BP - C5 - Stany nadzwyczajne
Download
Report
Transcript BP - C5 - Stany nadzwyczajne
BP – C7
mgr Ewa Wolska-Liśkiewicz
ELEMENTY BEZPIECZEŃSTWA NARODOWEGO:
prawne podstawy bezpieczeństwa
polityka i strategia BN
cywilna i wojskowa organizacja ochrony i obrony
narodowej
infrastruktura bezpieczeństwa
edukacja dla bezpieczeństwa
sojusze i współpraca międzynarodowa w zakresie
bezpieczeństwa
Niccolo Machiavelli (1469-1527)
Zasadnicze fundamenty wszelkich państw
(...) polegają na dobrych prawach i
dobrym wojsku i ponieważ dobre ustawy
nie mogą istnieć bez należytej siły zbrojnej,
należyta siła zbrojna każe przypuszczać
istnienie dobrych ustaw.
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej
art. 5
„Rzeczpospolita Polska
strzeże niepodległości i
nienaruszalności swego
terytorium, zapewnia
wolność i prawa człowieka i
obywatela oraz
bezpieczeństwo obywateli,
strzeże dziedzictwa
narodowego oraz zapewnia
ochronę środowiska, kierując
się zasadą zrównoważonego
rozwoju".
Państwo jest zobowiązane do:
(art. 38) ochrony życia
(art. 41.1) nietykalności i wolności osobistej
(art. 21.1) chroni własność i prawo dziedziczenia
(art. 24 i 65.5) oraz pracę
(art. 68.4) zwalcza choroby epidemiczne i zapobiega
skutkom degradacji środowiska
Jest również gwarantem podstawowych praw
obywateli.
Obowiązki obywateli w
bezpieczeństwie i obronie narodowej
(art. 82) wierność RP i troska o dobro wspólne
(art. 84) przestrzeganie prawa
(art. 85.1) obrona ojczyzny
(art. 86) dbałość o stan środowiska i
odpowiedzialność za spowodowanie jego
pogorszenia
Każdy obywatel ma prawo do m.in.:
(art. 66.1) bezpiecznych i higienicznych warunków
pracy
(art. 68.1) ochrony zdrowia
(art. 67.1) zabezpieczenia społecznego w razie
niezdolności do pracy ze względu na chorobę lub
inwalidztwo oraz po osiągnięciu wieku emerytalnego
(art. 54.1) wolności wyrażania swoich poglądów oraz
pozyskiwania i rozpowszechniania informacji
(art. 57) organizowania pokojowych zgromadzeń
(art. 58) zrzeszania się
Ograniczenia wolności i praw obywatelskich
oraz działalności gospodarczej
wprowadzone wyłącznie ze względów
bezpieczeństwa jako nadrzędnego interesu
państwa:
(art. 31.3).
„Ograniczenia
w
zakresie
korzystania
z
konstytucyjnych wolności i praw mogą być
ustanowione tylko w ustawie i tylko wtedy, gdy są
konieczne w demokratycznym państwie dla jego
bezpieczeństwa lub porządku publicznego bądź dla
ochrony środowiska, zdrowia i moralności publicznej,
albo wolności i praw innych osób"
Stany nadzwyczajne art. 228
„W sytuacjach szczególnych zagrożeń, jeżeli zwykłe
środki konstytucyjne są niewystarczające, może zostać
wprowadzony odpowiedni stan nadzwyczajny: stan
wojenny, stan wyjątkowy lub stan klęski żywiołowej".
działania muszą odpowiadać stopniowi zagrożenia i
powinny zmierzać do jak najszybszego przywrócenia
normalnego funkcjonowania państwa.
STANY
NADZWYCZAJNE
STAN KLĘSKI
ŻYWIOŁOWEJ
STAN
WYJATKOWY
STAN WOJENNY
Cechy wspólne stanów
nadzwyczajnych
Wprowadzane, gdy stan szczególnego zagrożenia
Ustawa w drodze rozporządzenia – w niej zasady
działania władz, zakres ograniczenia praw i wolności
Ustawa może, ale nie musi zawierać sposób
wyrównania strat wynikłych z ograniczeń
Działania podejmowane w stanach nadzwyczajnych
musza być proporcjonalne do zagrożeń i mają
zmierzać do jak najszybszego przywrócenia normalnej
sytuacji
W czasie stanu nadzwyczajnego
NIE wolno zmieniać:
Konstytucji
Ordynacji wyborczych (do sejmu, Senatu, samorządu
terytorialnego)
Ustawy o wyborze prezydenta
Ustawy o stanach nadzwyczajnych
W czasie stanu nadzwyczajnego i 90 dni
po jego zakończeniu
NIE można:
Skrócić kadencji Sejmu
Przeprowadzić wybory do Sejmu, Senatu, organów
samorządu terytorialnego
Przeprowadzić wyborów na prezydenta
Przeprowadzić referendum krajowego
Kadencje zostają wydłużone
Stan klęski żywiołowej
klęska żywiołowa oznacza katastrofę naturalną lub
awarię techniczną, których skutki zagrażają życiu
lub zdrowiu dużej liczby osób, mieniu w wielkich
rozmiarach albo środowisku na znacznych
obszarach, a pomoc i ochrona mogą być
skutecznie podjęte tylko przy zastosowaniu
nadzwyczajnych środków we współdziałaniu
różnych organów i instytucji oraz
specjalistycznych służb i formacji działających pod
jednolitym kierownictwem.
PRZYCZYNY KLĘSKI ŻYWIOŁOWEJ
Katastrofa naturalna
-zdarzenie wywołane przez naturę
– wstrząsy sejsmiczne, wichury,
wyładowania atmosferyczne,
intensywne opady atmosferyczne,
susza, usuwiska ziemi, pożary,
powodzie, zatory lodowe, choroby
roślin i zwierząt, epidemie
- działania terrorystyczne
Awaria techniczna
- nagłe, nieprzewidziane zniszczenie
lub uszkodzenie urządzenia
technicznego, obiektu budowlanego,
systemu urządzeń powodującego
przerwanie jego działania lub całkowitą
jego likwidację
- działania terrorystyczne
Stan klęski żywiołowej
wprowadzony na obszarze, na którym wystąpiła klęska
żywiołowa + obszarze, na którym wystąpiły lub mogą
wystąpić skutki tej klęski
czas oznaczony nie dłuższy niż 30 dni –
PRZEDŁUŻENIE ZA ZGODĄ SEJMU
Rada Ministrów - z inicjatywy własnej lub na wniosek
wojewody.
Działaniami kieruje (w zależności od
obszaru):
tylko na obszarze gminy - wójt (burmistrz,
prezydent miasta)
na obszarze więcej niż jednej gminy wchodzącej w
skład powiatu - starosta
na obszarze więcej niż jednego powiatu wchodzącego
w skład województwa - wojewoda
na obszarze więcej niż jednego województwa minister właściwy do spraw wewnętrznych lub
inny minister
Przepisy ustawy o stanie klęski żywiołowej mogą
ograniczać wolności i prawa określone w
art. 22 (wolność działalności gospodarczej),
art. 41, ust. 1, 3 i 5 (wolność osobista),
art. 50 (nienaruszalność mieszkania),
art. 52, ust. 1 (wolność poruszania się i pobytu na
terytorium Rzeczypospolitej Polskiej),
art. 59, ust. 3 (prawo do strajku),
art. 64 (prawo własności),
art. 65, ust. 1 (wolność pracy),
art. 66, ust. 1 (prawo do bezpiecznych i higienicznych
warunków pracy)
art. 66, ust. 2 (prawo do wypoczynku).
Ograniczenia w czasie stanu
klęski żywiołowej:
zawieszaniu działalności określonych przedsiębiorstw;
nakazie lub zakazie prowadzenia działalności gospodarczej określonego
rodzaju;
nakazaniu pracodawcy oddelegowania pracowników do dyspozycji organu
kierującego działaniami prowadzonymi w celu zapobieżenia skutkom klęski
żywiołowej lub ich usunięcia;
całkowitej lub częściowej reglamentacji zaopatrzenia w określonego rodzaju
artykuły;
obowiązku poddania się badaniom lekarskim, leczeniu, szczepieniom
ochronnym oraz stosowaniu innych środków profilaktycznych i zabiegów
niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych oraz skutków skażeń
chemicznych i promieniotwórczych;
obowiązku poddania się kwarantannie;
obowiązku stosowania środków zapewniających
ochronę środowiska oraz środków łub zabiegów
niezbędnych do zwalczania chorób zakaźnych
zwierząt;
obowiązku opróżnienia lub zabezpieczenia lokali
mieszkalnych bądź innych pomieszczeń;
dokonaniu przymusowych rozbiórek i wyburzeń
budynków lub innych obiektów budowlanych albo ich
części;
nakazie ewakuacji w ustalonym czasie z określonych
miejsc, obszarów i obiektów;
nakazie lub zakazie przebywania w określonych
miejscach i obiektach oraz obszarach;
zakazie organizowania lub przeprowadzania imprez
masowych;
nakazie lub zakazie określonego sposobu przemieszczania
się;
wykorzystaniu, bez zgody właściciela lub innej osoby
uprawnionej, nieruchomości i rzeczy ruchomych;
zakazie prowadzenia strajku w odniesieniu do
określonych kategorii pracowników lub w określonych
dziedzinach;
ograniczeniu lub odstąpieniu od określonych zasad
bezpieczeństwa i higieny pracy, jednakże w sposób
niepowodujący bezpośredniego narażenia życia lub
zdrowia pracowników
nakaz prowadzenia działalności gospodarczej w
określonych zakładach pracy:
zmianie systemu, wymiaru i rozkładu pracy, w tym wydłużenie
okresu rozliczeniowego do dwunastu miesięcy;
obowiązek pracy w niedzielę, święta i dni wolne od pracy;
•obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych
polegających na:
udzielaniu pierwszej pomocy osobom, które uległy
nieszczęśliwym wypadkom;
czynnym udziale w działaniu ratowniczym lub
wykonywaniu innych zadań wyznaczonych przez
kierującego akcją ratowniczą;
wykonywaniu określonych prac;
oddaniu do używania posiadanych nieruchomości lub
rzeczy ruchomych;
udostępnianiu pomieszczeń osobom ewakuowanym;
obowiązek świadczeń osobistych i rzeczowych
polegających na:
przyjęciu na przechowanie i pilnowaniu mienia osób
poszkodowanych
zabezpieczeniu zagrożonych zwierząt, a zwłaszcza
dostarczeniu paszy i schronienia;
zabezpieczeniu zagrożonych roślin lub nasion;
pełnieniu wart;
zabezpieczeniu własnych źródeł wody pitnej i środków
spożywczych a także udostępnianiu ich dla potrzeb osób
ewakuowanych lub poszkodowanych;
zabezpieczeniu zagrożonych dóbr kultury.
STAN WYJĄTKOWY
Wzmożona ingerencja administracyjnych władz w
życie społeczne, polityczne, gospodarcze kraju, na
całym bądź części jego, jeżeli jest zagrożony…..
konstytucyjny ustrój państwa
bezpieczeństwo obywateli,
porządek publiczny
(także w wyniku zamachu terrorystycznego)
…….. a zwykłe środki konstytucyjne są niewystarczające
Stan wyjątkowy
Rada Ministrów – wniosek do prezydenta RP - rozporządzenie o
wprowadzeniu stanu wyjątkowego - 48 godzin od popisania
przedstawia je Sejmowi
Sejm – bezwzględna większość, gdy co najmniej 50% ustawowej
liczby posłów obecnych
na czas nie dłuższy niż 90 dni (może być zniesiony wcześniej, gdy
ustały przyczyny wprowadzenia)
prezydent RP może w drodze rozporządzenia przedłużyć czas
trwania stanu wyjątkowego na okres nie dłuższy niż 60 dni
Prezydent na wniosek RM może postanowić o użyciu SZ do
przywrócenia normalnego funkcjonowania państwa
STAN WYJĄTKOWY
działaniami przywracającymi konstytucyjny ustrój
państwa, bezpieczeństwo obywateli i porządek publiczny,
a zwłaszcza koordynacją i kontrolą funkcjonowania
administracji rządowej i samorządowej, kierują:
Prezes Rady Ministrów - w przypadku wprowadzenia
stanu wyjątkowego na obszarze większym niż obszar
jednego województwa;
właściwy wojewoda - w przypadku wprowadzenia stanu
wyjątkowego na obszarze lub części obszaru jednego
województwa
Ograniczenia w czasie stanu
wyjątkowego
zawieszenie prawa do:
organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju
zgromadzeń (nie dotyczy to kościołów i innych związków
wyznaniowych);
organizowania i przeprowadzania imprez masowych oraz
imprez artystycznych i rozrywkowych;
strajków pracowniczych i innych form protestu w
odniesieniu do określonych kategorii pracowników lub w
określonych dziedzinach;
strajków i innych form akcji protestacyjnych rolników;
akcji protestacyjnych studentów;
zrzeszania się
nałożony obowiązek noszenia przy sobie dowodu
osobistego, legitymacji szkolnej
nakaz lub zakaz opuszczania lub przebywania w
danych miejscach, obiektach, obszarach
w czasie stanu wyjątkowego może być odosobniona
osoba, w stosunku do której zachodzi uzasadnione
podejrzenie, że pozostając na wolności, będzie
prowadziła działalność zagrażającą konstytucyjnemu
ustrojowi państwa, bezpieczeństwu obywateli lub
porządkowi publicznemu
W czasie stanu wyjątkowego może być
wprowadzona także:
cenzura środków społecznego przekazu;
kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i
przekazów;
kontrola treści korespondencji i rozmów telefonicznych
emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub
odbiór przekazów radiowych, telewizyjnych lub
dokonywanych poprzez urządzenia i sieci
telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć
zagrożenie konstytucyjnego ustroju państwa,
bezpieczeństwa obywateli lub porządku publicznego
nakaz zaniechania rejestrowania partii politycznych,
związków zawodowych itd.
Ponadto mogą być wprowadzone
ograniczenia w zakresie:
dostępu do towarów konsumpcyjnych poprzez
reglamentację zaopatrzenia ludności;
wolności działalności gospodarczej;
działalności edukacyjnej;
obrotu krajowymi środkami płatniczymi i dewizami;
transportu;
funkcjonowania systemów łączności;
posiadania broni palnej, amunicji i materiałów
wybuchowych (nakaz złożenia do depozytu)
STAN WOJENNY
Odstąpienie od konstytucyjnego systemu prawowania
władzy i nadanie nadzwyczajnych uprawnień organom
władzy wykonawczej, które stosują je w sytuacjach
szczególnego zagrożenia zewnętrznego państwa
Także,
jeśli zagrożenie jest wynikiem działalności
terrorystycznej
Na całym lub części terytorium
Zniesienie – gdy ustaną przyczyny
STAN WOJENNY
Zewnętrzne
zagrożenie
bezpieczeństwa
państwa
Zbrojna napaść
na terytorium RP
Wynikające z
międzynarodowej
umowy
zobowiązanie
do wspólnej
obrony przeciwko
agresji
STAN WOJENNY
Prezydent RP na wniosek Rady Ministrów –
rozporządzenie – 48
przedstawienia Sejmowi
h
od
podpisania
do
Minister właściwy do spraw zagranicznych notyfikuje
Sekretarzowi Generalnemu ONZ i Sekretarzowi
Generalnemu Rady Europy wprowadzenie i
przyczyny wprowadzenia stanu wojennego, a także
jego zniesienie
Publiczne ogłoszenie
Redaktorzy naczelni dzienników oraz nadawcy
programów radiowych i telewizyjnych są
obowiązani
do
niezwłocznego,
nieodpłatnego
podania do publicznej wiadomości rozporządzenia
Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej o wprowadzeniu
stanu wojennego i innych aktów prawnych
dotyczących tego stanu przekazanych im przez
wojewodę właściwego ze względu na siedzibę redakcji
lub nadawcy.
Po wprowadzeniu stanu wojennego, jeżeli
wystąpi konieczność obrony państwa
obroną kieruje prezydent RP we współdziałaniu z Radą
Ministrów
jeżeli Rada Ministrów nie może się zebrać, jej konstytucyjne
kompetencje wykonuje prezes Rady Ministrów
Na terenie województwa realizacją zadań obronnych i obroną
cywilną kieruje wojewoda, któremu podporządkowane są
wszystkie jednostki organizacyjne administracji rządowej i
samorządowej oraz inne siły i środki wydzielone do jego
dyspozycji.
Zadania Prezydenta
1) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o przejściu
organów władzy publicznej na określone stanowiska
kierowania;
2) postanawia, na wniosek Rady Ministrów, o stanach
gotowości bojowej Sił Zbrojnych Rzeczypospolitej Polskiej,
zwanych dalej "Siłami Zbrojnymi";
3) określa, na wniosek Rady Ministrów, zadania Sił
Zbrojnych w czasie stanu wojennego;
4) może mianować, na wniosek Prezesa Rady Ministrów,
Naczelnego Dowódcę Sił Zbrojnych;
5) zatwierdza, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił
Zbrojnych, plany operacyjnego użycia Sił Zbrojnych;
6) uznaje, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych,
określone obszary Rzeczypospolitej Polskiej za strefy
bezpośrednich działań wojennych.
NACZELNY DOWÓDCA SIŁ
ZBROJNYCH
podlega Prezydentowi Rzeczypospolitej Polskiej - przejmuje
dowodzenie siłami z chwilą jego mianowania przez Prezydenta
Rzeczypospolitej Polskiej, o ile Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej
nie określi innego terminu przejęcia dowodzenia
dowodzi SZ w celu odparcia zbrojnej napaści na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
zapewnia współdziałanie podległych mu Sił Zbrojnych z siłami
sojuszniczymi w planowaniu i prowadzeniu działań wojennych;
określa, w ramach swojej właściwości, potrzeby Sił Zbrojnych w
zakresie wsparcia ich przez pozamilitarną część systemu obronnego
państwa,
wyznacza organy wojskowe do realizacji zadań administracji
rządowej i samorządowej w strefie bezpośrednich działań wojennych
oraz określa, z wyjątkiem postanowień Rady Ministrów
Dowódca Operacyjny Rodzajów SZ odpowiada za stanowiska dowodzenia
Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych;
Zadania Rady Ministrów
1) zarządza uruchomienie systemu kierowania obroną
państwa;
2) zarządza przejście na wojenne, określone w odrębnych
przepisach, zasady działania organów władzy publicznej;
3) określa, na wniosek Naczelnego Dowódcy Sił Zbrojnych,
zasady działania organów władzy publicznej w strefie
bezpośrednich działań wojennych;
4) może zawiesić funkcjonowanie organów władzy
publicznej w strefie bezpośrednich działań wojennych;
5) może przekazać organom wojskowym określone
kompetencje organów władzy publicznej w strefie
bezpośrednich działań wojennych.
Zadania ministra obrony narodowej
1) dokonuje oceny zagrożeń wojennych i możliwości obronnych
oraz formułuje i przedstawia właściwym organom propozycje
dotyczące obrony państwa;
2) koordynuje realizację zadań organów administracji rządowej i
jednostek samorządu terytorialnego wynikających z zadań dotyczących
obrony państwa;
3) przedstawia właściwym organom potrzeby w zakresie świadczeń
organów państwowych i jednostek samorządu terytorialnego,
przedsiębiorców i innych jednostek organizacyjnych oraz osób
fizycznych, na rzecz Sił Zbrojnych i obrony państwa;
4) sprawuje ogólny nadzór nad realizacją zadań obronnych
wykonywanych przez organy administracji rządowej i jednostki
samorządu terytorialnego;
5) organizuje mobilizacyjne rozwinięcie, uzupełnianie i
wyposażanie Sił Zbrojnych;
6) współdziała z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych w
zakresie świadczeń, o których mowa w pkt 3;
7) koordynuje realizację zadań państwa-gospodarza wynikających z
umów międzynarodowych.
Zadania wojewody
1) ocenia zagrożenia;
2) wprowadza, w zakresie nienależącym do właściwości innych organów,
ograniczenia wolności i praw człowieka i obywatela oraz łagodzi i uchyla te
ograniczenia;
3) występuje z wnioskami do właściwych organów o wprowadzenie ograniczeń
wolności i praw człowieka i obywatela, jak również o ich złagodzenie lub
uchylenie;
4) określa zadania wynikające z przepisów stanu wojennego;
5) koordynuje i kontroluje działalność organów władzy publicznej,
przedsiębiorców oraz innych jednostek organizacyjnych działających na
obszarze województwa;
6) może nakładać zadania i nakazywać jednostkom samorządu
terytorialnego dokonywanie określonych wydatków, na zasadach określonych
w odrębnych przepisach.
3.W zakresie działań, o których mowa w ust. 2, wojewodzie są
podporządkowane wszystkie jednostki organizacyjne administracji
rządowej i samorządowej działające na obszarze województwa oraz inne
siły i środki wydzielone do jego dyspozycji i skierowane do wykonywania zadań
związanych z obroną państwa i województwa, a także związanych z obroną
cywilną.
Zawieszenie prawa do:
strajków pracowniczych i innych form protestu w odniesieniu do
określonych kategorii pracowników lub w określonych dziedzinach
akcji protestacyjnych studentów
w przypadku osób, których działalność zagraża bezpieczeństwu lub
obronności państwa, można dokonać przeszukania tych osób lub
przeszukania ich mieszkania, a także zajęcia przedmiotów
wykorzystywanych do prowadzenia tej działalności
cenzura prewencyjna środków społecznego przekazu obejmująca
materiały prasowe
kontrola zawartości przesyłek, listów, paczek i przekazów
przekazywanych w ramach usług pocztowych o charakterze
powszechnym lub usług kurierskich;
kontrola treści korespondencji telekomunikacyjnej i rozmów
telefonicznych lub sygnałów przesyłanych w sieciach
telekomunikacyjnych;
emisja sygnałów uniemożliwiających nadawanie lub odbiór przekazów
radiowych, telewizyjnych lub dokonywanych poprzez urządzenia i sieci
telekomunikacyjne, których treść może zwiększyć zagrożenie
bezpieczeństwa lub obronności państwa.
organizowania i przeprowadzania wszelkiego rodzaju
zgromadzeń;
(nie dotyczy zgromadzeń organizowanych przez kościoły
i inne związki wyznaniowe oraz organizacje religijne
działające w obrębie świątyń, budynków kościelnych, w
innych pomieszczeniach służących organizowaniu i
publicznemu sprawowaniu kultu, a także zgromadzeń
organizowanych przez organy państwa lub organy
samorządu terytorialnego)
organizowania i przeprowadzania imprez masowych
zrzeszania się poprzez nakazanie okresowego
zaniechania działalności zarejestrowanych
stowarzyszeń, partii politycznych, związków
zawodowych itd.
obowiązek posiadania przy sobie dowodu osobistego lub innego dokumentu
stwierdzającego tożsamość
nakazy lub zakazy przebywania lub opuszczania w ustalonym czasie
oznaczonych miejsc, obiektów i obszarów;
utrwalania przy pomocy środków technicznych wyglądu lub innych cech
określonych miejsc, obiektów lub obszarów
ograniczenia:
dostępu do towarów konsumpcyjnych
wolności działalności gospodarczej, poprzez nakazanie okresowego zaniechania
prowadzenia działalności gospodarczej
działalności edukacyjnej, poprzez okresowe zawieszenie zajęć dydaktycznych w
szkołach, włącznie ze szkołami wyższymi, z wyjątkiem szkół duchownych i
seminariów duchownych
obrotu krajowymi środkami płatniczymi, obrotu dewizowego oraz działalności
kantorowej;
funkcjonowania systemów łączności oraz działalności telekomunikacyjnej i
pocztowej,
prawa posiadania broni palnej, amunicji i materiałów wybuchowych oraz
innych rodzajów broni lub określonych przedmiotów, poprzez nakazanie
niezwłocznego złożenia do depozytu właściwego organu administracji rządowej
albo zakazanie noszenia;
dostępu do informacji publicznej.
Dodatkowo można:
nakładać na przedsiębiorców dodatkowe zadania dla
bezpieczeństwa lub obronności państwa oraz
zapewniania zaopatrzenia ludności;
wprowadzić zarząd komisaryczny dla przedsiębiorców, w
tym z udziałem kapitału zagranicznego, jeżeli ich
działalność związana jest z bezpieczeństwem lub
obronnością państwa;
nałożyć na osoby fizyczne i osoby prawne prowadzące
gospodarstwa rolne obowiązek wykonywania świadczeń
(dostawa produktów rolno-spożywczych oraz na uprawa
określonych gatunków roślin i hodowli zwierząt);
wprowadzić najem lokali i budynków;
wprowadzić zajęcie nieruchomości niezbędnych dla
sił zbrojnych lub obrony państwa;
zająć lub zarekwirować dla potrzeb obronnych
państwa środki transportu drogowego, kolejowego,
lotniczego oraz statki morskie i żeglugi śródlądowej;
zamykać lub ograniczać ruch osobowy i towarowy
przez przejście graniczne;
wprowadzić powszechny obowiązek wykonywania
pracy przez osoby w wieku 16-65 lat.
Jakich praw nie wolno ograniczać
w stanie wyjątkowym i wojennym?
Art. 30 – godność osobista
Art. 34, 36 – obywatelstwo
Art. 38 – ochrona życia
Art. 39, 40, 41 – humanitarne traktowanie
Art. 42 – ponoszenie odpowiedzialności karnej
Art. 45 – dostęp do sądu
Art. 47 – dobra osobiste
Art. 53 – sumienie i religia
Art. 63 – petycje
Art. 48 – rodzina i dziecko