Transcript Sytuacja gospodarcza Rzeczypospolitej w dwudziestoleciu

Bilans dwudziestolecia.
SYTUACJA GOSPODARCZA
RZECZYPOSPOLITEJ W
DWUDZIESTOLECIU
MIĘDZYWOJENNYM.
Początki II Rzeczypospolitej
 państwo stworzone z ziem trzech
zaborów,
 zacofanie gospodarcze, Polska - krajem
rolniczym ( w 1921r. na wsi 75%
ludności),
 Kryzys gospodarczy po I wojnie
światowej, hiperinflacja (w grudniu
1923r. za 1$ płacono 6,4 miliona marek
polskich).
Problem reformy rolnej
 28 grudnia 1925r. Sejm uchwalił ustawę
o reformie rolnej-parcelacji dobrowolnej
podlegały majątki powyżej 180 ha
w Polsce centralnej, powyżej 300 ha
w województwach wschodnich i powyżej
700 ha w majątkach uprzemysłowionych.
W okręgach przemysłowych
i podmiejskich parcelacji miały podlegać
majątki o powierzchni powyżej
60 ha.
Proces parcelacji
 Parcelacja – dokonanie podziału większego
obszaru gruntów (folwarcznych, wspólnoty
gminnej) na mniejsze działki i oddanie
ich w użytkowanie indywidualnym
gospodarstwom w drodze sprzedaży; także
unormowany ustawą podział większych
gospodarstw rolnych poprzez sprzedaż
bądź nadanie. Proces był powolny.
W latach 1919-1939 rozparcelowano 2,6
miliona ha.
Reformy gospodarcze Grabskiego
 W styczniu1924r. rząd Władysława
Grabskiego wprowadził nową walutęmarkę polską zastąpił złoty polski w relacji
1 złoty za 1 800 000 marek polskich
 Skuteczność ściągania podatków-za każdy
dzień zwłoki kara w wysokości 0,5% sumy
długu.
 Oszczędności budżetowe-przestrzeganie
dyscypliny budżetowej
 Powołanie Banku Polskiego S.A.
Władysław Grabski (1874-1938)
 1919-1920 minister
skarbu,
 w 1920r. i w latach
1923-1925 pełnił
jednocześnie funkcję
premiera
 Zasługi: reformy
walutowa i rolna,
utworzenie Banku
Polskiego S.A.
Waluta II Rzeczypospolitej
Wojna celna
 ekonomiczny konflikt pomiędzy Polską
a Niemcami w latach 1925 -1931.
 W styczniu 1925 wygasła niemiecka
klauzula najwyższego uprzywilejowania
wobec towarów państw Ententy, również
z Polski. W czerwcu 1925 zakończyło się
zwolnienie z cła sprzedaży produktów
z Górnego Śląska (głównie węgla).
Wojna celna
 Niemcy wstrzymały wtedy import węgla ze
Śląska co spowodowało liczne straty w
polskim handlu zagranicznym. Dodatkowo
wszystkie towary eksportowane do Niemiec
obłożono wysokim cłem. Przestały one więc
być konkurencyjne na rynku niemieckim.
Centralny Okręg Przemysłowy
(COP), ośrodek przemysłu ciężkiego budowany
w 1936 -1939 w rozwidleniu rzek Wisły i Sanu
( lubelskie, kieleckie ,lwowskie i rzeszowskie).
Był jednym z największych przedsięwzięć
ekonomicznych II Rzeczypospolitej. Celem
COP-u było zwiększenie ekonomicznego
potencjału Polski, rozbudowa przemysłu
ciężkiego i zbrojeniowego, a także zmniejszenie
bezrobocia wywołanego skutkami wielkiego
kryzysu. Na rozwój COP-u przeznaczano
w latach 1937-1939 około 60% całości
wydatków inwestycyjnych o łącznej wartości
1925 mln zł.
Położenie COP
Eugeniusz Kwiatkowski(1888-1974)
 Pełnił funkcje
wicepremiera i ministra
skarbu (1935-1939)
 Zwolennik interwencji
państwa w życie
gospodarcze, inicjator
COP-u
 Jako minister
przemysłu i handlu
przyspieszył budowę
portu w Gdyni
Inwestycje w Centralnym Okręgu
Przemysłowym:
 Do 1939r. zbudowano 100 zakładów
przemysłowych np. kombinat
metalurgiczny Stalowa Wola, fabrykę opon
w Dębicy, zakłady lotnicze w Mielcu,
fabryki broni w Sanoku, Radomiu ,
Starachowicach, elektrownia wodna
w Rożnowie.
 O lokalizacji zadecydowały względy:
bezpieczeństwa, demograficzno-społeczne
i gospodarczo-logistyczne.
Sukcesy gospodarcze
II Rzeczypospolitej
 Budowa portu w Gdyni- w 1923r. otwarto
port tymczasowy, od 1926r. ruszyła
rozbudowa zainicjowana przez ministra
E.Kwiatkowskiego
 Budowa magistrali węglowej (1928-1933)linii kolejowej łączącej Śląsk z Gdynią.
 Budowa COP
 Stworzenie jednolitego organizmu
gospodarczego