Transcript Urođena imunost

Urođena imunost
• Svojstva urođene imunosti
• Prepoznavanje mikroorganizama od strane
urođene imunosti
– Strukture koje se prepoznaju (molekulski obrasci)
– Receptori za prepoznavanje obrazaca
Osnovni mehanizmi
urođene i stečene imunosti
Mehanizmi urođene imunosti
- filogenetski stariji
- deluju neposredno po izlaganju patogenu
- ne menjaju se tokom života (nema memorije)
- reaguju prvenstveno na infektivne agense (ne reaguju na
neizmenjeno sopstveno i neinfektivne supstance)
- predstavljaju prvu, ranu liniju odbrane, često dovoljnu
da spreči infekciju
- stimulišu stečeni imunski odgovor
Kako urođena imunost prepoznaje
patogene?
Strukture na patogenima koje prepoznaje imunski sistem
UROĐENA IMUNOST
STEČENA IMUNOST
Molekulski obrasci
Antigeni
na mikroorganizmima
na mikroorganizmima
ali i neinfektivnim supstancama
zajednički za grupe
mikroorganizama
specifični za pojedinačne
mikroorganizme
Urođeni imunski sistem prepoznaje i neke molekulske obrasce koje
produkuju/oslobađaju oštećene sopstvene ćelije:
- eliminacija oštećenih i mrtvih ćelija
- započinjanje procesa reparacije tkiva
Receptori imunskog sistema koji prepoznaju patogene
UROĐENA IMUNOST
STEČENA IMUNOST
Receptori za prepoznavanje
obrazaca
Receptori na B- i T- limfocitima
(BCR i TCR)
ograničena raznolikost
kodirani nasleđenim
funkcionalnim genima
(1 gen › 1 receptor)
prepoznaju strano i
izmenjeno sopstveno
neklonska distribucija
velika raznolikost
kodirani genima nastalim
rekombinacijom genskih segmenata
(više segmenata › 1 receptor)
prepoznaju strano i sopstveno
klonska distribucija
Receptori imunskog sistema koji prepoznaju patogene
UROĐENA IMUNOST
STEČENA IMUNOST
Receptori za prepoznavanje
obrazaca
Receptori na B- i T- limfocitima
(BCR i TCR)
identični receptori na svim
ćelijama jedne linije
klonovi limfocita različite
specifičnosti eksprimiraju
različite receptore
Prepoznavanje patogena u urođenoj imunosti
RECEPTORI ZA PREPOZNAVANJE OBRAZACA
(PRR, pattern recognition receptor)
prepoznaju
MOLEKULSKE OBRASCE PATOGENA
(PAMP, pathogen-associated molecular pattern)
MOLEKULSKE OBRASCE OŠTEĆENIH ĆELIJA
(DAMP, damage-associated molecular pattern)
Prepoznavanje patogena u urođenoj imunosti
Dendritska
ćelija
Patogeni
CD4+
T
ćelija
PAMP
PRR
PAMP
Makrofag
PRR
Urođena imunost
Stečena
imunost
Molekulski obrasci
Strukture zajedničke za određene grupe/klase patogena
- neophodne za njihov život i replikaciju i/ili infektivnost
- ne nalaze se na ljudskim ćelijama
Lipoproteini
Flagelin
Primeri:
strukture ćelijskog zida bakterija (LPS, peptidoglikan, flagelin...)
nukleinske kiseline patogena (dvolančana RNK, nemetilovani CpG dinukleotidi...)
Receptori za prepoznavanje obrazaca
U/na ćeliji
Membranski
(Receptori slični Tollu, TLR)
- na plazma membrani
- na endozomalnoj membrani
Citoplazmatski
U cirkulaciji
Proteini plazme koji prepoznaju obrasce (MBL, CRP...)
Receptori slični Tollu
(TLR, Toll-like receptors)
"Das war ja toll!"
1985
Christiane Nüsslein-Volhard
Nobelova nagrada za medicinu 1995
Receptori slični Tollu
(TLR, Toll-like receptors)
Bruce Beutler
Jules Hoffmann
Nobelova nagrada za medicinu 2011
Receptori slični Tollu
(TLR, Toll-like receptors)
Aktivacija ćelije
(ekspresija različitih proteina)
Hvala na pažnji!
Pitanja?