Transcript GÓRA
GÓRA GÓR - SKI GÓR - AL GÓR - KA ZA - GÓRSKI GÓRAL - KA GÓRAL - SKI GÓRA GÓR - SKI GÓR - AL Rdzeń GÓR - KA ZA - GÓRSKI GÓRAL - KA GÓRAL - SKI LAĆ LAN -IE ZA -LAĆ POD-LAĆ OD-LAĆ WY-LAĆ PRZE-LAĆ ROZ-LAĆ LAĆ LAN -IE ZA -LAĆ POD-LAĆ OD-LAĆ WY-LAĆ PRZE-LAĆ ROZ-LAĆ ODLEW ZALEW PRZELEWKI WYLEW ZALANIE PODLEWANIE PODLEWACZKA ROZLEWNIA ROZLEWAĆ …………………………………… ZACHODZIĆ ……………………….. ………………………….. PODCHODZIĆ POCHODZENIE PRZYCHODNIA ………………………. ……………………….. ………………… KROPIDŁO KROPKOWAĆ ………………….. ……………….. POKROPIĆ …………………. …………………….. ……………………… RUCH – RUCHOMY, NIERUCHOMY, PORUSZAĆ, RUCHLIWY, RUSZAĆ, NIERUCHOMOŚĆ, WZRUSZAĆ, PORUSZONY, WZRUSZONY, RUCHLIWOŚĆ RUCH CHORY – ROZCHOROWAĆ SIĘ, CHOROWAĆ, CHOROBA, CHOROBOWY, ZACHOROWALNOŚĆ, SCHOROWANY, CHOROBLIWY, PRZECHOROWAĆ, ODCHOROWAĆ, ZACHOROWAĆ CHORY BIĆ – ZABIĆ, UBIĆ, PODBIĆ, BITNIEJSZY, PRZYBIĆ, BITNY, BICIE, NAJBITNIEJSZY, ZABICIE, ZABITY BIĆ TYPY NOWO UTWORZONYCH WYRAZÓW 1) Skrót – skrócony zapis wyrazu lub wyrażenia 2) Skrótowce – wyrazy powstałe przez skrócenie wyrazu dwu – lub więcej wyrazowego 3) Uniwerbizmy – pojedyncze słowa, które zastępują konstrukcje złożone z rzeczownika i przymiotnika Podstawówka, motorówka, odrzutowiec, ogólniak, zerówka, Kablówka, mikrofalówka 4) Derywaty wsteczne – to wyrazy powstałe w wyniku derywacji wstecznej lub zerowej, charakterystyczne dla języka zawodowego, środowiskowego ale także młodzieżowego, potocznego i języka gwar ludowych Wykop, przestój, zwis, kałach, merc, komp, nara, dźwig, szpila 5) Hybrydy – wyrazy utworzone z cząstek słowotwórczych należących do różnych języków Ekosystem, domofon, fotokomórka, hydrowęzeł, Rywin-gate, Eurodeputowani, eurosceptycy 6) Eponimy - wyrazy utworzone od nazwisk lub nazw własnych, np. -prysznic - od nazwiska prekursora wodolecznictwa, XIX wiek, Priessnitz -król - od imienia Karol (Karol Wielki) (karl kral - król) -cesarz - od imienia Juliusza Cezara (w okresie rzymskim jako: cezar) inne eponimy: diesel, ford, amper, bel, britnejki, pamelki, Bond, banderas, lenonki, arafatka, marlejki 7) Neologizmy - Słowotwórcze – utworzone za pomocą wyrazów już istniejących za pomocą odpowiednich formantów - Znaczeniowe – powstają przez nadanie już istniejącym wyrazom nowych znaczeń - Frazeologiczne – powstają przez połączenie już istniejących wyrazów w związki, które mają nowe znaczenie - Zapożyczenia – wyrazy zaczerpnięte z języków obcych - Artystyczne – wyrazy wymyślone przez pisarza lub poetę, stosowane jako środek poetycki Homonimy – wyrazy o identycznym brzmieniu, ale całkowicie odmiennym znaczeniu Zadanie: Udowodnij, że podane wyrazy mają homonimy zamek, babka, granat, jasiek, śmieć, rola, serwis, rakieta, klucz, wywiad Synonimy – wyrazy o podobnym znaczeniu Droga – szosa, aleja, trakt, szlak, szosa … Piękny - wspaniały, cudowny, zachwycający, śliczny, uroczy … Zadanie: Ułóż po 2 synonimy: Książka, bohater, autor, problem, losy Antonimy – wyrazy o przeciwstawnym znaczeniu Rycerstwo polskie Rycerstwo krzyżackie - -