Transcript บทบาทพยาบาล - โรงพยาบาลสกลนคร

เอกสารประกอบการ
ประชุม
“โครงการพัฒนาคุณภาพการ
้ ังใน
ดู แลและป้ องกันโรคไตเรือร
ผู ป
้ ่ วยเบาหวานและความดัน
โลหิตสู ง”
รุง่ ร ักษ ์ ภิรมย ์ลาภ
พยาบาลวิชาชีพชานาญการ
1 กรกฎาคม 2553
บทบาทพยาบาล
้ ังแต่ละระยะ
การดู แลผู ป
้ ่ วยโรคไตเรือร
่
่
การดู แลผู ป
้ ่ วยเพือชะลอไตเสื
อม
การเตรียมผู ป
้ ่ วยเข้าร ักษาด้วย RRT
- ยา - โภชนบาบัดและปร ับวิถช
ี วี ต
ิ
การดู แลผู ป
้ ่ วยอย่างต่อเนื่ องจาก
่ าน
โรงพยาบาลและทีบ้
การประเมินการทางาน
ของไต
่ GFR< 90 มล./นาที/1.73 ตรม.
 ผู ป
้ ่ วยทีมี
่ ไตเสือม”
่
ถือว่า “เริมมี
(CKD ระยะที่ 2)
่ GFR<60 มล./นาที/1.73 ตรม.
 ผู ป
้ ่ วยทีมี
หรือมี serum Creatinine
่
่
นๆ
>1.4 มก./ดล.ในผู ป
้ ่ วยกลุ่มเสียงอื
>1.2 มก./ดล.ในผู ป
้ ่ วยเบาหวาน
่
ถือว่า “มีไตเสือมช
ัดเจน” (CKD ระยะที่ 3)
้ ัง
การแบ่งระยะโรคไตเรือร
ระยะ
คาจากัดความ
0
ี่ งต่อโรคไตเรือ
ผู ้ทีม
่ ป
ี ั จจัยเสย
้ รัง
1
ไตผิดปกติและ GFR ปกติหรือเพิม
่ ขึน
้
2
ไตผิดปกติและ GFR ลดลงเล็กน ้อย
3
4
5
GFR ลดลงปานกลาง
GFR ลดลงมาก
ไตวายระยะสุดท ้าย
GFR (มล./นาที/1.73
ตรม.)
ี่ ง)
90 (ร่วมกับปั จจัยเสย
90
60-89
30-59
15-29
<15 (หรือต ้องล ้างไต)
การปรึกษาและส่งผู ป
้ ่ วยพบ
่
แพทย ์โรคไต เมือ
 ผู ้ป่ วยมี Serum Creatinine >2 มก./ดลหรือ
 ผู ้ป่ วยมีภาวะทีแ
่ พทย์ไม่สามารถตรวจวินจ
ิ ฉั ย
หรือรักษาได ้เอง หรืออาการของผู ้ป่ วยไม่ด ี
ื่ ม
ขึน
้ โดยเฉพาะเมือ
่ ไม่สามารถชะลอการเสอ
ของไตได ้
่ เมือ
 ข ้อแนะนาสากลให ้สง
่ GFR<30 มล./
นาที/1.73 ตรม. แต่ประเทศไทยมีแพทย์
จากัด จึงใชค่้ าดังกล่าว
แพทย ์โรคไตได้ตรวจแล้ว
ดาเนิ นการต่อไปนี ้
ส่งผู ป
้ ่ วยกลับไปได้ แพทย ์ดู แลต่อโดย
ต้องมีคาแนะนาในแนวทางและ
แผนการร ักษาให้ดว้ ย
แพทย ์โรคไตจะต้องให้ความร่วมมือใน
การให้คาแนะนาแก่แพทย ์ในกรณี ท ี่
แพทย ์ขอความเห็นหรือคาแนะนา
การให้ความรู ้และคาแนะนาแก่
ผู ป
้ ่ วยและครอบคร ัว
 ตัง้ แต่เริม
่ พบว่าเป็ นโรคไตเรือ
้ รัง ควรได ้รับ
คาแนะนาต่อเนือ
่ งเป็ น ระยะ ๆ
 ควรได ้รับความรู ้ครอบคลุมโรคทีผ
่ ู ้ป่ วยเป็ นอยู่
การดาเนินของโรคไตเรือ
้ รัง การดูแลตนเอง
แบบบูรณาการทัง้ ร่างกายและจิตใจ
 ควรแจ ้งเรือ
่ งทางเลือกในการบาบัดทดแทน
ไต
ทัง้ นีเ้ พือ
่ ให ้ผู ้ป่ วยและครอบครัวได ้เข ้าใจ
และเตรียมตัวเตรียมใจ และดูแลตนเองอย่าง
่
หลักและเป้ าหมายของการดู แลทัวไป
่
่
เพือชะลอการเสื
อมของไต
่
ผู ป
้ ่ วยควรได้ร ับการดู แลร ักษาทีเหมาะสม
ประกอบด้วยการดู แลร ักษา
และควบคุม
้
1. โรคพืนฐานของผู
ป
้ ่ วย เช่น เบาหวาน นิ่ ว เป็ น
ต้น
2. ความดันโลหิต
3. ปร ับการร ับประทานอาหาร (โปรตีน ไขมัน
โซเดียม โปแตสเซียม ฯลฯ)
่
่
่ แอลกอฮอล ์ และงดบุหรี่
4. หลีกเลียงเครื
องดื
ม
5. การปร ับวิถช
ี วี ต
ิ เช่น ออกกาลังกาย ลดน้ าหนัก
ผู ป
้ ่ วยควรได้ร ับการร ักษาโดยมี
เป้ าหมายของการร ักษา ด ังนี ้
1. ให ้ผู ้ป่ วยมีอาการและอาการแสดงจากโรค
้
ต ้นเหตุ ภาวะแทรกซอนและให
้มีอต
ั ราการ
ื่ มของไตน ้อยทีส
เสอ
่ ด
ุ เท่าทีจ
่ ะทาได ้
2. ระดับเกลือแร่และภาวะกรดด่างในเลือดให ้
ั ปกติทงั ้ นีเ้ ป็ นการดูแล
อยูใ่ นพิสย
้
ื่ มด ้วยการ
ภาวะแทรกซอนจากภาวะไตเส
อ
1. ควบคุมรับประทานเกลือ
2. การจากัดปริมาณน้ าดืม
่
ี ม
3. การจากัดอาหารทีม
่ โี ปรแตสเซย
ผู ป
้ ่ วยควรได้ร ับการดู แล
 Serum Calcium และ Phosphate ให ้อยูใ่ น
ั ปกติ
พิสย
 Serum albumin ไม่ตา
่ กว่า 3.5 กรัม/ดล.
(โดยไม่มภ
ี าวะทุโภชนาการ)
 Serum uric acid ไม่มรี ะดับตัวเลขเป้ าหมายที่
เหมาะสมแต่ผู ้ป่ วยไม่ควรมีอาการใด ๆ
 Hematocrit ไม่ตา
่ กว่าร ้อยละ 33-36 หรือ
Hemoglobin ไม่ตา่ กว่า 11-12 กรัม/ดล.
คาแนะนาผู ป
้ ่ วยและครอบคร ัวเตรียมตัว
่
เพือการบ
าบัดทดแทนไต
เมือ
่ เริม
่ เข ้าสูโ่ รคไตเรือ
้ รังระยะ 4 ทีแ
่ สดงอาการ
ของยูรเี มียแล ้ว
 การเลือกวิธก
ี ารรักษาทดแทนไตทีเ่ หมาะสม
ี
 การเตรียมหลอดเลือด หรือการล ้างของเสย
่ งท ้อง
ทางชอ
 การดูแลตนเองก่อนและระหว่างการรักษา
ทดแทนไต
ผู ้ป่ วยทีเ่ ริม
่ รักษาบาบัดทดแทนไต ควรอยูใ่ น
ความดูแลหรือร่วมดูแลของแพทย์โรคไต
่
การดู แลผู ป
้ ่ วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ
่
ชะลอการเสือมของไต
1. การควบคุมระดับน้ าตาลในเลือด : มี
เป้ าหมายดังนี้
- FBS 90-130 มก./ดล.
- HbA,C<7.0%
ในผู ้ป่ วยทีค
่ วบคุมน้ าตาลได ้ดีควรตรวจ HbA,C
อย่างน ้อยทุก 6 เดือน
ในผู ้ป่ วยทีค
่ วบคุมน้ าตาลได ้ไม่ดค
ี วรตรวจ
HbA,C อย่างน ้อยทุก 3 เดือน
้
ยาทีใ่ ชควรเป็
น Insulin ยากินมักจะขับออกทาง
่
การดู แลผู ป
้ ่ วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ
่
ชะลอการเสือมของไต(ต่
อ)
2. การควบคุมความดันโลหิตในผู ้ป่ วย
เบาหวาน
BP<130/80 mmHg
BP=110-129/65-79 mmHg (ผู ้ป่ วย
ตัง้ ครรภ์)
3. การควบคุมความดันโลหิต
BP>140/90 mmHg ต ้องได ้รับการปรับวิถ ี
ชวี ต
ิ ร่วมกับยาลดความดันโลหิต
่
การดู แลผู ป
้ ่ วยโรคไตจากเบาหวาน เพือ
่
ชะลอการเสือมของไต(ต่
อ)
4. ผู ้ป่ วยทีม
่ ี BP 130-139/80-90 mmHg
ควรได ้รับการปรับวิถช
ี วี ต
ิ ก่อน หลังจากนัน
้
อีก 3 เดือน ถ ้าพบว่าความดันโลหิตไม่ลด
ตามเป้ าหมาย ควรได ้รับยาลดความดัน
โลหิต เพือ
่ ให ้ได ้ตามเป้ าหมาย
5. ผู ้ป่ วยสูงอายุควรลดความดันโลหิตลงชา้ ๆ
จนถึงเป้ าหมาย
่
ผู ป
้ ่ วยเบาหวานทีสามารถ
ลดความดัน
โลหิตได้ (<130/80
mmHg)
สามารถลดอ ัตราการเกิด
โรคหัวใจ
แหล่งข้อมู ล การคานวณค่าอต
ั รา
การกรองของไต
(ทางอินเตอร ์เนต)
 Nephromatic intelligent renal caluculators
จบการนาเสนอ
ขอบคุณ