Transcript Sunum Dosyası İçin Tıklayın

6356 sayılı Kanunda Sendikal Özgürlükler
E-Devlet Sistemi
İşkolları
Ali Kemal SAYIN
Çalışma Genel Müdürü
İçindekiler
 Kanuna Genel Bir Bakış
 Sendikal Özgürlükler Açısından 6356 Sayılı Kanun






Sendikaların Kuruluşu
Sendikal Örgütlenme
Sendika Üyeliği (E- Devlet Kapısı)
Uluslararası Kuruluşlara Üyelik
Sendikaların Faaliyetleri
Sendikaların Denetimi
2
Kanun Hazırlanırken
 Uluslararası
Çalışma
Örgütünün
(ILO)
örgütlenme ve toplu pazarlığa ilişkin normları
 AB üyelik sürecinin gereklilikleri (sosyal politika
ve istihdam konulu 19. fasıl açılış kriteri)
 AB Komisyonu görüşleri ve İlerleme Raporları
 2010 yılında yapılan Anayasa değişiklikleri
 Yargı kararları
 Ülkenin içinde bulunduğu koşullar
dikkate alınmıştır.
3
Sosyal Diyalog
 Kanun
çalışmaları yapılırken sosyal
mekanizmaları etkin olarak işletildi.
diyalog
 Üçlü Danışma Kurulu 2011 yılı içinde 7 kere toplanmış,
ayrıca çok sayıda teknik komite çalışmaları yapılmıştır.
 Diğer sivil toplum kuruluşlarının görüşleri de alınmıştır.
 Sosyal tarafların büyük oranda uzlaşısı ile hazırlanan
Kanun
Taslağı
Ekim
2011’de
Başbakanlığa
gönderilmiştir.
 Ocak 2012 tarihinde TBMM’ye sevk edilen Kanun
Tasarısı, 18 Ekim 2012 tarihinde Genel Kurulda kabul
edilmiş, 7 Kasım 2012 tarihinde Resmi Gazete’de
yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.
4
Tek Kanun- Özgürlükçü Anlayış
 2821 Sayılı Sendikalar Kanunu ile 2822 Sayılı
Toplu İş Sözleşmesi, Grev ve Lokavt Kanunu;
6356 Sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi
Kanunu olarak birleştirildi.
 Toplam
152 maddeden oluşan kanunlar,
maddelik tek bir kanun haline getirildi.
83
 Özgürlükçü bir anlayış benimsendi. Kısa, sade ve
sistematik
arındırıldı.
bir
yapı
oluşturuldu,
yasaklardan
 İş mevzuatını düzenleyen kanunlar arasında
tanım birliği sağlandı.
5
SENDİKAL ÖZGÜRLÜKLER
AÇISINDAN 6356 SAYILI
KANUN
6
Sendikaların Kuruluşu - 1
 Sendika kurucusu olabilmek için aranan
 Türk vatandaşı olma
 Türkçe okur-yazar olma
 İşkolunda fiilen çalışma
koşulları ile;
 Kasten işlenen suçtan dolayı bir yıl veya daha fazla
süreyle hapis cezasına ya da devletin güvenliğine karşı
suçlardan,
 Anayasal düzene ve bu düzenin işleyişine karşı
suçlardan,
 Milli savunmaya karşı suçlardan,
 Devlet sırlarına karşı suçlar ile casusluk suçundan
mahkum olanların sendika kurucusu olamaması
yasakları kaldırılmıştır.
7
Sendikaların Kuruluşu - 2
 Sendikaların kuruluşu kolaylaştırıldı.
 İlin valiliğine dilekçelerine ekli olarak tüzüklerini
vermeleri ile tüzel kişilik kazanılacaktır.
 Sendika kurucularının kurucu olabilme şartlarına
sahip olduklarını belirten yazılı beyanları yeterli
görülmüştür.
 Valilikten gelen tüzük ve kurucuların listesinin
gazeteye ilanı yerine Bakanlık resmi internet
sitesinden ilan yeterli görülmüştür.
 Tüzük ve belgelerde eksiklik ya da kanuna aykırılık
olması halinde, valiliğin eksiklikleri gidermesini
istemesine imkân sağlanmıştır.
8
Sendikaların Kuruluşu - 3
 Sendikaların
organlarının
kısıtlamalar kaldırılmıştır.
oluşumu
üzerindeki
 Yönetim,
disiplin
ve
denetim
kurullarının
görevlerinin neler olacağına kanunda ayrıntılı olarak
yer verilmemiştir.
 Genel kurulunun tüzüklerinde belirtilen şekilde
üye veya delegelerden oluşacağı düzenlenmiş,
üyenin belirli bir sayıyı aşması halinde genel
kurulun delege esasına göre oluşacağına ilişkin
hükme yer verilmemiştir.
9
Sendikal Örgütlenme - 1
 Sendikalar, kanunda belirtilen kuruluş usul ve
esaslarına uyarak
kurulabilecektir.
 Sendikalar
önceden
izin
kuruldukları
işkolunda
bulunacaklardır. Buna göre;
almaksızın
faaliyette
 Sendikal örgütlenmede ilk kademede işkolu esasına göre
kurulma ilkesi getirilmiş, ancak işyeri ve meslek sendikası
kurulması açıkça yasaklanmamıştır.
 Türkiye çapında faaliyette bulunmak amacı ile kurulma
koşulu kaldırılmıştır.
 Üst kademe örgütü olarak sadece konfederasyonlara yer
verilmiştir.
10
Sendikal Örgütlenme - 2
 İşkolu sayısı 28’den 20’ye indirilmiştir.






gıda ile şeker,
dokuma ile deri,
ağaç ile kağıt,
basın yayın ile gazetecilik,
kara, demiryolu ve hava taşımacılığı,
gemi, deniz taşımacılığı, ardiye ve antrepoculuk
işkolları birleştirilmiş;
 Milli savunma, özel güvenlik hizmetleri dahil edilerek
«Savunma ve güvenlik» işkolu olarak değiştirilmiştir.
 Bir işyerinde yürütülen asıl işe yardımcı işler de,
asıl işin girdiği işkolundan sayılacaktır.
11
28 İŞKOLU
20 İŞKOLU
Tarım ve ormancılık, avcılık ve balıkçılık
1
Avcılık, balıkçılık, tarım ve ormancılık
Madencilik
2
Gıda sanayi
Petrol, kimya ve lastik
3
Madencilik ve taş ocakları
Gıda sanayii
4
Petrol, kimya, lastik, plastik ve ilaç
Şeker
5
Dokuma, hazır giyim ve deri
Dokuma
6
Ağaç ve kâğıt
Deri
7
İletişim
Ağaç
8
Basın, yayın ve gazetecilik
Kağıt
9
Banka, finans ve sigorta
Basın ve yayın
10
Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar
Banka ve sigorta
11
Çimento, toprak ve cam
Çimento, toprak ve cam
12
Metal
Metal
13
İnşaat
Gemi
14
Enerji
İnşaat
15
Taşımacılık
Enerji
16
Gemi yapımı ve deniz taşımacılığı, ardiye ve
antrepoculuk
Ticaret, büro, eğitim ve güzel sanatlar
17
Sağlık ve sosyal hizmetler
Kara taşımacılığı
18
Konaklama ve eğlence işleri
Demiryolu taşımacılığı
19
Savunma ve güvenlik
Deniz taşımacılığı
20
Genel işler
Hava taşımacılığı
Ardiye ve antrepoculuk
Haberleşme
Sağlık
Konaklama ve eğlence yerleri
Milli savunma
Gazetecilik
Genel işler
21
22
23
24
25
26
27
28
Sendikal Örgütlenme - 3
 İşkoluna giren işler, İşkolları Yönetmeliği ile belirlenmiştir.
İşkolları Yönetmeliği hazırlanırken NACE Rev.2- Altılı
Ekonomik Faaliyet Sınıflaması ve mevcut örgütlü yapı esas
alınmıştır.
 Bir işyerinin girdiği işkolunun tespiti Bakanlıkça yapılacak ve
Resmi Gazete’de yayımlanacaktır. Tespite karşı yargı yolu
açıktır.
 Yeni bir toplu iş sözleşmesi için yetki süreci başlamış ise
işkolu değişikliği tespiti bir sonraki dönem için geçerli
olacak, işkolu tespit talebi ve buna ilişkin açılan davalar,
yetki işlemlerinde ve yetki tespit davalarında bekletici neden
sayılmayacaktır.
13
Sendikal Örgütlenme - 4
 Her işkolunda çalışan işçilerin ve sendikaların üye sayıları,
her yıl ocak ve temmuz aylarında Bakanlıkça yayımlanacak
istatistiklerde gösterilecektir.
 Yetkili
sendikanın
belirlenmesinde
ve
istatistiklerin
düzenlenmesinde Bakanlığa gönderilen üyelik ve üyelikten
çekilme bildirimleri ile SGK’ya yapılan işçi bildirimlerinin
esas alınmasıyla sanal verilerden gerçek verilere geçilmiştir.
 Temmuz 2009 resmi istatistiklerine göre;
 Toplam İşçi Sayısı: 5.398.296
 Sendikalı İşçi Sayısı: 3.232.679
 Sendikalaşma oranı: % 59.88
 Ocak 2013 resmi istatistiklerine göre;
 Toplam İşçi Sayısı: 10.881.618
 Sendikalı İşçi Sayısı: 1.001.671
 Sendikalaşma oranı: % 9.21
14
Sendika Üyeliği
 15 yaşını doldurmuş
işçilerin
sendika üyesi
olması sağlanmıştır.
 Aynı işkolunda birden fazla işverene bağlı olarak
çalışan işçilerin birden çok sendikaya üye olmaları
sağlanmıştır.
 Kısmi süreli çalışanlara, aynı işkolunda farklı işverenlerle
iş sözleşmesi yapması durumunda birden çok sendikaya
üye olma imkânı getirilmiştir.
 İşçilerin sendikaya ödeyeceği üyelik aidatı için
gerekli olan üst sınır kaldırılmış, aidat miktarı
sendika tüzüklerindeki esaslara göre genel kurul
tarafından belirleneceği hükme bağlanmıştır.
15
Sendika Üyeliği (E-Devlet Kapısı)
 Üyelikte
ve
kaldırılmıştır.
üyelikten
çekilmede
noter
şartı
 Üyelik ve üyelikten çekilme işlemleri, ekonomik ve
basit bir yöntem olan Bakanlıkça sağlanacak
elektronik başvuru sistemi ile e-Devlet kapısı
üzerinden yapılması sağlanmıştır.
 Haklı bir neden olmadan sendika üyeliği kabul
edilmeyen işçinin dava açma hakkı bulunmaktadır.
 Üyeliğin kazanılması ile üyeliğin sona ermesine
ilişkin usul ve esaslar çıkarılacak bir yönetmelikle
düzenlenecektir.
16
e- Devlet Kapısı
 Sanayi
toplumundan bilgi toplumuna geçiş süreci
kamu yönetimi anlayışını değiştirmiş, bilgi ve iletişim
teknolojilerinin sunduğu olanaklar kamu kurumlarının
hizmet sunumunda da kullanılmaya başlanmıştır.
 Türkiye’de bu gelişmelere paralel olarak 2003 yılında
E-dönüşüm Türkiye Projesi başlatılmış, bu çerçevede
birçok kamu hizmeti elektronik ortamda verilmeye
başlanmıştır.
 e-Devlet kapısından sunulan hizmet sayısı 2013 Ocak
ayı itibariyle 70 kurumda toplam 560’a ulaşmıştır.
Kullanıcı
sayısı
ise
14
milyonu
geçmiştir.
(www.turkiye.gov.tr)
17
e-Devlet Üyelik İşlemleri - 1
 Üyelik işçinin e-Devlet
Kapısı üzerinden sendikaya
üyelik talebinde bulunması ve sendika tüzüğünde
belirlenen yetkili organın kabulü ile kazanılacaktır.
 Üye giriş kayıtları öncelikle sisteme geçici olarak
kaydedilecek,
sendika
yetkili
organının
üyeliği
onaylamasıyla
üyelikler
kesinleşecektir.
30
gün
içerisinde onaylanmayan üyelik başvurusu otomatik
onaylanacaktır.
 İşçi çalışmakta olduğu işkolundaki kurulu bir sendikaya
üye olabilecektir.
 Üyelik için geçerli tarih sendika onay tarihidir.
 Başka bir sendikaya geçen işçiler için 30 gün bekleme
süresi dikkate alınacaktır. Bu süre zarfında işçi çekilme
talebinde bulunduğu sendikanın üyesi kabul edilecektir.
18
e-Devlet Üyelik İşlemleri - 2
 İşçiler
sisteme girdiklerinde üye olmak istedikleri
sendikanın
kendisini
ilgilendiren
bilgilerini
görebilecektir.
 Sendika tarafından üyeliğin reddedilmesi durumunda
işçinin mahkemeye gitme hakkı saklıdır. Üyelik
mahkeme sonucuyla kabul edilirse sisteme başvuru
tarihi üyeliğin başlangıç tarihi olarak kabul edilecektir.
 Sendikanın vereceği red kararına mahalli mahkemede
itiraz edilebilecek ancak mahkeme kararı temyiz
edilemeyecektir.
19
e-Devlet Üyelikten Çekilme İşlemleri
 Çekilme bildirimlerinde başvuru tarihinden itibaren 30
gün sonra üyelik düşürülecektir. İşçi bu süre zarfından
çekilmek istediği sendikanın üyesi kabul edilecektir.
 Bu süre içerisinde yeni bir sendikaya üye olunduğu
takdirde yeni üyelik başvurusu sendika tarafından
hemen kabul edilse bile üyeliğin geçerlilik tarihi önceki
üyelikten çekilme tarihi itibariyle 30 günlük sürenin
bitimi olacaktır.
 Çekilme bildirimi yapıldığı anda; sistem askerlik, 12
aydan fazla işsizlik, ölüm, emeklilik, işkolu değişikliği
denetimlerini yapacaktır.
20
e- Devlet Kapısı
Avantajlar
 Üyelik kayıt ve çekilme bildirimlerinde çok basit kullanıcı ara





yüzleri kullanılacak ve işçinin iradesi dışında bir üyelik söz konusu
olmayacaktır.
İşçi sadece çalışmakta olduğu işkolunda sendikaya/sendikalara
üyelik başvurusunda bulunabilecektir.
İşçinin bir işkolunda üyeliği varsa, işçi bu üyelikten çekilmeden
başka
bir
işkolunda
yeni
bir
üyelik
başvurusunda
bulunamayacaktır.
Kullanıcılar PTT den alacakları şifre ile EDK üzerinden işlemlerini
yapabilecek ve herhangi bir ek maliyete katlanmadan sistemi
kullanabileceklerdir.
İşçiler
çalıştıkları
işyerlerinin
prim
bildirimlerini
takip
edebileceklerdir.
İşçiler kendi durumları ve üye olmak istedikleri sendikalarla ilgili
21
bilgileri sistemde görebileceklerdir.
e- Devlet Kapısı
Dezavantajlar
 İşçiler, e-Devlet kullanımı konusunda yeterince
bilinçli değillerdir.
 Bilinçsiz
kullanıcıların
şifrelerini
sendika
temsilcileri, işverenler veya kişilerle paylaşması
sonucu işçi adına işlem yapabilme durumu
oluşabilecektir.
 İşverenler, işçinin sendika üyeliğinin bulunup
bulunmadığını e-Devlet üzerinden görme talebinde
bulunabilecektir.
22
Noter - Üye Kayıt Süreci
NOTER
Sendika
Üye Kayıt
Bildirimi
30 gün içinde onay/ret
ÇSGB
ÇGM - STDB
Uygunluk
Kontrolleri
Yetki Tespit Sistemi
VERİ BANKASI
Noter - Üyeliğin Düşmesi Süreci
NOTER
Sistem Denetimleri
Üye Çekilme
Bildirimi
Üyelik
Düşürme
Askıya Alma
ÇSGB
ÇGM - STDB
Uygunluk
Kontrolleri
Yetki Tespit Sistemi
VERİ BANKASI
E-Devlet - Üye Kayıt Süreci
Üye Kayıt
Bildirimi
EDK
İŞÇİ
Onay/Ret
Uygunluk
Kontrolleri
Onay/Ret
Üye Kayıt
Bildirimi
ÇSGB
Sendika
Yetki Tespit Sistemi
VERİ BANKASI
* 30 gün içinde onay gelmeyen elektronik bildirimler otomatik onaylanacaktır.
E-Devlet - Üyelik Düşme Süreci
Üye Çekilme
Bildirimi
Uygunluk
Kontrolleri
EDK
İŞÇİ
Üyelik
Düşürme
Askıya Alma
Üyelik
Düşürme
Askıya Alma
Üye Çekilme
Bildirimi
ÇSGB
Sendika
Yetki Tespit Sistemi
VERİ BANKASI
Sistem Denetimleri
Uluslararası Kuruluşlara Üyelik
 Sendika
ve konfederasyonların tüzüklerinde
gösterilen amaçlarını gerçekleştirmek üzere;
 Uluslararası işçi ve işveren kuruluşlarının kurucusu
olabileceği, bu kuruluşlara serbestçe üye olabileceği
ve
üyelikten
çekilebileceği,
işbirliğinde
bulunabileceği, üye ve temsilci gönderebileceği
veya kabul edebileceği, dış temsilcilik açabileceği
düzenlenmiştir.
 Uluslararası kuruluşların da; Dışişleri Bakanlığının
görüşü alınmak kaydıyla İçişleri Bakanlığının
izniyle Türkiye’de temsilcilik açabileceği ve üst
kuruluşlara üye olabileceği düzenlenmiştir.
27
Sendikaların Faaliyetleri
Sendikaların;
 Tüzüklerinde yer alan konularda serbestçe faaliyette
bulunmaları sağlanmıştır.
 Sendikaların yapabilecekleri faaliyetler tek tek sayılmamış,
bu konu tüzüklerine bırakılmıştır.
 Tüzükleriyle
belirlenen amaçları dışında faaliyette
bulunamayacakları belirtilmiştir.
 Faaliyetlerini yerine getirirken üyeleri arasında eşitlik
ilkesine ve ayrımcılık yasaklarına uyma yükümlülüğü
getirilmiştir.
 Ticaret yapma ve gelirlerini üyeleri veya mensuplarına
dağıtma yasağı devam ettirilmiştir.
 Suçların şahsiliği ilkesine uygun olarak, bireysel suç
işleyen yönetici sorumlu tutularak sendika tüzel kişiliği
28
Sendikaların Denetimi
 Sendika
ve konfederasyonların idari ve mali
denetimine devletin müdahalesine yer verilmemiş,
bu konu sendikaların iç denetim organlarına
bırakılmıştır. Bununla birlikte;
 Sendikaların hesap verebilirliği ve şeffaflığını
sağlamak için mali denetim yetkisine sahip YMM’ler
tarafından en geç iki yılda bir bağımsız bir dış
denetimin yapılması sağlanmıştır.
 Faaliyetin, dış denetim ve denetleme kurulu raporları
ile
genel
kurul
kararları
WEB
sayfasında
yayınlanacaktır.
 Sendikaların iç denetim organı olan Denetleme
Kurulunun görevlerine ilişkin ayrıntılı hükümlere yer
29
verilmemiştir.
Teşekkür Ederim.
30