บทบาทพยาบาล - โรงพยาบาลสกลนคร
Download
Report
Transcript บทบาทพยาบาล - โรงพยาบาลสกลนคร
เอกสารประกอบการประชุม
“โครงการพัฒนาคุณภาพการดูแลและป้ องกันโรค
ไตเรื้อรังในผู้ป่วยเบาหวานและความดันโลหิตสู ง”
รุ่ งรักษ์ ภิรมย์ ลาภ
พยาบาลวิชาชีพชานาญการ
1 กรกฎาคม 2553
บทบาทพยาบาล
การดูแลผู้ป่วยโรคไตเรื้อรั งแต่ ละระยะ
การดูแลผู้ป่วยเพือ
่ ชะลอไตเสื่ อม
การเตรี ยมผู้ป่วยเข้ ารั กษาด้ วย RRT
- ยา - โภชนบาบัดและปรับวิถีชีวติ
การดูแลผู้ป่วยอย่ างต่ อเนื่องจากโรงพยาบาลและทีบ
่ ้ าน
การประเมินการทางานของไต
ผู้ป่วยทีม
่ ี GFR< 90 มล./นาที/1.73 ตรม. ถือว่ า “เริ่มมีไตเสื่ อม” (CKD
ระยะที่ 2)
ผู้ป่วยทีม
่ ี GFR<60 มล./นาที/1.73 ตรม.
หรือมี serum Creatinine
>1.4 มก./ดล.ในผู้ป่วยกลุ่มาสี่ ยงอืน่ ๆ
>1.2 มก./ดล.ในผู้ป่วยเบาหวาน
ถือว่ า “มีไตเสื่ อมชัดเจน” (CKD ระยะที่ 3)
การแบ่ งระยะโรคไตเรื้อรัง
ระยะ
คาจากัดความ
GFR (มล./นาที/1.73 ตรม.)
0
1
2
ผูท้ ี่มีปัจจัยเสี่ ยงต่อโรคไตเรื้ อรัง
ไตผิดปกติและ GFR ปกติหรื อเพิ่มขึ้น
ไตผิดปกติและ GFR ลดลงเล็กน้อย
90 (ร่ วมกับปั จจัยเสี่ ยง)
90
60-89
3
4
5
GFR ลดลงปานกลาง
GFR ลดลงมาก
ไตวายระยะสุ ดท้าย
30-59
15-29
<15 (หรื อต้องล้างไต)
การปรึกษาและส่ งผู้ป่วยพบแพทย์ โรคไต เมื่อ
ผูป
้ ่ วยมี Serum
Creatinine >2 มก./ดลหรื อ
ผูป
้ ่ วยมีภาวะที่แพทย์ไม่สามารถตรวจวินิจฉัยหรื อรักษาได้เอง หรื อ
อาการของผูป้ ่ วยไม่ดีข้ ึน โดยเฉพาะเมื่อไม่สามารถชะลอการเสื่อมของ
ไตได้
ข้อแนะนะสากลให้ส่งเมื่อ GFR<30 มล./นาที/1.73 ตรม. แต่
ประเทศไทยมีแพทย์จากัด จึงใช้ค่าดังกล่าว
แพทย์ โรคไตได้ ตรวจแล้ ว ดาเนินการต่ อไปนี้
ส่ งผู้ป่วยกลับไปได้ แพทย์ ดูแลต่ อโดยต้ องมีคาแนะนาใน
แนวทางและแผนการรักษาให้ ด้วย
แพทย์ โรคไตจะต้ องให้ ความร่ วมมือในการให้ คาแนะนาแก่ แพทย์
ในกรณีทแี่ พทย์ ขอความเห็นหรือคาแนะนา
การให้ ความรู้ และคาแนะนาแก่ ผู้ป่วยและครอบครัว
ตั้งแต่เริ่ มพบว่าเป็ นโรคไตเรื้ อรัง ควรได้รับคาแนะนาต่อเนื่ องเป็ นระยะ
ๆ
ควรได้รับความรู ้ครอบคลุมโรคที่ผป
ู ้ ่ วยเป็ นอยู่ การดาเนินของโรคไต
เรื้ อรัง การดูแลตนเองแบบบูรณาการทั้งร่ างกายและจิตใจ
ควรแจ้งเรื่ องทางเลือกในการบาบัดทดแทนไต
ทั้งนี้เพื่อให้ผปู ้ ่ วยและครอบครัวได้เข้าใจ และเตรี ยมตัวเตรี ยมใจ และ
ดูแลตนเองอย่างบูรณาการ
หลักและเป้ าหมายของการดูแลทัว่ ไปเพือ่ ชะลอการ
เสื่ อมของไต
ผู้ป่วยควรได้ รับการดูแลรักษาทีเ่ หมาะสม ประกอบด้ วยการดูแลรักษา
และควบคุม
1. โรคพืน
้ ฐานของผู้ป่วย เช่ น เบาหวาน นิ่ว เป็ นต้ น
2. ความดันโลหิต
3. ปรับการรับประทานอาหาร (โปรตีน ไขมัน โซเดียม โปแตสเซียม
ฯลฯ)
4. หลีกเลีย
่ งเครื่องดื่ม แอลกอฮอล์ และงดบุหรี่
5. การปรับวิถีชีวต
ิ เช่ น ออกกาลังกาย ลดนา้ หนัก ลดความเครี ยด
ผู้ป่วยควรได้ รับการรักษาโดยมีเป้ าหมายของ
การรักษา ดังนี้
1.
2.
ให้ผปู ้ ่ วยมีอาการและอาการแสดงจากโรคต้นเหตุ ภาวะแทรกซ้อน
และให้มีอตั ราการเสื่ อมของไตน้อยที่สุดเท่าที่จะทาได้
ระดับเกลือแร่ และภาวะกรดด่างในเลือดให้อยูใ่ นพิสยั ปกติท้ งั นี้เป็ น
การดูแลภาวะแทรกซ้อนจากภาวะไตเสื่ อมด้วยการ
1. ควบคุมรับประทานเกลือ
2. การจากัดปริ มาณน้ าดื่ม
3. การจากัดอาหารที่มีโปรแตสเซียม
ผู้ป่วยควรได้ รับการดูแล
Serum
Calcium และ Phosphate ให้อยูใ่ นพิสยั
ปกติ
Serum albumin ไม่ต่ากว่า 3.5 กรัม/ดล.
(โดยไม่มีภาวะทุโภชนาการ)
Serum uric acid ไม่มีระดับตัวเลขเป้ าหมายที่เหมาะสมแต่
ผูป้ ่ วยไม่ควรมีอาการใด ๆ
Hematocrit ไม่ต่ากว่าร้อยละ 33-36 หรื อ
Hemoglobin ไม่ต่ากว่า 11-12 กรัม/ดล.
คาแนะนาผู้ป่วยและครอบครัวเตรียมตัวเพือ่ การบาบัด
ทดแทนไต
เมื่อเริ่ มเข้าสู่โรคไตเรื้ อรังระยะ 4 ที่แสดงอาการของยูรีเมียแล้ว
การเลือกวิธีการรักษาทดแทนไตที่เหมาะสม
การเตรี ยมหลอดเลือด หรื อการล้างของเสี ยทางช่องท้อง
การดูแลตนเองก่อนและระหว่างการรักษาทดแทนไต
ผูป้ ่ วยที่เริ่ มรักษาบาบัดทดแทนไต ควรอยูใ่ นความดูแลหรื อร่ วมดูแลของ
แพทย์โรคไต
การดูแลผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ่ ชะลอการเสื่ อมของ
ไต
1. การควบคุมระดับน้ าตาลในเลือด : มีเป้ าหมายดังนี้
- FBS 90-130 มก./ดล.
- HbA,C<7.0%
ในผูป้ ่ วยที่ควบคุมน้ าตาลได้ดีควรตรวจ HbA,C อย่างน้อยทุก 6 เดือน
ในผูป้ ่ วยที่ควบคุมน้ าตาลได้ไม่ดีควรตรวจ HbA,C อย่างน้อยทุก 3 เดือน
ยาที่ใช้ควรเป็ น Insulin ยากินมักจะขับออกทางไต
การดูแลผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ่ ชะลอการเสื่ อม
ของไต (ต่ อ)
2. การควบคุมความดันโลหิ ตในผูป้ ่ วยเบาหวาน
BP<130/80 mmHg
BP=110-129/65-79 mmHg (ผูป้ ่ วยตั้งครรภ์)
3. การควบคุมความดันโลหิ ต
BP>140/90 mmHg ต้องได้รับการปรับวิถีชีวิต
ร่ วมกับยาลดความดันโลหิ ต
การดูแลผู้ป่วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ่ ชะลอการเสื่ อม
ของไต (ต่ อ)
4. ผูป้ ่ วยที่มี BP 130-139/80-90 mmHg
ควรได้รับการปรับวิถีชีวิตก่อน หลังจากนั้นอีก 3 เดือน ถ้าพบว่าความ
ดันโลหิ ตไม่ลดตามเป้ าหมาย ควรได้รับยาลดความดันโลหิ ต เพื่อให้
ได้ตามเป้ าหมาย
5. ผูป้ ่ วยสูงอายุควรลดความดันโลหิ ตลงช้า ๆ จนถึงเป้ าหมาย
ผู้ป่วยเบาหวานทีส่ ามารถลดความดัน
โลหิตได้ (<130/80 mmHg)
สามารถลดอัตราการเกิดโรคหัวใจ
หลอดเลือดสมองและโรคไตจาก
เบาหวาน
แหล่ งข้ อมูล การคานวณค่ าอัตราการกรองของไต
(ทางอินเตอร์ เนต)
Nephromatic
caluculators
intelligent renal
จบการนาเสนอ
ขอบคุณ