurtër

Problemet lidhur me marrjen e vendimeve në biznes, mund të
analizohen sipas shkallëve vijuese:

Të vërtetohet se kostot fikse do të mbesin të pandryshuara.
Nëse është e domosdoshme, të ndahen kostot fikse nga ato variabile.
Të kalkulohen të ardhurat, kostot variabile dhe marzha e kontributit për
secilën alternativë veçanërisht.
Të vërtetohet se a ekzistojnë faktorë kufizues, e nëse ekzistojnë, të
kalkulohet kontributi për njësi të faktorëve kufizues.
Në fund, të zgjidhet alternativa, e cila do të rritë në maksimum marzhën
e kontributit.




13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
37
Marrja e vendimeve në afat të shkurtër
Shembuj ilustrues të vendimmarrjes
në afat të shkurtër
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
38
1. Pranimi i porosisë speciale
Vendimi për të pranuar porosinë
speciale duhet të bazohet në kostot
rritëse (margjinale) dhe të ardhurat
rritëse (margjinale).
Shumat rritëse janë ato që ndodhin
nëse kompania vendos të pranojë
porosinë (biznesin) e re.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
39
Shembull i porosisë së vetme
speciale
Kompania prodhuese ka kapacitet prodhues
prej 44.000 peshqirësh për secilin muaj.
Prodhimi momental mujor është 30.000 peshqirësh.
Kostot mund të klasifikohen si fikse dhe
variabile duke respektuar outputet e njësive
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
40
Shembull i porosisë së vetme
speciale
Materiali direkt
Puna direkte
Kosto ind.prodh.
Totali
KV
për
njësi
€6,50
0,50
1,50
€8,50
13-Apr-15
KF
për
njësi
€ -01,50
3,50
€5,00
Prof.dr. Skender Ahmeti,
41
Shembull i porosisë së vetme
speciale
Kostot totale fikse të punës së prodhimtarisë janë €45.000.
Kostot totale indirekte fikse janë €105.000.
Kostot e marketingut për njësi janë €7
(€5 prej të cilave variabile).
Çfarë është kosto totale për njësi ?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
42
Shembull i porosisë së vetme
speciale
Variabile (€8,50 + €5,00):
Fikse:
Totali
€13,50
7,00
€20,50
Një hotel ofron të blejë 5.000 peshqirë
Nga kompania me çmim prej €11,50
me kosto totale prej €57.500.
Nuk shkaktohen kosto shtesë të marketingut.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
43
Shembull i porosisë së vetme
speciale
Çfarë janë kostot relevante të bërjes së peshqirit?
€8,50 × 5.000 = €42.500 kosto shtesë
Çfarë janë të ardhurat shtesë?
€57.500 – €42.500 = €15.000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
44
Shembull i porosisë së vetme speciale
Nëse analizohet shembulli i mësipërm, mund
të vërehet relevanca e kostove, të cilat kosto
ndikohen nga pranimi apo mos pranimi i
porosisë speciale (iu shmangemi).
 Kështu, kostot e materialit, punës dhe ato
indirekte variabile (të shndërruara edhe në
kosto për njësi), nuk janë relevante sepse nuk
ndikohen nga pranimi i porosisë speciale.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
45
Pranimi i porosisë shtesë
Kompania momentalisht shet 100.000 njësi të produktit
të saj. Ajo ka të ardhura dhe kosto si vijon më poshtë:
Shitja
MD
PD
Kostot indirekte
Shpenzimet e shitjes
shpenzimet e administratës
Gjithsej shpenzimet
E ardhura operative
për njësi
$ 10.00
3.50
2.20
1.10
1.40
0.80
$ 9.00
$ 1.00
13-Apr-15
$
$
$
Totali
1,000,000
350,000
220,000
110,000
140,000
80,000
900,000
100,000
Prof.dr. Skender Ahmeti,
46
Pranimi i porosisë shtesë
Kompania është duke marrë parasysh porosinë
për të shitur 10.000 njësi shtesë me çmim prej $8.50
për njësi.
Nëse kompania pranon këtë porosi, kostot totale
indirekte do të rriten për $5,000; shpenzimet
totale të shitjes për $2,000; si dhe shpenzimet
totale të administratës për $1,000.
A duhet kompania të pranojë këtë porosi?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
47
Pranimi i porosisë shtesë
Së pari të shohim arsyet jo korrekte që të
orientojnë kah vendimi jo korrekt.
Kosto jonë për njësi
është $9.00 për njësi. Unë
nuk mund të shes produktin
për $8.50 për njësi.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
48
Pranimi i porosisë shtesë
Prodhimi
aktual
Shitja
$ 1,000,000
MD
$ 350,000
PD
220,000
Kostot indirekte
110,000
Shpenzimet e shitjes
140,000
Shp.administrates
80,000
Gjithsej shopezimet $ 900,000
E ardhura operative $ 100,000
Porosia
speciale
$
85,000
$
35,000
22,000
5,000
2,000
1,000
$
65,000
$
20,000
E
kombinuar
$ 1,085,000
$ 385,000
242,000
115,000
142,000
81,000
$ 965,000
$ 120,000
Kjo analizë të qon drejt vendimit të drejtë.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
49
Pranimi i porosisë shtesë
Prodhimi
aktual
Shitja
$ 1,000,000
MD
$ 350,000
PD
220,000
Kostot indirekte
110,000
Shp.e shitjes
140,000
Shp.e adminsitrates
80,000
Gjithsej shpenzimet $ 900,000
E ardhura operative $ 100,000
Porosia
speciale
$
85,000
$
35,000
22,000
5,000
2,000
1,000
$
65,000
$
20,000
Kombinuar
$ 1,085,000
$ 385,000
242,000
115,000
142,000
81,000
$ 965,000
$ 120,000
10.000 njësi të reja × $8.50 çmimi shitës = $85,000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
50
Pranimi i porosisë shtesë
Prodhimi
aktual
Shitja
$ 1,000,000
MD
$ 350,000
PD
220,000
Kostot indirekte
110,000
Shp.e shitjes
140,000
Shp.e adminsitrates
80,000
Gjithsej shpenzimet $ 900,000
E ardhura operative $ 100,000
Porosia
speciale
$
85,000
$
35,000
22,000
5,000
2,000
1,000
$
65,000
$
20,000
Kombinuar
$ 1,085,000
$ 385,000
242,000
115,000
142,000
81,000
$ 965,000
$ 120,000
10.000 njësi të reja × $3.50 = $35,000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
51
Pranimi i porosisë shtesë
Prodhimi
aktual
Shitja
$ 1,000,000
MD
$ 350,000
PD
220,000
Kostot indirekte
110,000
Shp.e shitjes
140,000
Shp.e adminsitrates
80,000
Gjithsej shpenzimet $ 900,000
E ardhura operative $ 100,000
Porosia
speciale
$
85,000
$
35,000
22,000
5,000
2,000
1,000
$
65,000
$
20,000
Kombinuar
$ 1,085,000
$ 385,000
242,000
115,000
142,000
81,000
$ 965,000
$ 120,000
10.000 njësi të reja× $2.20 = $22,000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
52
Pranimi i porosisë shtesë
Prodhimi
Porosia
aktual
speciale
Kombinuar
Shitja
$ 1,000,000
$
85,000
$ 1,085,000
Edhe pse mendimi që
shitës$ prej35,000
$8.50 është
më i
MD
$ çmimi
350,000
$ 385,000
vogël
se çmimi normal shitës
prej $10, kompania
duhet
të
PD
220,000
22,000
242,000
pranojë
ofertën sepse e ardhura
rritet për $20,000.
Kostot indirekte
110,000 neto do të
5,000
115,000
Shp.e shitjes
140,000
2,000
142,000
Shp.e adminsitrates
80,000
1,000
81,000
Gjithsej shpenzimet $ 900,000
$
65,000
$ 965,000
E ardhura operative $ 100,000
$
20,000
$ 120,000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
53
Pranimi i porosisë speciale
Po ashtu mund të vijmë deri të vendimi i njëjtë
edhe përmes marzhës sëPër
kontributit
njësi
E ardhura e porosisë speciale $
8.50
MD
3.50
PD
2.20
MK
$
2.80
Rritjet në KF
KIPr
Shp. e shitjes
Shp. administrative
Profiti i porosisë speciale
Total
$ 85,000
35,000
22,000
$ 28,000
$
$
5,000
2,000
1,000
20,000
Shembull i porosisë së vetme speciale

“Golden Company” shet produktin e saj me çmim prej $45 për njësi.
Kosto për njësi e kompanisë bazohet në kapacitetin e saj të plotë prej
400,000 njësive dhe atë si vijon: Materiali direkt €10, Puna direkte 11,
Kostot indirekte të prodhimtarisë 10, Kosto prodhuese për njësi € 31

Një porosi speciale i është bërë kompanisë për blerjen e 10,000 njësive
nga një furnizues i jashtëm. Të vetmet kosto që do të shkaktohen gjatë
kësaj porosie janë kostot e transportit dhe atë $4 për njësi. Kompania ka
kapacitet shtesë të pashfrytëzuar për prodhimin e njësive shtesë. 3/4 e
kostove indirekte të prodhimtarisë nuk do të ndikohen nga pranimi i kësaj
porosie. Supozojmë se puna direkte është një kosto e shmangshme gjatë
marrjes ës këtij vendimi. Cili është çmimi minimal i pranueshëm gjatë
negocimit të çmimit për porosinë speciale?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
55
2. Të prodhosh apo të blesh
Kompania prodhon pajisje shtesë për banja.
Menaxhmenti është në dilemë të prodhoj pjesën #2
apo ta blejë nga një kompani tjetër për €0,55.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
56
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kompania ka kostot vijuese për
150.000 njësi të pjesës #2:
Materiali direkt
€ 28.000
Puna direkte
18.500
Kosto indirekte mikse
29.000
Kosto indirekte variabile
15.000
Kosto indirekte fikse
30.000
Totali
€120.500
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
57
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kostot indirekte mikse konsistojnë në materialin
e zyrës dhe kosto të ngjashme.
Kompania prodhon 150.000 njësi
në 100 komplete me 1.500 njësi secila.
Kostot totale mikse të zyrës dhe të ngjashme
janë baras me €9.000 kosto fikse plus
kostot variabile prej €200 për secilin komplet
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
58
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Çfarë është kosto për njësi për pjesën #2?
€120.500 ÷ 150.000 njësi = €0,8033/njësi
A duhet kompania të prodhojë këtë
pjesë apo ta blejë nga kompania tjetër?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
59
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kompani jonë parashikon që vitin tjetër këto
150.000 njësi të pjesës #2 do të shiten duke
prodhuar 150 komplete me 1.000 njësi secila.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
60
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kostot variabile për komplet priten të
zvogëlohen për €100.
Kompania planifikon të vazhdoj me prodhimin e
150.000 njësive, vitin tjetër me kosto të njëjtë
variabile të prodhimtarisë/për njësi sikurse këtë vit
Kostot fikse priten të mbesin të
njëjta sikurse këtë vit
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
61
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Çfarë janë kostot variabile të prodhimtarisë për njësi?
Materiali direkt
Puna direkt
Kosto indirekte variabile
Totali
€28.000
18.500
15.000
€61500
€61.500 ÷ 150.000 = €0,41 për njësi
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
62
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kostot e pritshme relevante për prodhimin e pjesës #2:
Të prodhimtarisë
Kosto të zyrës dhe të ngjashme
Kosto totale relevante e prodhimit
*150 × €100 = €15.000
€61.500
15.000*
€76.500
Kosto e blerjes: (150.000 × €0,55) €82.500
Kompania do të kursej €6.000 duke e prodhuar pjesën
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
63
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Tani supozojmë se €9.000 të kostove fikse nga
pjesa mikse nuk do të shkaktohen nëse pjesa #2
blihet nga kompania tjetër.
A duhet të blihet apo të prodhohet pjesa?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
64
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh
Kostot relevante të prodhimit:
€76.500
9.000
€85.500
Variabile
Fikse
Totali
€82.500
Kosto e blerjes:
Kompania do të kursej €3.000 nëse e blen pajisjen.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
65
Vendimi për të prodhuar apo blerë
Kostot rritëse (margjinale) po ashtu janë të rëndësishme
në marrjen e vendimit për të vazhduar me prodhimin
apo për të blerë produktin në tregun e jashtëm.
 Kosto për të prodhuar një njësi duhet përfshirë (1)
materialin direkt, (2) punën direkte dhe (3) kostot
indirekte rritëse (margjinale).
 Ne duhet të mos përdorim kostot indirekte të
paracaktuara për të paracaktuar koston e produktit.

13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
66
Vendimi për të prodhuar apo blerë
Kompania momentalisht është duke prodhuar
pjesën #417, me pjesëmarrje të kostove indirekte
prej 100 % të punës direkte:
Kosto e produktit
Prodhimi
$ 0.45
0.50
0.50
MD
PD
Kostot indirekte
Kostot totale
$ 1.45
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
67
Vendimi për të prodhuar apo blerë
Kompania mund të blejë pjesën #417 nga furnizuesi
për $1.20. Sa do të jenë kostot indirekte që duhet
eliminuar para se ta blejmë pjesën?
Analiza te prodhosh apo te blesh
MD
PD
Kostot indirekte
Çmimi i blerjes
Kostot totale rritëse
Prodhimi
Blerja
$ 0.45
---0.50
---?
------$ 1.20
.95 + ?
$ 1.20
13-Apr-15 Prof.dr. Skender Ahmeti,
68
Vendimi për të prodhuar apo blerë
Kompania mund të blejë pjesën #417 nga furnizuesi
për $1.20. Sa do të jenë kostot indirekte që duhet
eliminuar para se ta blejmë pjesën?
Ne duhet eliminuar $ 0.25 për njësi të kostove
Indirekte,apo te blesh
Analiza te prodhosh
MD
PD
Kostot indirekte
Çmimi i blerjes
Kostot totale rritëse
Prodhimi
Blerja
$ 0.45
---0.50
---0,25
------$ 1.20
$1.20
$ 1.20
13-Apr-15 Prof.dr. Skender Ahmeti,
69
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh

Kompania është duke menduar të blejë produktin që
momentalisht është duke e prodhuar. Çmimi i blerjes
është 11 €. Kosto e prodhimit të pjesës është: materiali
3€, puna 5 €, kosto variabile të prodhimtarisë 2 €,
shpenzime të zhvlerësimit 2 €, shpenzime fikse tjera 1€.
Çmimi shitës i produktit është 17 €. Ndihmoni
menaxhmentit të merr vendim: të vazhdohet me
prodhimin e pjesës apo ajo të blihet.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
70
Shembull i vendimmarrjes:
të prodhosh apo të blesh

Kompania është duke menduar të blejë një pjesë
produkti, të cilën momentalisht është duke e
prodhuar. Kosto e blerjes është 13 €. Kosto për njësi
e prodhimit të pjesës së produktit është: materiali 3
€, puna 6 €, kosto indirekte variabile 2 €, zhvlerësimi i
pajisjeve 2 €, kosto fikse të shpërndarjes 1 €. Pjesa e
prodhuar e produktit nuk ka mbeturina. Pas
kalkulimit, Sa do të jetë diferenca e përfitimit / kostos
së blerjes së pjesës?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
71
3. Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Kompania jonë furnizon me mobile
dy shitës tjerë me pakicë
Kompania ka kapacitet mujor prej
3.000 orë makine
Kostot fikse shpërndahen në bazë të të ardhurave
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
72
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Të ardhurat
Kostot variabile
Kostot fikse
Kostot totale operative
E ardhura operative
Orët e kërkuara të makinës
Shitësi 1 Shitësi 2
€200.000 €100.000
70.000
60.000
100.000
50.000
€170.000 €110.000
€ 30.000 €(10.000)
2.000
1.000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
73
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Të ardhurat
Kostot variabile
Kostot fikse
Kostot totale operative
E ardhura operative
Orët e kërkuara të makinës
13-Apr-15
Total
€300.000
130.000
150.000
€280.000
€ 20.000
3.000
Prof.dr. Skender Ahmeti,
74
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
A duhet kompania jonë të braktisë shitësin 2, nga
biznesi duke supozuar se braktisja e tij do të
zvogëlojë kostot fikse për 10%?
Kostot e reja fikse do të ishin:
€150.000 – €15.000 = €135.000
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
75
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Të ardhurat
Kostot variabile
Kostot fikse
Kostot totale operative
E ardhura operative
Orët e kërkuara të makinës
13-Apr-15
Shitësi 1(i vetëm)
€200.000
70.000
135.000
€205.000
€ (5.000)
3.000
Prof.dr. Skender Ahmeti,
76
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Biznesi i shitësit 2 ofron marzhë
kontributi prej €40,000.
€40.000 zbritje në marzhën e kontributit
– €15.000 zbritje në kostot fikse
= €25.000 zbritje në të ardhurat operative
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
77
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
Supozojmë se nëse kompania braktisë shitësin 2,
ajo mund të jap në lizing pajisje një kompanie
tjetër për €70,000.
Kostot fikse nuk do të zvogëlohen
A duhet kompania jonë të jap pajisjet në lizing?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
78
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...

“Ardi” shet ngjyra, tapiceri dhe qilima në një
shitore të vetme, në një lagje të Prishtinës. Edhe
pse kompania ka qenë shumë profitabile gjatë
tërë vitit, ajo ka vërejtur një rënie të ndjeshme
të shitjes së tapicerive dhe të fitimit nga kjo
shitje. Kjo, si pasojë e shitjes së kompanive të
tjera përmes internetit, si dhe shitjes me zbritje
nëpër depo apo edhe të shitjes përmes
telefonit dhe bartjes deri te konsumatori.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
79
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...

Shënimet e fundit janë:
Tapiceritë
Shitja
190.000 €
Kostoja variabile
114.000
Kostoja fikse
28.000
Kostoja e përgjithshme 142.000
E ardh. operative
48.000
Ngjyrat
230.000 €
161.000
37.500
198.500
31.500
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
Qilimat
70.000
56.000
22.500
78.500
(8.500)
80
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...





Menaxhmenti studion mundësinë e hedhjes së tapicerive nga
asortimenti shitës të shoqëruar me humbje. Nëse kjo linjë hidhet, do
të ndodhin ndryshimet vijuese:
Vendi i zbrazët do të rimodelohet me një kosto prej 6.200 € dhe do
të zëvendësohet me një linjë të re të qilimave. Shitja e këtyre qilimave
do të rritet për 60.000 €, ndërsa marzha e tërësishme do të rritet për
5%.
“Ardi” mund të ulë koston fikse të tapicerive për 40%. Kostoja e
mbetur fikse do të vazhdojë të pësojnë.
Konsumatorët që blejnë tapiceri zakonisht blejnë edhe ngjyra. Shitja e
ngjyrave pritet të bie bjerë 20%.
Kompania do të rritë kostot e reklamës për 12.500 € për të
promovuar linjën e re të qilimave.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
81
Të braktiset apo të vazhdohet me
prodhimin...
 Kërkohet:
 A mundet ta
mbyllë kompania linjën e tapicerive? Tregoni
këtë përmes një llogaritjeje tuaj?
 Supozojmë se inventari i tapicerive, në momentin e
marrjes së vendimit për mbylljen e linjës është 11.850 €.
Si do të trajtohet kjo e dhënë shtesë në marrjen e
vendimit të ri?
 Çfarë përparësish ka shitja nëpërmjet internetit dhe
shitjes në depo ndaj veprimtarisë së “Ardi”, kështu që u
lejon këtyre kompanive shitje me çmime më të lira se sa
mund të ofrojë kompania jonë?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
82
4. Të shitet apo përpunohet më tutje
 Bizneset
shpeshherë ballafaqohen me
vendimin për shitjen e gjysmë produkteve
apo të përpunojë më tutje deri në
kompletimin e tyre.
 Si rregull i përgjithshëm, ne përpunojmë më
tutje vetëm nëse të ardhurat rritëse
(margjinale) tejkalojnë kostot margjinale.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
83
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Kompania ka 40,000 njësi të produktit X pjesërisht të
përfunduar. Kostot e përpunimit deri në këtë datë janë
$30,000. 40,000 njësitë e pa përfunduara mund të
shiten si të tilla për $50,000 apo mund të përpunohen
me tutje në produkte të gatshme Y,Z,Q. Kostot shtesë
të përpunimit do të jenë $80,000 dhe rezultojnë në të
ardhurat vijuese:
Vazhdon
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
84
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Produktet
Y
Z
Q
Mbeturina
Totali
Çmimi
$
4.00
6.00
8.00
-
Njësitë
10,000
22,000
6,000
2,000
40,000
Të ardhurat
$ 40,000
132,000
48,000
$ 220,000
A duhet kompania ta shet produktin X apo të
Vazhdojë me prodhimin e mëtejmë?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
85
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Produktet
Y
Z
Q
Mbeturina
Totali
Çmimi
$
4.00
6.00
8.00
-
Njësitë
10,000
22,000
6,000
2,000
40,000
Të ardhurat
$ 40,000
132,000
48,000
$ 220,000
A duhet kompania ta shet produktin X apo të
vazhdojë me prodhimin e mëtejmë?
Kompania duhet të vazhdojë me përpunimin e mëtejmë. Mos harro
se kostot e mëhershme të produktit X prej $30,000 janë kosto
të fundosura dhe si të tilla janë jo relevante
në Skender
marrje
13-Apr-15 Prof.dr.
Ahmeti,të vendimit86.
Vendimet për të shitur ose përpunuar
më tutje
Supozojmë se kompania blen pjesë nga një
kompani tjetër, mirëpo mund të shfrytëzoj
pajisjet të cilat i ka përdorë për prodhimin
e pjesës #2 për të prodhuar
Part #3
for Krysta
Company.
E ardhura
shtesë
e pritshme
operative
është €18.000.
Çfarë duhet të bëjë kompania?
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
87
Vendimet për të shitur ose përpunuar më tutje
Kompania ka tri opsione në lidhje me këtë:
1. Të prodhoj pjesën #2 dhe të mos prodhoj pjesën #3.
2. Të blejë pjesën #2 dhe të mos prodhoj pjesën #3.
3. Të blej pjesën dhe të përdorë pajisjet për të prodhuar
pjesën #3.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
88
Vendimet për të shitur ose përpunuar
më tutje
Kostot e pritshme për 150.000 pjesë janë:
Blerja #2 dhe mos prodhimi i #3:
€82.500
Blerja #2 dhe prodhimi #3:
€82.500 – €18.000 =
Prodhimi i #2:
€64.500
€76.500
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
89
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Kosto oportune është kontributi në të ardhur
që është harruar (heq dorë) nga mos shfrytëzimi
i burimeve të kufizuara në alternativën më të
mirë të ardhshme.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
90
Vendimet për të shitur ose përpunuar
më tutje
Supozojmë se kërkesat e vlerësuara për vitin
tjetër, për pjesën #2 janë 150.000 njësi
Kosto për urdhër blerje është €40.
Kosto për njësi kur secila blerje përfshinë
1.500 njësi = €0,55.
Kosto për njësi kur secila blerje është më e
madhe se 150.000 = €0,54.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
91
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Investimet mesatare në inventar janë:
(1.500 × ,55) ÷ 2 = €412,50 apo
(150.000 × €0,54) = €40.500
Shkalla vjetore e interesit për investimet
në obligacione qeveritare është 6%.
€412,50 × ,06 = €24,75
€40.500 × ,06 = €2.430
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
92
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Opsioni A: Bëj 100 blerje të 1.500 njësive:
Kosto e urdhër blerjes: (100 × €40) € 4.000,00
Kostot e blerjes: (150.000 × €0,55) €82.500,00
E ardhura vjetore nga interesi:
€
Kostot relevante:
€86.524,75
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
24,75
93
Vendimet për të shitur ose përpunuar më
tutje
Opsioni B: Bëj 1 blerje prej 150.000 njësive:
Kosto e urdhër blerjes: (1 × €40)
€
Kostot e blerjes: (150.000 × €0,54)
€81.000
E ardhura nga interesi vjetor:
€ 2.430
Kostot relevante:
€83.470
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
40
94
5.Vendimmarrja mbi zëvendësimin e
pajisjeve
Kosto origjinale
Jetë zgjatja
Zhvlerësimi i akumuluar
Vlera kontabël e mbetur
Çmimi në dispozicion
Kosto vjetore
Makina
ekzistuese
€80.000
4 vite
€50.000
€30.000
€14.000
€36.000
13-Apr-15
Makina
e re
€105.000
4 vite
€ 14.000
Prof.dr. Skender Ahmeti,
95
Shembull i vendimmarrjes mbi
zëvendësimin e pajisjeve
Duke injoruar vlerën në kohë të parasë dhe
tatimin në të ardhura, a duhet kompania ta
zëvendësojë makinën ekzistuese?
Kosto e kursimit gjatë periudhës 4 vjeçare
do të jetë: €36.000 × 4 = €144.000.
Investimet = €105.000 – €14.000 = €91.000
€144.000 – €91.000 = €53.000
Përparësi e zëvendësimit të pajisjes.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
96
Zgjedhja e shitjes së përzier

Kur kompania shet produkte të ndryshme, disa
prej tyre mund të jenë më fitimprurës se të
tjerët.

Për të marrë një vendim të drejtë, menaxhmenti
duhet marrë në konsiderim . .
 Marzhën e kontributit për secilin produkt,
 Pajisjet e kërkuara për të prodhuar secilin
produkt dhe çdo detyrim ndaj pajisjeve, dhe
 Kërkesën për secilin prej produkteve.
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
97
Zgjedhja e shitjes së përzier
Merr në konsiderim të dhënat vijuese për
dy produkte të prodhuara dhe të shitura
Shumat për njësi
Çmimi shitës
KV
MK
Produkti
A
$
5.00
3.50
$
1.50
Produkti
B
$
7.50
5.50
$
2.00
Nëse secili nga produktet kërkon kohë të njëjtë
për t’u prodhuar, ndërsa kërkesa është e pakufizuar,
kompania duhet të prodhojë produktin B
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
98
Zgjedhja e shitjes së përzier
Merr në konsiderim të dhënat vijuese për
dy produkte të prodhuara dhe të shitura
Shumat për njësi
Çmimi shitës
KV
MK
Orët e makinës të kërkuara për
të prodhuar një njësi
Kontributi për orë makine
Produkti
A
$
5.00
3.50
$
1.50
Produkti
B
$
7.50
5.50
$
2.00
1.0
1.50
2.0
1.00
$
$
Merr në konsiderim informatat shesë
13-Apr-15
Prof.dr. Skender Ahmeti,
99
Zgjedhja e shitjes së përzier
Merr në konsiderim të dhënat vijuese për
dy produkte të prodhuara dhe të shitura
Shumat për njësi
Produkti
B ka MK më të
Çmimi
shitës
lartë se sa produkti A, por
KV
kërkon më shumë orë
MK
makine
për njësi
për t’u
Orët
e makinës
të kërkuara
për
tëprodhuar.
prodhuar një njësi
Kontributi për orë makine
Produkti
A
$
5.00
3.50
$
1.50
Produkti
B
$
7.50
5.50
$
2.00
1.0
1.50
2.0
1.00
$
$
Me kërkesë të pa kufizuar për A dhe B, të prodhohen sa më
shumë njësi të produktit A sepse ofron më shumë dollar për orët
e punës.
13-Apr-15 Prof.dr. Skender Ahmeti,
100
Zgjedhja e shitjes së përzier
Merr në konsiderim të dhënat vijuese për
dy produkte të prodhuara dhe të shitura
Shumat për njësi
Çmimi shitës
KV
MK
Orët e makinës të kërkuara për
të prodhuar një njësi
Kontributi për orë makine
Produkti
A
$
5.00
3.50
$
1.50
Produkti
B
$
7.50
5.50
$
2.00
1.0
1.50
2.0
1.00
$
$
Nëse kërkesa për A është e limituar, prodho për të
plotësuar këtë kërkesë, pastaj përdorë pajisjet për
prodhimin e produktit
B.Skender Ahmeti,
13-Apr-15 Prof.dr.
101
Fundi i ligjëratës