Transcript Diagnoza stanu kształcenia zawodowego i potrzeb w zakresie

Diagnoza stanu kształcenia zawodowego i potrzeb
w zakresie modernizacji oferty kształcenia
dotyczących efektywności i adekwatności
kształcenia przez szkoły zawodowe w kontekście
potrzeb regionalnego rynku pracy
WYKONAWCA:
PSDB Sp. z o.o.
oraz
Białostocka Fundacja Kształcenia Kadr
Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego
Cele badania:
• Pozyskać aktualną, syntetyczną informację nt. szkół zawodowych
(zasadniczych zawodowych i techników), w których odbywa się kształcenie
w województwie podlaskim i w poszczególnych powiatach.
• Stworzyć mapę kształcenia zawodowego w regionie (mapa regionalna i
mapy powiatowe).
• Zbadać efektywność i adekwatność kształcenia zawodowego pod kątem
potrzeb rynku pracy (poszczególne zawody).
• Ocenić kompetencje absolwentów i ich praktyczne przygotowanie do pracy
(odpowiedź na pytanie w jakim stopniu szkoła przygotowuje do pracy w
konkretnym zawodzie).
• Ocenić sytuację na rynku pracy absolwentów poszczególnych kierunków
szkół zawodowych w ciągu najbliższych pięciu lat w odniesieniu do rynku
pracy regionalnego, krajowego i europejskiego.
Cele badania:
• Zbadać partnerstwa w powiatach i w regionie dotyczące współpracy na
rzecz rozwoju edukacji zawodowej, (wpływające na rozwój edukacji
zawodowej, istniejące i potencjalne potrzeby).
• Zbadać cele kształcenia zawodowego w regionie i w powiatach, który
rynek pracy jest rynkiem priorytetowym pod kątem wprowadzania lub
wygaszania kierunków kształcenia.
• Opracowanie modelowego programu rozwojowego szkół zawodowych
jako przykładowego wzoru.
• Opracowanie 17 programów rozwojowych szkołom zawodowym
w najtrudniejszej sytuacji na rynku pracy.
KONCEPCJA BADANIA
Moduł I - Mapa kształcenia zawodowego i efektywności kształcenia w
województwie podlaskim w odniesieniu regionalnym i powiatowym
• analiza rozmieszczenia szkół zawodowych i zawodów w województwie,
• analiza stanu uczniów i absolwentów szkół zawodowych w latach 2010 2014 i ocena ich sytuacji na rynku pracy,
• analiza efektywności kształcenia zawodowego we wszystkich
zidentyfikowanych zawodach w odniesieniu do absolwentów edukacji
zawodowej rocznika 2009/10
• ocena działań szkół zawodowych i ich programów nauczania w
poszczególnych zawodach, w tym rozeznanie celów kształcenia
zawodowego,
• analiza zatrudnienia absolwentów edukacji zawodowej.
Moduł II Diagnoza środowisk lokalnych w zakresie współpracy na rzecz
rozwoju edukacji zawodowej pod kątem potrzeb rynku pracy w
województwie podlaskim
analiza na poziomie powiatów współpracy lokalnej na szczeblu: samorząd –
oświata, szkoły – pracodawcy na rzecz poprawy jakości kształcenia
zawodowego i potrzeb rynku pracy z uwzględnieniem:
• analizy istniejących partnerstw i zakresu współpracy w powiatach i w
regionie,
• nawiązywanie innej formy współpracy niż partnerstwa,
• stosowania metod rozwiązywania problemów w edukacji zawodowej pod
kątem potrzeb rynku pracy w powiatach,
• zasad tworzenia nowych kierunków kształcenia w szkołach zawodowych i
zakresu konsultacji zarówno na szczeblu powiatowym, jak i wojewódzkim.
Moduł III Badanie potrzeb edukacyjnych wytypowanych 17 szkół
znajdujących się w najtrudniejszej sytuacji
W ramach tego modułu zostanie przygotowane model programu
rozwojowego szkoły zawodowej oraz programy rozwojowe oparte na tym
modelu dla 17 szkół zawodowych wybranych w trakcie badań, jako
wymagające priorytetowego wsparcia.
METODY BADANIA
• Analiza danych zastanych
• Badania terenowe
– Jakościowe:
• Indywidualne wywiady pogłębione
• Studia przypadku
– Ilościowe:
• Ankieta pocztowa do wszystkich szkół
• Badanie ilościowe absolwentów
• Badanie przedsiębiorców metodą standaryzowanego wywiadu
telefonicznego (CATI)
– Zestaw metod w celu przygotowania programów rozwojowych 17 szkół
Analiza dokumentów obejmie:
• Dane dotyczące systemu szkolnictwa zawodowego pochodzące z Systemu
Informacji Oświatowej oraz Kuratorium Oświaty w Białymstoku,
• Przepisy prawne dotyczące szkolnictwa zawodowego,
• Dane dotyczące rynku pracy w województwie podlaskim
• Raporty badawcze dotyczące szkolnictwa zawodowego,
• Analizy i wyniki raportów dotyczących sytuacji na rynku pracy, w tym
prognozy gospodarcze,
• Wybrane projekty szkół zawodowych realizowane w województwie
podlaskim w ramach Działania 9.2 obejmujące programy rozwojowe dla
szkół,
• Dokumenty strategicznej w zakresie rozwoju województwa podlaskiego,
• Dane dotyczące wyników egzaminów – OKE.
Indywidualne wywiady pogłębione - IDI
Indywidualne wywiady pogłębione zostaną przeprowadzone z następującymi
grupami respondentów:
• Przedstawiciele instytucji istotnych dla problematyki edukacji zawodowej i
rynku pracy:
– Wojewódzkiego Urzędu Pracy w Białymstoku
– Kuratorium Oświaty w Białymstoku
– Urzędu Marszałkowskiego Województwa Podlaskiego
– Organizacji pracodawców, w tym cechu rzemiosł
• Przedstawiciele starostw powiatowych
• Dyrektorzy szkół/zespołów szkół
Badanie ilościowe szkół metodą ankiety pocztowej
• Ankieta zostanie skierowana drogą pocztową do wszystkich zespołów szkół
w województwie podlaskim objętych badaniem z prośbą o wypełnienie
oddzielnie dla każdej szkoły wchodzącej w skład zespołu.
• Ankieta pozwoli zebrać dane dotyczące liczby absolwentów, uczniów
(potencjalnych absolwentów w kolejnych latach), kierunków kształcenia,
współpracy z pracodawcami, innej współpracy, w celu przygotowania
mapy kształcenia zawodowego w regionie.
Badanie ilościowe absolwentów
Aby dotrzeć do absolwentów zostaną wykorzystane różne sposoby
docierania do respondentów i badania ich różnymi metodami m.in:
• profesjonalni rekruterzy, których zadaniem jest pozyskanie chętnych
do udziału w badaniu osób. Z tak wyłonionymi respondentami ankieter
przeprowadzi wywiad PAPI,
• będziemy prosili respondentów o przekazanie linku do ankiety do
innych osób będących podobnie jak oni absolwentami szkół
zawodowych z rocznika 2009/2010, to jest ich kolegów i koleżanek.
• podjęta będzie kampania na portalach społecznościowych, przez które
wysyłane będą zaproszenia z linkami do ankiety CAWI
Badanie przedsiębiorców - telefoniczne
Celem badania jest ocena zgodności kompetencji z oczekiwaniami
i potrzebami pracodawców.
Pracodawcy zatrudniający absolwentów szkół zawodowych będą wybrani
spośród wszystkich pracodawców za pomocą pytania filtrującego
zadanego na samym początku wywiadu.
Programy rozwojowe dla tych szkół zostaną przygotowane na
podstawie następującego zestawu metod badawczych:
• Analiza danych zastanych dotyczących szkoły, w szczególności jej
programu rozwojowego w rozumieniu rozporządzenia MEN, oferty
edukacyjnej, itp.
• Wywiad indywidualny z dyrektorem, z przedstawicielem starostwa
powiatowego
• Wywiad grupowy (fokus) z kluczowymi nauczycielami, w tym
odpowiedzialnymi
za
praktyki
zawodowe,
pedagogiem,
psychologiem szkolnym, doradcą zawodowym (o ile takie osoby są
zatrudnione w szkole)
• Ankieta audytoryjna wypełniona przez uczniów – ankieta zostanie
przekazana uczniom w co najmniej 3, a co najwyżej 5 klasach z
ostatniego i przedostatniego poziomu nauczania.
Programy rozwojowe szkół uwzględnią rezultaty pracy w
aktualnie realizowanych projektach i przedsięwzięciach:
• Dobre Praktyki szkół realizujących projekty w ramach 9.2. PO KL
przeanalizowane w trakcie badań
• INNOWACJE EDUKACYJNE w zakresie rekomendacji i innowacyjnych
produktów finalnych związanych z modernizacją oferty edukacyjnej
szkół zawodowych w zakresie DSK, MES i Doradztwa Kariery
• e-Edukacja w zakresie zaleceń i strategicznych kierunków działań
strategii e-Podlaskie opracowane przez zespół roboczy
reprezentujący środowiska praktyków w oświacie i edukacji
• Pomysły i potrzeby zdiagnozowane w trakcie kilkudziesięciu
wywiadów i studiów przypadków
Model programu rozwojowego szkoły zawodowej uwzględni
wyniki badań, w szczególności studiów przypadków a trzech
obszarach funkcjonowania szkoły:
• Uczeń – potrzeby edukacyjne ucznia, formy pracy z uczeniem,
wyrównywanie szans edukacyjnych uczniów o specjalnych
potrzebach edukacyjnych, potrzeby w zakresie wsparcia
psychologicznego i specjalistycznego ucznia
• Szkoła – potrzeby placówki w zakresie nowoczesnego zarządzania i
rozwiązań w zakresie e-edukacji (e-dziennik, wyposażenie w
urządzenia multimedialne, dostęp do Internetu); wewnątrzszkolny
system poradnictwa zawodowego
• Otoczenie – potrzeby szkoły w zakresie współpracy z otoczeniem,
rozwiązań dotyczących współpracy z rodzicami, przedsiębiorcami,
instytucjami rynku pracy, organem prowadzących i innymi szkołami
Model modernizacji oferty edukacyjnej szkoły to zestaw
instrumentów dostosowania oferty edukacyjnej szkoły do
potrzeb lokalnego rynku pracy, uwzględniający między
innymi:
• Dualny System Kształcenia (DSK) – praktyczne rozwiązania i dobre
praktyki w zakresie współpracy szkoły z lokalnymi pracodawcami
(badanie luk kompetencyjnych, wyposażenie pracowni praktycznej
nauki zawodu, program staży i praktyk) – trafność kształcenia
• Modułowy System Kształcenia MES) – praktyczne rozwiązania w
zakresie wydzielenia zadań zawodowych w nauce zawodu oraz
wdrożenia systemu potwierdzania kwalifikacji dla zadań
zawodowych – elastyczność kształcenia
• Doradztwo Kariery – praktyczne rozwiązania w zakresie wdrażania
zadań doradztwa kariery w wewnątrzszkolny system poradnictwa
zawodowego – elastyczność absolwentów
E-Edukacja w programie rozwojowym szkoły to strategia
rozwoju e-Edukacji w szkole z wykorzystaniem dostępnych
źródeł finansowania :
• Infrastruktura materialna – dostęp do Internetu w każdej klasie,
dostęp do mobilnych zestawów multimedialnych (laptop, rzutnik,
tablice interaktywne, piloty dla uczniów)
• Infrastruktura niematerialna – internetowe zasoby wiedzy,
symulatory, kontenty zdalnej nauki, system egzaminów zdalnych –
na przykład dla zadań zawodowych
• Kompetencje nauczających – szkolenia dla kadry dydaktycznej,
nauczycieli praktycznej nauki zawodu w zakresie nowych metod
edukacyjnych wykorzystujących TIK (ICT), kształtujących postawy
„uczenia się”
• Kompetencje uczących się – szkolenia dla uczniów w zakresie
korzystania z TIK oraz metod uczenia się przez całe życie
Według zapisów Szczegółowego Odpisu Priorytetów PO KL programy
rozwojowe szkół i placówek oświatowych realizowane w Priorytecie IX
spełniają łącznie następujące cechy:
• Kompleksowo odpowiadają na zdiagnozowane potrzeby dydaktyczne,
wychowawcze i opiekuńcze danej placówki oświatowej i jej uczniów;
• Kompleksowo i trwale przyczyniają się do jakościowych zmian w
funkcjonowaniu placówki lub rozszerzenia oferty edukacyjnej danej
placówki oświatowej;
• Zawierają określone cele, rezultaty i działania już na etapie aplikowania;
• Działania określone w programie rozwojowym przyczyniają się do rozwoju
kompetencji kluczowych
• Zawierają elementy zgodne z polityką edukacyjną państwa.
Działanie 9.2 „Podniesienie atrakcyjności i jakości szkolnictwa zawodowego"
Programu Operacyjnego Kapitał Ludzki
Celem działania 9.2 jest wzmocnienie atrakcyjności i podniesienie jakości
oferty edukacyjnej szkół i placówek oświatowych prowadzących
kształcenie zawodowe (z wyłączeniem kształcenia osób dorosłych) służące
podniesieniu zdolności uczniów do przyszłego zatrudnienia.
W ramach działania realizowane są projekty w zakresie diagnozowania
potrzeb edukacyjnych w obszarze szkolnictwa zawodowego zgodnie z
potrzebami lokalnego i regionalnego rynku pracy oraz programy
rozwojowe szkół i placówek oświatowych prowadzących kształcenie
zawodowe ukierunkowane na zmniejszanie dysproporcji w osiągnięciach
uczniów w trakcie procesu kształcenia oraz podnoszenie jakości procesu
kształcenia.
Programy rozwojowe są ukierunkowane na zmniejszanie dysproporcji w
osiągnięciach uczniów oraz podnoszenie jakości nauczania procesu w
szczególności poprzez:
• dodatkowe zajęcia dydaktyczno - wyrównawcze oraz specjalistyczne,
• doradztwo i opiekę pedagogiczno – psychologiczną,
• dodatkowe zajęcia (pozalekcyjne i pozaszkolne) dla uczniów ukierunkowane
na rozwój kompetencji kluczowych,
• efektywne programy doradztwa edukacyjno – zawodowego,
• modernizację oferty kształcenia zawodowego i dostosowanie jej do potrzeb
lokalnego i regionalnego rynku pracy,
• współpracę szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe z
pracodawcami i instytucjami rynku pracy,
• wyposażenie szkół i placówek prowadzących kształcenie zawodowe w
nowoczesne materiały dydaktyczne,
• wdrożenie nowych, innowacyjnych form nauczania i oceniania oraz
narzędzi efektywnego zarządzania placówką oświatową przyczyniających
się do poprawy jakości nauczania.