Transcript Hematiri - Dr. Barış Altay

Hematüri
Prof.Dr.Barış ALTAY
Normal İdrar
 Renk– Açık sarı-sarı, berrak
 Protein- Genellikle negatif
 Hemoglobin – Negatif
 Bilirubin-- Negatif
 Nitrit– Negatif
 pH: Asit
 Sediment– Eritrosit-lökosit ortalama <3-4/her
alan
 Nadir kristaller, epitel hücreler,
Tanım
 Kabaca idrarda eritrositlerin bulunması
durumunu ifade eder
 İdrar rengindeki değişikliğe bağlı olarak
tanımlanan;makroskopik hematüri
 İdrar renginin normal olduğu ancak idrar
analizinde saptanan;mikroskopik
hematüri
ÇEVRİLMEMİŞ
ÇEVRİLMİŞ
Bir litre suya veya 1 litre idrara bir
damla kan damlatılması ile bile idrar
kırmızı renk alır.
İdrar analizi
 Normal idrarda her bir büyük
büyütme sahasında 3’ten daha az
eritrosit
 Dipstick incelemede idrarda kan
pozitifhematüri, hemoglobinüri ve
myoglobinüri
 Bu üç tanının biribirinden ayrılması
için idrar sedimentinin mikroskopik
incelenmesi yapılmalıdır
 Bazı durumlarda ise hematüri olmamasına
rağmen idrar renginde değişiklik olabilir;
bunlara örnek olarak








-Pancar
-Böğürtlen
-Gıdalardaki boyalar
-Fenazopiridin
-Fenindion
-Fenotiazinler
-Fenoftalein
-Rifampisin
Tanım
 Glomerüler kaynaklı gros hematüri
genellikle kahverengi, çay rengi ya da
kola rengi
 Alt üriner sistem kaynaklı hematüri
ise pembe ya da kırmızı renkli idrar
TANIMLAR
 Makroskopik hematüri: Açık kırmızıdan koyu
çay rengine dek idrar.
 Mikroskopik hematüri: İdrar renk değişikliği
olmaksızın idrarda anlamlı sayıda eritrodir
bulunması.
 Asemptomatik hematüri: Yakınma ve FB
bulguları olmaksızın hematüri saptanması.
 İzole hematüri: Diğer üriner anormallikler,
idrar bulguları olmaksızın hematüri
görülmesidir.
 Rekürrent hematüri: Yineleyen hematüri
atakları
 Persistan hematüri: Sürekli, çok uzun süreli.
Hematürinin ayırıcı tanısı ve
değerlendirilmesi
 Nefrolojik orjinli hematüri idrarda
silendirler ve genellikle proteinüri
 Ürolojik orijinli hematüriidrardaki protein
konsantrasyonu 100 ile 300 mg/dl ya da
dipstickle +2 ve +3
 Glomerüler hastalıklara bağlı hematüride
eritrositler dismorfiktir
 Bunun aksine tubulointersityel böbrek
hastalıklarında ve ürolojik orijinli
hastalıklarda eritrositler küre şeklinde
HEMATÜRİ
Öykü
İdrar analizi
Sikling testi
Fizik Bakı
İdrar Ca/kreatinin
İYE
* Orak Hüc.Anemi
Sediment: Faz-kontrast mik.
* Hiperkalsiüri
HEMATÜRİ TİP TAYİNİ
Non glomerüler hematüri
Glomerüler hematüri
Glomerüler hematüri
 Renal biyopsi ile glomerülonefrit tanılı
hastaların %20’sinde kırmızı kan hücreleri
silendirleri ya da proteinüri Glomerüler
hematüri
 İncelemeler;
 serum kreatinin
 kreatinin kleransi
 24 saatlik idrarda protein miktarı ölçülmesidir
 Kesin tanı için renal biyopsi genellikle yapılır
Berger hastalığı(IgA nefropatisi)
 Glomerüler hematürinin en sık nedeni ve olguların %30’u
 Çocuklarda ve genç erişkinlerde
 Düşük düzeyde ateş ve eritomatöz cilt lezyonları
 Tipik olarak egzersizi takiben veya üst solunum yolu
enfeksiyonu sonrası
 Normal serum ASO titresi ve C3 düzeyi
Alport sendromu
 Ailesinde hematüri veya nefrit öyküsü
bulunan hasta
 Sağırlık
 Hematüri
Good-pasture sendromu
 Glomerüler hematüri
 Hemoptizi
 Mikrositik anemi
 Anormal kanama paterni izlenebilir
SLE
 Glomerüler hematüri
 Artrit
 Ciltte rash
 Serum ANA, C3 ve C4 değerlerinin
yüksek
Post-streptokokal glomerülonefrit
 Tipik olarak daha önce üst solunum
yol enfeksiyonu geçiren hasta
 Cilt enfeksiyonu sonrası da görülebilir
 Artmış serum ASO ve C3 değerleri
tanı için önemli
Glomerüler hematüri
Böb.Fonk.Testleri
Rutin kan-yayma
Mikroskopik
Glomerülonefrit
Hemolitik Üremik send.
C3, ANA, ASO, odiometri
Sistem Hast. Nonspesifik GN
Streptokoksik GN
Tipik gidiş
Normal
Atipik gidiş
6 ay izlem
İyileşme
Nefroloji
Konsültasyonu
Biyopsi
Non glomerüler hematüri
Kanama
diatezi
Taş/ travma
Kanama z. USG
Tromb.
Pz
IVP
APTZ
Biyopsi
Anormal
Taş/ travma
Polikistik
böb.
Hidronefr.
Nöroblast.
Wilm’s tm.
Normal
6 ay izlem
İyileşme
Nefroloji Konsültasyonu
Hematüri atak
GLOMERÜLER

















Dismorfik erit.
Silendir
Çay rengi idr.
Parlak kırmızı
Pıhtılı
Kristal
Protein
Öykü
Ailede KBY öyküsü
Sistemik hastalık
Taş
Travma/ İşeme sem.
Sistemik bulgu
Hipertansiyon
Ödem
Karında kitle
Genital bulgu
Non-GLOMER.
+
+
++
+
+
+
++
+
+
-
+
+
+
++
+
-
+
+
+
+
+
Non-glomerüler hematüri-medikal
 Tubulointertsiyel, renovasküler, ya da
sistemik hastalıklara sekonder
 Glomerüler hematüri gibi
nonglomerüler hematüride de belirgin
proteinüri
 Ürolojik hastalık ile nefrolojik hastalık
ayırıcı tanısında bu önemli
Kanama bozukluğuna sebep olan
durumlar
 Ailesel ve sporadik kanama diatezleri
 Vücudun başka yerlerinde de kanama ile
ilgili bozukluk
 Tetkikler ;




trombosit değerleri
periferik yayma
Pz ,aPtz, INR
kanama zamanı
 Bu tip hastalıklara örnek olarak;




a)Hemofili
b)Trombositopeni
c)Trombotik trombositopenik purpura
d)Dissemine intravaskuler koagulasyon
Renal kistik hastalıklar
 Genetik kistik hastalıklar
 otozomal resesif(infantil) polikistik böbrek
hastalığı
 otozomal dominant (erişkin) polikistik böbrek
hastalığı
 OR polikistik böbrek hastalığı 5-40 binde
birhepatik fibroz ve bilier agenezi
 OD polikistik böbrek hastalığı ise 5001000’de bir divertikülit, karaciğer ve dalak
kistler, mitral regürjitasyon ve intrakraniyel
anevrizmalar
Renovasküler hastalıklar
 Önce geçirilmiş kalp cerrahisi olan, MI
öyküsü , AF öyküsürenal arter
trombozu veya embolisi görülebilir
 A-V fistül travma veya renal cerrahi
sonrası dirençli hematüride akla
gelmeli
 Altın standart olarak arteriyogram
önerilir
İlaçlar
 En çok bilineni kemoteropatik ilaç
olarak kullanılan siklofosfamid
 Penisilin, klorpromazin ve torazin
örnek olarak verilebilir
 Antikoagülan ilaç kullanımı terapötik
dozlarda hematüriye neden olmaz
 Yine yoğun analjezik kullanımı olan
hastalarda papiller nekroza bağlı
Nonglomerüler hematüri- Cerrahi
 Ürolojik tümörler ,taşlar, ve İYE
esansiyel hematürinin en sık
nedenleri
 Nonglomerüler medikal ve cerrahi
nedenlerindeki idrar analizi sirküler
eritrosit ve eristrosit silendirlerinin
yok
 Esansiyel hematüri proteinüri Ø!!!
Yaklaşım
 Detaylı bir hikaye ve fizik muayene
 İlk basamakta;
 Tam idrar tahlili
 USG veya
 IVP istenmeli
Yaklaşım
 İdrar tahlilinde enfeksiyon bulgusu,
proteinüri ve sedimente bakılmalı
 İVP’de dolum defektleri ve taş
bulgusu önemli
 USG mesane ve böbrekte taş ve
kitlesel oluşumların tanısı için önemli
Yaklaşım
 TİT,USG ve İVP normalsistoskopi !!!
 Mesane tümörleri için sistoskopi altın
standarttır
 Sistoskopi ile birlikte idrar sitolojisi
 Sistoskopisi de normal olan hasta için üst
üriner sistem görüntülemesi için BT veya
MR ürografi kullanılabilir
Benign nedenler
 Üriner enfeksiyonlar
 Üriner sistem taşları
 BPH
 Travma
Üriner enfeksiyonlar
 Sistit başta olmak üzere bütün idrar
yolu enfeksiyonları ile birlikte
 Üretrit veya prostatite bağlı
enfeksiyonda idrarın başlangıcında
 Mesane veya renal enfeksiyonlarda
total hematüri
 TİT hematürinin yanı sıra pyüri
 İdrar kültürü yapılması ve uygun
tedavinin başlanması
Üriner sistem taşları
 Aralıklı gross hematüri veya çay rengi
 Çoğunda mikroskopik hematüri
 Kolikler sırasında veya daha sonra
hematüri
 Olguların %10-15’inde taş tam
obstrükte hematüri Ø
 Tanıda USG,İVP ve Non konrast BT
BPH
 Nadiren makroskopik hematüri
 Bir araştırmada 750 hastanın
250’sinde mikroskopik hematüri
 İleri tetkiklerde sadece 3 hastada
mesanede tümör
 Hematüri genellikle inisyal
 Dirençli hematüri cerrahi endikasyonu
Travma
 Üriner sistemin keskin ve künt
travmaları için hematüri sıkça
rastlanan bir bulgu
 Acil USG veya BT çekilmesi önemli
 Gerekli durumda acil operasyon
Malign nedenler
 Böbrek tümörleri
 Üreter tümörleri
 Mesane tümörleri
 Prostat kanseri
Böbrek tümörleri
 Klasik triad hematüri, palpabl kitle ve yan
ağrısı
 Bu triad hastaların sadece %6-10u
 Olguların %50’sinden fazlası tetkiklerde
raslantısal olarak saptanır
 Total hematüri olarak izlenir
Üreter tümörleri
 Olguların %75’inde mikroskopik veya gross
hematüri
 Hematürinin oluşturduğu pıhtılar üreterin
şeklini alacağı için genellikle ince uzun iplik
şeklinde
 Tanı için BT,MRG ürografi
 Üreterorenoskopi altın standart
Mesane tümörleri
 En sık görülen semptom ağrısız
hematüri
 Hastaların %85’inde
 Hematüri total veya özellikle
trigondan kaynaklanan tümörlerde
terminal hematüri izlenebilir
 USG veya İVP istenebilir
 Tanıda altın standart sistoskopi
Prostat kanseri
 Hematüri genellikle inisyaldir
 Hastaların %15’ inden az oranda görülür
 Prostat kanseri için non-spesifik bulgu
 Uygun yaş grubunda dikkatli olunması
gerekir.
Risk faktörleri
 Sigara
 Kimyasal ajanlar ve boyalar (benzen,
aromatik amin)
 >40 yaş
 Ürolojik hastalık öyküsü
 İrritatif işeme semptomları
 İYE öyküsü
 Analjezik kullanımı
 Pelvik radyasyon öyküsü