Transcript Polska w latach 1764-1773

Polska w latach 1764-1773
Pierwszy rozbiór Polski
1772r.
Reformy sejmu konwokacyjnego
1764r.
 po śmierci Augusta III przeprowadzone przy




poparciu „familii” Czartoryskich i Katarzyny
zakaz przysięgi na instrukcje sejmikowe
głosowanie większością głosów w sprawach
skarbowych i wojskowych
ograniczenie kompetencji hetmanów i podskarbich
na rzecz komisji skarbowych i wojskowych
wprowadzono cło generalne, zniesiono prywatne cła
i myta; podjęto decyzję o jednolitym systemie miar
Stanisław August Poniatowski
 ostatni król Polski w latach 1764-1795
 oparcie polityki o sojusz z Rosją
 Reformy sejmu koronacyjnego:
 utworzono namiastkę rządu pod nazwą
„konferencja króla z ministrami”
 powołano komisje dobrego porządku
(boni ordinis)- skarbu, gospodarki,
menniczą
Reformy pierwszych lat panowania
Stanisława Augusta
 przeprowadzono spis królewszczyzn,
z których podwyższono kwartę na armię
 otwarto mennicę państwową
 przeprowadzono reformy w armii- wzrósł
budżet, wprowadzono nowy regulamin,
podniesiono dyscyplinę, położono nacisk
na szkolenie kadry; powołano korpus
Kadetów zwany Szkołą Rycerską
Reformy pierwszych lat panowania
Stanisława Augusta
 rozwój gospodarki- powstawały nowe
manufaktury; w 1783r. otwarto kanał
Michała Ogińskiego (Niemen-Dniepr)
 kanclerz Andrzej Zamojski dokonał
kodyfikacji prawa-kodeks odrzucono na
sejmie 1780r. za sprawą Rosji i magnaterii
 mecenat króla- rozkwit kultury oświecenia ,
szkolnictwa, „obiady czwartkowe”
Sprawa desydentów (innowierców)
 niezadowolenie państw sąsiednich z prób
wzmocnienia państwa polskiego, wystąpienie
opozycji obawiającej się utraty „złotej
wolności”
 1767r.- za namową Rosji innowiercy
zawiązali konfederację w Słucku i Toruniu,
a katolicy w Radomiu; konfederaci żądali
detronizacji króla
PRAWA KARDYNALNE 1768r.
 wolna elekcja, liberum veto, prawo do
rokoszu, wyłączne prawo szlachty do
urzędów i ziemi oraz władzy nad chłopem
 prawa polityczne dla innowierców, ale
katolicyzm uznano za religię panującą
 prawa kardynalne były gwarantowane
przez Rosję
KONFEDERACJA BARSK
1768-1772
 „w obronie wiary i wolności” przeciwko
Rosji i królowi pod przewodnictwem
Józefa Pułaskiego, Adama i Michała
Krasińskich
 państwa europejskie chciały wykorzystać
konfederację do osłabienia Rosji (od
1768r. wojna rosyjsko-turecka), ale nie
spieszyły się ze wsparciem
KONFEDERACJA BARSKA
1768-1772
 1769r.- konfederaci stworzyli
Generalność, która ogłosiła detronizację
króla; przewaga wojsk rosyjskich i
królewskich, konfederaci prowadzili więc
walkę partyzancką ( jednym z dowódców
konfederacji był Kazimierz Pułaski)
 porwanie króla przez konfederatów było
kompromitacją ruchu w oczach Europy
KONFEDERACJA BARSKA
1768-1772
 Koliwszczyzna- powstanie chłopów i
Kozaków na Ukrainie pod wodzą
Maksyma Żeleźniaka i Iwana Gonty;
wystąpili przeciwko szlachty polskiej;
dokonywano masowych rzezi
 1769-1770-Austria zajęła tereny Spiszu,
starostwa na Podhalu, a Prusy odcięły
kordonem sanitarnym Pomorze Gdańskie
i część Wielkopolski
 konfederację zakończył rozbiór Polski
PIERWSZY ROZBIÓR POLSKI
 1772r- Prusy, Austria, Rosja
 Prusy-Pomorze Gdańskie(bez Gdańska),
Warmia, Wielkopolska po Noteć
i Kujawy- 36tys. km2, 580 tys. mieszkańców
 Austria- tereny na południe od Wisły
i Sanu województwo ruskie-83tys., km2,
2,65 mln mieszkańców
 Rosja-ziemie na wschód od Dźwiny
i Dniepru-92 tys. km2, 1,3 mln mieszkańców
UCHWAŁY SEJMU
ROZBIOROWEGO 1773
 ratyfikowano traktaty rozbiorowe-
sprzeciw Tadeusza Reytana
 władza ustawodawcza należała do sejmu;
potwierdzono prawa kardynalne,
rozszerzając je o zakaz powoływania na
tron dzieci i wnuków panującego oraz
cudzoziemców
UCHWAŁY SEJMU
ROZBIOROWEGO 1773
 król przewodniczył Radzie Nieustającej, liczącej
36 konsyliarzy wybranych przez sejm na
2-letnią kadencję; tworzyli oni pięć
departamentów: interesów cudzoziemców,
policji, wojska, sprawiedliwości, skarbu
 reorganizacja armii liczącej 30 tys. Żołnierzy
 reformy gospodarcze (cło generalne, jednolite
podatki-podymne, licytacje starostw, dzierżawa
królewszczyzn rozdzielanych na 50 lat w drodze
licytacji)
 powołano Komisję Edukacji Narodowej