Transcript historia
POLSKA PORTRET LAT 960-1990 HISTORIA W OBRAZACH WEJŚCIE OKRESY • • • • • • • • • • Polska Piastowska 960-1370 Polska Jagiellońska 1370-1572 Pierwsi władcy elekcyjni Wazowie na Polskim tronie 1572-1668 Dwaj królowie Michał Korybut Wiśniowiecki i Jan III Sobieski 1688-1696 Czasy Saskie 1696-1763 Czasy Stanisławowskie 1764-1795 Epoka rozbiorowa 1795-1918 Druga Rzeczpospolita 1918-1939 Polska w czasach Wojny I okupacji 1939-1944 Polska Rzeczpospolita Ludowa 1944-1990 • AUTORZY ZAPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA W POLSCE JAN MATEJKO BOLESŁAW CHROBRY POD KIJOWEM PIOTR MICHAŁOWSKI BITWA NA PSIM POLU MICHAŁ BYLINA WŁADYSŁAW ŁOKIETEK ZRYWA UKŁADY NA ZJEŹDZIE W BRZEŚCIU KUJAWSKIM Z JANEM Z LICENBURGA MISTRZEM KRZYŻACKIM JAN MATEJKO BITWA POD GRUNWALDEM JAN MATEJKO BITWA POD WARNĄ JAN MATEJKO STAŃCZYK JAN MATEJKO UCIECZKA HENRYKA WALEZEGO ARTUR GROTTGER BITWA POD PSKOWEM JAN MATEJKO KIRCHOLM WOJCIECH KOSSAK CHODKIEWICZ POD CHOCIMIEM JÓZEF BRANDT TUHAJ BEJ POD LWOWEM JAN MATEJKO SZWEDZI W POLSCE HENRYK PILLATI BITWA POD CHOCIMIEM-1673 JAN VAN HUHCHTENBURGH (OBRAZ PRZYPISYWANY) SOBIESKI NA CZELE HUSARII POD WIEDNIEM AUTOR NIEZNANY ELEKCJA AUGUSTA II NA TLE PANORAMY WARSZAWY MARCO ALLESANDRINI ELEKCJA AUGUSTA III AUTOR NIEZNANY ELEKCJA STANISŁWAWA AUGUSTA BERNARDO BELLOTO ZW. CANALETTO REJTAN JAN MATEJKO UCHWALENIE KONSTYTUCJI 3 MAJA KAZIMIERZ WOJNIAKOWSKI PRZYSIĘGA TADEUSZA KOŚCIUSZKI NA RYNKU KRAKOWSKIM FRANCZISZEK SMUGLEWICZ WJAZD HENRYKA DĄBROWSKIEGO NA CZELE LEGIONU DO RZYMU JANUARY SUCHODOLSKI NADANIE KONSTYTUCJI KSIĘSTWU WARSZAWSKIEMU PRZEZ NAPOLEONA MARCELLO BACCIARELLI ŚMIERĆ KSIĘCIA JÓZEFA PONIATOWSKIEGO JANUARY SUCHODOLSKI BITWA POD SAMOSSIERĄ JANUARY SUCHODOLSKI NOC LISTOPADOWA WOJCIECH KOSSAK ZDOBYCIE ARSENAŁU MARCIN ZALEWSKI GENERAŁ SOWIŃSKI NA SZAŃCACH WOLI WOJCIECH KOSSAK RZEŹ GALICYJSKA JAN LEWICKI BITWA (Z CYKLU POLONIA) ARTUR GROTTGER PATROL POWSTAŃCZY MAKSYMILIAN GIERYMSKI WEJŚCIE LEGIONÓW DO WARSZAWY STANISŁAW BAGIEŃSKI ROZBRAJANIE NIEMCÓW W WARSZAWIE STANISŁAW BAGIEŃSKI BITWA POD WARSZAWĄ 1920 ROKU MICHAŁ BYLINA JÓZEF PIUŁSUDSKI NA KASZTANCE WOJCIECH KOSSAK WRZESIEŃ MICHAŁ BYLINA KONIEC WRZEŚNIA MICHAŁ BYLINA OSTATNIA SZARŻA JAZDY POLSKIEJ POD BORUJSKIEM MICHAŁ BYLINA NA SZKOCKIEJ ZIEMI JÓZEF MŁYNARSKI BRYGADA SPADOCHRONOWA POD ARNHEM BRONISŁAWA WILIMOWSKA OBROŃCY STAREGO MIASTA STANISŁAW ŻÓŁTOWSKI BERLIN 1945 STEFAN GARWATOWSKI MANIFEST WOJCIECH WEISS PIETA W TRÓJNASÓB, PO OBU STRONACH BRAMY, SIERPNIOWA NIEDZIELA 80, NOCNA WIZYTA, POJMANIE, PIETA W TRÓJNASÓB, PO OBU STRONACH BRAMY, WIELKA SOBOTA 82 JACEK WALTOŚ ZAPROWADZENIE CHRZEŚCIJAŃSTWA W POLSCE ROK 966-ROK PRZYJĘCIA CHRZTU PRZEZ MIESZKA I TO POCZĄTEK PROCESU WPROWADZANIA CHRZEŚCIJAŃSTWA W POLSCE. WIDOCZNY NA OBRAZIE BISKUP PRASKI WOJCIECH, JEGO MĘCZEŃSKA ŚMIERĆ W PRUSACH ORAZ WYNIESIENIE NA OŁTARZE, POMOGŁY BOLESŁAWOWI CHROBREMU W UTWORZENIU METROPOLII GNIEŹNIEŃSKIEJ. OD TEGO CZASU ROLA KOŚCIOŁA W POLSCE ROŚNIE-NIE OSŁABI JEJ NAWET REFORMACJA. BOLESŁAW CHROBRY POD KIJOWEM WYPRAWA KIJOWSKA BOLESŁAWA CHROBREGO Z ROKU 1018 ZAPOCZĄTKOWAŁA ZAANGAŻOWANIE SIĘ PIASTOWSKICH WŁADCÓW W SPRAWY ICH WSCHODNIEGO SĄSIADA. PODOBNĄ POLITYKĘ CHOĆ NIE ZAWSZE Z POZYTYWNYM SKUTKIEM, BĘDĄ PROWADZIĆ BOLESŁAW ŚMIAŁY, LESZEK BIAŁY, WŁADYSŁAW ŁOKIETEK I KAZIMIERZ WIELKI. ICH SUKCESY OKAZYWAŁY SIĘ Z REGUŁY NIE TRWAŁYMI BITWA NA PSIM POLEM PODWROCŁAWSKIE PSIE POLE TO MIEJSCE ZWYCIĘSTWA, KTÓRE ODNIÓSŁW ROKU 1109 BOLESŁAW KRZYWOUSTY Z POMOCĄ WŁADCY WĘGIERSKIEGO KOLOMANA NAD ŚWIĘTOPEŁKIEM CZESKIM WSPIERAJĄCYM CESARZA HENRYKA V. CESARZ POD PRETEKSTEM WSPIERANIA PRETENSJI DO TRONU ZBIGNIEWA, UDERZYŁ NA ZIEMIĘ BOLESŁAWA KRZYWOUSTEGO-PRZEGRANA ZAKOŃCZYŁA JEGO INGERENCJĘ W SPRAWY POLSKIE. WŁADYSŁAW ŁOKIETEK ZRYWA UKŁADY NA ZJEŹDZIE W BRZEŚCIU KUJAWSKIM Z JANEM Z LICENBURGA MISTRZEM KRZYŻACKIM WŁADYSŁAW ŁOKIETEK W CZASIE SWEGO PANOWANIA ZMAGA SIĘ Z ZAKONEM NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY, WYGRYWAJĄC PROCESY TOCZĄCE SIĘ PRZED SĄDAMI PAPIESKIMI, JEDNAK NIE JEST W STANIE WYEGZEKWOWAĆ WYROKÓW PAPIESKICH. ZRYWA WIĘC UKŁADY Z KRZYŻAKAMI PRZEKAZUJĄC W TEN SPOSÓB ROZWIĄZANIE PROBLEMU W RĘCE SYNA I NASTĘPCY KAZIMIERZA WIELKIEGO. BITWA POD GRUNWALDEM KONFLIKT Z KRZYŻAKAMI, KTÓRY ZA ŻYCIA KRÓLOWEJ JADWIGII LEDWIE TLIŁ SIĘ, PO JEJ ŚMIERCI PRZEKSZTAŁCIŁ SIĘ W OTWARTĄ WOJNĘ Z ZAKONE. 15 LIPCA 1410 ROKU DOSZŁO POD GRUNWALDEM DO NAJWIĘKSZEJ W DZIEJACH ŚREDNIOWIECZNEJ EUROPY BITWYPO STRONIE KRZYŻACKIEJ STANĄŁ KWIAT RYCERSTWA EUROPEJSKIEGO ( 32 TYS. ZBROJNYCH), A 50 TYS. LUDZI LICZYŁY DOWODZONE PRZEZ WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁĘ POŁĄCZONĘ SIŁY POLSKO-LITEWSKO-RUSKIE, WSPOMAGANE POSIŁKAMI CZESKIMI. BITWA NIE WIELE ZMIENIŁA W STOSUNKACH POLSKO-KRZYŻACKICH, ALE PRZYCZYNIŁA SIĘ DO DALSZEGO ISTOTNEGO ZBLIŻENIA POLSKI I LITWY. BITWA POD WARNĄ SKUTKIEM POLITYKI BISKUPA KRAKOWSKIEGO ZBIGNIEWA OLEŚNICKIEGO, KTÓRY PRAKTYCZNIE ZASTĘPOWAŁ NIEPEŁNOLTENIEGO SYNA WŁADYSŁAWA JAGIEŁŁY, RÓWNIEŻ WŁADYSŁAWA, BYŁA BITWA POD WARNĄ-1444, W CZASIE KTÓREJ MŁODY KRÓL NIE MÓGŁ POWSTRZYMAĆ WDZIERAJĄCEJ SIĘ DO EUROPY ARMII TURECKIEJ. ODDAJĄC SWOJE ŻYCIE POŁOŻYŁ PODWALINY POD UCZYNIENIE Z POLSKI PRZEDMURZA CHRZEŚCIJAŃSKIEJ EUROPY. ŚMIERĆ WARNEŃCZYKA DOPROWADZIŁA RÓWNIEŻ DO ZERWANIA UNII POLSKO-LITEWSKIEJ. STAŃCZYK KRÓLEWSKI BŁAZEN STAŃCZYK BYŁ SYMBOLEM DWORU ZYGMUNTOWSKIEGO-JAKO JEDYNY Z OTOCZENIA KRÓLEWSKIEGO MÓGŁ SOBIE POZWOLIĆ NA KPINY KRÓLOWEJ BONY. POD MASKĄ TREFNISIA SKRYWAŁ JEDNAK MĄDROŚĆ, O JAKĄ MAŁO KTO GO PODEJRZEWAŁ. NA OBRAZIE MATEJKI SYMBOLIZUJĘ ZADUMĘ NAD LOSEM RZECZYPOSPOLITEJ ( TAK JAK NA WSZYSTKICH OBRAZACH, NA KTÓRYCH SIĘ ZNALAZŁ, JEST TUTAJ AUTOPORTRETEM MALARZA. UCIECZKA HENRYKA WALEZEGO PIERWSZY KRÓL ELEKCYJNY KORONOWANY 21 LUTEGO 1574, PODJĄŁ W NOCY Z 18-19 CZERWCA DECYZJĘ O OPUSZCZENIU POLSKI. UCIEKAŁ W TOWARZYSTWIE CZTERECH NAJWIERNIEJSZYCH SŁUG. DOKONAŁ WYBORU-KOMPLIKUJĄCA SIĘ SYTUACJA WE FRANCJI, GROZIŁA UTRATĄ NALEŻĄCEGO SIĘ MU PARYSKIEGO TRONU. BITWA POD PSKOWEM MOMENT PRZEDSTAWIONY NA OBSZARZE TO ROKOWANIA, KTÓRE BYŁY SKUTKIEM OBLĘŻENIA PRZEZ STEFANA BATOREGO PSKOWA. UMIESZCZONY CENTRALNIE NA OBRAZIE LEGAT PAPIESKI JEST GŁÓWNYM KONSTRUKTOREM ZAWARTEGO W 1582 ROKU W JAMIE ZAPOLSKIM ROZEJMU. KONFLIKT Z IWANEM iv GROŹNYM NIE ZAKOŃCZYŁ SIĘ, ALE BYŁO TO POŁOŻENIEM PODWALIN POD PÓŹNIEJSZE SUKCESY ZYGMUNTA III IWŁADYSŁAWA IV. KIRCHOLM BITWA POD KIRCHOLMEM W 1605 ROKU TO PRZYKŁAD TRIUMFÓW JAKIE ŚWIĘCIŁ ORĘŻPOSLKI W XVII WIEKU. O SILE POLSKICH WOJSK DECYDOWAŁY CHĄRĄGWIE HUSARSKIE, KTÓRYCH UDERZENIA NIE MÓGŁ WYTRZYMAĆ ŻADEN PRZECIWNIK. ANONIMOWY AUTOR W WIERSZU MÓWI O 14 TYS. POLEGŁYCH SZWEDÓW PODCZAS GDY, Z 3 TYS. POLAKÓW MIAŁO ZGINĄĆ OKOŁO 100.CZAS HUSARII JEDNAK MIJAŁ-WYPIERAŁA JĄ UZBROJONA, WYSZKOLONA, ZAWODOWA PIECHOTA, WSPOMAGANA OGNIEM ARTYLERYJNYM. CHODKIEWICZ POD CHOCIMIEM W 1621 ROKU, NA SKUTEK ZAOSTRZENIA SIĘ STOSUNKÓW POLSKOTURECKICH, Z POWODU ŁUPIEŻCZYCH WYPRAW ORGANIZOWANYCH PRZEZ KOZAKÓW ZAPOROWSKICH, DOCHODZI POD CHOCIMIEM DO BITWY, KTÓREJ 100 TYS. ARMIA TURECKA, STARA SIĘ ZDOBYĆ OBÓZ POLSKI. NIE UDAJE JEJ SIĘ TO, A GŁÓWNA W TYM ZASŁUGA KOZAKÓW ZAPOROWSKICH, KTÓRZY POD WODZĄ SWEGO HETMANA PRZYSZLI Z ODSIECZĄ CHODKIEWICZOWI. SAM CHODKIEWICZ MARŁ W CZASIE OBLĘŻĘNIA. TUHAJ BEJ POD LWOWEM TUHAJ BEJ, A U JEGO BOKU HETMAN KOZACKI BOHDAN CHMIELNICKI TO SIŁA MOGĄCA W STANIE STAWIĆ CZOŁA CHORĄGWIOM KORONNYMPOWSTANIE KOZACKIE TO OSTATECZNY CIOS W POTĘGE RZECZYPOSPOLITEJ. SZWEDZI W POLSCE SZWEDZI, POMIMO ZAWARTEGO W SZTUMSKIEJ WSI ROZEJMU, KTÓRY MIAŁ WYGASNĄĆ W 1661 ROKU, 25 LIPCA 1655 ROKU WKROCZYLI W GRANICĘ RZECZYPOSPOLITEJ. ZWYCIĘŻYLI POD UJŚCIEM. ZAJĘLI LITWĘ, KAPITULOWAŁ KRAKÓW. OPÓR STAWIŁ KLASZTOR JASNOGÓRSKI. POWRÓT Z WYGNANIANA ŚLASKU JANA KAZIMIERZA I DZIAŁANIA JAKIE PODJĄŁ, URATOWAŁY POLSKĘ. BITWA POD CHOCIMIEM-1673 JAN SOBIESKI W BITWIE POD CHOCIMIEM DYSPONOWAŁ PRAWIE 40 TYS. ŻOŁNIERZY I 65 DZIAŁAMI. ARMIA TURECKA LICZYŁA 30 TYS. LUDZI, W TYM 8 TYS. JAŃCZARÓW. WÓDZ TURECKI PEWNY, IŻ NIE POTRZEBUJE POSIŁKÓW SRODZĘ SIĘ PRZELICZYŁ. LOSY BITWY ROZSTRZYGNĘŁY SIĘ 11 LISTOPADA. POZOSTAŁO OKOŁO 3 TYS. TURKÓW. BYŁO TO JEDYNE ZWYCIĘSTWO RZECZYPOSPOLITEJ W CZASACH PANOWANIA MICHAŁA KORYBUT-WISNIOWIECKI I STAŁO SIĘ OSTATNIM SZCZEBLEM DRABINY, PO KTÓREJ AMBITNY HETMAN SOBIESKI WSPINAŁ SIĘ DO KRÓLEWSKIEJ KORONY. SOBIESKI NA CZELE HUSARII POD WIEDNIEM 12 WRZEŚNIA 1683 ROKU MIAŁ PRZESĄDZIĆ O LOSACH WIEDNIA. JAN III SOBIESKI WYDAŁ ROZKAZ DO ATAKU, SAMEMU STAJĄC DO BITWY. W KILKA MINUT DOPADNIĘTO PRZERAZONYCH TURKÓW. W RĘCE POLSKIE DOSTAŁ SIĘ CAŁY OBÓZ TURECKI WRAZ Z OGROMNYMI ŁUPAMI. TURCY STRACILI 15 TYS. LUDZI, A POLAKÓW ZGINĘLO 1300. PO WIKTORII WIEDEŃSKIEJ JAN III SOBIESKI, TRAWESTUJĄC SŁOWA JULIUSZA CEZARA POWIEDZIAŁ: „VENIMUS, VIDIMUS, DEUS VICIT” (PRZYBYLIŚMU, ZOBACZYLISMY, BÓG ZWYCIĘŻYŁ) ELEKCJA AUGUSTA II NA TLE PANORAMY WARSZAWY 26 CZERWCA 1697 ROKU NA POLACH PODWARSZAWSKIEJ WOLI DOCHODZI DO KOLEJNEJ ELEKCJI KRÓLA- NIE MA JEDNAK ZGODY CO TO KANDYDATA, ALE POŻYCZONE W BANKACH PIENIĄDZE ZROBIŁY SWOJE. NASTĘPNEGO DNIA LICZBA JEGO ZWOLENNIKÓW PODWOIŁA SIĘI ZOSTAŁ OKRZYKNIETY KRÓLEM.RZECZPOSPOLITA MIAŁA DWÓCH MONARCHÓW (CONTI OTRZYMAŁ DZIEŃ WCZEŚNIEJ WIĘCEJ GŁOSÓW, ALE OSTATECZNIE PO NAWRÓCENIU AUGUSTA II NA KATOLICYZM, SZLACHTA UZNAŁA GO ZA KRÓLA). ELEKCJA AUGUSTA III AUGUST II WETTIN W WYNIKU TRAKTATU MIEDZY NIM A SZLACHTĄ UZYSKAŁ OBIETNICĘ NASTĘPSTWA TRONU DLA SWOJEGO SYNA. GDY JEDNAK SEJM KONWOKACYJNY POSTANOWIŁ WYKLUCZYĆ CUDZOZIEMCÓW Z GRONA ELEKTÓW I ODDAĆ GŁOS NA STANISŁAWA LESZCZYŃSKIEGO, DZIĘKI POPARCIU CARYCY ANNY AUGUST III ZAJĄŁ KRAKÓW I DOPEŁNIŁ FORMALNOŚCI KORONACYJNYCH. ELEKCJA STANISŁWAWA AUGUSTA ELEKCJA STANISŁAWA AUGUSTA PONIATOWSKIEGO DOKONAŁA SIĘ W ASYŚCIE WOJSK ROSYJSKICH. SZLACHTA WOLAŁA JEDNAK FAWORYTA CARYCY KATARZYNY OD WOJEWODY RUSKIEGO, AUGUSTA CZARTORYSKIEGO. STANISŁAW WUGUST PONIATOWSKI JEDYNĄ SZANSE RATUNKU OJCZYZNY WIDZIAŁ W PROGRAMIE SPOKOJNYCH REFORM ORGANIZOWANYCH ZA ZGODĄ I AKCPETACJĄ KATARZYNY II. WKRÓTCE JEDNAK ZAWIĄŻĘ SIĘ PRZECIWKO KRÓLOWI KONFEDERACJA. REJTAN W 1772 ROKU W PETERSBURGU ZOSTAŁA TRÓJSTRONNA KONWENCJA ROZBIOROWA, KTÓRĄ MIAŁ ZATWIERDZIĆ POLSKI SEJM. WŚRÓD NIELICZNYCH PROTESTUJĄCYCH BYŁ POSEŁ NOWOGRODZKI TADEUSZ REJTAN I JEGO ZWOLENNICY. OBRAZ MATEJKI UKAZUJE TRAGICZNY PROTEST REJTANA, KTÓRY USIŁUJE NIE DOPUŚCIĆ DO ZŁORZENIA PRZEZ WIDOCZNYCH W CENTRUM ADAMA PONIŃSKIEGO, SZCZĘSNEGOPOTOCKIEGO I KSAWEREGO BRANIECKIEGO POD DOWODEM ICH ZDRADY. UCHWALENIE KONSTYTUCJI 3 MAJA 3 MAJA 1791 ROKU DOSZŁO DO OGŁOSZENIA AKTU KONSTYTUCJI, KTÓRY MIAŁ ZMIENIĆ CAŁKOWICIE USTRÓJ POLITYCZNY RZECZYPOSPOLITEJ OBOJGA NARODÓW. PRZYGOTOWANA W WĄSKIM GRONIE USTAWA NIE MIAŁA JEDNAK SZANS NA AKCEPTACJE WIĘKSZOŚCI POSŁÓW, WYKORZYSTANO WIĘC ICH NIEOBECNOŚĆ W WARSZAWIE. SALA OBRAD SEJMU WIELKIEGO, NIE WYGLĄDAŁA TAK JAK JĄ WIDZI WOJNIAKOWSKI NA SWOIM OBRAZIE, LECZ ŚWIECIŁA PO PROSTU PUSTKAMI. PRZYSIĘGA TADEUSZA KOŚCIUSZKI NA RYNKU KRAKOWSKIM 24 MARCA 1794 ROKU TADEUSZ KOŚCIUSZKU NA RYNKU KRAKOWSKIM ZŁOŻYŁ NARODOWI UROCZYSTĄ PRZYSIĘGĘ, IŻ NIE UŻYJE SWEJ WŁADZY, NAJWYŻSZEGO NACZELNIKA SIŁ ZBROJNYCH. MIAŁ STANĄĆ NA CZELE POWSTANIA, JAKOREAKCJI NA TARGOWICĘ WJAZD HENRYKA DĄBROWSKIEGO NA CZELE LEGIONU DO RZYMU 1 MAJA 1798 ROKU GENERAŁ JAN HENRYK DĄBROWSKI PRZYBYŁ DO RZYMU NA CZELE LEGII POLSKIEJ I OBJĄŁ STANOWISKO KOMENDANTA GARNIZONU. UROCZYSTY WJAZD DO MIASTA NA CZELE 2500 POLAKÓW ODBYŁ SIĘ DWA DNI PÓŹNIEJ. DBAJĄC O CZYSTOŚĆ I PORZĄDEK W MIEŚCIE, KARZĄC BURDY PRZEZ ŻOŁNIERZY ZYSKAŁ SOBIE SYMPATIE RZYMIAN. NADANIE KONSTYTUCJI KSIĘSTWU WARSZAWSKIEMU PRZEZ NAPOLEONA TWORZĄC NA MOCY POROZUMIENIA Z CAREM ALEKSANDREM I KSIĘSTWO WARSZAWSKIE, NAPOLEON POSTARAŁ SIĘ USTROJOWO UPODOBNIĆ JE DO FRANCUSKIEGO WZORU. TAKI BYŁ CEL NADANIA KSIĘSTWU KONSTYTUCJI W LIPCU 1807 ROKU. SCENA UKAZANA NA OBRAZIE W RZECZYWISTOŚCI NIE MIAŁA MIEJSCA, GDYŻ CESARZ NIE MIAŁ CZASU NA ZAJMOWANIE SIĘ TAKIMI DROBIAZGAMI.NALEŻY DODAĆ, IŻ NIE LICZYŁA SIĘ ONA Z POLSKIMI REALIAMI, STARAJĄC SIĘ POGODZIĆ Z HASŁAMI WIELKIEJ REWOLUCJI FRANCUSKIEJ. ŚMIERĆ KSIĘCIA JÓZEFA PONIATOWSKIEGO KSIĄŻE JÓZEF PONIATOWSKI ZGINĄŁ W NURTACH RZEKI ELSTERY W ROKU 1812, OSŁANIAJĄC POWRÓT COFAJĄCYCH SIĘ WOJSK NAPOLEOŃSKICH. WYDOBYTE Z RZEKI CIAŁO KSIĘCIA JÓZEFA ZŁOŻONO WŚRÓD GROBÓW KRÓLEWSKICH W KATEDRZE WAWELSKIEJ. BITWA POD SAMOSSIERĄ SAMOSSIERA TO WĄWÓZ ZAMYKAJĄCY DROGĘ NA MADRYT. W 1808 ROKU NAPOLEON ZDOBYŁ ROZKAZ ZDOBYCIA GO. TYLKO SZWADRONOWI KOZIETULSKIEGO UDAJĘ SIĘ WYKONAĆ TEN ROZKAZ. DROGA NA MADRYT JEST WOLNA. NOC LISTOPADOWA W LISTOPADOWĄ NOC Z 29-30 LISTOPADA GRUPA SPISKOWCÓW ZE SZKOŁY PODCHORĄŻYCH WKROCZYŁA DO BELWEDERU, BĘDĄCEGO SIEDZIBĄ CARSKIEGO NAMIESTNIKA KONSTANTEGO. MIAŁO TO BYĆ HASŁO DO WYBUCHU POWSTANIA. KONSTANTY WYDOSTAŁ SIĘ JEDNAK Z BELWEDERU I OPUŚCIŁ WARSZAWĘ. ZDOBYCIE ARSENAŁU JEDYNYM MILITARNYM SUKCESEM NOCY LISTOPADOWEJ BYŁO ZDOBYCIE ARSENAŁU I JEGO UTRZYMANIE-OBRAZ UKAZUJE TEN WŁAŚNIE MOMENT ZASKAKUJĄC FOTOGRAFICZNYM ZAPISEM RZECZYWISTOŚCI-AUTOR BYŁ JEDNYM Z UCZESTNIKÓW WYDARZEŃ. GENERAŁ SOWIŃSKI NA SZAŃCACH WOLI GENERAŁ JÓZEF SOWIŃSKI TO BOHATERSKI OBROŃCA WOLI POLEGŁY W JEJ OBRONIE. FELDMARSZAŁEK IWAN PASZKIEWICZ W 1831 ROKU DOWODZĄCY ARMIA ROSYJSKĄ PO 3 DNIOWYCH WALKACH ZDOBYŁ WARSZAWĘ. RZEŹ GALICYJSKA POWSTANIE Z 18 LUTEGO 1846 ROKU TO NAJTRAGICZNIEJSZA PRÓBA WYBICIA SIĘ NA NIEPODLEGŁOŚĆ. PRZERODZIŁO SIĘ ONO W POWSTANIE PRZECIWKO SZLACHECKIM DWOROM I ICH DZIEDZICOM (WŁADZE AUSTRIACKIE OBIECAŁY CHŁOPOM ZNIESIENIE PAŃSZCZYZNY). ROZPOCZĘŁA SIĘ TZW. RZEŻ GALICYJSKA, KTÓRA POCHŁONĘŁA 470 DWORÓW I OKOŁO 2 TYS. ICH MIESZKAŃCÓW. NIEROZWIĄZANA CHŁOPSKA ZEMŚCIŁA SIĘ NA SPRAWIE NARODOWEJ. BITWA (Z CYKLU POLONIA) KLĘSKA ROSJAN W WOJNIE KRYMSKIEJ STWARZAŁA POLAKMO NADZIEJE NA ZRZUCENIE MOSKIEWSKIEGO PANOWANIA. ZAPOWIEDŹ BRANKI DO CARSKIEJ ARMII, PRZYSPIESZYŁA WYBUCH POWSTANIA. 22 STYCZNIA 1863 ROKU OGŁOSZONO DWA DEKRETY RZADY NARODOWEGO: UZNAJACY POWSTANIE ZA NARODOWE ORAZ UWŁASZCZENIOWE. PATROL POWSTAŃCZY W CASIE TRWANIA POWSTANIA STYCZNIOWEGO DOSZŁO DO PONAD TYSIĄCA BITEW I POTYCZEK ODDZIAŁÓW POWSTAŃCZYCH Z WOJSKAMI ROSYJSKIMI. NIE UDAŁO SIĘ JEDNAK STWORZYĆ WIEKSZYCH ODDZIAŁÓW ZDOLNYCH DO WYKONANIA DZIAŁAŃ W SKALI OPERACYJNEJ. OBRAZ POKAZUJĘ ZAGUBIONY MAŁY PATROL POWSTAŃCZY, KTÓRY SPOTYKA SIĘ NADEJŚCIA WROGA Z KAŻDEJ STORNY.BYŁO TO NAJDŁUŻEJ TRWAJĄCE Z POLSKICH POWSTAŃ. WEJŚCIE LEGIONÓW DO WARSZAWY OBRAZ PRZEDSTAWIA WEJŚCIE DO WARSZAWY WYWODZĄCYCH SIĘ Z ODDZIAŁÓW STRZELECKICH JÓZEFA PIUŁSUDSKIEGO LEGIONÓW POLSKICH. WARSZAWA WITAŁA LEGIONY RADOŚNIE, W PRZECIWIEŃSTWIE DO KIELC, GDZIE ODEZWY PIUŁSUDSKIEGO WZYWAJĄCE DO POWSTANIA TRAFIAŁA DO PUSTKI. ROZBRAJANIE NIEMCÓW W WARSZAWIE I WOJNA ŚWIATOWA ZBLIŻAŁA SIĘ DO KOŃCA. ABDYKOWAŁ CESARZ WILHELM II. W BERLINIE PROKLAMOWANO REPUBLIKĘ. WSZYTSKO TO PORAZIŁO I SPARALIŻOWAŁO ODDZIAŁY NIEMIECKIE STACJONUJĄCE NAD WISŁĄ. 10 LISTOPADA 1918 ROKU PRZYJECHAŁ DO WARSZAWY UWOLNIONY Z TWIERDZY MAGDEBURSKIEJ JÓZEF PIŁSUDSKIE-TEGO SAMEGO DNIA ROZPOCZĘŁO SIĘ ROZBRAJANIE NIEMCÓW W WARSZAWIE. POSTĘPOWAŁO ONO BEZKRWAWO-NIEMCOM ZAGWARANTOWANO BEZPIECZNE ODTRANSPORTOWANIE DO GRANICY. BITWA POD WARSZAWĄ 1920 ROKU BITWA POD WARSZAWĄ STOCZONA MIĘDZY 13 A 16 SIERPNIA 1920 ROKU, BYŁA SKUTKIEM KONTROFENSYWY RADZIECKIEJ POD DOWÓDZTWEM TUCHACZESKIEGO, KTÓRY ZATRZYMAŁ POCHÓD ARMII POLSKIEJ NA WSCHÓD. BITWA TA JEDNAK ZAKOŃCZYŁA SIĘ DRUZGOCĄCĄ KLĘSKĄ ARMII RADZIECKIEJ. POLSKA ZNOWU UZNANA ZOSTAŁA ZA PRZEDMURZE CYWILIZACJI CHRZEŚCIJAŃSKIEJ. JÓZEF PIUŁSUDSKI NA KASZTANCE KOPIA TEGO OBRAZU WISIAŁA W LATACH II RZECZYPOSPOLITEJ W PRAWIE KAŻDYM POLSKIM DOMU. MARSZAŁEK I JEGO ULUBIONA KASZTANKA TO SYMBOL DWUDZIESTOLECIA. IDĄCY DO ATAKU ŻOŁNIERZE NIE PATRZĄ W KIERUNKU WROGA, LECZ SĄ ZAPATRZENI W SWEGO KOMENDANTA- „DZIADKA” NA KASZTANCE. WRZESIEŃ WRZESIEŃ 1939 ROKU TO SMUTNY POLSKI MIESIĄC. BEZSILNOŚĆ WOBEC PRZEWAŻAJĄCYCH SIŁ WROGA JEST NAJGORSZA. NADZIEJA NA POMOC ZE STRONY SOJUSZNIKÓW WYGASŁA W OBLICZU AGRESJI ZE WSCHODU. PO ZATŁOCZONYCH UCHODŹCAMI DROGACH BŁĄKAŁY SIĘ W MARSZU POZBAWIONE ŁĄCZNOŚCI POLSKIE ODDZIAŁY. KONIEC WRZEŚNIA WE WRZEŚNIU 1939 ROKU ŚWIAT MÓGŁ UNIKNĄĆ NADCHODZĄCEGO KATAKLIZMU. PRZED TRYBUNAŁEM NORYMBERSKIM FELDMARSZAŁEK JODL STWIERDZIŁ: „ W ROKU 1939 ŚWIAT NIE ZDOŁAŁ UNIKNĄĆ KATASTROFY JEDYNIE DLATEGO, ŻE 110 DYWIZJI, JAKIE POSIADALI FRANCUZI I NAGLICY, POZOSTAŁO CAŁKOWICIE BEZCZYNNYMI WOBEC 23 DYWIZJI NIEMIECKICH NA ZACHODZIE”. OSTATNIA SZARŻA JAZDY POLSKIEJ POD BORUJSKIEM PO KAPITULACJI WARSZAWY 28 WRZEŚNIA, HELU 2 PAŻDZIERNIKA I KLĘSCE POD KOCKIEM 5 PAŻDZIERNIKA, POD BOBRUŃSKIEM MIAŁA MIEJSCE OSTATNIA SZARŻA WOJSKA POLSKIEGO. TAK ZAKOŃCZYŁA SIĘ KAMPANIA WRZEŚNIOWA. NA SZKOCKIEJ ZIEMI SZKOCJA TO MIEJSCE ROZMIESZCZENIA PO EWAKUACJI Z PLAŻ DUNKIERKI OCALAŁYCH Z POGROMU FRANCJI ODDZIAŁÓW POLSKICH SIŁ ZBROJNYCH. TUTAJ PRZYGOTOWYWAŁY SIĘ DO DALSZEJ WALKI I TUTAJ ODWIEDZAŁ ICH NACZELNY WÓDZ I PREMIER RZĄDU NA EMIGRACJI GEN. WŁADYSŁAW SIKORSKI. CZĘSTO TAK JAK NA OBRAZIEMŁYNARSKIEGO, W TYCH WIZYTACH TOWARYSZYŁA MU CÓRKA. BRYGADA SPADOCHRONOWA POD ARNHEM POD ARNHEM ZNALAZŁA SIĘ I SAMODZIELNA BRYGADA SPADOCHRONOWA GEN. STANISŁAWA SOSABOWSKIEGO-POLACY LĄDOWALI 18 WRZESNIA 1944 ROKU POD CIĄGŁYM OGNIEM NIEMIECKIM. WKRÓTCE MUSIELI WYCOFAĆ SIĘ Z ZAJĘTYCH POZYCJI, PONOSZĄC TAK JAK I BRYTYJCZYCY WIELKIE STARTY. OBROŃCY STAREGO MIASTA I SIERPNIA 1944 ROKU WYBIŁA DLA WARSZAWY GODZINA „0”. GENERAŁ BÓR KOMOROWSKI WYDAŁ ROZKAZ ROZPOCZĘCIA POWSTANIA. OBRAZ ŻÓŁTOWSKIEGO PRZEDSTAWIA DRAMAT WALCZĄCEJ WARSZAWY- PRZEWAGA NIEMCÓW BYŁA DRUZGOCĄCA, A ZATRZYMANIE SIĘ FRONTU RADZIECKIEGO NA LINII WISŁY, PRZYSPIESZYŁO JEGO TRAGICZNY FINAŁ. BERLIN 1945 POLSKI ŻOŁNIERZ BIŁ SIĘ NA FRONTACH II WOJNY ŚWIATOWEJ NAJDŁUŻEJ: OD TRAGICZNEGO WRZEŚNIA 1939 ROKU, AŻ DO MAJOWEGO FINAŁU W BERLINIE 1945 ROKU. W SZTURMIE BERLINA WZIĘŁO UDZIAŁ 183 TYS. POLSKICH ŻOŁNIERZY, SPOŚRÓD LICZĄCEGO 400 TYS ŻOŁNIERZY WOJSKA POLSKIEGO. W WALKACH W SAMYM MIEŚCIE WZIĘŁA UDZIAŁ I DYWIZJA IM. TADEUSZA KOŚCIUSZKI ORAZ II BRYGADA ARTYLERII. MANIFEST 22 LIPCA 1944 ROKU NA MURACH CHEŁMA LUBELSKIEGO ROZLEPIONO MANIFEST PKWN, NA MOCY KTÓREGO OBJĄŁ ON WŁADZĘ NA WYZWOLONYCH TERENACH POLSKI. SŁOWA MANIFESTU OKAZAŁY SIĘ POBOZNYMI ŻYCZENIAMI, ZAŚ W REALIACH POLSKIEJ RZECZYPOSPOLITEJ LUDOWEJ ZREALIZOWANO ICH ZAPRZECZENIA. PIETA W TRÓJNASÓB, PO OBU STRONACH BRAMY, SIERPNIOWA NIEDZIELA 80, NOCNA WIZYTA, POJMANIE, PIETA W TRÓJNASÓB, PO OBU STRONACH BRAMY, WIELKA SOBOTA 82 ROK 1980 TO ROK SZCZEGÓLNY W HISTORII POLSKI- FALA STRAJKÓW, KTÓRA OGARNĘŁA CAŁY KRAJ, DOPROWADZIŁA DO POWSTANIA ZWIĄZKÓW ZAWODOWYCH „SOLIDARNOŚĆ” I STAŁA SIĘ POCZĄTKIEM KOŃCA PRL-U.