Transcript dil gelişimi - Muhammed TURHAN

DİL GELİŞİMİ
Dil gelişimi, kelimelerin, sembollerin
kazanılması,
 Saklanması ve
 gramer kuralarına uygun olarak
kullanılabilmesidir.

1
Aynı yaşlardaki çocuklarda
dil gelişimi benzer
özellikler gösterir.
Dil gelişimi, bilişsel ve
bedensel gelişime
paralel olarak yürür.
Örneğin, dişlerin çıkması
2
DİL GELİŞİMİNİ ETKİLEYEN
FAKTÖRLER







Duyusal ve fiziksel engel
Zihinsel engel
Olgunlaşma
Duygusal durum
Güdüleme, teşvik
Sağlık
Diğer çevresel etmenler (ailenin sosyoekonomik
düzeyi, çocuğun yakın çevresinde yaşıtlarının
olup olmaması, dilin niteliği, kitle iletişim
araçları…)
3
DİLİN ÖĞELERİ
12-18 aylar arası dil gelişiminde
kritik dönemdir.

Fonem (ses)

Morfem (Sözcük)

semantik (Anlam)

Sentaks (cümle birimleri)

Pragmatik (kullanım)
4

Bebekler, doğdukları andan itibaren dilin
ilk öğesi olan sese sahiptirler.
5
DAVRANIŞÇI KURAMA GÖRE DİL
GELİŞİMİ
Diğer davranışlar gibi dilde çevreden
öğrenilir.
 Çocuk;

1.bazı sesleri tesadüfen çıkarır
2.ödüllendirilerek dili öğrenir
3.ödüllendirilmeyen sesler söner
6
SOSYAL ÖĞRENME KURAMINA
GÖRE DİL GELİŞİMİ

Çocuk model alma ve taklitle
içinde yaşadığı kültürün dilini
öğrenir. Yani dil gelişimi
sosyalleşme süreciyle olur.
7
PSİKOLİNGUİSTİK DİL
KURAMI (CHOMSKY, LENNEBERG)

Aynı evde yetişen çocukların farklı zamanlarda
konuşmaları,

farklı kültürlerde yetişen çocukların ilk
çıkardıkları seslerin benzer olması,

hiç işitemeyen çocukların özel eğitimle
konuşmayı öğrenebilmeleri,
dil gelişiminin biyolojik bir temeli olduğu
görüşünün ortaya çıkmasına neden
olmuştur.
8
PSİKOLİNGUİSTİK DİL
KURAMI

İnsan beyni ve sinir yapısı, genetik olarak
dili öğrenecek biçimde tasarlanmıştır.

Yani insanlar doğuştan dil öğrenebilecek
mekanizmaya sahiptir.

Biyolojik olarak belli bir olgunluk düzeyine
geldiklerinde tıpkı yürümeyi öğrendikleri gibi
konuşmayı öğrenirler.
9
PSİKOLİNGUİSTİK DİL
KURAMI

1.
Bu kurama göre;
konuşmayı öğrenmede sözcüklerin anlamını
kavrama (düşünsel düzey-temel yapı) ve
2.
anlamlı sesler çıkarma (konuşulan
sözcükler-yüzeysel yapı) olmak üzere iki
süreç vardır.

Dil gelişiminde kalıtımın yanında çevre ile
etkileşimde önemlidir.
10
PSİKOLİNGUİSTİK DİL
KURAMI

CHOMSKY’e göre dil kazanımı 3 düzeyde gerçekleşir.
CÜMLE BİRİMLERİ
MORFEM
FONEM
11
Dil Gelişimi Dönemleri
AGULAMA
0-1 YAŞ
TEK
SÖZCÜK
AĞLAMA(0-2 AY)
ses
12-18 AY
BABILDAMA (2-6
AY) : EVRENSEL
SESLER ses,sıra
MORFEM
(TEK SÖZCÜK)
ÇAĞILDAMA
(HECELEME) (6-12
AY); İLK ANLAMLI
KELİMELER
ses,sıra,anlam
TELEGRAFİ
K KONUŞMA
İLK
GRAMER
18-24 AY
24-60 AY
ERGENLİK
VE
YETİŞKİNL
İK
2-3 SÖZCÜKLÜ
CÜMLE
GRAMER
İKİNCİ DİL
TELGRAF
(GRAMER YOK)
YAKLAŞIK
300 KELİME
SOSYAL VE
BİLİMSEL
ETKİNLİKLER
İLK ANLAMLI
SÖZCÜK
AŞIRI
KURALLAŞTIRMA
KRİTİK DÖNEM
YAKLAŞIK 50
SÖZCÜK
12