Transcript ความหลากหลายผีเสื้อกลางวัน - กรมอุทยานแห่งชาติสัตว์ป่าและพันธุ์พืช

ความหลากหลายทาง
ชีวภาพของแมลงป่ าไม้
นพชนม์ ทับทิม
กลุ่มงานกีฏวิทยาและจุลชีววิทยาป่ าไม้
สานักวิจัยการอนุรักษ์ ป่าไม้ และพันธุ์พชื
กรมอุทยานแห่ งชาติ สั ตว์ ป่า และพันธุ์พชื
โลกกับภาวะวิกฤติ
ภัยธรรมชาติ
ความหมายความหลากหลาย
ความหลากหลายทางชีวภาพ สานักนโยบายและแผน
ทรัพยากรธรรมชาติและสิ่ งแวดล้ อม (สผ)
การมีความผิดแผกแตกต่ างระหว่ างสิ่ งมีชีวติ จากทุกแหล่ ง
รวมถึง นอกเหนือจากสิ่ งอืน่ แล้ ว ระบบนิเวศทางบก ทางทะเลและ
ทางนา้ อืน่ ๆ และองค์ ประกอบ รวมทั้งระบบนิเวศซึ่งสิ่ งมีชีวติ เป็ น
ส่ วนหนึ่งในนั้นด้ วย ในการนีร้ วมถึงความหลากหลายภายในชนิด
พันธุ์ ระหว่ างชนิดพันธุ์และของระบบนิเวศ
แมลงป่ าไม้
1. มีขนาดใหญ่
2. มีสีสรรสวยงาม
3. มีรูปร่ างแปลก
4. หายาก
5. มีค่ามีราคา
ประโยชน์ และความสาคัญ
1. ทราบถึงข้อมูลพื้นฐาน
2. เป็ นดัชนีช้ ีวดั ความสมบูรณ์
3.ศึกษาเปรี ยบเทียบแต่ละสภาพพื้นที่
4. ประเมินสถานภาพของแมลงป่ าไม้
5. ทราบถึงผลกระทบต่อกิจกรรม
6. สาหรับการวางแผนและพัฒนา
7. เป็ นเงื่อนไขตามอนุสญ
ั ญา
8. ความเฉพาะเจาะจงต่อแหล่งอาศัย
ความหลากหลายทางชีวภาพ
1. UNEP คาดว่ามีสิ่งมีชีวติ ในโลกประมาณ 30 ล้านชนิด
2. ปัจจุบนั ค้นพบเพียง 15 ล้านชนิด
3. ประเทศไทย มีจานวนสิ่ งมีชีวติ พืชและสัตว์คิดเป็ นร้อยละ 7
4. แมลงในโลกที่จาแนกแล้วประมาณ 1 ล้านชนิด
5. ประเทศไทย มีจานวนแมลงที่จาแนกแล้ว 14,000 ชนิด
ปัญหาของความหลากหลาย
1. การบุกรุ กแหล่งอาศัย
2. การขาดข้อมูลพื้นฐาน
3. การขาดความรู้ดา้ นอนุกรมวิธาน
4. การบริ หารจัดการ
5. ขาดการสนับสนุนจากภาครัฐ
การคานวณ
1. Fisher alpha (F)
2. Shannon Wiener Diversity Index (H/)
และ ค่าความสม่าเสมอ Evenness (J/)
3. หาดัชนีช้ ีวดั
4. เปรี ยบเทียบความแตกต่างทางสถิติ
5. การประเมินจานวนชนิด
6. ปั จจัยที่มีผลต่อชนิดและความชุกชุม
การวิเคราะห์ ชื่อวิทยาศาสตร์
1. การจับโดยการใช้สวิง
2. การใช้ภาพถ่าย
3. การใช้สวิงร่ วมกับการถ่ายภาพ
4. การตรวจสอบจากหนังสื อหรื อคู่มือ
5. การใช้ผเู้ ชี่ยวชาญ
การจับโดยการใช้ สวิง
การใช้ การถ่ ายภาพ
ภาพถ่ ายผีเสื้อ
การใช้ สวิงร่ วมกับการถ่ ายภาพ
การใช้ คู่มอื ฯ
ปรึกษาผ้ ูเชี่ยวชาญ
ส่ งเป็ นภาพถ่ าย
ส่ งเป็ นซองใส่ ผเี สื้อ
การสร้ างองค์ ความรู้
การศึกษาผีเสื้อกลางวัน
วิธีที่ 1. วางแปลงสารวจ เพื่อศึกษาเปรี ยบเทียบ
XXXXXXXX
25 เมตร
5 เมตร
25 เมตร
5 เมตร
5 เมตร
100 x 100 เมตร
XXXXXXXX
5 เมตร
การวางแปลง 1 เฮกแตร์ (ความชุกชุม)
1. วางแปลงในพื้นที่ที่เป็ นตัวแทนของพื้นที่ป่านั้น ๆ
2. ใช้ผสู้ ารวจ 2 คน ใช้สวิง 2 อัน
3. เดินสารวจ ในสองแถบสารวจ
4. จับผีเสื้อทุกตัว ที่พบในแถบสารวจ รัศมีขา้ งละ 5 ม.
5. สารวจ 2 ช่วงเวลา 10.00 – 12.00 น. และ
13.00-15.00 น.(ไม่มีพกั )
6. สารวจฤดูกาลละ 1 ครั้ง หลีกเลี่ยงวันที่ฝนตก
7. ไม่ควรเปลี่ยนแปลงสภาพพื้นที่ในแปลงตัวอย่าง
การสารวจในเส้ นทาง ฯ (บัญชีรายชื่อ)
1. เลือกเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่ผา่ นหลายสภาพป่ า
2. แบ่งระยะเส้นทางศึกษาธรรมชาติตามสภาพป่ า
3. ใช้ผสู้ ารวจ ตามความเหมาะสม
4. เดินสารวจในเส้นทางศึกษาธรรมชาติ
5. จับผีเสื้ อ ที่พบในเส้นทาง บันทึกชนิดป่ าที่พบผีเสื้ อ
หากเป็ นชนิดซ้ าให้หลีกเลี่ยงการจับ
6. สารวจในช่วงเวลาที่มีแดด
7. สารวจได้มากกว่า 1 เส้นทาง
8. สารวจตามความเหมาะสม อย่างน้อยฤดูกาลละ 2-3 ครั้ง
การประยุกต์ สารวจในเส้ นทางศึกษา ฯ
1. เลือกเส้นทางศึกษาธรรมชาติที่ผา่ นหลายสภาพป่ า
2. แบ่งระยะเส้นทางศึกษาธรรมชาติตามสภาพป่ า
3. ใช้ผสู้ ารวจ 2 คน สวิง 2 อัน
4. เดินสารวจในเส้นทางศึกษาธรรมชาติ
5. จับผีเสื้ อกลางวันทุกตัว ที่พบในเส้นทาง ในรัศมี 5 ม.
บันทึกชนิดป่ าที่เก็บตัวอย่าง ในรัศมี 5 เมตร
6. สารวจ 2 ช่วงเวลา 10.00 – 12.00 น. และ
13.00-15.00 น.(ไม่มีพกั )
7. สารวจได้มากกว่า 1 เส้นทาง
8. สารวจอย่างน้อยฤดูกาลละ 1 ครั้ง หลีกเลี่ยงวันที่ฝนตก
ผีเสื้อชนิดใหม่ ในประเทศไทย
"ดุ๊ก" แห่ งทุ่งแสลงหลวง (Banded Marquis) Bassarona byakko
ที่มา : savebutterfly.com
ผีเสื้อชนิดย่ อยใหม่ ในประเทศไทย
ผีเสื้อเจ้ าหญิงสี ฟ้า Prothoe franck angelica Butler, 1885
อุทยานแห่งชาติทบั ลาน จ.นครราชสี มา
ที่มา : raorakpar.org
ผีเสื้อที่ไม่ เคยพบในประเทศไทย
ผีเสื้อจูเลีย Dryas iulia วงศ์ ผเี สื้อขาหน้ าพู่
ที่มา : savebutterfly.com
ความหลากหลายผีเสื้อกลางวัน
ผีเสื้ อกลางวันทัว่ โลกมีประมาณ 19,000 ชนิด ประเทศไทย
พบที่จาแนกชนิดแล้วประมาณ 1,291 ชนิด แบ่งออกเป็ น 5 วงศ์
(Family) ดังนี้
1. วงศ์ผเี สื้ อหางติ่ง (Family Papilionidae) 73 ชนิด
2. วงศ์ผเี สื้ อขาวเหลือง (Family Pieridae) 62 ชนิด
3. วงศ์ผเี สื้ อขาหน้าพู่ (Family Nymphalidae) 419 ชนิด
4. วงศ์ผเี สื้ อสี น้ าเงิน (Family Lycaenidae) 426 ชนิด
5. วงศ์ผเี สื้ อบินเร็ ว (Family Hesperidae) 311 ชนิด
1. วงศ์ ผเี สื้อหางติ่ง (Family Papilionidae)
หางติ่งปารี ส
หางติ่งสะพายเขียว
2. วงศ์ ผเี สื้อขาวเหลือง (Family Pieridae)
หนอนกาฝากใต้ ปีกแดง
Delias pasithoe
หนอนกาฝากธรรมดา
Delias hyparete
ฟ้าเมียเลียนธรรมดา
Ixias pyrene
ปลายปี กส้ มเล็ก
Ixias pyrene
3. วงศ์ ผเี สื้อขาหน้ าพู่ (Family Nymphalidae)
4. วงศ์ ผเี สื้อสี นา้ เงิน (Family Lycaenidae)
ปี กกึ่งหุบดา Abisara fylla
บินตลกธรรมดา Zemeros flegyas
5. วงศ์ ผเี สื้อบินเร็ว (Family Hesperidae)