Transcript Sosyal Yardım Ve İstihdam Bağlantısı

Sosyal Yardımlar ile
İstihdam Bağlantısının
Etkinleştirilmesi
Kayseri SYDV
23-24 Aralık 2013
Seminer Konuları
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Değerlendirme ve Soru-Cevap
2
Sosyal Yardım Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Yardıma muhtaçlara yapılan maddi desteklerdir.
Yerel ölçüler içinde asgari düzeyde dahi kendisini ve bakmakla
mükellef olduğu kişileri geçindirme imkanından mahrum kalmış
fertlere, muhtaçlık tespitine ve kontrolüne dayalı olarak yapılan ve
onları kendi kendilerine yeterli hale getirmek maksadını taşıyan ayni ve
nakdi nitelikteki geçici veya süreli, sistemli ve düzenli karşılıksız
yardımlardır.
3
Sosyal Yardım Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Eski çağlardan beri her toplumda dar gelirli, kazancı asgari tüketim
harcamalarını karşılamakta yetersiz kalan, yaşlı, kimsesiz, bir kaza
sonucu iş görebilme yeteneğini yitirmiş veya doğal afet, savaş gibi dış
etkenler nedeniyle muhtaç duruma düşmüş kişiler hep var olagelmiştir.
Yine her toplum ahlâkî, dinî ve hukukî etkenlerle bu kişileri asgari geçim
imkânlarına kavuşturucu, adaleti ve toplumsal barışı sağlayıcı önlemler almayı
ihmal etmemiştir. İnsan olmanın , toplum halinde yaşamanın ve toplumsal
dayanışmanın bir gereği olarak, insanlık tarihinin akışı içerisinde dünden
bugüne alınan bu tür önlemleri, bireysel yardımlar, sosyal sigortalar ve
devletçe bakılma olarak adlandırmak mümkündür.
4
Sosyal Yardım Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Türk toplumlarının hayatında gerek İslamiyet'i kabul
öncesinde, gerekse sonrasında sosyal yardım ve güvenlik
önemli bir yer tutar.
Orhun Abidelerindeki ifadeler, Türk Hakanlarının
toplumsal düzeydeki yardımlara verdikleri önemi açıkça
göstermektedir. Orhun Yazıtlarından ve Kutadgu Bilig’den
edinilen bilgiye göre, halkı yoksulluktan kurtarmak, tebaayı
aç ve çıplak bırakmamak Türk Hakanlarının başlıca
görevlerindendi.
5
Sosyal Yardım Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Osmanlılar döneminde en önemli sosyal yardım kuruluşu vakıflardır.
Vakıf, bir malı, menfaati kamuya bırakılmak üzere özel mülkiyetten
çıkartmaktır. Türklerin İslamiyet'i kabul etmelerinden sonra dinsel bir yön de
kazanan vakıflar, genel olarak şu amaçlarla kurulmuştur:
6
Çeşitli Vakıflar
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Hayır yapmak ve topluma faydalı olmak
Dinî ihtiyaçları karşılamak,
Sağlık, Kültür ve Bayındırlık alanlarında
toplumun ihtiyaçlarını karşılamak
Sanat eserleri yaptırmak
Kent ve kasabaları süslemek
Hayvanları korumak
7
Kurulan Vakıflar
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Su Yolları,
Su Kemerleri,
Çeşme ve Sebiller,
Yol,
Köprü,
Aşevi,
Misafir Evi,
Dul Evi,
Mektep, Medrese, Kütüphane,
Muvakkithane,
Hastahane,
Öksüz Kızlara Çeyiz,
Borçlu Mahsupların Borcunun
Ödenmesi,
Köyde İhtiyarlara Elbise Verilmesi,
Kale,
İstihkam,
Donanmaya Yardım,
Askerin Teçhizatı,
Deniz Fener İnşası,
Yetim Dul ve Muhtaçlara Yardım,
Ders Malzemesi,
Fakir Cenazelerinin Kaldırılması,
Van Gölünde Gemi İşletilmesi,
Çamaşırhane Tesisi,
Hayvanlara Gıda Verilmesi,
Kuşlara Yem Verilmesi
8
Sosyal Yardım Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Vakıflar devletin elini uzatmadığı bazı alanlarda özel kişiler veya devlet hariç diğer
tüzel kişilerce kurulan, kamu hizmetine dönük kurumlardır.
Vakıfların bir kısmı her ne kadar hastane, köprü, kitaplık, han, çeşme gibi herkesin
kullanımına açık yerlerse de, öksüz yurtları, yoksul öğrencilere yurtlar, aş ocakları,
yoksul ve kimsesizlerin barındırılması, güçsüz, hasta ve sakat bireylerin bakımı gibi
amaçlara yönelik vakıflar da bulunmaktadır.
Vakıflardan yararlanacakların adları belli değildir. Böylece vakıflar günümüzdeki,
“Devletçe bakılma” usulüne oldukça yaklaşan özellikleri olan bir kurum olmaktadır.
Denilebilir ki, günümüzün en ileri bir sosyal güvenlik uygulaması olan Devletçe
bakılma, vakıfların çağdaş şartlara uydurulmuş halidir.
9
Hukukta Vakıf Kavramı
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
Yüzyıllar boyu geleneklere göre devam ettirilen sosyal yardımlaşma ve
dayanışma düşüncesinin Türk Hukukunda ilk kez 1808 tarihli “Sened-i
İttifak”ta düzenlendiği kabul edilmektedir. Padişah ve Ayanlar arasında
imzalanan Sened-i İttifak’ta hüküm altına alınan “yoksullar ile Müslüman
olmayan halkın gözetilmelerinin esas olduğuna ilişkin düzenleme”
sebebiyle bu belge sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın ilk resmi örneği
olarak kabul edilmektedir.
1839 Gülhane Hattı Hümayunu ile 1856 tarihli Islahat Fermanı’nda sosyal
yardımlaşma ve dayanışma ile ilgili açık bir hükme rastlanmamıştır.
10
Cumhuriyet Dönemi
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
1961 Anayasası, Türkiye’de sosyal güvenlik açısından yeni bir dönemin
başlangıcı olmuştur. Zira Cumhuriyetin kabulünden sonraki dönemde sosyal
yardımlaşma ve dayanışma Türkiye Cumhuriyeti Anayasalarından ilk olarak
1961 Anayasasında ifadesini bulmuştur.
Şöyle ki;
1961 Anayasasının başlangıç hükümlerinde: Türkiye Cumhuriyeti Devleti “İnsan
hak ve hürriyetlerini, millî dayanışmayı, sosyal adâleti, ferdin ve toplumun
huzur ve refahını gerçekleştirmeyi ve teminat altına almayı mümkün kılacak
demokratik hukuk devletini bütün hukukî ve sosyal temelleriyle kurmakla”
yükümlü kılınmıştır.
11
Cumhuriyet Dönemi
Sosyal Yardım Kavramı ve Tarihçesi
1982 Anayasası’nın başlangıç bölümünde ise, “Her Türk vatandaşının bu
Anayasadaki temel hak ve hürriyetlerden eşitlik ve sosyal adalet
gereklerince yararlanarak milli kültür, medeniyet ve hukuk düzeni içinde
onurlu bir hayat sürdürme ve maddi ve manevi varlığını bu yönde geliştirme
hak ve yetkisine doğuştan sahip olduğu” hüküm altına alınmıştır.
Bu temel ilke çerçevesinde, Anayasanın “Devletin Temel Amaç ve Görevleri”
başlıklı 5.maddesinde “kişilerin ve toplumun refah, huzur ve mutluluğunu
sağlamak ile insanın maddi ve manevi varlığının gelişmesi için gerekli
şartları hazırlamaya çalışmak” devletin temel amaç ve görevleri arasında
sayılmış; “Sosyal Güvenlik Hakkı” başlıklı 60.madde hükmü ile de “herkesin,
sosyal güvenlik hakkına sahip olduğu ve devletin bu güvenliği sağlayacak
gerekli tedbirleri alacağı ve teşkilatı kuracağı” hükme bağlanmıştır.
12
SYDTF’nin Kuruluşu
Aile ve Sosyal
Politikalar
Bakanlığı
Fon Kurulu
Sosyal Yardımlar
Genel Müdürlüğü
Sosyal Yardımlaşma
ve Dayanışma
Vakıfları (973)
13
SYDTF’nin Kuruluşu
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu
Anayasanın 2.maddesinde ifadesini bulan “Sosyal Devlet” ilkesinin yerine
getirilmesinde en temel sosyal yardım kuruluşlarından biri olarak 14/06/1986
tarihli ve 19134 sayılı resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 3294
sayılı Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Kanunu ile T.C. Merkez
Bankası nezdinde Başbakanlığa bağlı olarak Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışmayı Teşvik Fonu kurulmuştur.
Bu tarihe kadar ülkemizdeki sosyal yardım hizmetlerinin büyük bölümü, Türkiye
Kızılay Derneği, Darülaceze Kurumu, Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme
Kurumu tarafından yürütülmüş olup; Fon’un kuruluşu ile birlikte sosyal yardım
alanına önemli bir kaynak ayrılarak yoksullukla mücadele alanında kalıcı
çözümler getirmek amaçlanmıştır.
14
SYDTF’nin Gelir Kaynakları
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu
• Kanun ve kararnamelerle kurulu bulunan ve kurulacak olan fonlardan,
• Bakanlar Kurulu kararıyla % 10’a kadar aktarılacak miktardan,
• Bütçeye konulacak ödeneklerden,
• Trafik para cezası hâsılatının yarısından,
• Radyo ve Televizyon Üst Kurulu reklam gelirleri hâsılatından aktarılacak
%15’lik miktardan,
• Her nevi bağış ve yardımlardan
• Diğer gelirlerden teşekkül eder (3294 sayılı Kanun, 1986: Md.4).
15
SYDTF’nin Yapısı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik Fonu
Fon kaynaklarının dağıtım ve kullanım kararları, SYDT Fon Kurulu tarafından
alınmakta ve Kurul kararları Başbakan tarafından onaylandıktan sonra yürürlüğe
konulmaktadır. Fonu Kurulu, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanının
başkanlığında Başbakanlık Müsteşarı, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı
Müsteşarı, İçişleri, Maliye ve Sağlık Bakanlıklarının Müsteşarları ile Sosyal
Yardımlar Genel Müdürü ve Vakıflar Genel Müdüründen oluşur.
Fonun yardım faaliyetleri il ve ilçelerde bulunan 973 Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Vakıfları (SYDV) kanalıyla yürütülür.
16
SYD Vakıflarının Kuruluşu
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
3294 sayılı Kanunun 1.maddesinde belirtilen amaçların gerçekleştirilmesinin aracı
olarak neden “Vakıf Kurumu”nun öngörüldüğü Başbakanlığın 17.07.1986 tarih ve
11 numaralı genelgesinde şu şekilde ifade edilmiştir:
“Türk halkı ve idaresi tarih boyunca sosyal yardımlaşma ve dayanışmanın
en güzel örneklerini vermiştir. Milli, sosyal ve kültürel değerlerimizin
korunup yaşatılmasında vakıf müessesesinin çok önemli bir rolü ve mevkii
vardır. Bu bakımdan, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışmayı Teşvik
Kanunu’nun uygulamasında ana görev, il ve ilçelerde kurulacak vakıflara
verilmiştir.”
17
SYD Vakıflarının Amacı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
3294 sayılı Kanun’un “Amaç” başlık 1.maddesinde Kanun’un amacının “fakr-u
zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan vatandaşlar ile gerektiğinde her
ne suretle olursa olsun Türkiye’ye kabul edilmiş veya gelmiş olan kişilere
yardım etmek, sosyal adaleti pekiştirici tedbirler alarak gelir dağılımının
adilane bir şekilde tevzi edilmesini sağlamak, sosyal yardımlaşma ve
dayanışmayı teşvik etmek” olduğu hüküm altına alınmıştır.
Buna göre, Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının amacı esas olarak
toplumun en dezavantajlı kesiminde yer alan, sosyal güvenceden yoksun ve
gerçekte beslenme, barınma, eğitim vb. gibi en temel ve vazgeçilmez ihtiyaçlarını
karşılamayan vatandaşlara yardım etmek olup; bu sayede sosyal güvenlik
kuruluşlarının boşluklarını doldurmak, gelirin daha dengeli ve adil bir
biçimde dağılımını sağlayarak sosyal adaletin gerçekleşmesine yardımcı
olmaktır.
18
SYDV İdari Yapısı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarında idari yapı –halihazırdaki
uygulamalara göre- Vakıf Başkanı ve Vakıf Mütevelli Heyeti olmak üzere iki
başlıkta ele alınabilir.
SYDV
İdari Yapısı
Mütevelli
Heyeti
Vakıf Başkanı
19
SYDV İdari Yapısı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
Vakıf Başkanı: Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları Resmi Senedinin 8.
maddesine göre “Vakfın ve mütevelli heyetin başkanı mahallin en büyük
mülki idare amiridir.” Buna göre vakıf başkanı mahallin en büyük amiri sıfatıyla
illerde Valiler, ilçelerde Kaymakamlardır.
Vakıf Mütevelli Heyeti : Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarının yönetim
ve temsile yetkili organı Mütevelli Heyeti’dir.
20
Mütevelli Heyetinin Yapısı
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
İllerde;
Belediye Başkanı, Defterdar, İl Milli Eğitim Müdürü, İl Sağlık Müdürü, Gıda Tarım
ve Hayvancılık İl Müdürü, Aile ve Sosyal Politikalar İl Müdürü, İl
Müftüsü, biri köy biri mahalle muhtarı olmak üzere 2 muhtar üye, 3294 Sayılı
Kanunda belirtilen amaçlara yönelik faaliyette bulunan iki sivil toplum kuruluşu
temsilcisi ve iki hayırsever vatandaştan oluşmaktadır.
İlçelerde;
Belediye Başkanı, Mal Müdürü, İlçe Milli Eğitim Müdürü, Sağlık Bakanlığının İlçe
üst görevlisi, Gıda Tarım ve Hayvancılık İlçe Müdürü, İlçe Müftüsü, biri köy biri
mahalle muhtarı olmak üzere 2 muhtar üye, 3294 sayılı Kanunda belirtilen
amaçlara yönelik faaliyette bulunan bir sivil toplum kuruluşu temsilcisi ve iki
hayırsever vatandaştan oluşmaktadır.
21
Mütevelli Heyetinin Görevleri
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
• Görev alanı içerisinde muhtaç durumda olan kişileri tespit etmek,
• Muhtaç kişilerin sağlık ve tedavi giderlerini karşılamak ve bunun için sağlık
kuruluşlarıyla işbirliği yapmak,
• Geçici olarak küçük yardım veya eğitim ve öğretim sağlanması halinde
topluma faydalı hale getirilecek, üretken duruma geçirilebilecek kişilerin
müracaatlarını değerlendirmek, bunlara gerekli yardımları yapmak ve yardım
sonrası takip etmek,
• Bilanço, gelir-gider hesabı, çalışma raporu, bütçe ve yıllık programları
hazırlamak,
22
Mütevelli Heyetinin Görevleri
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
• Mahalli şartlara uygun olarak vakıf gelirlerinin dağıtımının usul ve esasları ile
yardım miktarlarını tespit etmek,
• Vakıf işlerinde uygulanacak prensipleri tespit etmek ve vakfın amacına
ulaşabilmesi için gerekli kararları almak,
• Vakfın amacına ulaşabilmesini sağlamak için bağış yapılmasını teşvik etmek
ve bunları kabul etmek, vakfa menkul ve gayrimenkul mal almak ve satmak,
bunları işletmek ve mevcut gelirlerin artması için her nevi kararları almak,
• Vakfın amacının gerçekleşebilmesi için sağlık ve sosyal yardım tesisleri
kurmak, işletmek ve işlettirmek,
23
Hedef Kitle
Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları
Kapsam:
Madde 2 – Fakr-ü zaruret içinde ve muhtaç durumda bulunan kanunla kurulu sosyal güvenlik
kuruluşlarına tabi olmayan ve bu kuruluşlardan aylık ve gelir almayan vatandaşlar ile geçici olarak küçük
bir yardım veya eğitim ve öğretim imkanı sağlanması halinde topluma faydalı hale getirilecek, üretken
duruma geçirilebilecek kişiler bu Kanun kapsamı içindedir…
Ayrıca, kanunla kurulu sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi olmakla veya bu kuruluşlarca aylık veya gelir
bağlanmış olmakla birlikte, Fon Kurulunca belirlenecek ölçütlere göre; hane içindeki kişi başına düşen
geliri, 16 yaşından büyükler için belirlenen aylık net asgari ücretin 1/3’ünden az olan kişilerden fakir ve
muhtaç durumda bulunanlar da bu Kanun kapsamındadır.
Her türlü acil durum ve afetten zarar görenler ve şehit yakınları ile gaziler ise, Fon Kurulu ile Sosyal
Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarınca belirlenecek kriter ve süreler çerçevesinde bu Kanun ile
sağlanacak haklardan yararlandırılır.
24
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Yardımlar
Proje Destekleri
Aile Yardımları
Gelir Getirici
Barınma
Gıda
Yakacak
Sağlık
KASDEP
Sosyal
Yardım
Faaliyetleri
İstihdam
Sosyal Hizmet
Geçici İstihdam
Eğitim
Toplum Kalkınması
Özürlü
Özel Amaçlı
25
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Aile Yardımları
Sosyal yardımlar içinde ailelere yönelik olarak ayni veya nakdi
yöntemle yapılan barınma, gıda ve yakacak yardımlarının geneli aile
yardımlarını oluşturmaktadır
26
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Barınma
Oturulmayacak derecede eski, virane, bakımsız ve sağlıksız
evlerde yaşayan muhtaç vatandaşlara evlerinin bakım ve onarımı için
tuğla, kiremit, çimento ve demir gibi ayni ve bunun yanı sıra nakdi
olarak yapılan yardımlardır.
Son yıllarda giderek artan miktarda yeni ev yapımı, prefabrik ev
yapımı veya Toplu Konut İdaresi (TOKİ) tarafından yapılan
konutların teslim edilmesi yöntemiyle de barınma yardımı
yapılmaktadır.
27
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Gıda
Ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde bulunan vatandaşlarımızın temel
ihtiyaçlarının karşılanması için yapılan yardımlardır. Gıda yardımları için,
dini bayramlarda Fon’dan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıflarına
bir periyodik pay tutarında kaynak gönderilmektedir.
Dağıtım yapılacak gıda maddelerinin toptan alınması, kişilerin kendi
alımlarına göre daha ucuz olacağından dolayı genellikle ayni yapılan gıda
yardımı, bazen nakdi olarak da yapılmaktadır. Bunun yanı sıra, ailelere ayni
olarak gıda paketi verilmesinin yanı sıra ihtiyaç ve tercihlere göre temizlik
malzemesi ve alışveriş çeki verilmesi gibi alternatif uygulama biçimleri de
bulunmaktadır.
28
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Yakacak
Vakıflar aracılığı ile ihtiyaç sahibi ailelere bedelsiz kömür yardımını içeren
yakacak yardımları, 2003 yılından itibaren Türkiye Kömür İşletmeleri’nden
sağlanan kömürün Türkiye genelindeki ihtiyaç sahibi ailelere, aile başına en
az 500 kg. olarak dağıtılmasıyla gerçekleştirilmektedir.
Uygulamada ise Vakıf Mütevelli Heyeti kararı ile kömür miktarı, iklim şartları
da göz önüne alınarak artırılabilmektedir. Kömürün illere kadar ulaştırılması
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı tarafından sağlanmaktadır. İlçelere ve
köylere dağıtımı ise Valiliklerin sorumluluğunda Vakıflar tarafından
gerçekleştirilmektedir.
29
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Sağlık
Sosyal güvencesi olmayan vatandaşların ödeme güçlerini aşan sağlık
harcamalarının/tedavi giderlerinin karşılanması için yapılan yardımlardır.
Tedavi destekleri yanında sağlık yardımları kapsamında yürütülen bir diğer
önemli yardım programı da nüfusun en muhtaç kesimine dâhil olan ailelerin
çocuklarının temel sağlık hizmetlerine tam olarak erişimini hedef alan Şartlı
Sağlık Yardımı Programıdır.
30
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Şartlı Sağlık Yardımı
Şartlı Sağlık Yardımının amacı, sağlık muayenelerinin yaptırılması şartıyla
yoksul ailelere düzenli nakdi para transferi yapılmasıdır. Çocuk ölümlerini
ve çocukların hastalanma oranlarını azaltmak amacıyla, erken çocuklukta
bakım, temel sağlık ve beslenme hizmetlerinden yeterince yararlanamayan
0-6 yaş grubu çocukların sunulan hizmetlerden faydalanmaları bu program
ile sağlanmaktadır.
Şartlı Sağlık Yardımı kapsamında ayrıca, hamilelerin doğumlarını hastanede
gerçekleştirmeleri ve düzenli olarak doktor kontrolüne gitmeleri şartıyla
gebelik yardımları da yapılmaktadır.
31
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Eğitim
Eğitim Yardımları kapsamında; ilköğretim ve ortaöğretimde okuyan
çocuklarının okul ihtiyaçlarını karşılamaktan yoksun ailelere ayni ve nakdi
yardım yapılmak suretiyle yürütülen programları, eğitim materyali yardımı,
öğrenci barınma, taşıma, iaşe vb. yardımlar, yüksek öğrenim bursları,
şartlı nakit transferi eğitim yardımı, taşımalı sistem öğle yemeği yardımı,
ücretsiz kitap dağıtımı, özürlü öğrencilerin ücretsiz taşınması olmak üzere
7 farklı grup yardım programından oluşmaktadır
32
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Şartlı Eğitim Yardımı
Şartlı Eğitim Yardımı, ekonomik güçlükler sebebiyle temel sağlık ve eğitim
hizmetlerinden yararlanamayan; herhangi bir Sosyal Güvenlik Kurumu’na
tabi olmayan ve düzenli bir geliri olmayan nüfusun en yoksul kesimine
yönelik şartlı bir yardım programıdır.
Bu kapsamda maddi imkansızlıklar nedeniyle çocuklarını okula
gönderemeyen ve nüfusun en yoksul % 6’lık kesiminde yer alan ailelere, ilk
ve orta öğretime giden çocuklarının okula düzenli olarak devam etmeleri
şartıyla her ay nakdi olarak ödemeler yapılmaktadır.
33
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Özürlü Yardımları
Sosyal güvenceden yoksun özürlü vatandaşların topluma uyumunu
kolaylaştıracak her türlü araç gereç ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik
yürütülen bir sosyal yardım programıdır.
34
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Özel Amaçlı Yardımlar
Özel amaçlı yardımlar kapsamında ise sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları
aşevi faaliyetleri başta olmak üzere, afetlerden ve terörden zarar
gören
vatandaşlara yönelik yardımlar yürütülmektedir.
İşsizliğin ve yoksulluğun belirgin olarak yaşandığı yerlerde Sosyal Yardımlaşma ve
Dayanışma Vakıflarınca işletilen aşevleri aracılığıyla ihtiyaç sahibi vatandaşlara
günlük sıcak yemek verilmektedir.
35
Sosyal Yardımlar
Uygulanan Sosyal Yardımlar
Özel Amaçlı Yardımlar
Umumi hayatı etkilemediği için doğal afet kapsamında değerlendirilmeyen münferit
olaylar (yangın, su baskını vb.) nedeniyle vatandaşların zarar gördüğü durumlarda
ise Fondan Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakıfları aracılığıyla destek
verilmektedir.
Terör nedeniyle mağdur olan ve 3294 sayılı Kanun kapsamında olan
vatandaşlarımıza mağduriyetlerinin giderilmesine yönelik yapılan yardımlar da özel
amaçlı yardımlar kapsamında yer almaktadır.
36
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
Gelir Getirici
3294 sayılı Kanun kapsamında yer alan yoksul birey ya da hanelerin kendi
geçimlerini sağlayacak işleri kurmaları, gelir elde etmeleri ve başlattıkları
çalışmaları uzun süre devam ettirebilmeleri amacıyla yürütülen gelir getirici
projelerde, uygulanacak projelerin teknik ve ekonomik olarak yerel koşulara
uygunluğu ile birlikte üretilecek ürün veya hizmetin yöresel satış ve pazarlama
olanaklarının bulunması dikkate alınarak özellikle bitkisel–hayvansal üretim,
tarımsal ürün işleme, kuaförlük, terzilik, lokantacılık, tornacılık, doğalgazsıhhi tesisatçılık vb. konularda destek sağlanmaktadır.
37
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
KASDEP
Kırsal Alanda Sosyal Destek Projesi
Tarımsal üretim yapabilmek için yeterli kaynağa sahip olmayan, bir kooperatif
bünyesinde birleşip süt sığırcılığı ve koyunculuk yaparak gelir elde etmek isteyen
kırsal alanda yaşayan 3294 sayılı yasa kapsamındaki vatandaşlara Kırsal Alanda
Sosyal Destek Projesi ile destek sağlanmaktadır.
Bu proje ile kırsal alanda ekonomik ve sosyal yoksunluk içinde bulunan kişi ve
ailelere en uygun organizasyonla, gelir seviyesini yükseltme, istihdamı artırma,
üretilen tarımsal ürünleri mahallinde değerlendirme ve pazarlama alanlarında
gerekli maddi ve teknik desteği zamanında ulaştırarak, onların üretime katılmaları
ve üretimde sürekliliklerinin sağlanması amacıyla, üyelerinin ekonomik yoksunluk
içinde oldukları belirlenen Tarımsal Kalkınma Kooperatiflerine hayvancılık alanında
destek verilmektedir.
38
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
İstihdam Eğitimi
Yoksullukla mücadeledeki en önemli araçlardan birisi de istidama yönelik eğitim
uygulamalarıdır. Yoksul kadınlara, işsiz gençlere, düzenlenecek kısa süreli
kurslarla çeşitli teknik ve sosyal beceriler kazandırılması ve bu kişilerin daha
nitelikli iş bulmalarının sağlanması amacıyla Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma
Vakıfları aracılığıyla “İstihdam Eğitimi Projeleri” düzenlenmektedir.
Eğitimlerde benzer konularda çalışma yapan kamu ve sivil toplum kuruluşları ile
işbirliği yapılarak istihdam güvencesi sağlanmaya çalışılmaktadır.
Bu kapsamda, ahşap, taş, toprak, metal işleme, dokumacılık, terzilik,
elektronik eşya tamiri, forklift operatörlüğü, gemi kaynakçılığı, sekreterlik-ön
muhasebe, tesisatçılık, yaşlı bakıcılığı vb. konulardaki projelere destek
verilmektedir.
39
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
Sosyal Hizmet
Yoksulluk ve sosyal dışlanmaya maruz veya bu risk altında olan birey ve grupların
ekonomik ve sosyal hayata aktif katılımlarının artırılması ve yaşam kalitelerinin
yükseltilerek toplumsal dayanışma ve bütünleşmenin sağlanmasına yönelik sosyal
hizmet/yardım içerikli proje destekleri de verilmektedir.
3294 sayılı Kanun kapsamında bulunan sokakta çalışan/yaşayan çocuklara,
engellilere, yaşlılara, korunmasız kadın ve erkeklere, işsiz gençler ve
yoksullara sağlanan düşük maliyetli sosyal hizmetlerin yaygınlaştırılması için
toplum merkezleri veya sosyal amaçlı merkezlerin kurulması veya mevcut
merkezlerdeki programların çeşitlendirilmesi proje hedeflerindendir.
40
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
Geçici İstihdam
Toplumun ortak yararı için uygulanacak çeşitli projelerde ihtiyaç duyulan
işgücünün kısa süreli istihdamla karşılanması, yoksul işsizlerin çalıştırılması ve bu
kişilerin geçici de olsa para kazanıp aile geçimine katkı sağlaması amacıyla “geçici
istihdam projeleri” ile 3294 sayılı Kanun kapsamında yer alan vatandaşlara destek
sağlanmaktadır.
41
Sosyal Yardımlar
Proje Destekleri
Toplum Kalkınması
Toplum kalkınması projeleri ise, entegre bir yaklaşımla geniş alanlarda birbirini
tamamlayıcı birden fazla projenin birlikte uygulanması ve bu kapsamda toplum
kalkınmasına yönelik çalışmalar ile gelir getirici, eğitim içerikli ve sosyal hizmet
projelerinin birlikte uygulanabilmesine olanak tanınması amacıyla yürütülen
projelerdir.
42
Merkezi Ödemeler
2022 Yaşlı ve Özürlü Aylıkları
Eşi Vefat Eden Kadınlara Yönelik Yardım
Muhtaç Asker Ailelerine Yapılan Yardımlar
Şartlı Eğitim Yardımları
Şartlı Sağlık Yardımları
43
2022 Yaşlı ve Özürlü Aylıkları
Temmuz–Aralık 2013
1
2
3
4
65 Yaş Aylığı
Özürlü Aylığı
%40-%69
Özürlü Aylığı
%70 ve üzeri
Özürlü Yakını Aylığı
%70 ve üzeri
401.91TL
(3 ayda bir ödenir)
803.83TL
(3 ayda bir ödenir)
1,025.74TL
(3 ayda bir ödenir)
803.83TL
(3 ayda bir ödenir)
Aylık 133.97TL
Aylık 267.94TL
Aylık 341.91TL
Aylık 267.94TL
44
Eşi Vefat Etmiş Kadınlar
Eşi Vefat Eden Kadınlara Yönelik Yardım
Kadınların yoksulluktan daha fazla etkilendiği gerçeğinden hareketle oluşturulan “Eşi Vefat Etmiş
Kadınlar için Bir Nakit Sosyal Yardım Programı Geliştirilmesine Yönelik Araştırma
Projesi” 2010 yılı Aralık ayı itibarıyla proje tamamlanmıştır.
Proje hedefleri doğrultusunda 3294 sayılı Kanun kapsamındaki eşi vefat etmiş kadınların sosyoekonomik durumları tespit edilmiş ve yoksunluk durumu, gelir durumu, yaş grupları gibi değişkenler
çerçevesinde muhtaçlık durumlarına göre gruplandırılması yapılmıştır. Araştırmanın sonucunda eşi
vefat etmiş kadınlara düzenli nakdi sosyal yardım programı oluşturulmasını da içerecek şekilde çeşitli
sosyal politika önerileri sunulmuştur.
2012 yılında başlatılan uygulama ile Eşi Vefat Etmiş Kadınlara iki ayda bir 500TL yardım
yapılmaktadır.
45
Muhtaç Asker Ailelerine Yönelik
Muhtaç Asker Ailelerine Yapılan Yardımlar
Çocuğu veya eşi askere giden 3294 sayılı Kanun kapsamında olan ailelerin temel ihtiyaçlarını
karşılaması için hazırlanan Muhtaç Asker Ailelerine Yardım Projesi 2013 yılı içinde başlamıştır. İlk
etapta 80.000 başvurunun değerlendirildiği proje ile muhtaç asker ailelerine askerlik süresi bitene
kadar düzenli olarak yardım yapılması hedeflenmiştir.
Uygulama ile Muhtaç Asker Ailelerine iki ayda bir 500TL yardım yapılmaktadır.
46
Şartlı Eğitim Yardımları
Şartlı Eğitim Yardımları
İlkokul
Orta
Okul
Lise
Kız Öğrenci
35TL
35TL
55TL
Erkek Öğrenci
30TL
30TL
45TL
Uygulama ile okulların açık olduğu 9 aylık süre boyunca 2 ayda bir ödenmektedir.
47
Şartlı Sağlık Yardımları
Şartlı Sağlık Yardımları
Miktar
Okul Öncesi
Çocuklar İçin
30TL
Gebelik
Yardımı
30TL
Lohusalık
Yardımı
60TL
Uygulama ile okul öncesi çocuklar için 2 ayda bir ödeme yapılmaktadır.
Gebelik ve Lohusalık yardımları aylık olarak hesaplara aktarılmaktadır.
48
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
SARIZ
Rakamlarla SARIZ
Kuruluş Yılı
Rakım
Yüzölçümü (km2)
İl Merkezine
Uzaklığı
Toplam Nüfus
İlçe Nüfusu
Belediye Sayısı
Köy Sayısı
Posta kodu
1946
1330 mt
1.220
128 km.
10.720
3.611
2
35
KİŞİ SAYISI
EĞİTİM YARDIMLARI
AİLE VE GIDA YARDIMLARI
BARINMA YARDIMI
YAKACAK YARDIMI
TEK SEFERLİK YARDIM
SAĞLIK VE ÖZÜRLÜ CİHAZ
YARDIMLARI
Vakıf Tarafından Yapılan Yardımlar
Toplamı
MERKEZİ ÖDEMELER
ŞARTLI SAĞLIK VE EĞİTİM
YARDIMLARI
MUHTAÇ ASKER AİLESİ YARDIMI
EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA YÖNELİK
YARDIM PROGRAMI
2022 SAYILI KANUNLA AYLIK
ÖDENENLER
Merkezi Ödemeler Toplamı
GENEL TOPLAM
49
MİKTAR
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
BÜNYAN
Rakamlarla Bünyan
Kuruluş Yılı
1895
Rakım
1375 mt
2
Yüzölçümü (km )
1.188
İl Merkezine
40 km.
Uzaklığı
Toplam Nüfus
29.955
İlçe Nüfusu
11.866
Belediye Sayısı
8
Köy Sayısı
24
Posta kodu
38600
KİŞİ SAYISI MİKTAR
EĞİTİM YARDIMLARI
AİLE VE GIDA YARDIMLARI
BARINMA YARDIMI
YAKACAK YARDIMI
TEK SEFERLİK YARDIM
SAĞLIK VE ÖZÜRLÜ CİHAZ YARDIMLARI
Vakıf Tarafından Yapılan Yardımlar Toplamı
MERKEZİ ÖDEMELER
ŞARTLI SAĞLIK VE EĞİTİM YARDIMLARI
MUHTAÇ ASKER AİLESİ YARDIMI
EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA YÖNELİK YARDIM
PROGRAMI
2022 SAYILI KANUNLA AYLIK ÖDENENLER
Merkezi Ödemeler Toplamı
GENEL TOPLAM
50
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
DEVELİ
KİŞİ SAYISI
EĞİTİM YARDIMLARI
AİLE VE GIDA YARDIMLARI
Rakamlarla DEVELİ
Kuruluş Yılı
1870
Rakım
1225 mt
Yüzölçümü (km2)
İl Merkezine
Uzaklığı
2072
40 km.
Toplam Nüfus
64.381
İlçe Nüfusu
37.875
Belediye Sayısı
5
Köy Sayısı
45
Posta kodu
38400
BARINMA YARDIMI
YAKACAK YARDIMI
TEK SEFERLİK YARDIM
SAĞLIK VE ÖZÜRLÜ CİHAZ
YARDIMLARI
Vakıf Tarafından Yapılan
Yardımlar Toplamı
MERKEZİ ÖDEMELER
ŞARTLI SAĞLIK VE EĞİTİM
YARDIMLARI
MUHTAÇ ASKER AİLESİ YARDIMI
EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA
YÖNELİK YARDIM PROGRAMI
2022 SAYILI KANUNLA AYLIK
ÖDENENLER
Merkezi Ödemeler Toplamı
GENEL TOPLAM
51
MİKTAR
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
KOCASİNAN
Rakamlarla KOCASİNAN
Kuruluş Yılı
1989
Rakım
1330 mt
Yüzölçümü (km2)
İl Merkezine
Uzaklığı
1452
0 km.
Toplam Nüfus
372.507
İlçe Nüfusu
359.469
Belediye Sayısı
5
Köy Sayısı
25
Posta kodu
KİŞİ SAYISI
EĞİTİM YARDIMLARI
AİLE VE GIDA YARDIMLARI
BARINMA YARDIMI
YAKACAK YARDIMI
TEK SEFERLİK YARDIM
SAĞLIK VE ÖZÜRLÜ CİHAZ
YARDIMLARI
Vakıf Tarafından Yapılan
Yardımlar Toplamı
MERKEZİ ÖDEMELER
ŞARTLI SAĞLIK VE EĞİTİM
YARDIMLARI
MUHTAÇ ASKER AİLESİ YARDIMI
EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA
YÖNELİK YARDIM PROGRAMI
2022 SAYILI KANUNLA AYLIK
ÖDENENLER
Merkezi Ödemeler Toplamı
GENEL TOPLAM
52
MİKTAR
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
MELİKGAZİ
Rakamlarla MELİKGAZİ
Kuruluş Yılı
1989
Rakım
1330 mt.
Yüzölçümü (km2)
İl Merkezine
Uzaklığı
454
0 km.
Toplam Nüfus
509.309
İlçe Nüfusu
505.924
Belediye Sayısı
8
Köy Sayısı
1
Posta kodu
KİŞİ SAYISI
EĞİTİM YARDIMLARI
AİLE VE GIDA YARDIMLARI
BARINMA YARDIMI
YAKACAK YARDIMI
TEK SEFERLİK YARDIM
SAĞLIK VE ÖZÜRLÜ CİHAZ
YARDIMLARI
Vakıf Tarafından Yapılan
Yardımlar Toplamı
MERKEZİ ÖDEMELER
ŞARTLI SAĞLIK VE EĞİTİM
YARDIMLARI
MUHTAÇ ASKER AİLESİ YARDIMI
EŞİ VEFAT ETMİŞ KADINLARA
YÖNELİK YARDIM PROGRAMI
2022 SAYILI KANUNLA AYLIK
ÖDENENLER
Merkezi Ödemeler Toplamı
GENEL TOPLAM
53
MİKTAR
Yardım İstatistikleri
2013 Yardım İstatistikleri
Kayseri İl Geneli
2013 Yılı Yardım Rakamları
Kişi Sayısı
Vakıf Yardımları
Merkezi Ödemeler
İL GENELİ
54
Miktar
Genel Sağlık Sigortası
GENEL SAĞLIK SİGORTASI
2013 Eylül
VERİLEN KARAR
Hane Sayısı
Hane Sayısı (%)
Kişi Sayısı
Kişi Sayısı (%)
GO
2.926.965
66,76%
12.247.170
69,33%
G1
1.295.836
29,55%
4.809.096
27,23%
G2
137.743
3,14%
515.504
2,92%
G3
24.023
0,55%
92.279
0,52%
100,00%
16.831.337
100,00%
Toplam
4.179.587
55
Genel Sağlık Sigortası
VERİLEN KARAR KİŞİ SAYISI
3% 1%
27%
72%
GO
(Primi devletçe ödenen)
G1
(Prim ödemesi: 40,86.-TL)
G2
(Prim ödemesi 122,58.-TL)
G3
(Prim ödemesi: 245,16.-TL)
G0 çıkan kişilerin 7 milyon 980 bini SGK tarafından tescil edilmiştir.
1 milyon 250 bin kişi 2022’den dolayı doğrudan GSS’li olmuştur.
Toplamda 9 milyon 230 bin kişinin primini devlet karşılamaktadır.
56
Sosyal Yardımlar
SOSYAL HARCAMALAR
GSYİH ORANI
(%)
1,43
1.4
1.2
1
0.8
0.5
0.6
0.4
0.2
0
2002
2010
57
Sosyal Yardımlar
2023 VİZYONU
 Sosyal harcamaların GSYİH’ye oranı %3’e çıkarılacaktır.
 Yoksulluk (gıda ve gıda dışı) yüzde 10’ların altına kalıcı bir biçimde
düşürülecektir.
 Sosyal destek ve sosyal hizmetlerin «hak temelli» olarak bütünleşik bir
şekilde sunulduğu bir sosyal destek sistemi kurulacaktır .
 Sosyal desteklerde ailenin durumu esas alınacaktır.
 Sosyal destek miktarı yoksul aileyi yoksulluktan kurtaracak kadar
olacaktır.
 Kayıtlı çalışan kesim de yoksulluk durumuna düşerse bu kişiler de sosyal
yardımlarla desteklenecektir.
 Yoksullara yönelik 100 bin Sosyal Konut yapılacaktır.
 4.3 dolarlık bir gelirle yaşamak zorunda olan toplum kesimi
kalmayacaktır.
58
İşbirliği Neticesinde
Nisan 2011-Kasım 2013 dönemi arasında 1 milyon
97 bin kişinin kaydı yapılmıştır.
• 42 bin kişi işe yerleştirilmiş,
• 30 bin kişi kursa alınmış,
• 37
bin
kişi
İşsizlik
Sigortasından
faydalandırılmıştır.
59
www.sydv.org
Mahmut KÖK – Kayseri SYDV