Transcript Sigorta Acentelerine İlişkin Mevzuat Eğitimi

SİGORTA ACENTELERİNE İLİŞKİN
MEVZUAT EĞİTİMİ
25 Haziran 2014
1
SUNUM PLANI
1. 5684 Sayılı Sigortacılık Kanununda Yer Alan Acentelere
İlişkin Hükümler
2. Sigorta Acenteleri Yönetmeliği
3. Sigorta Acenteleri Yönetmeliğinin Uygulanmasına İlişkin
Genelge
5684 SAYILI SİGORTACILIK KANUNU HÜKÜMLERİNE GENEL BAKIŞ
Giriş
Kanunun Kapsamı
Sigortacılık Kanunu ile;
• Sigorta Şirketleri
• Reasürans Şirketleri
• Aracılar (Brokerler ve Acenteler)
• Sigorta eksperleri
• Aktüerler
• Sigortacılık faaliyeti gösteren diğer organizasyonlar (havuz v.b.)
• Sigortacılıkla ilgili meslek kuruluşları
kuruluş ve faaliyetleri bakımından düzenlenmektedir.
3
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
Acente Tanımı
Kanunun 2. maddesine göre sigorta acentesinin tanımı;
-Ticarî mümessil, ticarî vekil, satış memuru veya müstahdem gibi tâbi bir
sıfatı olmaksızın
-bir sözleşmeye dayanarak
-muayyen bir yer veya bölge içinde
-daimî bir surette
-sigorta şirketlerinin nam ve hesabına sigorta sözleşmelerine aracılık
etmeyi
-veya bunları sigorta şirketleri adına yapmayı meslek edinen,
-sözleşmenin akdinden önce hazırlık çalışmalarını yürüten ve
sözleşmenin uygulanması ile tazminatın ödenmesinde yardımcı olan kişi
4
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
23. Madde
23. Madde
Sigorta acenteliği, gerçek veya tüzel kişilerce yapılır. Sigorta acenteliği
yapmak isteyenlerin TOBB tarafından tutulan levhaya kayıtlı olması
gerekir. (Madde 23/1)
Sigorta acenteliği yapacaklar, Müsteşarlıktan bu nitelikleri taşıdıklarını
gösteren bir belge alarak Levhaya kayıt olmak için Türkiye Odalar ve
Borsalar Birliğine başvurur. (Madde 23/2)
-Bankalar,
-Özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta acenteliği yapma yetkisi
tanınan kurumlar için
Levha kayıt zorunluluğu bulunmamaktadır. (Madde 23/3)
5
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
 Levhadan silinme; sigorta acentesinin kaydı
(Madde 23/4)
a) Sigorta acenteliği yapması için gerekli nitelikleri kaybetmişse,
b) Hakkında meslekten çıkarma kararı verilmişse,
c) Levhaya yazılmasını müteakip altı ay içinde faaliyete geçmezse,
ç) Sigorta acenteliğinden ayrılmışsa,
d) Ticaret veya ticaret ve sanayi odasındaki kaydı silinmişse,
e) Tespit edilen kayıt ücretini süresi içinde yatırmamışsa veya aidatını üç
yıl üst üste hiç ödememişse.
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
 Başka faaliyet yasağı (Madde 23/10)
(Değişik: 3/4/2013-6456/ 44 md.)
Bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine sigorta
acenteliği yapma yetkisi tanınan kurumlar hariç olmak
üzere, sigorta acenteleri, bireysel emeklilik işlemleriyle
ilgili aracılık ile Müsteşarlığın uygun göreceği sigortacılıkla
bağlantılı diğer aracılık faaliyetleri dışında başka bir ticari
faaliyette bulunamaz.
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
YABANCI SİGORTA ACENTELERİ (Madde 23/11)
Bakanlar Kurulu, yabancı sigorta acentelerinin Türkiye’deki faaliyetleri ile
Türkiye’de faaliyet gösteren sigorta acentelerinin yabancı sigorta şirketleri adına
Türkiye’deki aracılık hizmetlerine ilişkin düzenleme yapmaya yetkilidir.
Sigortacılık Sektöründeki Uluslararası Faaliyetlere İlişkin Bakanlar Kurulu Kararı
(3 Ağustos 2007) - Madde 3:
- Türkiye'de sigorta acenteliği yapacak gerçek kişi yabancılar hakkında,
Türkiye'de faaliyet gösteren sigorta acentelerinin tabi olduğu hükümler
geçerlidir.
- Gerçek kişi yabancı sigorta acentesinin Türkiye'de acentelik yapabilmesi için
Türkiye'de yerleşik olması;
- Yabancı tüzel kişi sigorta acentesinin Türkiye'de faaliyette bulunabilmesi için
ise Türkiye'de şube açmış olması gerekir.
- Türkiye'de faaliyet gösteren gerçek kişi ve tüzel kişi sigorta acenteleri yalnızca
Türkiye'de faaliyet gösteren sigorta şirketleri nam ve hesabına hareket edebilir,
yurt dışında kurulu sigorta şirketine aracılık edemez.
- Türkiye'de faaliyet gösteren yabancı sigorta acenteleri, bu hükümler dışında
Türkiye'de kurulu sigorta acenteleri ile aynı düzenleme hükümlerine tabidir.
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
(Madde 23/12) (Kısıtlamalar)
Sigorta şirketlerinin, sigorta sözleşmeleri için brokerlik yapanların ve
sigorta eksperlerinin yönetim ve denetiminde bulunan kişiler ile bunlar
adına imza atmaya yetkili olanlar;
• Sigorta acentelerinin yönetim ve denetim kurullarında görev alamaz,
imzaya yetkili olarak çalışamaz,
• Bu şirketlere ortak olamaz ,
• Bunlardan ücret karşılığı herhangi bir iş kabul edemez.
Bu sınırlandırmalar, söz konusu kimselerin eş ve velayeti altındaki
çocukları için de geçerlidir. Ancak, bu durumda sınırlandırma yalnızca
söz konusu kişilerin faaliyette bulunduğu şirketin sigorta acenteliği
içindir.
9
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
(Madde 23/13)
Kanuna göre, yetkili olanlar dışında hiçbir gerçek veya tüzel kişi, sigorta
acenteliği faaliyetinde bulunamayacağı gibi, ticaret unvanlarında veya
herhangi bir belgede, sigorta acenteliği iş ve işlemleriyle uğraştığı
izlenimini yaratacak kelime ve işaretler kullanamaz.
(Madde 23/14)
Sigorta acenteliği yapmaktan yasaklananlar, sigorta acenteliğiyle ilgili
faaliyetlerde çalıştırılamayacakları gibi, bu kişilerle her ne şekilde olursa
olsun sigorta acenteliği mesleğinin icrası için işbirliği yapılamaz.
10
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
Cezalar
• İdari cezalar (Madde 34)
• Adli Cezalar (Madde 35)
Sigortacılık Kanunu’nda getirilen düzenlemelere aykırı hareket etmenin
yaptırımları düzenlenmiş olup, bu düzenlemeler “Cezalar” başlığı altında
yer almaktadır.
11
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
Cezalar
• İdari Cezalar
34/2- j) Bakanlar Kurulu, Müsteşarlığın bağlı bulunduğu Bakanlık ve
Müsteşarlık tarafından bu Kanuna göre alınan kararlara, çıkarılan
yönetmelik ve tebliğlere ve yapılan diğer düzenlemelere uyulmaması
halinde, bu Kanunda ayrıca öngörülmüş bir cezanın olmadığı hallerde
bin Türk Lirasından on iki bin Türk Lirasına kadar idarî para cezası
uygulanır.
12
ACENTELERE İLİŞKİN HÜKÜMLER
Cezalar
• Adli Cezalar
13
- Kanunun 23. Maddesinin onuncu fıkrasına aykırı olarak ticarî faaliyette
bulunanlar hakkında, yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası,
(başka faaliyet yasağı)
- Kanunun 23 . Maddesinin on ikinci fıkrasına aykırı davrananlar
hakkında üç yüz günden az olmamak üzere adlî para cezası,
(acenteler için getirilen kısıtlamalar)
- Kanunun 23. Maddesinin on üçüncü fıkrasına aykırı olarak, sigorta
acenteliği yetkilerini veya unvanlarını başka kişilere kullandıranlar ve
söz konusu yetki ve unvanları kullananlar hakkında, beş yüz günden
az olmamak üzere adlî para cezası ile, sigorta acenteliği yaptığı
izlenimi uyandıranlar hakkında yüz günden az olmamak üzere adlî
para cezası,
- Kanunun 23. Maddesinin on dördüncü fıkrasına aykırı olarak sigorta
acenteliğiyle ilgili faaliyetlerde çalışmaması gerektiği halde çalışanlar
ve söz konusu kişilerle işbirliği yapanlar hakkında, iki yüz günden az
olmamak üzere adlî para cezası.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Yeni Yönetmelik ile Getirilen Düzenlemeler
14
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
22.04.2014 tarihinde yürürlüğe girdi.
Dayanak: Sigortacılık Kanunu, sigorta acenteliği yapacakların
niteliklerine ilişkin usul ve esasların yönetmelik ile belirleneceğini
öngörmüştür.
15
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Acenteler İçin Getirilen Düzenlemeler
 Yeni Yönetmelik ile 14.04.2008 tarihli Yönetmelik yürürlükten
kaldırıldı.
 Yönetmelik hükümlerine uyum için en son tarih 22 Ekim 2014’tür.
16
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
YENİ YÖNETMELİK İLE GETİRİLEN DÜZENLEMELER
Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar
•“Gerçek kişi acenteler”, “Tüzel kişi acenteler”, “Ortaklar ve yetkililer”
ayrı maddelerde düzenlendi, bahsedilen başlıklar altında detaylı
düzenleme yapıldı.
•Tüzel
kişi sigorta acentelerinde kurumsallaşmanın sağlanmasını
teminen müdür dışında en az bir teknik personel istihdam edilmesi
zorunluluğu getirildi.
17
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar(devam)
•
•
18
Öğrenim düzeyleri ile mesleki deneyim süreleri basamaklı bir yapıda
düzenlendi, böylece sektöre girişin kolaylaştırılması sağlandı.
Teknik personel için aranan 2 yıllık deneyim süresi ise, 1 yıla ve 6 aya
indirildi.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Mesleğe giriş koşullarına ilişkin hususlar(devam)
19
•
İflas etmemiş ve konkordato ilan etmemiş olma şartı hem tüzel
hem gerçek kişi acentelikte kaldırıldı.
•
Teknik personel ve sigorta acentesi olabilmek için uluslararası
uygulamalarda da aranan itibar şartının uzantısı olan belirli
suçlardan hüküm giymemiş ve/veya ceza almamış olma koşulu
yeniden düzenlendi.
•
Asgari ödenmiş sermaye ile beyan edilecek malvarlıklarının nakde
kolay dönüşebilir yatırım araçlarından oluşması sağlandı.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar
20
•
Acentelerin, mesleki faaliyetleri nedeniyle verebilecekleri
zararlardan sorumlu olduğu düzenlendi ve anılan sorumluluğun
karşılanmasını teminen sigorta veya benzeri teminat şartı arama
konusunda Müsteşarlığa yetki verildi.
•
Kendi bölümleri ile personeli ayrı olmak koşuluyla, birden fazla
acentenin aynı mekânda faaliyet gösterebilmesine imkân tanındı.
•
Teşkilatlanma ve şube ile ilgili hükümler daha açık ve net hale
getirildi, şubenin merkezle aynı yeterlik şartlarına sahip olması
hükme bağlandı. Şubelerin başka bir acente ile mekân paylaşımı
yasaklandı.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam)
21
•
Bankalar ve özel kanunlarına istinaden acentelik yapan kurumlarda
çalışan personel sayısı ve sirkülasyonu göz önünde bulundurularak
bu kurum ve kuruluşlar için teknik personel kimliğinin TOBB
tarafından verileceği hüküm altına alındı.
•
Tüketicinin korunması amacıyla, acentelerin kullanacakları bilgi
işlem altyapılarını statik internet protokol adresi uygulamasına
uyumlu hale getirmeleri öngörüldü.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam)
22
•
Tüketicinin korunmasına yönelik mevcut koruma önlemleri, acente
sayısının fazlalığı ve acentelerin sermayelerinin takibindeki sorunlar
da göz önünde bulundurularak, aracılık edilen prim tutarlarının
bildirilmesi ve ilave sermaye ihtiyacının tamamlanması hükümleri
iptal edildi.
•
Teknik personelin işlemleri nedeniyle verecekleri zararlardan
yalnızca acentelerin değil, teknik personelin de sorumlu tutulacağı
hükmü getirildi.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
 Acentelik faaliyetlerine ilişkin hususlar (devam)
•
Acenteyle sigorta şirketi arasında üç aylık dönemler itibariyle
dönemi takip eden bir ay içerisinde hesap mutakabat zorunluluğu
getirildi.
•
Acentelerin hesap ve mali tablolarının tek düze ve şeffaf şekilde
takip edilebilmesi için Tek Düzen Hesap Planı getirildi, söz konusu
planın 1.1.2015 tarihinde uygulamaya girmesi hükme bağlandı.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Acentelik Yapmak İsteyenlere İlişkin Nitelikler
Başvuru şartlarında yapılan değişiklikler:
- Hüküm giyilmemiş olması gereken suçlar yeniden düzenlendi.
- Başlangıçta SEGEM belgesine sahip olma şartı getirildi (sınavda başarılı
olma)
- Öğrenim düzeyleri ve mesleki deneyim süreleri yeniden düzenlendi.
- İflas etmemiş olma ve konkordato ilan etmemiş olma şartları kaldırıldı.
24
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Yardımcı Teknik Personel
Yardımcı teknik personel
•Lise mezunu olup, mesleki deneyim süresini doldurmamış olanlar
yardımcı teknik personel unvanıyla işe başlatılabilir.
•Yardımcı teknik personel sigorta ürünlerine yönelik pazarlama,
bilgilendirme ve satış işlemlerine ilişkin hazırlık işlemlerini yapar.
•Yardımcı teknik personel işe başladığı zaman Levhaya kaydedilir.
•Yardımcı teknik personel, teknik personel yeterlilik sınavını kazanması
ve gerekli sürenin dolması durumunda teknik personel olabilir.
25
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi
GERÇEK KİŞİ SİGORTA ACENTELERİ İLE TÜZEL KİŞİ SİGORTA ACENTESİ
MÜDÜRLERİ İÇİN GEREKEN ÖĞRENİM DÜZEYİ VE ASGARİ MESLEKİ
DENEYİM SÜRELERİ (EK:1-A)
ÖĞRENİM DÜZEYİ
26
MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ
İki yıllık yüksekokul (sigortacılıkla ilgili bölümler)
2 yıl
Dört yıllık yükseköğretim kurumları
1 yıl 6 ay
Dört yıllık yükseköğretim kurumları (sigortacılıkla ilgili
bölümler)
Aranmaz.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi
ACENTE TEKNİK PERSONELİ OLMAK İÇİN GEREKEN ÖĞRENİM DÜZEYİ
VE ASGARİ MESLEKİ DENEYİM SÜRELERİ (EK:1-B)
ÖĞRENİM DÜZEYİ
Lise ve dengi okul
Lise ve dengi okul (müfredatında sigortacılıkla ilgili
konulara yer verilen lise dengi mesleki ve teknik eğitim
okulları)
Lise ve dengi okul (teknik personel kamu istihdam
programı)
İki yıllık yüksekokul
İki yıllık yüksekokul (sigortacılıkla ilgili bölümler)
Dört yıllık yükseköğretim kurumları
27
MESLEKİ DENEYİM SÜRESİ
1 yıl
6 ay
6 ay
6 ay
Aranmaz.
Aranmaz.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİ
Öğrenim Düzeyi/Mesleki Deneyim Süresi
Mesleki Deneyim Süresine İlişkin Ortak Hükümler
1.
2.
3.
Mesleki deneyim süresinin sigortacılıkla ilgili kurum veya
kuruluşların meslekle ilgili bölümlerinde tamamlanması
gerekmektedir. Sigortacılıkla ilgili kurum ve kuruluşlar sigorta
şirketleri, reasürans şirketleri, emeklilik şirketleri, sigorta ve
reasürans aracıları ile Müsteşarlıkça uygun görülen diğer kurum ve
kuruluşlardır.
Levhaya kayıtlı sigorta eksperliği faaliyetinde bulunulmuş olması
mesleki deneyimden sayılır.
Mesleki deneyime ilişkin sürelerin hesabında teknik personel
unvanının kazanılması için geçirilen süreler de dikkate alınır.
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE (2014/8)
Yönetmeliğe ilişkin açıklanmasında fayda
görülen hususlar
29
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
1. Uygunluk Belgesi ve Levhaya Kayıt İçin Başvurular
- Mezuniyet ve mesleki deneyime ilişkin tereddüt oluşması
- Adli sicil belgelerinin incelenmesi
- TOBB tarafından da tereddüt oluşması
- Müsteşarlığa gönderilecek dilekçeler
30
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
2. Levhaya Kayıt Şartı Bulunmayan Kurumlar
- Bankalar
- Tarım Kredi Kooperatifleri
- Ziraat Odaları
- PTT vs.
- Finansal kiralama, faktoring ve finansman şirketleri bu kapsamda
değil
31
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
3. Vakıf, Dernek, Kooperatif, Birlik vb. Kurumların Durumu
- Ayrı bir tüzel kişilik kurulması gerekmekte
32
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
4. Öğrenim Düzeyi ve Mesleki Deneyim
- Artık yardımcı teknik personel de Levhaya kaydedilecek.
- Sigorta acentelerinde geçirilen sürelerin hesabında Levha kayıtları
- Bankalar ile özel kanunla kurulmuş ve kendisine acentelik yapma
yetkisi verilen kuruluşlarda geçirilen sürelerin hesabında SEGEM
belgesi + kurumdan alınacak belge
- Sigortacılıkla ilgili diğer kurumların teknik birimlerinde geçirilen
sürelerin hesabında kurumdan alınacak belge
- Bireysel emeklilik aracısı olarak geçirilen süreler
- Sigortacılıkla ilgili bölümler: sigortacılık, bankacılık ve sigortacılık, risk
yönetimi, aktüerya. Bunların haricinde YÖK’ten eşdeğerlik.
33
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
5. Yardımcı Teknik Personel, Teknik Personel ve Müdür
-Bir acente haricinde başka kurumda çalışamaz. Müdürler için tek
istisna; bir kişinin ya da birince derece akrabalarının %51 ortak olması
-İkametgah. İstisna: Gebze-Pendik örneği
-Birden fazla müdür olursa teknik personel şart değil
-Yardımcı T.P.’den başvurularda SEGEM belgesi ve mesleki deneyim
belgesi istenmeyecek
-Mevcut durumda T.P. olup da acente değiştiren olursa 22.10.2014’e
kadar SEGEM belgesi istenmeyecek
-Geçici müdürlük uygulaması sona erdi. Mevcut geçici müdürler
22.10.2014’e kadar faaliyette bulunabilir.
34
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
6. Tüzel kişi Acenteyi Temsil ve İlzam Edenler
-Müdürlerin tamamında aranan şartlar Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
ikinci fıkrasında belirtilmekte
-A.Ş. Yönetim Kurulu temsil yetkisini 3. kişiye devrederse, en az 1 YK
üyesi teknik personel vasıflarını taşımalı (Yönetmeliğin 5 inci maddesinin
üçüncü fıkrasının uygulanması. TTK 370 inci maddesinin ikinci fıkrası)
35
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
7. Şube
- Acente şubelerinde en az bir teknik personel olmak zorunda.
- İkametgah aynı olmalı.
- Şube başka bir acenteyle aynı mekanda faaliyet gösteremez.
36
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
8. İş Paylaşımı
-Acentenin iş paylaşımı hakkında sigorta ettirene bilgi vermesi
-Makbuzun teslim edilmesi
37
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
9. Acentelik Sözleşmeleri
-Yönetmelikte belirtilen asgari unsurların sözleşmelerde yer alması
-Acentelerin farkındalığının artırılması ve
-Haksız uygulamaların önüne geçilmesi amaçlanmıştır.
38
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
10. Poliçelerin Düzenlenmesi
-Acentenin bulunduğu mekan dışında da teknik personel vasıtasıyla
poliçe düzenlenebilir (Acentelik sözleşmesinde belirtilen bölge ile sınırlı)
-İşlemlerin Levhada kayıtlı Statik IP üzerinden gerçekleştirilmesi gerekir.
-Poliçe üzerinde acente unvanı ve Levha kayıt numarası yer almalı
-Bilişim programları SAİK tarafından denetlenebilir.
39
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
11. Başka Faaliyet Yasağı
-Yalnızca acente ticari işletmesi ile sınırlı.
-Sigortacılıkla bağlantılı aracılık faaliyetleri. Örneğin; kredi sigortasında
risk değerlendirme
-Trafik takip, fatura ödemesi bu kapsamda değil.
-Ortak dışındakiler için başka faaliyet acentenin işlerini aksatmamalı
40
SİGORTA ACENTELERİ YÖNETMELİĞİNİN
UYGULANMASINA İLİŞKİN GENELGE
12. Uzaktan Satış
-Çağrı merkezleri acentelere ya da sigorta şirketlerine ait olmalı
-Teknik personel tarafından yapılmalı
41
TEŞEKKÜRLER
42