Transcript Kızamık Kızamıkçık KKS Sendromu Sürveyans Genelgesi 2010

Kızamık
Kızamıkçık
Kongenital Kızamıkçık Sendromu
Sürveyans Genelgesi 2010
KIZAMIK
2002- 2010
Kızamık ve Kızamıkçığın Eliminasyonu ve
Kongenital Kızamıkçık Sendromunun
Önlenmesi
Kızamık aşılama hızı
Kızamık Olgu Sayısı
2002 –% 82
2009 - % 97
2001 – 30.509
2009 - 4 (3 importe , 1 importe
olgu ile ilişkili olgu)
2002 …… Kızamık Eliminasyon Programı
2006 …… Kızamıkçığın Eliminasyonu ve Konjenital Kızamıkçık
Sendromunun Önlenmesi Programı
Program hedefleri;
• Kızamık, kızamıkçık ve konjenital kızamıkçık sendromunu
önlemek
• 2010 yılı sonuna kadar Türkiye’de yerli kızamık ve kızamıkçık
virüs dolaşımını durdurmak,
• 2010 yılından sonra dışarıdan gelecek yeni virüslerin
Türkiye’de yerleşmesini önlemek
Yeni genelge kapsamında
• Sürveyansın yıl boyunca sürdürülmesi
• Şüpheli/ olası olgu tanımına uyan tüm olguların
incelenmesi
• İmportasyon, aşı yetersizliği, eksik aşılılık…
durumlarının sorgulanması
• Aktif sürveyansın AFP ve MNT sürveyansına
entegrasyonu
• Riskli ülkelerden gelebilecek importe olgular için
önlem alınması
KIZAMIK
KIZAMIKÇIK
KKS
Bildirim Grubu
A Grubu
A Grubu
C Grubu
Vaka sınıflaması
Olası/ Kesin
Kesin
Olası/ Kesin
Sağlık Müdürlüğüne Bildirim
Olası/ Kesin
Kesin
Olası/ Kesin
Sağlık Bakanlığına Bildirim
Olası/ Kesin
Kesin
Kesin
Kızamık Vaka Tanımları ve
Sınıflamaları
Kızamık için Klinik Tanımlama
38 0 ‘den yüksek ateş
ve
Makülopapüler döküntü
ve
Öksürük
veya
burun akıntısı
veya
konjunktivit
Kızamık Tanısı için Gerekli Laboratuvar
Kriterleri
Kızamığa özgü IgM antikoru saptanması
veya
Kızamık virüs izolasyonu
veya
RT -PCR ile kızamık viral RNA saptanması
veya
2-4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamığa
özgü IgG antikor titresinde belirgin (en az 4 kat) artış
Şüpheli Vaka
Makülopapüler döküntüyle seyreden herhangi
bir hastalık
Olası Kızamık Vakası (Klinik Vaka)
Klinik tanımlamayla uyumlu vaka
Kesin Kızamık Vakası
Lab ile Doğrulanmış Vaka
• Laboratuvar kriterlerinden
biri ile doğrulanmış olası
vaka
veya
• yakın zamanda aşılanmış
ise laboratuvarla
doğrulanmış vaka ile
epidemiyolojik ilişkili olan
vaka
Epidemiyolojik İlişkili Vaka
• Başka bir laboratuvarla
doğrulanmış kesin vaka ile
epidemiyolojik ilişkili olan
olası vaka
(semptomların başlamasından 7–18
gün önce temas- ilişkisi bulunma
durumu)
Kızamıkçık Vaka Tanımları ve
Sınıflamaları
Kızamıkçık için Klinik Tanımlama
Makülopapüler döküntü
ve
Servikal/suboksipital/postauriküler adenopati
veya
artralji/artrit
Kızamıkçık Tanısı için Gerekli Laboratuvar
Kriterleri
Kızamıkçığa özgü IgM antikoru saptanması
veya
Kızamıkçık virüs izolasyonu
Veya
RT-PCR ile kızamıkçık viral RNA saptanması
veya
2-4 hafta arayla alınan serum örneklerinde kızamıkçığa
özgü IgG antikorunda en az 4 kat artış
Şüpheli Kızamıkçık Vakası
Makülopapüler döküntüyle seyreden herhangi bir
hastalık
Olası Kızamıkçık Vakası (Klinik Vaka)
Klinik tanımlamaya uyan vaka
Kesin Kızamıkçık Vakası
Lab ile Doğrulanmış Vaka
• Laboratuvar kriterlerinden
biri ile doğrulanmış olası
vaka
veya
• yakın zamanda aşılanmış
ise laboratuvarla
doğrulanmış vaka ile
epidemiyolojik ilişkili olan
vaka
Epidemiyolojik İlişkili Vaka
• Başka bir laboratuvarla
doğrulanmış kesin vaka ile
epidemiyolojik ilişkili olan
olası vaka
(semptomların başlamasından 12–23
gün önce temas- ilişkisi bulunma
durumu)
Konjenital Kızamıkçık Sendromu
Vaka Tanımları ve Sınıflamaları
KKS için Klinik Tanımlama
1 yaşından küçük bir çocukta, A grubu bulgulardan en az iki veya A ve B grubu
bulgulardan bir konjenital durumun bulunması
A GRUBU
•
•
•
•
•
Sensorinöral işitme kaybı
Konjenital kalp hastalığı
Pigmenter retinopati
Katarakt
Konjenital glokom
B GRUBU
•
•
•
•
•
•
•
Purpura
Splenomegali
Mikrosefali
Gelişme geriliği
Meningoensefalit
Radiolusent kemik hastalığı
Doğumdan sonraki ilk 24
saat içinde başlayan sarılık
KKS Tanısı için Gerekli Laboratuvar Kriterleri
Kızamıkçığa özgü IgM antikorunun saptanması
veya
Kızamıkçık aşısı uygulanmamış olmasına rağmen; 6-12
aylar arasında en az iki kez kızamıkçığa özgü IgG antikor
düzeyinin aynı düzeyde devam ettiğinin gösterilmesi
veya
Uygun klinik örnekte kızamıkçık virüsü saptanması
(RT- PCR ile nükleik asid saptanması veya kızamıkçık virüs izolasyonu)
Şüpheli KKS Vakası
Bir yaşından küçük bir çocukta, A grubu klinik
bulgulardan en az birinin bulunması
Olası KKS Vakası (Klinik Vaka)
Başka bir etiyolojik açıklama yapılamayan bir bebekte, A
grubundan en az iki veya A ve B gruplarından birer
klinik gösterge saptanması
Kesin KKS Vakası
a. Laboratuvarla Doğrulanmış KKS Vakası:
Şüpheli bir vakada, konjenital kızamıkçık
sendromunun laboratuvar kriterlerinin bulunması.
b. Epidemiyolojik Bağlantılı KKS Vakası:
Annesinde gebeliği sırasında doğrulanmış kızamıkçık
enfeksiyonu saptanmış olan bir bebekte, A
grubundan en az bir klinik gösterge saptanması.
HASTANE/ ÖZEL KURUM
Bölge Hıfzısıhha Müdürlüğü
örnek
SONUÇ
En geç
48 saat
içinde
bildirilecek
Sağlık Müdürlüğü
(son sınıflama)
HER AY
İl Vaka Cetveli İle
RSHMB
SAĞLIK BAKANLIĞI
Ulusal Kızamık/Kızamıkçık Sürveyansı Akış Şeması
Hastaneler/Özel Sağlık Kuruluşları
Aile Hekimi
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formunu doldur
Vaka İnceleme Formunu doldur
Serum gönder, sıcak vakaysa idrar ve nazofarengeal sürüntü de al ve gönder
Sıcak vaka olup olmadığını
değerlendir
Sıcak vaka
değil
Sıcak Vaka
İhbar
İdrar ve nazofarengeal
sürüntü de al ve gönder
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formunu
ve Vaka İnceleme Formunu doldur.
Serum al ve gönder
BHM Laboratuvarı
IgM (-)
Salgın incelemesi başlat
TSM/Sağlık Grup Başkanlığı
İhbar
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formu
Vaka inceleme formları tamamlanır tamamlanmaz
Örnekleri formlarıyla gönder
Vaka Cetveli oluştur (haftada 1 kez) gönder
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formu
Haftada 2 kez numune gönder
Sıcak vakaysa hemen gönder
İzolasyon için örnek iste ve gönder
Vaka Bildirim ve Lab İstek ve Sonuç Formu
IgM (+) BHM Haftalık Formunu gönder
Döküntüden sonraki ilk
3 gün içerisinde alınmış
ise tekrarlanacak
Aktif sürveyans bildirim
Vaka İnceleme Formu (son sınıflama)
İl Vaka Cetveli oluştur ve ayda 2 kez
gönder
İl Sağlık Müdürlüğü
RSHMB
Genotip tayini
İhbar
Sağlık Bakanlığı
Bul. Hast. ve Salgın Kont. Dai Bşk.
DSÖ
SICAK VAKA
Kesin vaka ile temas öyküsü olan
veya döküntünün başlamasından önceki
3 hafta içerisinde seyahat öyküsü olan
veya aşısız
veya yaşına göre eksik aşılı olan
veya kümelenme gösteren
olası kızamık/kızamıkçık vaka tanımına
uyan vaka
Sıcak Vaka
• Serum (tüm şüpheli ve olası olgulardan)
RSHMB
• Nazofaringeal sürüntü
Laboratuvarına
• İdrar
gönderilecek
24 saat içinde transport
ÖRNEK TÜRÜ
SERUM
Nazofarengeal Sürüntü
İdrar
YÖNTEM
Ig M/ IgG
Virus izolasyonu
Virus izolasyonu
*Döküntünün başlamasından itibaren
SÜRE *
0- 28 gün
0-4 gün
0-7 gün
Uygun Serum Örneği
Döküntü başlangıcından sonra 28 gün içinde alınmış
Hemolize edilmeden ayrılmış
Soğuk zincire uygun olarak saklanmış ve gönderilmiş
Kızamık/ Kızamıkçık Ig M – Şüpheli
İlk 3 günde Ig M - Negatif
7-10 gün sonra
ikinci serum
örneği alınır
Şüpheli KKS Ig M – Negatif
6 aydan küçük bebek
6 aydan büyük bebek
Kızamıkçık Ig M ve Ig G
için ikinci serum örneği
alınır
Birkaç ay sonra
Kızamıkçık Ig G için
ikinci serum örneği alınır
ETİKET
Hastanın Adı Soyadı
Örneğin Cinsi
Örneğin Alındığı Tarih
Tam Kan
DONDURULMAMALI
Steril tüpe
5 ml kan örneği
4-80c’de saklanmalı ve 24 saat içinde soğuk zincir
kurallarına uygun biçimde Lab’a gönderilmeli
Formların eksiksiz ve doğru doldurulması
Vaka Bildirim ve Laboratuvar İstek ve Sonuç Formu
Vaka İnceleme Formu
KKS İnceleme Formu
Serum örneği 24 saat içinde laboratuvara
GÖNDERİLEMİYORSA
• Buzdolabında en fazla 5 gün saklanabilir
• 5 günden fazla saklanacaksa -200’de olmalı ve
laboratuvara donmuş olarak buz kutuları
içinde ulaştırılır
NAZOFARENGEAL SÜRÜNTÜ
• 0-4 gün içinde
• Viral taşıyıcı vasat içeren tüplere (RSHM tarafından
hazırlanacak)
• Steril eküvyon kullanılarak
• Laboratuvara gidene dek buzdolabında +40’de saklanır
• 24 saat içinde gönderilemezse eküvyon taşıyıcı
vasatın içinde dikkatlice çalkalanır ve atılır
İDRAR ÖRNEĞİ
•
•
•
•
0-7 gün içinde
10-40 ml yeterli
Mümkünse sabah ilk idrar
Steril olması için idrar kültür kabı ya da tek
kullanımlık 50 ml’lik santrifüj tüpü
• Laboratuvara gidene dek buzdolabında saklanır
• Asla dondurulmaz
• Saklanması için viral taşıyıcı vasat gerekmez
KKS sürveyansı
KKS Vaka İnceleme Formu
Serum örneği alınması
Virus izolasyonu için – idrar örneği
• Sadece kızamıkçığa karşı bağışık olan kişiler ile
temas etmeli
• Duyarlı gebe kadınlarla temas etmemesine
dikkat edilmeli
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ
AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Pediyatri
Dahiliye
Enfeksiyon hastalıkları
Yenidoğan
İki haftada bir
Kadın hastalıkları ve doğum
kurum ziyareti
KBB
Kardiyoloji
Göz servisleri ve poliklinikleri
AFP için de ek olarak nöroloji servisi ziyareti
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ
AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ
İlgili hastane sorumlularının belirlenmesi ve bu konuda
hizmet içi eğitim almaları
Hasta yatış defterlerinin incelenmesi
ICD-10 sisteminde
aranacak olan tanılar ve kodları
•
•
•
•
•
Kızamık (Rubeola)…………………………………... B05
Kızamıkçık (Rubella)………………………………... B06
Konjenital Kızamıkçık (Rubella) sendromu..35.0
Beşinci Hastalık (Eritema Infeksiyozum) …. B08.3
Altıncı Hastalık (Roseola Infantum) ………… B08.2
KIZAMIK/KIZAMIKÇIK/KKS SÜRVEYANSININ
AFP VE MNT SÜRVEYANSINA ENTEGRE
EDİLMESİ
Sağlık Müdürlüğü
İKİ HAFTADA BİR
Aktif Sürveyans İl İzlem Formu
ile
SAĞLIK BAKANLIĞI