Transcript część humanistyczna

Egzamin gimnazjalny
2012
1.Podstawa programowa – wymagania
egzaminacyjne
2.Wymagania ogólne a wymagania
szczegółowe
3.Umiejętności ponadprzedmiotowe
4.Umiejętności przedmiotowe
5.Tendencje zmian
6.Informator o egzaminie gimnazjalnym 2012
7.Przykłady zadań egzaminacyjnych
Standardy wymagań
egzaminacyjnych
Podstawa programowa została
zredagowana tak, by zawierała
wymagania egzaminacyjne czyli
to, co do tej pory stanowiło odrębny
dokument: Standardy wymagań
egzaminacyjnych.
Te same informacje o wymaganiach i komentarze
skierowane są do ucznia, nauczyciela, autorów
podręczników i autorów zestawów egzaminacyjnych.
Obszary standardów
egzaminacyjnych zostały
zastąpione przez
wymagania ogólne
zapisane w podstawie
programowej.
Wymagania ogólne
Wymagania ogólne, jako syntetyczne ujęcie
nadrzędnych celów kształcenia, informują,
jak rozumieć podporządkowane im
wymagania szczegółowe.
Sposób spełniania wymagań szczegółowych
jest wartościowy tylko wtedy, gdy przybliża
osiągnięcie celów zawartych w
wymaganiach ogólnych.
Informator
Wymagania szczegółowe
Wymagania szczegółowe nie są, jak
to bywało w przeszłości, hasłami
odnoszącymi się do całościowych
obszarów wiedzy, lecz odwołują się
do ściśle określonych wiadomości
i konkretnych umiejętności.
Informator
Na III i IV etapie do najważniejszych umiejętności
zdobywanych przez ucznia należą:
1) czytanie
umiejętność rozumienia, wykorzystywania
i refleksyjnego przetwarzania tekstów,
w tym tekstów kultury, prowadzące do
osiągnięcia własnych celów, rozwoju
osobowego oraz aktywnego uczestnictwa
w życiu społeczeństwa;
2)
myślenie matematyczne
umiejętność wykorzystania narzędzi
matematyki tam, gdzie wymagają
tego potrzeby codziennego życia
oraz formułowania sądów opartych
na rozumowaniu matematycznym;
3) myślenie naukowe
umiejętność wykorzystania wiedzy
o charakterze naukowym do
identyfikowania i rozwiązywania
problemów, a także formułowania
wniosków opartych na obserwacjach
empirycznych dotyczących przyrody
lub społeczeństwa;
4)
umiejętność komunikowania się
w języku ojczystym i w językach
obcych, zarówno w mowie, jak
i w piśmie;
5)
umiejętność sprawnego posługiwania
się nowoczesnymi technologiami
informacyjno-komunikacyjnymi;
6)
umiejętność wyszukiwania,
selekcjonowania i krytycznej
analizy informacji;
7)
umiejętność rozpoznawania
własnych potrzeb edukacyjnych
oraz uczenia się;
8)
umiejętność pracy zespołowej.
Egzamin gimnazjalny w części
humanistycznej sprawdza
w jakim stopniu gimnazjalista spełnia wymagania z
zakresu języka polskiego, historii i wos-u
określone w podstawie programowej kształcenia
ogólnego dla III etapu edukacyjnego;
poszczególne zadania zestawu egzaminacyjnego
mogą też – w myśl zasady kumulatywności
przyjętej w podstawie – odnosić się do wymagań
przypisanych do etapów wcześniejszych (I i II).
Informator
Język polski – umiejętności ogólne
Podstawa programowa
Szkoła podstawowa
Gimnazjum
Liceum
Odbiór wypowiedzi
i wykorzystanie
zawartych w nich
informacji
Odbiór wypowiedzi
i wykorzystanie
zawartych w nich
informacji
Odbiór wypowiedzi
i wykorzystanie
zawartych w nich
informacji
Analiza i interpretacja
tekstów kultury
Tworzenie wypowiedzi
Analiza i interpretacja
tekstów kultury
Tworzenie wypowiedzi
Analiza i interpretacja
tekstów kultury. Uczeń
zna teksty literackie i
inne teksty kultury
wskazane przez
nauczyciela
Tworzenie wypowiedzi
Zasada posługiwania się
podstawą programową
Podstawę programową należy czytać
w całości, biorąc pod uwagę wszystkie
etapy edukacyjne, ze świadomością
osiągnięć ucznia z poprzednich etapów
i wymagań, jakie będą stawiane na
etapach wyższych.
Informator
Język polski – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w
nich informacji
Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie
komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej
organizacji - werbalne i niewerbalne; podejmuje
refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich
dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość
komunikatów
Język polski – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury.
Uczeń doskonali sprawność analizy i interpretacji
tekstów kultury; zyskuje nowe narzędzia, dzięki
którym jego lektura jest doskonalsza, bardziej
świadoma i samodzielna; poznaje nowe gatunki
i konwencje literackie; wykorzystuje poznane
pojęcia w refleksji o literaturze i wartościach; czyta
teksty kultury z zakresu literatury młodzieżowej
i popularnej; stopniowo zaczyna poznawać dzieła
klasyczne ważne dla kultury polskiej i światowej.
Język polski – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
III. Tworzenie wypowiedzi.
Uczeń zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość funkcji
środków językowych, które służą formułowaniu
wypowiedzi; zdobywa wiedzę o różnych odmianach
polszczyzny i kształci umiejętność poprawnego
wykorzystywania ich w różnych sytuacjach; pogłębia
znajomość etyki mowy i etykiety języka; poznaje
i tworzy nowe, coraz trudniejsze formy wypowiedzi.
Tendencje zmian
• pogłębianie samodzielności w uzyskiwaniu
informacji;
• wskazywanie możliwości funkcjonalnego
podejścia do gramatyki;
• położenie nacisku na wzbogacanie
słownictwa;
• rozwijanie znajomości etyki mowy i etykiety
języka;
• doskonalenie analizy różnych tekstów
kultury (z zakresu literatury, teatru, filmu,
muzyki, sztuki plastycznej, sztuki
audiowizualnej, z uwzględnieniem ich
specyfiki);
Tendencje zmian
• brak motywu przewodniego – wiązki zadań
do poszczególnych tekstów;
• wprowadzenie obok zadań wyboru
wielokrotnego innych rodzajów zadań
zamkniętych, np. zadań na
przyporządkowanie, zadań typu prawdafałsz;
• sprawdzanie nie tylko rozumienia podanego
tekstu, ale również znajomości utworów
literackich lub dorobku autorów, których nie
wolno pominąć w procesie kształcenia,
oznaczonych gwiazdką w podstawie
programowej;
• wprowadzenie oceniania holistycznego w
miejsce oceniania analitycznego.
Co zawiera Informator 2012
• Postawy prawne i krótki opis egzaminu
• Wstępne uwagi dla wszystkich części
egzaminu
• Wyliczenie typów zadań, jakie mogą
pojawić się w arkuszach egzaminacyjnych
• Przykłady zadań
Zadania z języka polskiego
• zadania z języka polskiego mogą mieć formę
zamkniętą lub otwartą;
• zadania odnosić się mogą do tekstów
literackich, popularnonaukowych lub
publicystycznych;
• zadaniem otwartym będzie dłuższa wypowiedź
pisemna w formie rozprawki, opowiadania,
charakterystyki, opisu lub sprawozdania;
• sprawdzane mogą być też wskazane w
podstawie programowej formy użytkowe.
Zadania z języka polskiego
Trzecie zdanie autor rozpoczyna zwrotem
„pokażcie mi”. Jaką funkcję pełni on w
tekście?
A. Jest tylko językowym ozdobnikiem.
B. Ułatwia nawiązanie kontaktu z czytelnikiem.
C. Sygnalizuje niechęć autora do osób
niepotrafiacych liczyć.
D. Służy przedstawieniu poglądów autora.
Zadania z języka polskiego
Wymagania ogólne
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie
zawartych w nich informacji. Uczeń [...]
podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i
dąży do ich dokładnego rozumienia;
krytycznie ocenia zawartość komunikatów.
Wymagania szczegółowe
1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi.
Zadania z języka polskiego
W tabeli zapisano sześć zdań odnoszących się do tekstu TWIERDZA.
Podkreśl TAK, jeśli zdanie jest zgodne z tekstem, lub NIE, jeśli jest
niezgodne.
Wyrażenie potrzeba paląca w drugim zdaniu tekstu oznacza
potrzebę pozorną.
TAK
NIE
Zwrot zainstalował się w drugim zdaniu tekstu można uznać za
sformułowanie potoczne.
TAK
NIE
Trzecie zdanie tekstu zawiera opinię dzięki obecności w nim
wyrazów szaleniec i wygórowane.
TAK
NIE
Autor tekstu uważa Nicolasa Cage`a za bardzo dobrego aktora.
TAK
NIE
Część tekstu poświęcona ocenie filmu zaczyna się od słowa
rozbuchana
TAK
NIE
Tekst TWIERDZA jest recenzją.
TAK
NIE
Zadania z języka polskiego
Wymagania ogólne
I. Odbiór wypowiedzi i wykorzystanie zawartych w nich
informacji. Uczeń samodzielnie dociera do informacji; rozumie
komunikaty o coraz bardziej skomplikowanej organizacji [...];
podejmuje refleksję nad znaczeniami słów i dąży do ich
dokładnego rozumienia; krytycznie ocenia zawartość
komunikatów.
Wymagania szczegółowe
3.2. Uczeń rozpoznaje wyrazy wieloznaczne i rozumie ich
znaczenie w tekście.
3.1. Uczeń rozumie pojęcie stylu, rozpoznaje styl potoczny.
1.4. Uczeń odróżnia informacje o faktach od opinii.
1.7. Uczeń rozpoznaje intencje wypowiedzi (dezaprobatę).
1.1. Uczeń odbiera komunikaty pisane.
1.10. Uczeń rozróżnia gatunki prasowe.
Zadania z języka polskiego
Uzupełnij zdanie przymiotnikiem z ramki.
Tat bardzo chciał zostać sławnym człowiekiem.
Wynika z tego, że był…………………………….
wybitny
pojętny
zaradny
ambitny
zdolny
sprytny
Zadania z języka polskiego
Wymagania ogólne
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń
zyskuje coraz wyraźniejszą świadomość
funkcji środków językowych, które służą
formułowaniu wypowiedzi.
Wymagania szczegółowe
2.11. Uczeń operuje słownictwem z
określonych kręgów tematycznych.
Zadania z języka polskiego
Której ze zjaw z Dziadów cz. II nie uda się odkupić
ziemskich win?
……………………………………………………………..
Wymagania ogólne
II. Analiza i interpretacja tekstów kultury. Uczeń
poznaje teksty kultury odpowiednie dla stopnia
rozwoju emocjonalnego i intelektualnego; [...] uczy się
je odbierać świadomie i refleksyjnie; [...] w kontakcie z
dziełami kultury kształtuje hierarchię wartości, swoją
wrażliwość.
Wymagania szczegółowe
2.10. (szkoła podstawowa) Uczeń charakteryzuje
i ocenia bohaterów.
Zadania z języka polskiego
Zemsta Aleksandra Fredry kończy się deklaracją
zgody. Rozważ, jak trwała będzie ta zgoda.
Wykorzystaj podany fragment, znajomość całego
utworu i własne doświadczenie.
Uczeń musi poprawnie odczytać podany fragment
„Zemsty”, wykazać się znajomością całego utworu
oznaczonego gwiazdką w podstawie programowej
oraz informatorze i napisać rozprawkę na podany
temat.
Sposób oceniania rozprawki
W ocenianiu holistycznym bierze się pod
uwagę całą pracę ucznia i ocenia poziom
wykonania (spełnienia wymagań) w
obrębie następujących obszarów:
treść
segmentacja tekstu
styl
język
ortografia
interpunkcja
Ogólny schemat oceniania rozprawki
Temat
Poziom 4: rozumowanie pełne (teza, argumentacja,
wniosek), argumentacja wyczerpuje wymagania
tematu, wszystkie argumenty trafne
Poziom 3: rozumowanie pełne (teza, argumentacja,
wniosek), ale argumentacja nie wyczerpuje wymagań
tematu lub argumentacja wyczerpuje wymagania
tematu, ale niektóre argumenty są nietrafne
Poziom 2: rozumowanie niepełne (nie jest jasne, za
czym lub przeciw czemu zdający argumentuje),
większość argumentów trafnych
Poziom 1: próba rozumowania (nie da się stwierdzić,
za czym lub przeciw czemu zdający argumentuje)
Poziom 0: brak argumentacji lub praca nie na temat
Ogólny schemat oceniania rozprawki
Segmentacja tekstu
Poziom 1: segmentacja konsekwentna
Poziom 0: segmentacja przypadkowa, brak segmentacji
Styl
Poziom 1: styl konsekwentny i dostosowany do przyjętej
formy wypowiedzi
Poziom 0: styl niekonsekwentny i niedostosowany do
przyjętej formy wypowiedzi
Ogólny schemat oceniania rozprawki
Język
Poziom 1: najwyżej 3 błędy składniowe lub leksykalne,
lub frazeologiczne, lub fleksyjne
Poziom 2: najwyżej 4 błędy składniowe lub leksykalne,
lub frazeologiczne, lub fleksyjne
Poziom 0: ponad 4 błędy składniowe lub leksykalne, lub
frazeologiczne, lub fleksyjne
Ogólny schemat oceniania rozprawki
Ortografia
Poziom 1: najwyżej 2 błędy
Poziom 0: ponad 2 błędy
Interpunkcja
Poziom 1: najwyżej 3 błędy
Poziom 0: ponad 3 błędy
Historia – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
I. Chronologia historyczna
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i procesy
historyczne w czasie oraz porządkuje je i ustala
związki poprzedzania, równoczesności i następstwa;
dostrzega zmiany w życiu społecznym oraz ciągłość w
rozwoju kulturowym i rozwoju kulturowym
i cywilizacyjnym.
Historia – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
II. Analiza i interpretacja historyczna
Uczeń wyszukuje oraz porównuje informacje pozyskane
z różnych źródeł i formułuje wnioski; dostrzega w
narracji historycznej warstwę informacyjną, wyjaśniającą
i oceniającą; wyjaśnia związki przyczynowo-skutkowe
analizowanych wydarzeń, zjawisk i procesów
historycznych; wyjaśnia znaczenie poznawania
przeszłości dla rozumienia świata współczesnego.
Historia – umiejętności ogólne
(przedmiotowe)
III. Tworzenie narracji historycznej
Uczeń tworzy narrację historyczną, integrując informacje
pozyskane z różnych źródeł; tworzy krótkie wypowiedzi:
plan, notatkę, rozprawkę, prezentację; przedstawia
argumenty uzasadniające własne stanowisko.
Tendencje zmian
• Kształcenie umiejętności swobodnego
posługiwania się chronologią –
samodzielne dostrzeganie zmian w życiu
społecznym oraz ciągłości w rozwoju
kulturowym i cywilizacyjnym.
• Kształtowanie krytycznego podejścia do
narracji historycznej.
Tendencje zmian
• Rozwijanie umiejętności dostrzegania
powiązań między przeszłością a
czasami nam współczesnymi.
• Samodzielne tworzenie narracji
historycznej – umiejętność integrowania
informacji pozyskanych z różnych źródeł
i uzasadniania własnego stanowiska.
Zadania z historii
i wiedzy o społeczeństwie
Zadania z historii i wiedzy o społeczeństwie
mają wyłącznie formę zamkniętą, są
zróżnicowane pod względem sprawdzanych
wiadomości i umiejętności, poziomu trudności,
a także sposobu udzielania odpowiedzi. Mogą
występować pojedynczo lub w wiązkach
tematycznych.
Zadania z historii
HOMER, ILIADA (fragment)
Niepowstrzymana wesołość objęła błogosławionych
bogów na widok Hefajsta, jak po domostwie się krzątał.
Tak więc bogowie dzień cały, dopóki słońce nie zaszło,
biesiadowali. Niczego nie brakowało dla duszy:
ani formingi* uroczej, którą miał w rękach Apollon,
ani pięknymi głosami pieśni przez Muzy śpiewanych.
Kiedy pogrążył się wreszcie w morzu promienny blask słońca,
wszyscy bogowie po uczcie spocząć do siebie odeszli,
gdzie dla każdego z biegłością kunsztowną dom wybudowa
mistrz znakomity, kulawy na obie nogi Hefajstos.
Dzeus Olimpijczyk też poszedł do łoża, błyskawicowy,
tam, gdzie i przedtem spoczywał, gdy sen ogarniał go słodki –
poszedł, by spocząć przy Herze, o złotym tronie bogini.
* forminga – instrument muzyczny
Homer, Iliada, przekład Kazimiera Jeżewska, Warszawa 1999
Zadania z historii
Zadanie 1.
Miejscem przedstawionej przez Homera sceny jest:
A. Olimpia.
B. Hades.
C. Akropol w Atenach.
D. Olimp.
Zadanie 2.
Według wyobrażeń religijnych starożytnych Greków
wymienieni w tekście Homera Dzeus (Zeus) i Apollon
(Apollo) to:
A. bracia.
B. synowie Hery.
C. synowie muz.
D. ojciec i syn.
Zadania z historii
Zadanie 3.
Przeczytaj słownikowe wyjaśnienia haseł „zoomorfizm” i
„antropomorfizm”, a następnie zaznacz ten zestaw dwu
terminów, który najpełniej opisuje wyobrażenia religijne
starożytnych Greków przedstawione w cytowanym
fragmencie Iliady.
• zoomorfizm – przedstawienie człowieka lub bóstwa w kształcie
zwierzęcia
• antropomorfizm – uczłowieczenie, wyobrażenie Boga lub bóstwa
w postaci ludzkiej
A. zoomorfizm i monoteizm.
B. politeizm i antropomorfizm.
C. antropomorfizm i monoteizm.
D. politeizm i zoomorfizm.
Zadania z historii
Wymagania ogólne do zadań 1–3
I. Chronologia historyczna.
Uczeń sytuuje wydarzenia, zjawiska i
procesy historyczne w czasie.
II. Analiza i interpretacja historyczna.
Uczeń wyszukuje oraz porównuje
informacje pozyskane z różnych źródeł i
formułuje wnioski.
Zadania z historii
Wymagania szczegółowe do zadań 1–3
3.2. Uczeń wyjaśnia różnicę pomiędzy
politeizmem a monoteizmem, odwołując się
do przykładów.
4.3. Cywilizacja grecka. Uczeń charakteryzuje
czynniki integrujące starożytnych Greków język, system wierzeń, teatr oraz igrzyska
olimpijskie.
Wiedza o społeczeństwie
umiejętności ogólne (przedmiotowe)
I. Wykorzystanie i tworzenie informacji
Uczeń znajduje i wykorzystuje informacje na temat życia
publicznego; wyraża własne zdanie w wybranych
sprawach publicznych i uzasadnia je; jest otwarty na
odmienne poglądy.
II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów
Uczeń rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia
i szuka ich rozwiązań.
Wiedza o społeczeństwie
umiejętności ogólne (przedmiotowe)
III. Współdziałanie w sprawach publicznych
Uczeń współpracuje z innymi – planuje, dzieli się
zadaniami i wywiązuje się z nich.
IV. Znajomość zasad i procedur demokracji
Uczeń rozumie demokratyczne zasady i procedury
i stosuje je w życiu szkoły oraz innych społeczności;
rozpoznaje przypadki łamania norm demokratycznych
i ocenia ich konsekwencje; wyjaśnia znaczenie
indywidualnej i zbiorowej aktywności obywateli.
Wiedza o społeczeństwie
umiejętności ogólne (przedmiotowe)
V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej
Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i
innych instytucji; wykorzystuje swoją wiedzę o zasadach
demokracji i ustroju Polski do rozumienia i oceny
wydarzeń życia publicznego.
VI. Rozumienie zasad gospodarki rynkowej
Uczeń rozumie procesy gospodarcze oraz zasady
racjonalnego gospodarowania w życiu codziennym;
analizuje możliwości dalszej nauki i kariery zawodowej.
Tendencje zmian
• Kształcenie postaw i umiejętności obywatelskich.
• Przygotowanie do współpracy z innymi
w rzeczywistym działaniu społecznym oraz do
sprawnego funkcjonowania w sytuacjach
publicznych.
• Wprowadzenie podstawowych zjawisk
ekonomicznych
• Przygotowanie do racjonalnego gospodarowania
własnymi zasobami.
• Rozwijanie postawy przedsiębiorczości.
Zadania
z wiedzy o społeczeństwie
Przeczytaj dialog. Przyporządkuj dwóm wskazanym
wypowiedziom z tego dialogu odpowiednie nazwy etapów
negocjacji z podanej listy: kompromis, kontroferta, oferta,
porozumienie, ustępstwo.
[1] – Aniu, chodźmy dziś wieczorem do kina. Najlepiej na jakąś
komedię.
[2] – Wolałabym iść do teatru. Skorzystajmy z tego, że akurat
mamy festiwal.
[3] – Zgoda. Ale czy grają jakąś komedię?
[4] – Myślałam co prawda o przedstawieniu baletowym, ale
możemy też iść na komedię Fredry.
[5] – Bardzo się cieszę, że wyjdziemy razem dzisiejszego
wieczoru.
Zadania
z wiedzy o społeczeństwie
Wypowiedź [2] i wypowiedź [3] to odpowiednio
A. oferta i kompromis.
B. kontroferta i ustępstwo.
C. ustępstwo i porozumienie.
D. kontroferta i kompromis.
Wymagania ogólne
II. Rozpoznawanie i rozwiązywanie problemów. Uczeń
rozpoznaje problemy najbliższego otoczenia i szuka ich
rozwiązań.
Wymagania szczegółowe
1.3. Podstawowe umiejętności życia w grupie. Uczeń
przedstawia i stosuje podstawowe sposoby rozwiązywania
konfliktów w grupie i między grupami.
Zadania
z wiedzy o społeczeństwie
W Rzeczypospolitej Polskiej władzę ustawodawczą sprawują
A. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów.
B. Senat Rzeczypospolitej Polskiej i Rada Ministrów.
C. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej i Senat Rzeczypospolitej
Polskiej.
D. Sąd Najwyższy i Sejm Rzeczypospolitej Polskiej.
Wymagania ogólne
V. Znajomość podstaw ustroju Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń opisuje sposób działania władz publicznych i innych
instytucji.
Wymagania szczegółowe
13.1. Władza ustawodawcza w Polsce. Uczeń przedstawia
zadania i zasady funkcjonowania polskiego parlamentu, w tym
tworzenia ustaw.
Ważne
Zadania w informatorze nie
wyczerpują wszystkich typów
zadań, które mogą wystąpić w
zestawie egzaminacyjnym. Nie
ilustrują również wszystkich
wymagań z podstawy
programowej.
Ważne
• Informator nie może być więc jedyną
ani nawet główną wskazówką do
planowania procesu kształcenia w
szkole.
• W trakcie pracy z uczniami trzeba
uwzględniać wszystkie wymagania
zawarte w podstawie programowej.