Transcript Sarmacki Szpan - prezentacja Michała Gałki

Michał Gałka
SARMATYZM
Jest to barokowa formacja
kulturowa dominująca w
Rzeczypospolitej od końca XVI
do drugiej połowy XVIII wieku.
Opierała się na micie, jakoby
szlachta polska miała
pochodzić od Sarmatów
starożytnego ludu
zamieszkującego początkowo
między Dolną Wołgą, a
Donem. Po Sarmatach szlachta
miała odziedziczyć umiłowanie
wolności, gościnność,
dobroduszność, męstwo oraz
odwagę.
STRÓJ SZLACHTY
Sięgał korzeniami Wschodu.
Był dostojny, bogaty i
barwny: żupan, pas, kontusz,
Delia (w czasie chłodów),
szarawary, kołpak z czaplimi
piórami, a także ozdobna
szabla zwana karabelą z
rękojeścią ukształtowaną na
wzór głowy orła.
MYŚL POLITYCZNA
Polska jest oazą złotej wolności
szlacheckiej. Podstawą
Rzeczypospolitej były prawa
kardynalne, czyli Artykuły
henrykowskie oraz pacta
conventa, a później również
liberum veto. Każdą próbę ich
naruszenia traktowano jak
najwyższą zbrodnię i
podejmowano próby odwołania
króla, który ośmielił się
sprzeciwić szlachcie.
RELIGIA
W Rzeczpospolitej panowała tolerancja religijna. Pierwszym aktem w
stronę równouprawnienia w wyznawaniu religii na terenie
Rzeczypospolitej była tzw. ugoda sandomierska podpisana w roku 1570.
Swobody religijne oraz wolność wyznania zagwarantował mieszkańcom
Rzeczypospolitej Akt Konfederacji Warszawskiej z 28 stycznia 1573
roku. Przez co nastąpiła masowa emigracja do Polski.
ZWYCZAJE
Dla sarmatów ważne były więzy
rodzinne i towarzyskie. Ulubionym
zajęciem była rozmowa. Bardzo
chętnie przyjmowano gości.
Swobodnie posługiwano się łaciną.
Urządzano wystawne uczty,
zawsze zakrapiane alkoholem, na
których dochodziło do bójek. Na
przyjęciach tańczono poloneza,
mazura, oberka.
UROCZYSTOŚCI
POGRZEBY
Obrządek pogrzebowy
przybierał bogatą formę.
Przygotowania trwały
miesiącami. Religijne
uroczystości poprzedzały
procesje. Przykładem jest
pogrzeb hetmana Michała
Kazimierza Radziwiłła, na
który syn zmarłego Karol
Radziwiłł wydał milion
złoty.
WESELA
Najhuczniejszym weselem w XVI
w. był w Krakowie, gdy po raz trzeci
żenił się Jan Zamoyski kanclerz i
hetman koronny, trwający 2 tygodnie
2. Również huczne wesele
wyprawiono w XVII w. gdy Jan
Radziwiłł żenił się z Marią, córką
hospodarza mołdawskiego Bazylego
Mohyły. Mimo przeszkód, w końcu
Jan wyprawił się z orszakiem do
Mołdawi po królewsku. Uroczystości
trwały od 5 lutego 1645 przez 12 dni
1.
DELEGACJE
Rozgłos i sławę zyskał słynny wjazd Jerzego Ossolińskiego do Rzymu w
1633 r. Celem było uzyskanie wsparcia finansowego przeciw
Skandynawom i Moskwie oraz do zmniejszenia zależności polskiego
Kościoła od Stolicy Apostolskiej i Urbana VIII. Orszak składał się 300
osób, ubrani w bogato zdobione stroje.