Transcript A.Żabicki - Dobre praktyki z Finlandii

Lifelong Learning Programme

Starostwo Powiatowe w Toruniu

Zespół Szkół Mechanicznych Elektrycznych i
Elektronicznych w Toruniu

Izba Przemysłowo-Handlowa w Toruniu
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego

Data założenia - 01 stycznia 2011

Cel - promocja i rozwój kształcenia zawodowego (IVET) oraz kształcenia
dorosłych i szkolenia (CVET) w Finlandii

Stowarzyszenie Amke Group składa się z 81 członków: gmin, związków
gmin, fundacji, firm.

Działania:
- gromadzenie i udostępnianie wiedzy oraz zwiększanie kompetencji różnych fińskich
„dostawców” VET
- koordynowanie współpracy organizacji członkowskich na poziomie strategicznym i
operacyjnym
- działania i lobbing na rzecz kształcenia i szkolenia zawodowego
- rozwijanie fińskiego systemu kształcenia i szkoleń oraz procesów i narzędzi im służących
- wzmacnianie kompetencji firm, organizacji i osób prywatnych
- promowanie przedsiębiorczości i innowacji
- przyczynianie się do rozwoju możliwości, procesów i metod kształcenia ustawicznego
- wspieranie międzynarodowej współpracy i działań na rzecz
rozwoju kształcenia i szkolenia zawodowego















priorytety w polityce kształcenia
inwestycja w naukę drogą do przyszłości, rozwoju i zatrudnienia
społeczeństwo oparte na wiedzy
promocja kształcenia przez całe życie
kluczowa rola partnerstwa administracji i instytucji lokalnych
duże wsparcie finansowe edukacji
dobrze rozwinięty system kształcenia ustawicznego
decentralizacja szkolnictwa
zgodność programów kształcenia ze standardami międzynarodowymi
szeroko rozwinięte kształcenie modułowe
autonomia, elastyczność i jakość w systemie kształcenia
doradztwo i poradnictwo zawodowe już na najniższych poziomach edukacji
długa tradycja w prowadzeniu i promowaniu nauki dorosłych
przedsiębiorczość, innowacja i nowe technologie w nauczaniu
język angielski podstawą komunikacji, rozwoju i pracy
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego





gwarancja edukacji (częśċ priorytetu Youth garantee) – miejsce do nauki
w każdej szkole na poziomie podstawowym do 16 –tego roku życia
równy dostęp do wysokiej jakości kształcenia i szkoleń dla wszystkich bez
względu na wiek, pochodzenie etniczne, stan zdrowia czy miejsce w
którym żyją osoby kształcące się
silne związki pomiędzy kształceniem i szkoleniem zawodowym a światem
pracy
kwalifikacje oparte na kompetencjach zawodowych i modułowych
szkoleniach zawodowych stanowią bazę instytucji szkolących dzięki, której
rozwija się system kwalifikacji zawodowych
(w 2014 roku ECVET – European Credit System for Vocational Education
and Training)
blokowe (modułowe) i elastyczne ścieżki nauczania prowadzą w
konsekwencji do łączenia nauki i pracy, modułów z innych kwalifikacji i
programów nauczania
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego





finansowanie kształcenia i szkolenia zawodowego uzależnione od wydajności,
skuteczności i jakości wykonania, ze szczególnym uwzględnieniem kierunków
rozwoju gwarantujących zastosowanie zasady rozwoju przez całe życie (lifelong
learning principle)
wydajność usług szkolenia i kształcenia zawodowego(VET) zostaną zapewnione
przez:
- mocniejszych i bardziej skutecznych „dostawców” usług
- usługi kierowane zgodnie z kierunkami rozwoju gospodarczego i
potrzebami regionalnymi
poprawa systemów zapewniania jakości VET zgodnie ze Strategią Jakości
(Quality startegy – EQAVET)
rozwój nauki w miejscu pracy
zmniejszenie liczby osób przerywających naukę





prowadzone jest głównie w instytucjach
- zawiera naukę opartą na pracy
- wzrost nauki rzemiosła, staży
134 „dostawców” usług - ogólnofińska sieċ komputerowa instytucji
- 180 tys. uczniów IVET (70 tys. corocznie)
- 23 tys. uczniów nauki rzemiosła (12,7% )
- 45 tys. uczestników szkoleń przygotowawczych dla kwalifikacji
opartych na kompetencjach - dokształcanie zawodowe(CVET)
- 33 tys. uczniów CVET w nauce rzemiosła (73,3%)
42% absolwentów podstawowej edukacji kontynuuje naukę w VET
(50% w szkołach ogólnokształcących)
wskaźnik lokaty – 68% uczniów VET wchodzi na rynek pracy, a 9%
kontynuuje naukę
poniżej 9% uczniów przerywa naukę
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
czesne i wyżywienie jest darmowe, podręczniki dofinansowywane
 organizowany na szczeblu krajowym wspólny elektroniczny system
aplikacji edukacji ponadgimnazjalnej
 otwarta droga na studia
 zdecentralizowane zarządzenie:
- odpowiedzialnośċ na szczeblu lokalnym
- relatywnie autonomiczni „dostawcy” usług
 „dostawcy” usług są rejestrowani po uzyskaniu licencji Edukacji i
Kultury i mogą nimi byċ:
- lokalne władze (gmin), związki gmin
- prywatne organizacje (stowarzyszenia i fundacje)
- przedsiębiorstwa państwowe
Sieć komputerowa składa się głównie z licencjonowanych dostawców
interdyscyplinarnych instytucji zawodowych, często tworzonych na
poziomie subregionalnym lub regionalnym i jest własnością związków
gmin/władz lokalnych.

Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
Liczba dostawców usług VET zmalała zwłaszcza w ostatnich 10 latach:
- wielu dostawców łączyło się by tworzyć większe jednostki
- większość oferowała zarówno szkolenia zawodowe jak i
doskonalenie zawodowe
 finansowanie oparte na :
- krajowych cenach jednostkowych wypłacane ryczałtem
- kosztach w różnych dziedzinach VET
 wkłady finansowe dla „dostawców” usług z Ministerstwa Edukacji
i Kultury: - ustawowy podział kosztów na poziomie krajowym
- w IVET: państwo 42%, gminy razem 58%
- w CVET głównie przez państwo
 krajowe oceny tematów i wyników nauczania na podstawie
informacji, wsparcia i finansowania, bez potrzeby kontroli
 w 2012 roku całkowite koszty operacyjne powyżej 1,8 biliona €
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego


Minister Edukacji i Kultury odpowiada za politykę edukacyjną
oraz za regulowanie, prowadzenie, finansowanie kształcenia i
szkolenia zawodowego.
Politykę edukacyjną określona Program Rządowy i Plan Rozwoju
Edukacji i Badań.
Kształcenie i szkolenie zawodowe jest uregulowane ustawą i
rozporządzeniem: o kształceniu zawodowym i kształceniu
zawodowym dorosłych.
Minister przyznaje zezwolenie na świadczenie usług :
- średniego szkolnictwa zawodowego i szkoleń (IVET)
- doskonalenia zawodowego (kształcenie się dorosłych, CVET)
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego

zezwolenie na prowadzenie IVET zawiera:
- dziedziny kształcenia zawodowego, ilośc uczniów, język
wykładów, specjalne misje edukacyjne
- dostawcy usług mogą określic kwalifikacje w poszczególnych
dziedzinach (istnieje jednak szereg zastrzeżonych kwalifikacji np.
pielęgniarki, operator maszyn leśniczych)

zezwolenie na prowadzenie CVET zawiera:
- dziedziny kształcenia zawodowego, język wykładów
- liczbę studentów w czasie trwania wstępnego kształcenia i
doskonalenia zawodowego, liczbę umów o praktyki
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
NA POZIOMIE KRAJOWYM
• Minister Edukacji i Kultury wyznacza główne cele dla edukacji zawodowej i określa
strukturę kwalifikacji i postawę programową (przedmioty podstawowe)
• Fińska Narodowa Rada Edukacji (FNBE):
- decyduje o wymaganiach państwowych kwalifikacji i szkoleń zawodowych
- sporządza podstawowy państwowy program nauczania we współpracy z
organizacjami pracodawców, związkami zawodowymi, nauczycielami,
studentami i innymi ekspertami
- program nauczania jest zgodny z Ramami Europejskich Kwalifikacji (European
Qualification Framwork-EQF) i ramami narodowych kwalifikacji (NQF)
• Komisje ds. Edukacji i Szkoleń
- organy trójstronne, tworzone dla każdej dziedziny kształcenia zawodowego przez
Ministerstwo
- rozwijają kształcenie i szkolenie zawodowe VET (biorą udział w prognozowaniu
umiejętności i przewidywaniu potrzeb edukacyjnych)
- promują wzajemne oddziaływanie (interakcję) między edukacją a światem
pracy, w porozumieniu z Ministerstwem Edukacji I Kultury oraz FNBE
- zajmują się podstawą programową nauczania
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
NA POZIOMIE LOKALNYM
„Dostawcy” usług kształcenia zawodowego i szkoleń:
- sporządzają własne programy nauczania, oparte na podstawowym
państwowym programie nauczania
- lokalne Komisje ds. Edukacji i Szkoleń oraz przedstawiciele świata pracy
biorą udział w pracach nad programami kształcenia zawodowego
KAŻDY UCZEŃ – STUDENT KSZTAŁCI SIĘ WG INDYWIDUALNEGO
PLANU NAUCZANIA
„DOSTAWCY” USŁUG I NAUCZYCIELE MOGĄ SWOBODNIE
WYBRAĆ METODY NAUCZANIA I UCZENIA SIĘ
ZAKRES KWALIFIKACJI - 120 tygodni (3 lata)
Program nauczania zawiera :
- nauka zawodu i uczenie się na stanowisku pracy
-
-
90 tygodni
podstawowe przedmioty wspólne dla wszystkich kwalifikacji
(16 obowiązkowych i 4 fakultatywne)
przedmioty dowolnie wybrane
20 tygodni
10 tygodni
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego







praktyka jako część nauki zawodu :
- instytucja szkoląca (dostawca usług) jest odpowiedzialny za
zorganizowanie miejsca pracy
- podpisuje pisemną umowę z pracodawcą
uczniowie-studenci zwykle nie są w stosunku pracy z pracodawcą
(zachowują status ucznia-studenta i świadczenia społeczne)
pracodawcy nie płacą jakiejkolwiek rekompensaty, odszkodowań
nauka w miejscu pracy jest oparta na programie nauczania
PRAKTYKA MOŻE ODBYWAĆ SIĘ ZA GRANICĄ
nauczyciele i instruktorzy praktycznej nauki zawodu:
- planują i wprowadzają każdy okres praktyki
- oceniają naukę wg kryteriów z programu nauczania
cele nauki zawodu na stanowisku pracy w całym okresie jej twania
są uzgadniane z uczniem. Na zakończenie nauki uczeń dokonuje
samooceny udziału w praktyce
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
finansowanie oparte na
wydajności (PBF)
3% całej kwoty dofinansowania
dla wszystkich dostawców usług
statutowa podstawa
finansowania
oparte na kosztach
jednostkowych
€/uczeń/rok
oparte na
rezultatach:
oparte na
ocenie jakości
wskaźnik
rezultatów
- wskaźnik załogi
(kompetencje
nauczycieli,
rozwój personelu)
Europejska Fundacja
Zarządzania Jakością
EFQM – specjalne
tematy
-
finansowanie
wyników
nagroda
za jakość
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego




Wskaźnik rezultatów:
mierzy wydajność placówek edukacyjnych na podstawie wyników
ich uczniów
wyniki i wrażenia dotyczące organizatorów kształcenia otrzymywane
są z bazy danych studentów
rezultaty są klasyfikowane w 5 uporządkowanych kategoriach (w
oparciu o to czy szkolący się uzyskali kwalifikacje zawodowe w
zadanym czasie i jaki uzyskali status na rynku pracy w końcowym
okresie kształcenia/szkolenia)
wydajność dostawcy edukacji jest uważana za lepszą im więcej
uczniów-absolwentów kształcenia znajduje się w kategoriach:
zakończona kwalifikacja, zatrudnienie czy dalsza nauka
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
Wskaźnik personelu tworzą dwa wskaźniki.


1. Wskaźnik kompetencji nauczyciela określa:
formalny poziom kwalifikacji personelu szkolącego
proporcję wykwalifikowanych nauczycieli do liczby wszystkich
nauczycieli
(w 2008 roku 72% nauczycieli prowadzących szkolenie i kształcenie zawodowe posiadało kompetencje
właściwe do zajmowanych stanowisk)
2. Wskaźnik rozwoju personelu:
 określa inwestycje finansowe dostawców usług kształcenia
zawodowego w rozwój i utrzymanie kwalifikacji, kompetencji
zawodowych własnego personelu
 podaje proporcję wydatków na rozwój personelu do wszystkich
wydatków na utrzymanie załogi
Wydatki na rozwój personelu obejmują wydatki na szkolenie i na staże
zawodowe pracowników
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
przez pierwszych 6 lat nauki na poziomie podstawowej nauki
brak testów i prac domowych (szukanie pasji, umiejętności)
nauka języka angielskiego od najmłodszych lat
prestiż zawodu nauczyciela
partnerstwo nauczyciel – uczeń (często zamiana ról)
swoboda nauczyciela w procesie edukacji
modułowe programy nauczania
zindywidualizowany program nauczania dla każdego ucznia
brak szkól specjalnych - integracyjne grupy, dodatkowy opiekun
poradnictwo i doradztwo zawodowe rolą całego personelu
pedagogicznego (już w gimnazjum)
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
wysoka jakość i równy dostęp do kształcenia
gwarancja nauki i pracy młodzieży (lokaty w czołówce badania
PISA)
koszty kształcenia finansowane przez państwo – podręczniki, nauka,
dojazdy, wyżywienie, brak płatnych korepetycji
ustawiczne kształcenie i podnoszenie uprawnień (dorosłych,
nauczycieli)
szkolenia darmowe dla wszystkich
rozbudowana funkcja Internetu
nowoczesne technologie, metody nauczania - narzędzia systemu
edukacji
teoretyczna i praktyczna nauka w jednym miejscu
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
decentralizacja szkolnictwa (w przewadze państwowego)
korelatywność programów nauczania ze standardami
międzynarodowymi
współpraca i partnerstwo na szczeblu lokalnym przedstawicieli
wszystkich instytucji , samorządu, fundacji, stowarzyszeń, związków,
dostawców usług szkoleniowych
odejście od pojęcia zawód na rzecz kompetencji zawodowych
promocja uczenia się przez całe życie (kształcenie dorosłych) wiedza towar eksportowy
społeczeństwo oparte na wiedzy
środki unijne wsparciem badań i analiz edukacji i rynku pracy
Dobre praktyki kształcenia i szkolenia zawodowego
DZIĘKUJĘ ZA UWAGĘ
Andrzej Żabicki
Specjalista ds. rozwoju zawodowego w
Powiatowym Urzędzie pracy dla Miasta Torunia
Dziękuję za wsparcie
merytoryczne i graficzne
Agnieszce Niwińskiej
Annie Orzeł