Transcript Wytyczne dla Zintegrowanych Inwestycji Terytorialnych w ramach

Wytyczne dla Zintegrowanych Inwestycji
Terytorialnych w ramach Regionalnego Programu
Operacyjnego Województwa Śląskiego na lata
2014-2020
Katowice, 10 maja 2013 r.
Zakres prezentacji
• Wymiar terytorialny w ramach RPO WSL 20142020
• Strategia rozwoju subregionu jako podstawa
planowania działań rozwojowych
• Programowanie i realizacja Zintegrowanych
Inwestycji Terytorialnych w ramach RPO WSL
2014-2020
• Harmonogram prac
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Na czym polega wymiar terytorialny interwencji
w ramach Polityki Spójności 2014-2020?
Zwiększenie wykorzystania potencjałów terytorialnych
poprzez zintegrowane interwencje
ukierunkowane na wybrane obszary.
CEL: jak najlepsze wykorzystanie zasobów
(w tym także zasobów ludzkich)
oraz specjalizacji regionalnych/lokalnych.
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Co się zmieni w realizacji wymiaru terytorialnego
w województwie śląskim?
2007-2013
2014-2020
Programy Rozwoju
Subregionów
Zintegrowane Inwestycje
Terytorialne (ZIT)
Mniejszy nacisk
na strategiczne podejście
(często projekty punktowe)
Zintegrowane podejście oparte
o wspólną strategię rozwoju
Ograniczony udział
we wdrażaniu,
w tym monitorowaniu
i sprawozdawczości
Większa odpowiedzialność
- większy udział we wdrażaniu,
rozszerzony monitoring
i sprawozdawczość
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Co jest ważne w nowym podejściu terytorialnym
w latach 2014-2020?
NIE!
TAK!
LISTA PROJEKTÓW
DO WSPARCIA
STRATEGIA ROZWOJU
SUBREGIONU
STRATEGIA ROZWOJU
SUBREGIONU
LISTA PROJEKTÓW
DO WSPARCIA
NAJPIERW WSPÓLNE USTALENIA STRATEGICZNE,
POTEM DOBÓR DZIAŁAŃ/PROJEKTÓW REALIZUJĄCYCH USTALENIA STRATEGICZNE
I ZGODNYCH Z INTERWENCJĄ RPO WSL 2014-2020
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Czym są Zintegrowane Inwestycje Terytorialne
wg Komisji Europejskiej?
Zintegrowane Inwestycje Terytorialne (ZIT)
to narzędzie do wdrażania strategii terytorialnych
w sposób zintegrowany (efekt synergii)
(art. 99 projektu Rozporządzenia Ogólnego)
Zintegrowane podejście wymaga interwencji z co najmniej
2 Priorytetów programu/ów, w szczególności powiązania inwestycji
„miękkich” z inwestycjami w infrastrukturę fizyczną (EFRR + EFS)
Działania wdrażane w ramach ZIT muszą wyraźnie przyczyniać się
do osiągania celów osi priorytetowych programów operacyjnych
(ZNACZĄCA ROLA WSKAŹNIKÓW)
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Jakie są wymagania Komisji Europejskiej wobec ZIT
i jak je wypełnimy?
KE
WOJEWÓDZTWO ŚLĄSKIE
Wyznaczone terytorium
oraz strategia rozwoju
terytorialnego
Obszary subregionów
+ Strategie Rozwoju
Subregionów
Pakiet działań do realizacji
Plan działań ZIT wraz z listą
projektów wybranych
do realizacji w ramach RPO
WSL 2014-2020
Ustalenia dotyczące
zarządzania ZIT
Plan działań ZIT + Porozumienie
przedstawicieli ZIT z Instytucją
Zarządzającą RPO WSL 2014-2020
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Jaki jest cel realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020?
ZIT mają przyczynić się do zwiększenia efektywności
realizacji RPO WSL 2014-2020 poprzez:
Sprzyjanie integracji i współpracy na rzecz wspólnego wzmacniania
potencjałów i rozwiązywania problemów
Realizację projektów/przedsięwzięć „zintegrowanych” odpowiadających
w sposób kompleksowy na potrzeby i problemy subregionów, w tym ich
miast i obszarów funkcjonalnych oraz terenów wiejskich
Zwiększanie udziału JST w zarządzaniu RPO WSL 2014-2020
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Ile ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020?
ZIT dla Aglomeracji Górnośląskiej
wraz z jej obszarem funkcjonalnym,
obejmującym cały subregion
centralny województwa śląskiego
4 subregiony
= 4 ZIT
ZIT-y dla trzech ośrodków
regionalnych tj. Częstochowy,
Bielska-Białej, Rybnika wraz
z ich obszarami funkcjonalnymi,
obejmującymi całe obszary
subregionów
1 Strategia
Ile Planów
działań ZIT ?
1 Strategia
1 Plan działań ZIT
dla każdego
subregionu
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Jakie obszary będą wspierane?
Z puli regionalnej:
RPO WSL
2014-2020
Całe obszary subregionów
Z puli krajowej w ramach rezerwy programowej:
Obszary Strategicznej Interwencji (KSRR, ZUP):
- Miasta wojewódzkie i ich obszary funkcjonalne
?
- Miasta i dzielnice miast wymagające rewitalizacji
- Obszary wiejskie, w szczególności o najniższym
dostępie do dóbr i usług
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Jak będzie finansowany wymiar terytorialny?
Środki regionalne z podstawowej
alokacji RPO dla woj. śląskiego
(wg algorytmu) [EFRR + EFS]
RPO WSL
2014-2020
Środki krajowe z tzw. rezerwy
programowej programowane
w RPO [EFRR + EFS]:
4,5% przeznaczonych na wsparcie
zintegrowanych działań na obszarach
funkcjonalnych miast wojewódzkich
(subregion centralny)
?
3,5% na wsparcie zintegrowanych
planów rewitalizacyjnych na terenie
innych miast i planów poprawy jakości
i dostępu do usług publicznych
na obszarach wiejskich
Negocjowane
z MRR
w ramach
Kontraktu
Terytorialnego
Podział środków EFRR
w zakresie ZIT
Jaki będzie podział środków RPO WSL 2014-2020
na ZIT w Subregionach (alokacja regionalna)?
Ok. 21 % środków w ramach PRO WSL 2014-2020
zostanie przeznaczonych na realizację projektów w ramach ZIT
Algorytm podziału środków jest w trakcie ustalania:
- ludność, jako jedyny czynnik
- algorytm stosowany przy PRS 2007-2013
- zaadoptowany „algorytm berliński” (algorytm berliński
jest stosowany przy podziale środków przez UE
oraz MRR przy dzieleniu środków na RPO)
- algorytm uwzględniający wskaźniki w zakresie włączenia społecznego
i edukacji (odrębny dla EFS)
Wstępny podział środków wg algorytmu zostanie przyjęty
przez Zarząd Województwa Śląskiego w maju 2013 r.
Ostateczny podział środków zostanie uwzględniony
w RPO WSL 2014-2020 przyjętym przez KE.
Wymiar terytorialny
w ramach RPO WSL 2014-2020
Jakie są etapy programowania i realizacji ZIT?
PRZYGOTOWANIE STRATEGII ROZWOJU SUBREGIONU
POWOŁANIE REPREZENTACJI ZIT DLA SUBREGIONU
(zapewnienie zdolności instytucjonalnej oraz zapewnienie sprawnej realizacji ZIT)
PRZYGOTOWANIE PLANU DZIAŁAŃ ZIT DLA SUBREGIONU
PODPISANIE POROZUMIENIA/UMOWY O REALIZACJI ZIT POMIĘDZY
REPREZENTACJĄ ZIT A IZ RPO WSL 2014-2020
REALIZACJA ZIT W RAMACH RPO WSL 2014-2020
Strategia Rozwoju Subregionu
Jak powinna zostać skonstruowana Strategia Rozwoju
Subregionu aby zapewnić zintegrowane podejście terytorialne?
1 WSPÓLNA STRATEGIA ROZWOJU SUBREGIONU
IDENTYFIKACJA
ZASOBÓW SUBREGIONU
(DIAGNOZA)
WSKAZANIE
POTENCJAŁÓW
I BARIER W ROZWOJU
SUBREGIONU
OKREŚLENIE
SPECJALIZACJI
ROZWOJOWYCH
SUBREGIONU
WSPÓLNIE UZGODNIONE CELE ROZWOJOWE I KIERUNKI DZIAŁAŃ
Strategia Rozwoju Subregionu
Co należy uwzględnić przy opracowaniu Strategii
Rozwoju Subregionu?
ZASADY OPRACOWANIA STRATEGII ROZWOJU SUBREGIONU
spójność z europejskimi, krajowymi i regionalnymi
dokumentami strategicznymi (szczególnie Strategią „Śląskie 2020+”
– dokument obecnie w konsultacjach społecznych)
spójność z lokalnymi dokumentami strategicznymi i planistycznymi –
strategie lokalne, plany działań np. Lokalny Program Rewitalizacji
uwzględnienie zasady partnerstwa, w tym udział mieszkańców
oraz partnerów społecznych i gospodarczych w konsultacjach dokumentu
uwzględnienie obszarów funkcjonalnych - uwzględnienie specyfiki
obszarów miejskich i wiejskich, w tym odniesienie do Obszarów
Strategicznej Interwencji
Strategia Rozwoju Subregionu
Co powinna zawierać Strategia Rozwoju Subregionu?
Rozdz.
Zakres
Liczba str.
1.
Definicja obszaru i ludności objętych strategią
ok. 7-10
2.
Analiza potencjałów, barier, wyzwań oraz specjalizacji terytorialnych
ok. 5-6
3.
Wskazanie i uzasadnienie spójności z unijnymi, krajowymi
i regionalnymi dokumentami strategicznymi
ok. 2-3
4.
Opis zintegrowanego i innowacyjnego podejścia do rozwoju terytorialnego
5.
Opis strategii rozwojowej oraz określenie celów i kierunków działań
6.
Opis włączenia społeczności lokalnej oraz partnerów społecznych
i gospodarczych
ok. 3-4
7.
Zarys systemu zarządzania i realizacji, w tym monitorowania i oceny
wykonania
ok. 5-6
8.
Źródła finansowania
ok. 2-3
STRATEGIA POWINNA BYĆ SYNTETYCZNYM, KONKRETNYM DOKUMENTEM
ok. 2
ok. 10-15
Programowanie i realizacja ZIT
Co jest wymagane dla sprawnej realizacji ZIT w Subregionach?
Ważnym elementem realizacji ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020
jest zawiązanie zinstytucjonalizowanej formy partnerstwa JST (Konieczne
zawarcie Porozumienia/Umowy dot. współpracy)
proponowane formy prawne Związku ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020
to np. porozumienie międzygminne, związek międzygminny,
stowarzyszenie JST (gminy i powiaty)
proponuje się powołanie ciała wykonawczego reprezentującego JST
realizujące Plan działań ZIT, którego przewodniczącym będzie Lider danego
subregionu (Pozwoli to na sprawną koordynację realizacji ZIT)
lider koordynujący ZIT reprezentuje JST przed IZ RPO WSL 2014-2020
oraz nadzoruje realizację wymagań dotyczących wyboru projektów,
monitoringu i sprawozdawczości w ramach Planu Działań ZIT
Programowanie i realizacja ZIT
Jak Subregion i IZ sformalizują wzajemne zobowiązania?
Zakres zadań Reprezentacji/Związku ZIT oraz ostateczne zasady i warunki realizacji ZIT
zostaną określone w Porozumieniu/Umowie zawartej między Reprezentacją /Związkiem
ZIT a IZ RPO WSL 2014-2020. Umowa IZ RPO WSL – ZIT określi m.in.:
wysokość maksymalnej alokacji w poszczególnych
Priorytetach/Działaniach dedykowanych ZIT danego subregionu
uzgodniony wymagany poziom wskaźników do osiągnięcia przez ZIT
(kamienie milowe oraz poziom docelowy)
rolę, zasady i wymogi w zakresie udziału Reprezentacji/Związku ZIT
w zarządzaniu ZIT, w tym zakres udziału we wdrażaniu, monitoringu
i sprawozdawczości RPO WSL
zasady realizacji i wartość środków pomocy technicznej przekazanej
w ramach RPO WSL
Programowanie i realizacja ZIT
Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (1/3)?
Przygotowanie terenów inwestycyjnych typu „brownfield”
(Priorytet III Wzmocnienie konkurencyjności MŚP) - EFRR
Odnawialne źródła energii (OZE) i efektywność energetyczna
(Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR
Strategie niskoemisyjne, w tym zrównoważony transport
(Priorytet IV Gospodarka niskoemisyjna i OZE) - EFRR
Gospodarka odpadami
(Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego
i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR
Ochrona dziedzictwa kulturowego i naturalnego
(Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego
i efektywne wykorzystanie zasobów) - EFRR
Programowanie i realizacja ZIT
Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (2/3)?
Ochrona i przywrócenie różnorodności biologicznej
oraz poprawa środowiska miejskiego
(Priorytet V Ochrona środowiska naturalnego i efektywne wykorzystanie zasobów)
- EFRR
Kompleksowa rewitalizacja
(Priorytet y: IX Włączenie społeczne, X Rewitalizacja) – EFRR + EFS
Infrastruktura edukacyjna – przedszkola i szkolnictwo zawodowe
(Priorytety: XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego, XII Infrastruktura edukacyjna)
– EFRR + EFS
! W obszarze Kompleksowej rewitalizacji i Edukacji wiodąca jest interwencja EFS !
EFRR tylko w niezbędnym zakresie służącym rozwiązywaniu problemów społecznych
Programowanie i realizacja ZIT
Jaki będzie zakres tematyczny ZIT (3/3)?
Rewitalizacja (Priorytet IX Włączenie społeczne) - EFS
Edukacja (Priorytet XI Wzmocnienie potencjału edukacyjnego )
- EFS
INTERWENCJA w obszarach wspieranych w ramach EFS może być uzupełniania
interwencją EFRR w ramach cross-financingu
Programowanie i realizacja ZIT
Po co Plan działań ZIT?
Plan działań ZIT jest dokumentem przekładającym strategiczne
założenia rozwojowe subregionu określone w Strategii rozwoju
subregionu na konkretne działania programowe i projekty,
mieszczące się w ramach interwencji i typach wsparcia poszczególnych
Priorytetów RPO WSL 2014-2020
Plan działań ZIT obok Strategii rozwoju subregionu stanowi podstawę
dla udzielenia wsparcia z Priorytetów/Działań/Poddziałań realizowanych
w formule ZIT w ramach RPO WSL 2014-2020
Programowanie i realizacja ZIT
Co powinien zawierać Plan działań ZIT?
Rozdz.
Zakres
1.
Podstawa prawna Planu działań ZIT
2.
Wskazanie i uzasadnienie spójności z unijnymi, krajowymi
i regionalnymi dokumentami strategicznymi
3.
Wskazanie celów rozwojowych spójnych ze Strategią rozwoju subregionu
4.
Lista przedsięwzięć do realizacji na rzecz realizacji celów rozwojowych
(w formie załącznika) – podstawowa i rezerwowa
5.
Raport z przygotowania Planu działań ZIT (opis konsultacji)
6.
Odniesienie do wymagań w zakresie Strategicznej Oceny Oddziaływania na
Środowisko
7.
Plan finansowy (wg wzoru IZ RPO WSL 2014-2020)
8.
Opis systemu zarządzania i wdrażania (zgodnie z RPO WSL 2014-2020)
Programowanie i realizacja ZIT
Jak zapewnić zintegrowane podejście
do tworzenia list projektów do Planu działań ZIT?
KLUCZOWE KRYTERIUM kwalifikowania projektów do realizacji
w formule ZIT stanowi zintegrowany charakter projektów. Zapewnienie
zintegrowanego charakteru projektów zakłada w szczególności zastosowanie
przy tworzeniu listy następujących podejść:
1
zaprogramowanie realizacji dużego zintegrowanego przedsięwzięcia,
składającego się z jednego lub kilku znaczących powiązanych ze sobą
projektów, realizowanych na obszarze całego
lub większości obszaru danego subregionu
2
zaprogramowanie realizacji wiązki mniejszych projektów,
np. z zaangażowaniem partnerów społecznych i gospodarczych,
przy czym z założeniem, że nawet jeśli każdy projekt jest realizowany
na stosunkowo niewielkim obszarze i ma lokalne oddziaływanie,
to oparty jest o wspólne podejście strategiczne
Programowanie i realizacja ZIT
Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (1/3)?
WYBÓR PROJEKTÓW
W ramach ZIT dla RPO WSL 2014-2020 przewiduje się powierzenie
minimalnego zakresu zarządzania tj. wyboru przedsięwzięć
/projektów do dofinansowania
Ponadto, Reprezentacja/Związek ZIT będzie uczestniczył w procesie przygotowania
i akceptacji kryteriów wyboru projektów dla ZIT poprzez udział jego przedstawicieli
w Komitecie Monitorującym RPO WSL 2014-2020
W przypadku poważnych opóźnień bądź nieprawidłowości w przygotowaniu
lub wdrażaniu projektów ZIT, IZ RPO WSL 2014-2020 może podjąć decyzję
o przesunięciu środków przewidzianych na ich realizację projektów ZIT
do innych działań RPO WSL 2014-2020
! W latach 2014-2020 planowana jest rezygnacja z oceny fiszek !
Programowanie i realizacja ZIT
Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (2/3)?
MONITORING I SPRAWOZDAWCZOŚĆ
Reprezentacja/Związek ZIT zostaną mocniej zaangażowane w proces monitorowania
realizacji rzeczowej i finansowej RPO WSL 2014-2020 w części dotyczącej ZIT
oraz corocznie będą przygotowywały sprawozdanie z realizacji Planu działań ZIT
w danym roku, które będzie elementem ogólnej sprawozdawczości Programu
i będzie akceptowane przez KM RPO WSL 2014-2020, a w części dot. środków
krajowych Podkomitet Monitorujący ZIT przy MRR
Ustalenia dotyczące monitoringu i sprawozdawczości ZIT muszą umożliwić prowadzenie
bieżącego monitorowania postępu realizacji Planu działań ZIT w odniesieniu do całego
programu, osi priorytetowej oraz funduszu w celu umożliwienia oceny postępu na rzecz
realizacji celów i rezultatów strategicznych programu
Programowanie i realizacja ZIT
Jak będzie wdrażany Plan działań ZIT (3/3)?
POMOC TECHNICZNA
Koszty operacyjne zarządzania i realizacji Planu działań ZIT, włączając
poniesione koszty instytucji zarządzających i administrujących ZIT (Liderów ZIT),
mogą być pokryte:
1. z PO PT 2014-2020 (na zarządzanie ZIT-em w miastach wojewódzkich
i na ich obszarach funkcjonalnych),
2. z pomocy technicznej RPO WSL 2014-2020.
Instytucje odpowiedzialne za wdrażanie ZIT będą traktowane w zakresie
dostępu do PT, podobnie jak inne instytucje w systemie realizacji instrumentów
strukturalnych np. instytucje wdrażające tj. Śląskie Centrum Przedsiębiorczości
Programowanie i realizacja ZIT
Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (1/4)?
1
etap
Opracowanie projektu
Strategii rozwoju subregionu
maj - czerwiec 2013 r.
Opracowanie wstępnej listy
projektów do realizacji
w ramach ZIT
! Opracowanie listy projektów do oceny IZ RPO WSL 2014-2020
powinno nastąpić po weryfikacji projektów przez subregiony
w oparciu m.in. o Uszczegółowienie RPO WSL 2014-2020
oraz z uwzględnieniem podziału środków wg algorytmu IZ !
Programowanie i realizacja ZIT
Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (2/4)?
2
etap
Przedłożenie projektu
Strategii rozwoju
subregionu do IZ RPO WSL
koniec czerwca 2013 r.
Przekazanie wstępnej listy
projektów do realizacji
w ramach ZIT do IZ RPO WSL
Opiniowanie projektu
Strategii oraz list projektów
przez IZ RPO WSL
lipiec 2013 r.
! Ocena wstępnej listy projektów będzie prowadzona
m.in. w oparciu o RPO WSL 2014-2020
oraz projekt Strategii Subregionu !
Programowanie i realizacja ZIT
Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (3/4)?
3
etap
Podpisanie Porozumienia
w/s współpracy przy
realizacji ZIT w Subregionie
Przygotowanie projektu
Planu działań ZIT wraz
z listami projektów
(podstawową i rezerwową)
jako załączników do Planu
Zatwierdzenie projektu
Planu działań ZIT
w Subregionie i przekazanie
go do IZ RPO WSL
maj-wrzesień 2013 r.
(intensyfikacja prac:
lipiec-wrzesień)
koniec września 2013 r.
Programowanie i realizacja ZIT
Jak dalej będą przebiegać prace nad ZIT (4/4)?
4
etap
Przyjęcie Strategii rozwoju
subregionu przez Subregion
do końca 2013 r.
Ocena i zatwierdzenie
projektu Planu działań ZIT
z listami projektów przez IZ
do końca 2013 r.
Zaopiniowanie projektu
Planu działań ZIT w MRR
do ustalenia
Podpisanie
umowy/porozumienia
pomiędzy IZ RPO WSL
a Reprezentacją/Związkiem
ZIT wraz z przyjęciem
ostatecznej wersji Planu
działań ZIT
po przyjęciu RPO WSL
2014-2020 przez KE
Programowanie i realizacja ZIT
Trwają prace nad pierwszą wersją
dokumentu pt.:
„Zasady uwzględniania wymiaru
terytorialnego w ramach RPO WSL
2014-2020 w kontekście realizacji ZIT”
Termin opracowania: maj 2013 r.
Zapraszam do dyskusji
Wydział Rozwoju Regionalnego
Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego
www.rpo.slaskie.pl/Perspektywa 2014+
[email protected]