Transcript ISD - Izore

Urineweginfecties veroorzakende bacteriën
resistent tegen “huisartsen-antibiotica”
rukken ook in Fryslân op.
Zijn er oplossingen ?
Jan Weel, arts-microbioloog Izore
7 juni 2012
De microbioloog als onheilsprofeet
* MRSA
* Influenza pandemie
Urineweginfecties M05: editie 2005
Urineweginfecties
•
ongecompliceerd
• gecompliceerd
Ongecompliceerde urineweginfectie:
• Blaasontsteking bij een verder gezonde,
niet zwangere volwassen vrouw
Gecompliceerde urineweginfectie:
• Nierbekkenontsteking, acute prostatitis,
weefselinvasie en urineweginfecties bij risicogroepen
Risicogroepen
•
•
•
•
•
•
•
mannen
zwangere vrouwen
kinderen <12 jaar
afwijkingen aan blaas of nieren
suikerziekte
verminderde afweer
verblijfskatheter
Lab diagnostiek in de huisartsenpraktijk
Diagnostiek:“Best practice”
Test
dipslide
nitriet sediment leukotest
Specificiteit
0,90
0,88
0,81
0,36
Sensitiviteit
0,73
0,53
0,47
0,87
Dipslide
Chroomagar
bloedplaat
De NHG-Standaard Urineweginfecties:
commentaar vanuit de medische microbiologie:
MJHM Wolfhagen en EE Stobberingh
H&W: 2007:346-347
Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen)
Ongecompliceerde infecties
Keuze
Antibioticum
1
Nitrofurantoïne
2
Trimethoprim
3
Fosfomycine
Behandeling (NHG-standaard/NVK-richtlijnen)
Gecompliceerde infecties
Keuze
Risicogroepen
patiënten
met weefselinvasie
Diabeten,
mannen en
meisjes 5-12 jr.
Begin
zwangerschap
Einde
zwangerschap
1
Augmentin
Nitrofurantoïne
Nitrofurantoïne
Trimethoprim
2
Cotrimoxazol
Trimethoprim
Stobberingh et al:
• Limburg
• antibiogram van elke eerste uwi van iemand
J Antimicrob Chemother. 2010 Oct;65(10):2128-33. Epub 2010 Aug 3.
Antibiotic susceptibility of unselected uropathogenic Escherichia
coli from female Dutch general practice patients: a comparison
of two surveys with a 5 year interval.
den Heijer CD, Donker GA, Maes J, Stobberingh EE.
Source: Department of Medical Microbiology, Maastricht University
Medical Centre/CAPHRI, Maastricht, The Netherlands
Hoe meet je gevoeligheid voor antibiotica
Inoculum effect in vitro
102
103
104
106
108
1010 cfu/ml
Hoe meet je de gevoeligheid voor antibiotica?
• kan je het zelf (vphuizen)
• disk – diffusie
• automaat
• Eucast richtlijnen, of…
Conclusie
1. geen enorme introductie van primaire
resistentie onder uropathogenen
2. dus therapie adviezen van de standaard
behoeven geen aanpassing
3. toename van ESBL (0.1
1.0)
E.coli uit urine, percentages resistent (%)
(aanvragen van huisartsen)
antibioticum
Amoxicilline
Augmentin
Trimethoprim
Nitrofurantoine
Ciprofloxacine
Fosfomycine
2004
43
4
38
4
6
-
2005
45
5
38
3
7
-
2006
46
5
37
3
9
-
2007
46
5
37
3
11
-
2008
48
6
37
4
11
0,1
2009
47
5
35
4
10
0,2
2010
45
6
32
3
11
0,2
2011
46
27
33
3
12
1
ESBL
Aantal ESBL-positieve bacteriën in urinekweken
aangevraagd door huisarts
Organisme
Escherichia coli
Klebsiella pneumoniae
Klebsiella oxytoca
Proteus mirabilis/vulgaris
Citrobacter freundii
Enterobacter cloacae/aerogenes
Totaal
2007 2008 2009 2010 2011
45
79
89 123 174
1
3
12
19
19
2
2
1
1
1
2
3
1
2
1
1
49
86
105 143 198
ESBL
Extended Spectrum Beta Lacatamase
Bacteriën produceren enzymen die de B-lactam
ring vernielen waardoor de B-lactam antibiotica
onwerkzaam worden gemaakt.
Productie van enzymen die ß-lactam
antibiotica kunnen inactiveren
Peptidoglycaan
-lactamase
-lactam
antibioticum
PBP
porine
Periplasmatische ruimte
Werkingsmechanisme van combinatie preparaat
Buiten
membraan
Peptidoglycaan
 -lactamase
PBP
porine
Periplasmatische ruimte
CEZDI ≤ 5 mm CZ+CL
CFTAX ≤ 5 mm CTX+CL
ESBL pos
Combination disk diffusion test
CFEPM ≤ 5 mm CP+CL
ESBL pos.
CFEPM 28 mm CP+CL 28 mm, ESBL neg
Plasmide transfer via sex pili
2010
2003
Hoe/waar loop je het op?
•
•
•
•
Voedselketen
Vlees producerende industrie
Groente producerende industrie
Mensen?
Therapeutische opties:
• nitrofurantoïne (cave lage uwi, onderhoud)
• fosfomycine (klaring)
• meropenem (intraveneus)
Dreiging: E.coli of Klesiella die carbapenemase
produceert (Maasstad ziekenhuis).
Conclusies:
• Uwi problematiek is divers en komt veel voor in een HAP
• werken volgens NHG standaard uwi kan nog steeds
• goede uwi diagnostiek is een uitdaging
• Antibiotica gevoeligheidsbepalingen zijn een zorg voor,
van en door professionals
• ESBL’s rukken op in de HAP
• Herijking hoe om te gaan met uwi in de HAP is o.a
gezien toenemende resistentieproblematiek, gewenst
Voor contact
datum contact
(praktijkbezoek of
workshop) periode van 6
mnd voor contact
beoordeeld
totaal
aantal
aanvrage
n
bacteriolo
gie
volledig ingevulde
aanvraagform bacteriologie
onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie
ontbreken van
aantal
aantal
percentage
klin. info
patient
gegev
ens
gegeve
ns
aanvra
ger
materia
algege
vens
afna
med
atum
30-sep-10
268
86
32%
182
33
35
5
150
08-mrt-10
77
53
69%
24
2
1
4
19
02-nov- 2010
733
479
65%
254
96
5
41
55
117
19-okt-10
350
270
77%
80
20
7
5
3
46
Na contact
periode na datum contact
(praktijkbezoek of
workshop)
totaal
Conclusie
s:
aantal
aanvrage
n
bacteriolo
gie
volledig ingevulde
aanvraagform bacteriologie
onvolledig ingevulde aanvraagformulieren bacteriologie
ontbreken van
aantal
aantal
percentage
klin. info
patient
gegev
ens
gegeve
ns
aanvra
ger
materia
algege
vens
afna
med
atum
30sept 2010 - 21juni 2011
206
117
57%
89
8
5
6
83
08mrt2011 - 21juni 2011
60
42
70%
18
1
1
1
15
02nov 2010 - 21juni 2011
796
625
79%
171
37
20
63
77
19okt 2010 - 21juni 2011
453
383
85%
70
15
10
7
51
2
Percentage positieve Chlamydia
aangevraagd door huisartsen
Leeftijdsgroep
>25 jaar
18 tm 25 Jaar
<=18 Jaar
2007
7,3
13,6
8,5
2008
5,8
14,3
8,9
2009
6,7
14,3
9,4
2010
6,7
14,5
12,1
2011
6,5
14,2
10,8