Transcript 14. menaxhimi nderkombetar financiar-1

MENAXHIMI FINANCIAR
NDËRKOMBËTAR
Isa Mustafa
Kushtet e menaxhimit
•
•
•
•
•
•
•
Globalizimi i produkteve dhe tregut financiar
Menaxhmenti financiar ndërkombëtar karshi
menaxhmentit financiar vendor
Normat e këmbimit dhe faktorët të cilët i
influencojnë
Tregtia dhe këmbimi ndërkombëtar
Normat e këmbimit dhe risku i këmbimit
Pariteti ndërmjet normave të interesit, normave
të këmbimit dhe inflacionit
Buxhetimi ndërkombëtar i kapitalit- Investimet
në tregjet financiare ndërkombëtare
2
Globalizimi dhe menaxhmenti fiananciar
ndërkombëtar
• Marrëveshja e përgjithshme mbi tarifat dhe
tregtinë (GATT) 1947
• FMN – 1947
• Bashkimi Evropian
• Marrëveshja e Mastrihtit 1993
• Asociacioni i tregut të lirë evropian (EFTA)
• Traktati i tregtisë së lirë të shteteve të
amerikës veriore (NAFTA)
3
Pse është i rëndësishëm tregu
ndërkombëtar?
•
•
•
•
Qasja në tregje të reja
Efiçenca e prodhimit
Qasja në resurese të reja
Reduktimi i pengesave politike dhe
qeveritare
• Diversititeti
• Qasja në teknologji
• Konsiderata e tatimeve/taksave
4
Kufizimet ndaj qellimit te
shoqerive shumekombeshe
• Pengesat administrative
• Pengesat ne aktit ligjore dhe ato
rregullatore
• Pengesat etike
5
Teorite e biznesit nderkombetar
• Teoria e avantazheve krahasuese (avantazhet ne
teknologji: SHBA, Japonia, Gjermania; avantazhet ne
kosto: Xhamajka, Meksika, India, Kina)
• Teoria e tregjeve te persosura;
• Teoria e ciklit te prodhimit
6
Metodat e biznesit nderkombetar
• Tregtia nderkombetare;
• Liçencimi
• Franshizimi
• Ndermarrjet e perbashketa
• Blerja e operacioneve ekzistuese
• Ngritja e filialeve te reja jashte vendit
7
Ekspozimi ndaj rrezikut
nderkombetar
• Ekspozimi ndaj levizjeve te kurseve te kembimit
• Ekspozimi ndaj ekonomive te huaje,
• Ekspozimi ndaj rezikut politik
8
Investimet jashtë vendit
• Vlerësimi i rrjedhës së pritur të parasë në valutë të
jashtme;
• Llogaritja e ekvivalencës së valutës vendore me
norëm e këmbimit me valutën e jashtme;
• Përcaktimi i vlerës aktuale neto në euro, normën e
pritur të kthimit, duke llogaritur një rritje apo ulje për
një premium të riskut që lidhet me investimet e
huaja.
• Problemet fiskale të investimeve të huaja
• Risku politik i investimeve
9
Sistemi monetar nderkombetar
• Sistemi klasik i praktisës së standardit të
arit 1821-1914
• Standardi i këmbimit të arit 1925-1931
• Marreveshjet per kurset fikse te kembimit
10
Sistemi monetar ndërkombëtar
• Sistemi Betton Woods i themeluar në vitin 1944
• Kurset relativisht të fiksuara të valutës
individuale të shprehur në dolarë amerikanë dhe
kthyeshëmria e dollarit në ar për institucionet e
huaja zyrtare
• Sisrtemi post Bretton Woods 1971 deri sot –
Marrëveshja Smithsonian
• OPEC-u dhe kriza e naftës e viteve 1973-1974
11
Transaksionet valutore
• Tregu I momentit (spot market)
• Transaksionet forward (parashikimi I kurseve te
kembimit me te cilat do te blejne apo shesin vlutat)
• Kontratat valutore te se ardhmes (percaktojne
vellimin standard te nje valute te caktuar qe do te
kembehet ne nje date te caktuar)
12
Sistemet alternative te kurseve te
kembimit
•
•
•
•
•
Kursi i lirë
Kursi i drejtuar
Krijimi i zonës së synuar
Sistemi i kurseve fikse
Sistemi korrent hibrid
13
Bilanci i pagesave dhe lidhjet
ekonomike ndërkombëtar
• Llogaria korente – regjistron flukset e të
mirave, shërbimeve dhe transfertave;
• Llogaria e kapitalit – tregon investimet
publike dhe private, si dhe aktivet e
huadhënies;
• Llogaria e rezervës zyrtare – mat
ndryshimet në aksionet (certifikatat) e arit
dhe valutës së huaj, aktivet e rezervës nga
institucionet monetare zyratare.
14
Parashikimi I kurseve te
kembimit
• Parashikimi teknik (perdorimi I kurseve historike te
kembimit per parashikimin e vlerave te ardhshme)
• Parashikimi themelor (bazohet ne raportet themelore
midis ndryshimoreve ekonomike dhe kurseve te
kembimit (psh. Inflacioni dhe rritja e te ardhurave)
15
Si të menaxhohet risku i kursit të
këmbimit?
Në vendet vlera e valutave të të cilave pritet të bjerë,
menaxherët duhet të marrin këto masa:
• Të mënjanohen parapagimet për blerjet;
• Të mos mbahen para të tepërta, të pa vëna në përdorim;
• Të blehen materiale dhe pajisje duk e shtyrë datën e
pagesës për më vonë;
• Të mënjanojnë dhënien e kredive të tepërta tregtare;
• Të marrin hua kur normat e interesit janë më të ulëta.
16
Barazia e fuqisë blerëse
Kjo teori sugjeron se lëvizja e kurseve të
këmbimit shkaktojnë ndryshimet e
normave të inflacionit.
• Forma apsolute e BFB sugjeron se çmimet e
produkteve të ngjashme në dy vende të ndryshme duhet
të jenë njësoj kur kthehen në të njëjtën valutë
• Forma relative e BFP shpjegon mundësinë e
deformimeve të tregut në drejtime të tilla si kostot e
transportit, tarifat dh ekuotat.
17
Origjina e barazisë së fuqisë blerëse
Supozojmë se indeksi i çmimit në vendin amë (h) dhe në
vendin e huaj (f) janë të barabarta.
Nëse pas një kohe, vendi amë pëson një inflacion Ih,
ndërsa vendi i huaj If,Indeksi i çmimit me inflacion do të
jetë:
Ph(1+Ih)
Pf (1+If)
Nëse me ef shënojmë ndryshimin e përqindjes së vlerës së valutës
së hauj, atëherë:
18
Origjina e barazisë së fuqisë blerëse
Ph (1  I h )
(1  I h )
ef 
 1 ose e f 
P f (1  I f )
(1  I f )
Supozojmë se në fillim kursi i këmbimit është në ekuilibër. Më pas valuta e vendit
pëson një inflacion prej 5%, ndërsa vendi i huaj pëson një inflacion prej 3%. Sipas
BFB, valuta e huaj do të rregullohet si më poshtë:
(1  I h ) 1  0.05
ef 

 1  0.0194  1.94%
(1  I f )
1  0.03
Valuta e huaj do të vlerësohet me 1.94% në përgjigje të rritjes së inflacionit në
vendin amë në raport me vendin e huaj.
19
Efekti ndërkombëtar i Fisherit
Teoria e Fisherit iu referohet diferencës
ndërmjet normave të interesit.
Sipas kësaj teoria, normat nominale pa rrezik
të intresit përbëjnë normën reale të kthimit
dhe inflacionin e pritshëm.
Ndryshimet në normat e interesit nga një
vend në tjetrin mund të jenë rezultat i
ndryshimeve në nivelet që parashikohen për
inflacion.
20
Normat e këmbimit
Euro Franka
Euro
Normae tërthort
:

Dollarë Dollarë Franka
Dollar Franka
Normae tërthort

Funta Funta
21
Burimet e financimit
•
•
•
•
Huatë nga bankat tregtare
Financimi me evrodollarë
Financimi me evroobligacione
Emitimi i aksioneve në tregun
ndërkombëtar
22
Procedurat e financimit të tregtisë ndërkombëtare
• Kambiali ndërkombëtar
• Policngarkesa
• Letërkredia tregtare
23
Investimet e huaje direkte
• Motivet:
• Motivet e lidhura me te ardhurat (tregjet e burimeve
te reja te kerkdeses; shfrytezimi I tregjeve
fitimprurese, reagimi naj kufizimeve tregtare;
diversifikimi nderkombetar.
• Motivet e lidhura me kostot (perfitimi nga ekonomia
e shkalles, perdorimi I faktoreve te huaj te prodhimit,
perdorimi I lendeve te para te huaja, perdorimi I
teknologjise se huaj, reagimi ndaj kurseve te
kembimit.
• Diferenca ne tatime dhe takse
24